________________
૧૬૪
પ્રયેાત્ર કરવામાં આવ્યા હતા પણ ખરચ ઉપજ કરતાં વધી. જવાથી તે કામ છેડી દેવામાં આવ્યું એમ સર યાજ લીગ્રેન્ડ જેમ સાહેબ કહેછે, તે વર્ષમાં અન તજી અમરચંદુ દીવાન થયા, ૧૮૪૭ માં ઓખાના વાઘેર વીધા માણેક તથા રબારી રૂડાએ કૅપ્ટન લેકને ગાળીથી માર્યાં, પણ પાછળથી બંને પકડાયા, ૧૮૫૦ માં અતિવૃષ્ટિ થવાથી ઘણાં ગામડાં રેલમાં તણાઇ ગયા, હાશીઆર અને ચાલાક નવાબ ૧૮૫૧ માં ૨૩ વર્ષની નાની વયમાં અહેરતનશીન થવા ને તેમનો ગાદીએ તેમના ભાઈ મહેાખતમાં ચાદ વર્ષની ઉમરે રાધવપુરથી આવીને બેઠા, તેમણે કલ લેગની સલાહથી પ્રથમ કાઉન્સીલથી રાજ ચલાવ્યુ, પણ એકવીશ વર્ષની ઉમરે આવ્યા ત્યારે અનતજી અમરચંદ તથા મીયાં હામને દીવાન નીમ્યા. રાધણપુરના નવામ જોરાવ ખાંની દીકરી કમાલખ્તા, સામતમાં ખાખીની પુત્રી સરદારતા, તથા જુનાગઢના રહીશ શેખ હાસમભાઇની ઈકરી લાડડી ખીખીએ રીતે ત્રણ સ્ત્રીએ મડાખતમાં પરણ્યા. બીબી કમાલખ્તા જે બાદશાડ્ડી ઠાઠથી રહેતાં હતાં, તેન કુંવર હામદખને સરકારે ખેાટે ઠરાવ્યા, તેથી તે રાણપુર ગયાં ને ત્યાં ગુજરી ગયાં, સરદાર અખ્તાને કંઈ સંતાન સાંપડયુ' નહી', ને લાડડી ખીખીને અહાદુરખાં કુંવર ૧૮૫૬ માં જન્મ્યા, ખીજી બે સ્રીએથી રસુલખાં ૧૮૫૮
Aho ! Shrutgyanam
