Jain Dharm Prakash 1913 Pustak 029 Ank 10

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

જેનધમ પ્રકાશ.
પવિત્ર વર્તનથી અન્ય આત્માથીં જનને પણ એજ ઉત્તમ માર્ગે અનુસરવા બધે છે. આ દુષ્કર માર્ગ અનુસરવામાં તેમને જે શુદ્ધ ઉદ્દેશ હોય છે તે સ્વપરના હત માટે અંતર્મુખપણે શાસ્ત્રકાર સ્પષ્ટ કરે છે.
गुणैयदि न पूर्णोऽसि, कृतमात्मप्रशंसया ॥
गुणरेवासि पुर्णश्चत्, कृतमात्मप्रशंसया ॥ १ ॥ ભાવાર્થ-જો તું ગુણોથી પૂર્ણ નથી તે આત્મ-પ્રશંસા કરવાથી સર્યું. તેમજ જે તું ગુણથી પૂર્ણ છે તે પણ આત્મ-પ્રશંસાથી સર્યું. ગમે તેમ હોય પણ પ્રશંસા કરવાનું કોઈ પણ પ્રજનજ નથી. કેમકે ગુણહીનને ખેતી આત્મ--પ્રશંસાથી કંઈ ફાયદો થતો નથી. તેમજ સંપૂર્ણ ગુણવંતને કૃતકૃત્ય પણાથી પપૃહા નષ્ટ થઈ જવાથી પિતાની પ્રશંસા પિતાના મુખે કરવાનું કંઈ પણ પ્રોજન રહેતું જ નથી. ૧
- વિવેચન–જે અમૂલ્ય રત્ન નિધાનની જેવા અનંત જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રાદિક ઉમે ત્તમ ગુણો પ્રત્યેક પ્રાણીની આત્મસત્તામાં રહેલા છે તે જ્યાં સુધી પૂર્ણપણે પ્રાપ્ત થઈ શક્યા નથી–તે પ્રાપ્ત કરવા પૂરતું બળવીર્ય ફેવી શકાયું નથી–અરે ! તદનુકુળ પ્રત્યેક પ્રયત્ન સેવા નથી તેથી તથા પ્રકારના ગુણની ખામી છતાં ખાટી આત્મપ્રશંસા કરવાથી શું વળવાનું ? કશુંજ નહિ. ખાલી-ખોટી પ્રશંસા કરવા-કરાવવાથી ઉલટી આપણી અધોગતિ થાય છે અને થવાની. ખાટી આપબડાઈ કરવાથી દુનીયાની દૃષ્ટિમાં પણ આપણે હલકા પડીએ છીએ અને સંપૂર્ણ જ્ઞાનીની નજરમાં પણ આપણે સ્વછંદચારીપણાથી-ઉન્મત્ત આચરણથી-ખોટા બકવાદથી-તેમજ સાચા અને પવિત્ર માર્ગનું ઉલૂંઘન કરવાથી યાવતું તેમની હિતકારી આજ્ઞાનું ખુન કરવાથી પરમ અપરાધી કરીએ છીએ. મતલબ કે ગુણ વગરને ડે ડિમાક કરવાથી કશો ફાયદો નથી પણ નુકશાન તે પારાવાર છે. તેથી સત્ત જનોએ એવી ખોટી આત્મપ્રશંસા કરવી નહિં, તેમાં પિતાને કાળક્ષેપ કરે નહિ અને મિથ્થા પરિશ્રમ ઉઠાવ નહિં પણ નિજસત્તામાં અત્યારે સુધી અંધારામાં પડી રહેલા સદગુણોને શીધ્ર પ્રાપ્ત કરી લેવા માટે ઘટતા ઉપાયો
જવા દરેક પ્રયત્ન સેવે વ્યાજબી છે. એટલે ગુણ વગરની ખોટી ડંફાશ મારવી તે તે કઈ રીતે વ્યાજબી નથી. એને ચે કકસ થયું. તેમજ વળી જે મહાનું ભાવે ઉક્ત સમસ્ત ગુણો વડે અલંકૃત થયા છે; એટલે પિતાના પુરૂષાર્થ વડે નિજ સત્તામાં રહેલા હાળા ગુણોને જેઓ પ્રગટ કરી શકયા છે તેમને પણ આત્મ
ઘાની કશી જરૂર રહી જ નથી. કેમકે તેઓ કયારનાએ કૃતકૃત્ય થઈ ચૂકયા ને તે ફરી એક મગત કાર્ય સાવા માટે-પતાની વહુ લાવા માટે