________________
: ૬૦૬ : દ્રવ્યાનુગની મહત્તા; દુર કરીને ત્યાં દ્રવ્યત્વની સ્થાપના કરીઆથી સ્પષ્ટ સમજાય છે કે, સાપેક્ષભાવે શકાતી નથી..
દ્રવ્યથી ગુણ-પર્યાય જુદા છે. અરસપરસ સંબંધજેમ મેતિની માળામાં દ્રવ્ય, ગુણ અને થી સંકળાએલા છે. આ સ્વરૂપ મનમાં પર્યાય એ ત્રણને વિચાર આ પ્રમાણે કરી શકાય. સ્થિર રહે તે માટે નીચેના નિયમો ખાસ મોતિની માળા એ સામાન્ય છે, માટે એ દ્રવ્ય અવધારણ કરી રાખવા જરૂરી છે. છે, તેમાં તે તે મેતિ એ વિશેષ છે માટે પર્યાય. સામાન્યપદાથને દ્રવ્યરૂપ સમજાવતું માળામાં ઉજજવલતા એ ગુણ છે, કારણ કે એ તત્ત્વ.પણ વિશેષ છે. અહિં એ વાત ખાસ લક્ષ્યમાં વિશેષ પદાર્થને ગુણ-પર્યાયરૂપ સમજારાખવાની છે કે, ઉપર જણાવ્યા એ દ્રવ્ય-પર્યાય વત તત્ત્વ. તેમાં જે દ્રવ્યમાં વધુ અને વિશેષ સાપેક્ષભાવે છે. સેંકડો માળાઓમાં આ સમય સ્થિર રહે તે વિશેષ છે, તે ગુણરૂપ માળા મતિની છે, એ પ્રમાણે માળાને વિશે સમજાવે છે, અને અલ્પ દેશ-કાળને અવલંષિત મેતિ કરે છે–માળા તે સામાન્ય રહે અને વિશેષ છે, તે પર્યાયરૂપ જણાવે છે. છે, માટે મેતિ વિશેષ છે, મેતિ વિશેષ હેવાને
-ક્રમશઃ કારણે પર્યાય છે, ને માળા સામાન્ય હવાને કારણે દ્રવ્ય છે. આ અપેક્ષાને બદલે જે મેતિની અનેક વસ્તુઓ હેય-જેમ કે માળા = વલય, કર્ણફૂલ, મુદ્રિકા આદિ તે તે સર્વમાં શ્રી શત્રુંજય આદિ તીર્થ પટે મેતિ–સામાન્ય રહે છે ને તે તે ભૂષણે વિશેષ બને છે એવી અપેક્ષા હોય ત્યારે
માટે પૂછવા મેતિ એ દ્રવ્ય ગણાય છે અને માળા-વલય વગેરે પર્યાય ગણાય છે. ગુણ તરીકે ઉજજવલતા
૫૦ વર્ષના અનુભવે બટકે નહિ તેમજ તે બને અપેક્ષામાં સમાન છે.
- પાણીથી ભીંજાય નહિ તેવું કાપડ બનાવી - આજ પ્રમાણે માટીના ઘડા માટે સમજવું. શાસ્ત્રીય રીતે વિધિ-વિધાન મુજબ પ્રતિમાઓ માટીની અનેક વસ્તુઓમાં માટી સામાન્ય છે તેમજ તમામ સુંદર દશ્યોની રચનાઓ પાકાઅને તે તે વસ્તુઓ વિશેષ છે, એટલે માટી દ્રવ્ય રંગ અને સાચા સેનેરી વરગથી ચમકતા છે અને તે તે વસ્તુઓ પર્યાય છે. બનાવી આપવામાં આવે છે. , પણ ઘણું જાતના ઘડાઓ લઈએ, જેવા કે
કે હિંદ અને આફ્રીકા સુધી બહાળો
વ માટીના-સેનાના-ચાંદીના–તાંબાના-પિત્તળના
ફેલા ધરાવનાર. તે તેમાં ઘટ એ સામાન્ય છે અને માટીસેનું-રૂપું-તાબું–પિત્તળ એ વિશેષ છે. એટલે
છે. ભીખાભાઈ કરણજી . તે અપેક્ષામાં ઘટ એ દ્રવ્ય છે અને માટી
ગૂજર આર્ટ ટુડીઓ વિગેરે પર્યાય છે. ત્યાં પણ રૂપ વગેરે તે ગુણ
પાલીતાણું (રાષ્ટ્ર) રૂપ રહે છે.
