________________
७४
जैन साहित्य संशोधक
एकत्रित करवानी छे, के जे द्वारा ते एक स्वतंत्र ऐतिहासिक पुरुष तरीके तथा aणीक महत्त्वनी बाबतोमां बुद्धथी ते एक भिन्न पुरुषरूपे सिद्ध करी
शकाय.
वर्धमान पोताना पितानी माफक एक काश्यप (कश्यप गोत्रना) हता. वळी तेओ, पोताना मातापि ताना मरणसुधी तथा तेनी पछी पण पोताना मोटा भाई नंदिवर्धनने पैतृकसंस्थाननो उत्तराधिकारी बनdi सुधी, गृहस्थावस्थामा रह्या हता. त्यार बाद अठ्ठावीस वर्षनी उमरे, सर्वे सत्ताधारी . ओनी अनुमती लई तेमणे दीक्षा ग्रहण करी हती. रोमन कैथोलिक देशोमां जेवी रीते नाना पुत्रोनी महत्वाकांक्षा क्षेत्र देवालय बन्युं हतुं तेवीज रीते हिंदुस्थानना नाना पुत्रोनुं ध्यान आध्यात्मिक प्रवृत्तिए खच्युं हतुं.
संसार छोड्या पछी महावीरे बार वर्ष सुधी तपस्वी जीवनं गाळयुं हंतु अने ते दरम्यान तेमणे राढा नामना देशनी जंगली जातोमां पण परि भ्रमण कर्यु हतुं. तेमना आ जीवननुं प्रथम वर्ष पूरु या बाद ते अचेलके थया हता. आवी रीते सिद्धिसाधन अर्थ बारवर्ष पर्यंत करेला आत्मदमनने अंते वर्धमानने केवळज्ञान उत्पन्न थयुं हतं. त्यार बाद तेओ सर्वज्ञ तीर्थकर तरीके ओळखाघा लाग्या अने ते उपरांत जिन, महावीर विगेरे ना विरुदोधी पण संबोधावा लाग्या के जे शाक्यमुनिने पण गाडवामां आवे छे. जींदगीनां छेल्लां त्रीश वर्षो तेमणे पोताना धर्मनो उपदेश आपवामां तथा यतिमार्गनी व्यवस्था करवामां गाळ्यां हृतां. आ कार्यमां, आपणे उपर जोई गया तेम तेमने, विदेह मगध, अने अंगदेशना चेटक, श्रेणिक अने कूणिक नामना राजाओ के जेमनी साथै ते पोताना मातृपक्षद्वारा सगपणनो संबंध धरावता हता, तेमना तरफथी खास सहायता तेमज पुष्टि मंळीं हती' ए देशमां आवेलां नगरोमा तेभए पोतानी आध्यात्मिक जीवननी कारकी
१ तेमना जीवनना आ विभागना संबंधमां लखाएलुं एक प्रकरण आचारांग सूत्रमां आषेलुं छे. जुनो आचारांग ( १, ८ ).
[भाग १
दीना लगभग सूघळा चातुर्मासो तेमणे ए प्रदेश मां आवेलां नगरोमांज गाळ्या हतो. केटलीक वखते.. आ देशोनी पश्चिममां आवस्ती सुधी अने. उत्तरमां हिमालयनी तळेटी लगी पण तेओ पोतानुं परिभ्रमण लंबवता हता. तेमना जे मुख्य ११ शिष्यो गणधरो तरीके ओळखाय छे अने जेमनां नामो कल्पसूत्रनी स्थविरावली (११) मां आपेलां छे ते श्वेताम्बर तेमज दिगम्बर नामना बन्ने जैन संप्रदा योने समान मान्य छे. आ बावंतो उपरांत, महा-वीरना जीवनसंबंधी जे हकीकतो जैन सूत्रोमां मळी आवेछे ते उपर, तेमज मक्खालिपुत्र गोसा - लनी साथे चालेली तेमनी स्पर्धा अने तेमां थए-' ला तेमना विजय वाळी हकीकत उपर अने अंते.. तेमना निर्वाण स्थान तरीके जे पापा नामनी नानी नगरी प्रसिद्ध थपली छे ते बाबत उपर आपणे विचार करवानी जरूरत छे. आ बधी बाबतो उपर विचार करवामां आपणे मात्र जैनोनीज परंपराओ उपर आधार राखवानो छे, एम नथी. आमांनी केडलीक वाचताना संबंधमां बौद्ध ग्रंथोमांथी. पण उल्लेखो मळी आवे छे. तेथी ते प्रमाणीने पण लक्ष्यमां राखवानी जरूरत छे बौद्ध ग्रंथोमां महावीरने तेमना सुप्रसिद्ध नाम ' नातपुत्त ' थी उल्लेखेला छे अने तेमने निग्गण्डो ( जैन यतिओ ) ना नायक तरीके तथा बुद्धना एक प्रतिस्पर्धी तरीके जणावेला छे. ए प्रथोमां तेमना विषयमा जो कोई भूल थपली होय तो ते फक्त तेमना गोत्रना संबंधमां छे. तेमना गोत्रनुं नाम, बौद्ध ग्रंथोमां अग्निवैश्यायन आपलं छे, जे वास्तविक्रमां महावीरना सुधर्म नामे शिष्यनुं गोत्र हतुं. बौद्ध ग्रंथका अथवा भ्रांतिथी शिष्यना गोत्रने गुरुनुं गोत्र लख्यं छे महावीरनिर्वाण बाद तेमना गणधरोमांथी मात्र आ सुधर्म गणधर ज एकला विद्यमान रह्या हता
वैशाली, १२; मिथिला, ६; राजगृह, १४; भद्रिका, २३ - १ जुओ कल्पसूत्र, जिनचरित्रो, $१२२, चम्पा, ३ आलभिक, १; पणितभूमि, १; श्रावस्ती, १; पापा, १, पणितभूमि, श्रावस्ती अने कदाच आलभिका आ त्रण शिवाय उपरनां सघळां स्थळो, उपर निर्दिष्ट थएल लणं राज्योनी सरहदोनी अंदरज आवेलां. हतां...
