________________
૧૩૩
પાળે એક લાખ લડવૈયા લઈને આબુ આગળ તેને હરાવી. તેપણ સુલતાનની બીક હમેશને માટે દૂર કરવા સારૂ તેની મા ગુજરાતને રસ્તે ખંભાત બંદરથી વહાણુમાં બેસી અને તેને માલ ચાંચીયા લકે લઈ ગયા હતા તે પકડે. મકકે હજ કરવા ગઈ વખતે જતાં આવતાં વસ્તુપાળે તેની સારી બરદાસ કરી. તે ઉપરથી સુલતાને વસ્તુપાળને કહાવ્યું કે, તમે ઈનામ માગે. વસ્તુપાળે કહ્યું કે તમારે ગુજરાત દેશને હેરાન કરે નહિ. સુલતાને તે કબૂલ કર્યું. આ પ્રમાણે પરાકામી તથા ડાહ્યા મંત્રીઓએ ગુજરાતનું રાજ્ય વિરધવળના વખતમાં ઘણું સમૃધ્ધિવાળું તથા બળવાન કર્યું. આ સેરઠ તાબે કર્યો એટલું જ નહિ, પણ મને હારાષ્ટ્ર સુધીના સર્વ રાજાઓને ખંડીઆ કર્યા. સેંકડે રાજાએ વારંવાર લાખ રૂપિ ની ભેટ મેકલતા હતા. ગુજ. રાતના રાજ્યને આવી સ્થિતિમાં મૂકી વરધવલે દેહત્યાગ કર્યો. તે એ તે ધર્મિષ્ટ, ન્યાયી, અને દયાળુ હતું કે તેની ચિંતામાં તેના ૧૦૮ ચાકરો બળી મુઆ, વસ્તુપાળે તેના પુત્ર વિશળદેવને ગાદીએ બેસાડયે, મેરૂતુ ગાચાર્યની સ્થવિરાવલી પ્રમાણે વિશળ વાઘેલે (વ્યાઘપલીપતિ, ઈ. સ. ૧૨૪૩ માં ગુજરાતની ગાદીએ બેઠે
વસ્તુપાળ તેજપાળના લેખે ગિરનારમાં ઘણું છે, તે ઉપરથી તથા કેટલાક ગ્રંથ ઉપરથી માલૂમ પડે છે. તેમણે
Aho ! Shrutgyanam
