Jayantika

Author(s): Bakulbhushan Mahakavi
Publisher: Human Resource Development Government of India

Page 194

जयन्तिका
ग्राम्यजनोचितवेषा पुनरप्युपशल्येषु पक्कणेषु च विचारयन्ती अभिज्ञानशंसनपुरस्सरं तत्रत्यानप्राप्तमनोरथा भिक्षुरूपाच्छादितात्मरूपा नगरेषु परिभ्रमन्ती तदलाभनिर्वेदविषण्णहृदया पुनरप्यस्मिन्नहनि प्राप्तकांतारा मुधा आसायं परिभ्रमन्ती वितथमनोरथा प्रतिनिवृत्तास्मि । बहुधा चिंतित - मपि नैव स्फुरति तत्प्राप्तिसंभावनापि । यदर्थमनभिमतोऽप्यंगीकृतोऽयं वेषः । राज्यसंपदप्यनुमता । हन्त ! नैव गणितो राज्यभारक्लेशोऽपि । समाश्रितश्च कुलप्रतीपोऽयमाचारः । जल्पितमप्यनृतम् । धिगिमां माम् । तयोरलाभे किमनेन वेषेण किमनेन राज्येन किंवा जीवितेन ? जगदिदं शून्यमिव प्रतिभाति । निरयप्रायं खलु राज्यमिदम् । सुखमिदमप्यसुखायते । ज्वलनज्वालेव मां दहतीयमाभरणपरंपरा । विभूषणमणिरश्मिजालबद्धेवास्मि राज्ये नियन्त्रिता । निरर्थकं मे जन्म । तदिदानीं क्षणमपि नाहं वसामि सौधेऽस्मिन्नरण्यानीशरण्या भवेयम् । भवतु भवत्येव तावदिह वीरकेतुमनस्सांत्वनाय । दत्वा चाहारार्थं वनसत्वेभ्यशरीरमिदं सार्थयामि जन्म मदीयम् । इति व्याहरती मन्दं श्रमापनिनीषया भूषणमखिलमप्यवतार्य स्वयमेव निवार्य च मुखकमलतालसमुल्लसच्छ्रमजलबिंदुजालं चेलांचलेन वीजयंत्यात्मपाणिना चिंताक्रांतस्वांता बभूव । तदानीं सा तु तापसी श्रमापनयनाय वीजयंत्यास्तस्यास्तावददृष्ट्वा मणिबन्धे मणिमालां सावेगं वत्से ! किन्नु खल्विदम् १ न दृश्यते ते मणिबन्धे निबद्धा सा मणिमाला । किमु भवत्या क्वाप्यवतार्य विनिहिता - भ्यंतरे ? आहोस्विदरण्ये परिभ्रमंत्या त्वया क्वापि विनिपातिता ? किमिदम् ? शून्यमणिबन्धासि । इत्यपृच्छत् । एवमभिहिता सा तु जयंतिका निजमणिबन्धमवलोक्य मालारिक्तमावेगेन साध्वसपरिस्फुरदयेतिकर्तव्यतामूढा किं करोमि ? नास्ति खलु मणिबन्धे माला । हन्त ! वाजिनो जवोत्पादनाय समुच्चालितभुजदंडतयांधकारस्थ गिते कांतारे क्वापि प्रच्युता भवेत् । धिगेनां मां मंदभागिनीम् । किमद्य करोमि ? कथं
164
·