________________
૧૧
દખાં મૃત્યુશ થયા. કહાનદાસ તથા જમાદાર ઉમર સુખાસને બહાદુરખાંને પાણથી લાવીને ૧૭ વર્ષની ઉંમરે જુનાગઢની ગાદીએ બેસાડયા. કુંતીઆણેથી રઘુનાથજીને એલાવી તેને દીવાનગીરી સોંપી. ૧૮૧૨ માં કૈપટન કોંક તથા ગંગાધર શાસ્ત્રીએ જામસાહેબને હરાવી જુનાગઢ. પાસે લાલવડ સુધી આવી નજરાણું માંગ્યુ.
દીવાન રઘુનાથજીએ તેમની સાથે અમરેલી જઇને કાલકરાર કરવા શરૂ કર્યા. રણુ ડિજી દીવાને મુકુ દરાયને ત્યાંથી કાઢી મૂકયા હતા, તથા રાજકુવરખાઈએ વે'ત જેટલી પણ જમીન આપવાની ના પાડવાથી રઘુનાથજીએ રાજીનામું આપ્યું હતુ. તે છતાં પણ ગાયકવાડના દીવાન વિઠ્ઠલરાવે લાંચ આપીને જુનાગઢના કારભારીઓને ફાડયા; ને અમ શૈલી તથા કેાડીનાર પરગણાં નવાબ સાહેબ પાસેથી લખાવી લઇ ભમરેલીને કિલ્લે ફરીને બધાગ્યે. ૧૮૧૩ માં પૂછડીએ તારા દેખાયા, ને દેશમાં દુકાળ પડયા. ૧૮૧૪ માં ઉદરીયાવર કની. મરકી તથા દુકાળથી ઘણા માણુસે ચમરાજાના ધામમાં હોંચી ગયાં. ૧૮૧૫ માં જમાદાર ઉમર સુખાસનનુ જોર વધ્યું. તેથી નવામ સાહેબને ભય
આ ઉંદરીઆ સાલમાં અસંખ્ય ઉંદરાએ પાકમાં ધણા બગાડ કર્યો. ૧૮૪૦ માં પણ ઉંદરાનાં ધાડા વધી પડયાં હતાં.
૧૧
Aho ! Shrutgyanam
