________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચંદરાજાના રાસ ઉપરથી નીકળતો સાર.
પ્રકરણ ૨૬ માને સાર, આ પ્રકરણના પ્રારંભમાં ચંદરાજાએ વીરમતીને પરલોક પહોંચાડ્યાના ખબર આભાપુરી પહોંચે છે. જ્યારે કેઈ વાત કહેનાર ન મળે અથવા ખબર પહોંચતાં મુદત વીતી જાય એટલે તે દ્વર છે ત્યારે એક દેવતાજ તે ખબર પહોંચાડે છે, આ ભાગ્યની નિશાની છે. સદ્દગુણી મનુષ્ય પણ વિરમતી જેવા પાપી મનુષ્યનો નાશ થતાં રાજી થાય છે. એ સાધારણ મનુષ્યસ્વભાવ છે. ગુણાવળીને તેણે બહુ પજવેલી હોવાથી તે એક મોટી ફાંસ ગઈ એમ માને છે. તે આ હકીકત મંત્રીને બોલાવીને કહે છે. કારણ કે રાજ્યના તમામ આધાર રાજાને વિરહે મંત્રી ઉપરજ હોય છે. મંત્રી લોકલાગણી તાજી કરવા તે વાત ફેલાવે છે અને પ્રજાવર્ગ પાસેજ ચંદરાજા ઉપર આમંત્રણ પત્ર લખાવે છે. આ મંત્રીની ખુબી છે. રાજા ને પ્રજાને જેમ બને તેમ વધારે પરસ્પર પ્રેમવાળા રાખવા એ મંત્રીનું જ કામ છે. તેને ભેદ પડાવ હોય તો તે સહેજમાં પડાવી શકે છે. નાદાન મંત્રીઓ તેમ કરવામાં જ મજા માને છે અને તોજ પોતાની બંને પક્ષને ગરજ રહેશે એમ ધારે છે, પરંતુ ઉત્તમ મંત્રીઓ તેમ ન કરતાં જેમ બને તેમ પ્રજાને રાજા વચ્ચે ઐકય વધે તેમજ ઈચછે છે અને તેવોજ પ્રયત્ન કરે છે. પોતાની ગરજ રહો કે ન રહો તેની તે દરકાર કરતા નથી. પણ પોતાની વાસ્તવિક ફરજ બજાવે છે. તેવા મંત્રીઓજ ઉત્તમ ગણાય છે.
પાપી પાપનો ઘડો ભરાય છે ત્યારે સ્વયમેવ તેના કટુ ફળને ભોગવે છે. પરંતુ ઘડો ભરાતા સુધીમાં તેને અમન ચમન કરતા જોઈને કેટલાક ભદ્રીક મનુષ્ય મોહ પામે છે કે “આવો કૃતઘી, કુર, પાપી છતાં આવું સુખ ને આવો આનંદ કેમ ભોગવે છે ? ” પરંતુ આ ફળ તેણે પૂર્વે કરેલાં પાપાનુબંધી પુન્યનાં છે. તે ભોગવી રહેશે એટલે સ્પષ્ટ પાપોદય થતાં નરક તિર્યંચાદિ ગતિમાં અસહ્ય દુઃખ સહન કરવા પડશે એ એક સમજવું. વીરમતીને માટે એમજ થાય છે. ઉત્તમ જનો તેવા પાપનું પણ અનિષ્ટ ચિંતવતા નથી અને તેનું અનિષ્ટ થયે રાજી પણ થતા નથી, પરંતુ જ્યારે અતિ થઈ પડે છે ત્યારે નિરૂપાય થઈ જાય છે. તે પ્રમાણેજ આમાં પણ બન્યું છે. ચંદરાજાએ તેને શીક્ષા કરી અને ગુણવળી તે હકીકત સાંભળી રાજી થઈ એ અતિ થવાનું પરિણામ છે. નહીં તો તેવી રીતે કોઈને તેના પાપનું ફળ પ્રાપ્ત થાય તો તે જોઈને પણ ઉત્તમ પુરૂષોને તો ખેદજ થાય છે અને તેની દયા જ આવે છે. કેમકે તે પ્રસંગે પણ દિલમાં રાજી થવું તે અશુભ કર્મને બંધ
કરાવે છે. ઉત્તમ જા તો નિરંતર પ્રાણીને કર્મવશ માની તે પ્રસંગે મધ્યસ્થ વૃત્તિજ રાખે છે.
For Private And Personal Use Only
