Kalyan 1953 02 Ank 12

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 4

કરી શકીશ કે નહિ ? ભાઇ, આપણાથી આ ન થાય ! · આ બધા નિરાશાભર્યા આંતર ઉગારાથી માનવ પાતે જ છેલ્લે પાટલે બેસી જાય છે. ૨૫-૩૦ કે ૩૫ વર્ષના સશક્ત, તંદુરસ્ત, તથા દૃઢ શરીરના પશુ માનવ, મનની નિબળતાથી કેટલીક વખતે ૧૦ કે ૧૫ વર્ષના ઉગતા માનવ કરતાં પણ હીન બળવાળા થઇ કશું જ શુભકાયત કરવા સજ્જ બની શકતા નથી.
બૂતરના સ્વભાવની વિચિત્રતા આ પ્રસંગે યાદ આવે છે; ‘કબૂતર પાંખાવાળું પ્રાણી છે. પાતાની સ્ડામે આવતા ભયને ટાળવા તે પોતાની જાતે સાવધ બની રક્ષણ મેળવી શકે તેમ છે, છતાં સ્હામેથી એને પકડવા માટે આવતી ખિલાડીને એ જ્યારે જૂએ કે તરત ઢીલું ખની, પોતાની આંખો મીંચી ત્યાંને ત્યાં ઢગલે થઇ એ પડ્યુ રહે છે. પરિણામે બિલાડી એના શિકાર કરી જાય છે. ખિલાડીને આવતી જોઇ કબૂતર જો તે વેળા પાંખા ફફડાવી, હિમ્મત એકઠી કરી ઉડી જાય તા તે પેાતાનું રક્ષણ કરી શકવાને સમર્થ છે, છતાં આમ પાત!ના હાથે પાતે વિનાશના મુખમાં જઇ પડે છે. આ કેવી વિલક્ષણપ્રકૃતિ !'
માનવજાતને માટે પણ આ જ હકીકત લાગુ પડે છે. પોતાનું હિત સાધવાની, કલ્યાણુ કરવાની, તથા જાતના ઉધ્ધાર માટેની એના પેાતામાં કેટ-કેટલી અમાપ શક્તિએ ભરેલી પડી છે. એની તાકાત, જોમ, તથા તેજસ્વિતા અદ્ભુત છે, છતાં એ જાતે પોતાના હિત માટે પ્રબલ પુરુષાર્થ આચરતા નથી, ને કેવળ મનની નિલતાને વશ થઈ જીવન હારી જાય છે. જીવનને ઉન્નત બનાવનારા તપ, ત્યાગ, સયમ કે એવા શુભ અનુષ્ઠાના પ્રત્યે શ્રદ્ધાને ખાઇ બેસે છે. પિરણામે ઇહલેાક તથા પરલેાકના કલ્યાણુપથથી તે ભ્રષ્ટ અને છે.
આજે અશુભ કાર્યોમાં, દુષ્ટ પ્રવૃત્તિઓમાં, વૈષયિક સાધના કે ઇંદ્રિયસુખામાં પાવરધા આત્મા, આત્મકલ્યાણકર પુન્યપ્રવૃત્તિએમાં શ્રદ્ધા હારીને નિલ બની બેઠેલા આપણી નજરે પડે છે. મારાથી કેમ ન થાય? હું કરી શકીશ જ, મારે કરવુંજ છે,' આવી આત્મશ્રદ્ધા પ્રત્યેક માનવે શુભ પ્રવૃત્તિએ માટે કેળવવાની જરૂર છે. તા શ્રદ્ધાની પ્રબલતાથી આત્માનું વીય જાગે છે. વિના, નિખલતા. અશ્રદ્ધા, તથા માનસિક અશક્તિ આપ મેળે ટળી જાય છે. શરીરમાં ચૈતન્ય સ્ફૂરે છે. જીવન સ્વસ્થ, સુખી, તથા આનંદમય બને છે. દુ:ખા તેને મૂઝવતાં નથી. અંતરાયા, વિક્ષેપોને તે ગણકારતા નથી, અને નિર્ભયપણે જીવન સફળતાના માગે તે ભગીરથ પુરુષાર્થ આચરતા રહે છે. આવા શ્રદ્ધાશીલ માનવને સિધ્ધિ હાથમાં જ રમતી હાય છે, એ નિઃશંક છે.
જીવનને સાચી રીતે જીવી જવા માટે આજે પ્રત્યેક શુભ પ્રવૃત્તિએમાં આવા શ્રદ્ધાખલની પહેલી જરૂર છે, એ ભૂલવું જોઇતુ નથી.