________________
૧૩
સમુદ્રણ નાઠા. કૃષ્ણને નિમિતિએ કહ્યું હતું કે, સત્યભામાને જ્યાં પુત્ર યુગ્મ જન્મ, ત્યાં મુકામ કરે, તે ઉપરથી તેને ભામ ને ભાન નામના બે પુત્ર જમ્યા, ત્યાં રાત્રિ રહ્યા. - ત્યાં કૃષ્ણ અઠ્ઠમ તપ કરી તમદ્વીપમાં રહેનારા વસ્તિક નામે લવણાધિપતિને આરાધે. તે ઉપરથી તેણે પ્રસન્ન થઈ અડ્રમની ત્રીજી રાત્રિમાં સમુદ્રને દૂર ખસેડીને બાર એજન લાંબી ને નવ જન પહોળી એવી રત્નમય દ્વારિકા નગરી ઉત્પન્ન કરી. તેને અરાડ હાથ ઉંચે ને નવ હાથ પહોળે રનમયી સેનાને કેટ હતા. તેની અંદર તથા બહાર હજારે મંદિરે, બાગબગીચા ને મહેલે આવી રહ્યા હતા. તેની ઉત્પત્તિના આરંભમાં સાડાત્રણ દિન સૂધી વસ્ત્ર, ધન, ધાન્ય, આભૂષણ, રન, મણિ ને કંચન આદિ અનેક વસ્તુઓની વૃષ્ટિ થઈ હતી. આણિમેર કાળકુંવરને યાદવોના નાસવાની ખબર પડવાથી તે તેમની પછવાડે લવણસમુદ્રના કિનારા તરફ દોડયા. તેવામાં અર્ધભરતની અધિષ્ઠાયક દેવીએ માયા રૂપ કરી યાદવેની ચિતા સળગાવીને પોતે જાણે કૃષ્ણની વૃદ્ધ બહેન હોય એવું રૂપ કરી રોવા બેઠી. ત્યાં કાળકુંવર આવ્યું, ત્યારે બોલી, યાદવેએ કાળકુંવરની બીકથી આ ચિતાઓમાં પ્રવેશ કર્યો છે, ને હું પણ એક ચિતામાં બળી મરીશ. કાળકુંવર તે સાંભળી ચિતાઓમાં પડશે, કારણ કે તેણે એવી પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી કે યાદોને
Aho ! Shrutgyanam
