________________
દીવો
આપ્યું, નાગિલને હર્ષને પાર નથી, હવે
'નિરંકુશ બની જુગાર વગેરે અનાચારમાં પૂ. મુનિરાજ શ્રી લલિતવિજયજી મહારાજ વિશેષ પાવરધો બની ઘણીવાર રાત્રિનાં છેક
મહાપુર નગરના જૈનધમી લહમણું મોડે લથડીયા ખાતે ઘેર આવે, નંદાને નામના શ્રીમંત વણિકને જૈનધર્મના સુસંસ્કા- ત્રાસ આપવામાં બાકી રાખે નહિ. જુગારમાં રોથી રંગાયેલી રૂપમાં દેવકુમારી સરખી અને ધન જેમ જેમ ગુમાવે તેમ પુત્રી ઉપરના શીલગુણે અલંકૃત થયેલી “નંદા”નામે પુત્રી હતી. મોહથી નંદાના પિતા લક્ષમણ તેને ધન આપતા પુત્રીને ઉંમરલાયક થયેલી જોઈ માતા-પિતા રહે છે. કઈ-કઈવાર નાગિલ વિચાર પણ એના યોગ્ય વરની ચિંતા કરતા હોઈ સખી દ્વારા કરતે કે મારો ભયંકર દેષ હોવા છતાં નંદાએ કહેવડાવ્યું કે, જેની પાસે ભયંકર " પ્રસન્નતાથી મુંગે મોઢે આ નંદા કેમ સહન પવનના જોરે પણ કપે નહિ એવે સ્થિર કરે છે, મારી સેવા કરે છે, એક શબ્દ પણ “દી” હશે તેને પરણીશ, નહીતર આજીવન મને બેલતી નથી. બ્રહ્મચારિણી રહીશ. પહાડના જેવી અચળ આ પ્રમાણે સમય પસાર થાય છે. કમના પ્રતિજ્ઞા પુત્રીની સાંભલી ચિંતામાં વધારો થયો. સ્વભાવને તત્વજ્ઞા નંદા જાણનારી હોવાથી થોડા દિવસોમાં વાત ગામ-પરગામ પહોંચી એને પતિ ઉપર શ્રેષ, રેષ કાંઈ નથી. ગઈ. શ્રીમંતની રૂપગુણયુક્ત છોકરીને મેળ- પિતાના પૂર્વોપાજીત કર્મોને વિપાકેદય છે, વવા ઉમેદવારોએ પ્રયત્નો કર્યા પણ નિષ્ફળ ગયા. એવી જિનેશ્વરદેવની વાણીરૂપી અમૃતના - શાંત સ્વભાવવાલી નંદાની ઉમર વધવા પાનથી સદા તૃપ્ત (પ્રસન્ન) રહે છે. એક વખત સાથે પ્રસન્નતા પણ વધવા માંડી અને બીજી જુગારમાં ઘણું ધન હારી જવાથી કંટાળી બાજુ માતા-પિતાની ચિંતા પણ દિનપ્રતિદિન જંગલમાં નાગિલ ચાલી જાય છે. જ્ઞાની વધવા લાગી.
મુનિરાજને મિલાપ થતાં સ્વાભાવિક આનંદમાં એજ નગરમાં રહેતે “નાગિલ” નામે આવી પગે લાગે છે. ત્યાગની મૂર્તિને જોઈ મહાધૂત રૂપવાન જુગારી વસતે હતે. એણે તેને સદ્ભાવ થાય છે. ધમને બંધ ટૂંકમાં નગર બહાર “ વિરૂપાક્ષ ” નામના એક સાંભળે છે અને પૂછે છે કે “હે પૂજ્યશ્રી ! યક્ષના મંદિરમાં જઈ ઊપવાસનાં લાંઘણે મારા ખરાબ વર્તનથી પણ નંદા ગુસ્સો કેમ કરવા માંડશે. થોડા દિવસોમાં યક્ષ પ્રસન્ન કરતી નથી.” મુનિરાજે કહ્યું કે મહાનુભાવ! થ, વર માંગવા કહ્યું. નાગિલે સ્થિર નંદાના “ હૃદયરૂપી કેડીયામાં સમ્યગ્ર દી૫કની માંગણી કરી. યક્ષે કહ્યું, જા તારે ઘેર દર્શનરૂપી દીવેલ અને સભ્યજ્ઞાનરૂપી તે પ્રમાણે તૈયાર છે. ઘરે આવીને જોતાં નાગિ- દીવેટથી વિવેકરૂપી “દીવો" પ્રકાશિત લને ખાત્રી થઈ. હર્ષમાં આવેલા તેણે નંદાના થયેલ છે. પિતાને જણાવ્યું, નંદા માતા-પિતા તથા જેને ક્રોધ અને અભિમાનરૂપી ભયંકર સ્વજને સાથે નાગિલને ઘેર જઈ સ્થિર દી પવન તથા લેભ રૂપી પ્રચંડ મેજાએ પણ જોઈ નિરુત્તર બની. મોટા આડંબર સાથે ઓલવવા શક્તિમાન નથી અને એ દીવે લગ્ન થઈ ગયાં. એકની એક સંસ્કારી શાંત સદા માયારૂપી મેશથી રહિત છે. અર્થાત સ્વભાવવાળી પુત્રીને દાયજામાં ઘણું ધન એણે ચારે કષા ઉપર કાબુ જમાવેલ છે.
