________________
: ૬૦ : શું ઈશ્વર જગતને કર્તા છે; લાખ અને કેડો રૂપીયાના ઉદાર ખચે ઉત્પન્ન કર્યું છે, એમ જે કહેતા હે તે વિશાલ ગગનચુંબી ભવ્ય જિનાલમાં તેમને એ ઉત્તર ઈશ્વરના સત્ય સ્વરૂપને કલંકિત પધરાવી તન, મન અને ધનથી તેમની અપૂર્વ કરનાર છે. કારણ કે રાગ, દ્વેષ, મેહ અને ભક્તિ બજાવે છે. આટલું સગી આંખે દેખવા અજ્ઞાન વિનાના ભગવાનને એકલા નહિ ગમવું છતાં જેને ઈશ્વરને માનતા નથી એમ બેલવામાં અને લીલા માટે જ જગત ઉત્પન્ન કરવું આદિ અને લખવામાં શું ઇરાદે હશે? તે તે બાલચેષ્ટા જેવી ક્રિયાઓ કદિ સંભવતી જ્ઞાની જાણે.
- જ નથી. તે છતાં પણ આ પ્રપંચી જગતને ઉત્પન્ન ઠીક, એક વખત માની લે કે દુનિયાના કરનાર ઈવર નથી. આ માન્યતા માત્રથી જ સમસ્ત પ્રાણીઓને ઈશ્વરે બનાવ્યા છે, તો એ જે જેને નાસ્તિક માનવામાં આવતા હોય પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થશે કે જ્યારે ઈશ્વરે આત્મા તે તે નાસ્તિકતાનું ટાઈટલ જેનોને મુબારક બનાવ્યા, ત્યારે તે આત્માઓ કમ સહિત છે. કારણ કે રાગ અને દ્વેષ રહિત પરમ કૃપાળુ હતા કે કમ રહિત હતા? કમ સહિત હતા પરમાત્માને રાગ અને દ્વેષથી ભરેલી દુનિયાને એમ જે કહેશે તે નવા ઉત્પન્ન થયેલા આત્માઉત્પન્ન કરવાનું જાડું આળ ચઢાવી તેમને રાગી એ કમ કયારે કર્યા? જો એમ કહેશે અને હેવી કરાવવાનું સાહસ ખેડવા કરતા કે આત્માને કર્મ પછી વળગ્યા, અગર પછી નાસ્તિકતાનું બીરૂદ સ્વીકારી લેવું વધુ શ્રેયસ્કર છે. કમ આત્માએ કર્યા, તો કહેવું પડશે કે શુદ્ધ
હવે પ્રથમ ઈશ્વરકત્વને પ્રશ્ન છણવા આત્માને કર્મ શી રીતે વળગે? શુદ્ધ આત્માને પહેલાં એ જાણવાની જરૂર છે કે, જ્યારે ફરીથી કર્મો કરવાનું કારણ શું? જો શુદ્ધ દુનિયા જ ન હતી, તે પછી ઈશ્વર કેને ? આત્માને પણ કમ લાગે તે સિદ્ધ પરમાત્માઓ કારણ કે રાજા હેય તે યત અને રૈયત હોય કે જેઓ સમસ્ત કર્મોને ક્ષય કરી મેક્ષમાં તે જ રાજા. બનેને પરસ્પર સંબંધ હોય છે. બિરાજ્યા છે, તેમને પણ ફરી કમ લાગવાને
ઠીક ઘડીભર માની લે કે ઈશ્વર એક પ્રસંગ આવશે, જે કદી સંભવે એવી વસ્તુ નથી જ હતું અને દુનિયા હતી જ નહિ, તો પ્રશ્ન આથી સિદ્ધ થાય છે કે, માટી અને સેનાના એ થશે કે ઈશ્વરને દુનિયા ઉત્પન્ન કરવાનું સંબંધની માફક આત્મા અને કર્મને પણ પ્રયજન શું? કારણ કે ઈશ્વર પિતે સ્વયં સંબંધ અનાદિ કાળને જ છે. આ જે આત્માકૃતકૃત્ય છે. કહ્યું છે કે, રામદાશ એની દષ્ટિપથમાં આવતી વિચિત્ર અવસ્થાઓ માવિ જ પ્રવર્તતે, અર્થાત્ પ્રજા સિવાય પણ કમસત્તાને જ આભારી છે. મન્દ બુદ્ધિવાલે પણ કઈ પ્રવૃત્તિ કરતું નથી, પ્રથમ આત્મા કે પ્રથમ કમ એ પ્રશ્નને તે પછી સર્વજ્ઞ સર્વદશી, નિરંજન, નિરાકાર ઉત્તર આપી શકાય એમ નથી. પ્રથમ કમ એવા પરમાત્માને આવી વિચિત્ર દુનિયા બના- એમ જે કહેશે તે આત્મા વિના કમ કર્યા વવાનું કાંઈ પણ કારણ તે લેવું જોઈએ ને? કોણે? પ્રથમ આત્મા અને પછી કમ એમ - જે તેમને એકલા રહેવું પસંદ પડતું ન જે કહેવામાં આવે તે શુદ્ધ આત્માને કમ હતું એટલે લીલાના ખાતર જ આ જગત લાગવાનું પ્રજન શું? જેમ કેઈ તમને
