________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮૦
જૈન ધર્મ પ્રકારા,
અજીર્ણ વિકારથી પીડા પામનારના આમાદિક ઢાપા ઉપશાન્ત થાય છે--ક્ષય પામે છે તેમ સંસારમાં ભમતાં સંચલાં જ્ઞાનાવરણીયાર્દિક કના વિકાર પણ વિવિધ તપયાગે મંદ પડીને અનુક્રમે ક્ષય પામે છે. શુદ્ધ શ્રદ્ધાન પૂર્વક સમતા સહિત દ્વાદશવધ તપયાગથી નિકાચિત કર્મ પણ ક્ષય પામે છે તેા પછી બીજા કન્તુ તે કહેવુ જ શુ? એ રીતે સકળ કર્મ દોષ દૂર થયે નિજ આત્મકચન શુદ્ધ-નિર્મળ થાય છે, જેથી પછી જન્મ જરા મરણ સબંધી સકળ દુ:ખ રહિત અક્ષય અવ્યાબાધ સુખ મય માટાપદની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૧૫૯
હવે શાસ્ત્રકાર લાકભાવના સંબધી સ્વરૂપ જણાવે છે. लोकस्याधस्तिर्यग्विचिन्तयेदृर्श्वमपि च वाल्यम् । सर्वत्र जन्ममरणे रूपिद्रव्योपयोगांव || १६० ॥
ભાવાર્થ:—ઉર્ધ્વ, અધા અને તીર્થ્ય લાકનું સ્વરૂપ, તેના વિસ્તાર, સવ જન્મ મરણ, રૂપી દ્રવ્ય અને ઉપયાગનું' ચિંતવન કરવુ. ૧૬૦
વિ—લાક એ જીવ અને અજીવ ( ધર્માસ્તિકાયાદિ ) નુ આધાર ક્ષેત્ર છે. તેનુ ઉર્ધ્વ અધા ને તીર્ઝા લાકવિભાગે ચિન્તવન કરવું અને તેના વિસ્તાર ચિન્તવવા. અધેાલાક વિસ્તારપણે સાત રન્તુ પ્રમાણ છે. તીછેાલાક એક રજ્જુ પ્રમાણુ છે અને ઉર્ધ્વ બ્રહ્મલેાકે પાંચ રન્તુ પ્રમાણ અને ઠેઠ છેડે એક રન્તુ પ્રમાણ વિસ્તારે છે. સ મળીને ઉંચા ૧૪ ૨૩ પ્રમાણ છે. ઉક્ત લેાકમાં આ જીવે સર્વત્ર જન્મ મરણ કર્યાં છે. એક તિલતુષ માત્ર પણ લેાકાકાશ ભાગ ખાકી ( ખાલી ) રહ્યો નથી કે જયાં આ જીવે જન્મ મરણ કરેલાં ન હેાય. તેમજ પરમાણુથી માંડી અનંતાનત પરમાણુનાં સ્કંધ પર્યન્ત જે કાઈ રૂપી દ્રવ્યા છે. તે સર્વેના મન, વચન, કાયા, આહાર, ઉશ્વાસ અને નિ:શ્વાસાઢિ રૂપે પિરભાગ આ જીવે અનાદિ સંસાર પર્યટન કરતાં કર્યા છે તેમ છતાં એ તૃપ્તિ પામ્યા નથી ( એ ભારે આશ્ચર્યની વાત છે) એમ પ્રતિક્ષણ ચિન્તવવુ. એ ભાવનાથી વેરાગ્ય જાગે છે અને અપ્રતિઅદ્ધપણે સાક્ષમા માં પ્રવતી શકાય છે. ૧૯૦
હવે શાસ્ત્રકાર સ્વાખ્યાત ધ ભાવનાનું સ્વરૂપ પ્રતિપાદન કરે છે. धर्मोऽयं स्वाख्यातो जगद्धितार्थ जिनैर्जितारिगणैः । येऽत्र रतास्ते संसारसागरं लीलयोत्तीर्णाः ।। १६१ ॥
ભાવાથઃ—જેમણે અતરંગ શત્રુને જીત્યા છે એવા જિનેશ્વરાએ જગ ના હિતને માટે આ ચારિત્રધમ સારી રીતે પ્રરૂપેલા છે. તેમાં જે રક્ત થયેલા છે તે સંસારસમુદ્રને લીલામાત્રમાં પાર પામેલા સમજવા, ૧૬૧
For Private And Personal Use Only
