________________
જ્યારે બીજી કોટિમાં સાર્વનામિક ક્રિયાવિશેષણો આવડતું નથિ-આવડતિ નથિ’ આ બે પ્રયોગમાં છે. જે વિશેષણ ક્રિયાવિશેષણ તરીકે વપરાય છે “આવડતું 'વાળો પ્રયોગ જાણીતો ન કહેવાય. તેઓને આમાં કયાંય સ્વીકાર્યા નથી.વળગણ (clitics) સાતમું પ્રકરણ “નામિકી વ્યુત્પત્તિ તદ્ધિતાનું માં બહુવચનને પ્રત્યય “ઓ, કર્મવાચક “ને” ઉપરાંત છે. વર્ણનાત્મક પદ્ધતિનો આશ્રય કરવા જતાં ક્યાંક કર્તા–સાધનનો “એ,’ સાતમીન “એ,’ સાતમીના ક્યાંક મૂંઝવણ થયેલી અનુભવાય છે; જેમકે (પૃ.૧૫૭) અર્થ માટેનો “માં,’ પાંચમીના અર્થનો “થી,” “અકય” “સૌદર્ય” અને “ કાર્ય' ને “ય પ્રત્યયમાં ઉપરાંત “પર” ( = ઉપર) અને “સર(=પ્રમાણે) સાથે મૂકી દીધા છે; આમાં “કાર્ય” તો તત્સમ ની ચર્ચા આપી છે. ચો clitic–“ન–' કહી, કૃદંતાત્મક રૂ૫ છે, જ્યારે “ઐક્ય” અને “સૌંદર્ય” હકીકતે છઠ્ઠી વિભક્તિના અર્થનો સબળ “તું” તો “એક” અને “સુંદર” ઉપરથી છે. ઓળખાણું આપ્યો છે. ચર્ચા પ્રમાણમાં અધકચરી છે. (પૃ. ૧૪૪) અને “ભંગાણ” વચ્ચેનો ભેદ કાઠેનાને દેખા તો નીની ચર્ચા છઠ્ઠીની વિશે ણાત્મક પરિસ્થિતિને છે, પણ ભેદ પાડવાના વિષયમાં લાચારી બતાવી
ખ્યાલ આપવા કરી છે તે ૩ ચક છે. “ની સામું ” છે; કારણ સ્પષ્ટ છે: એક સ્ત્રીલિંગે છે, બીજુ “ના સામું” વગેરે જાતના વિકલ્પો પણ તારવી નપુંસકલિંગે છે, એ કારણે પ્રત્યય વિભિન્ન છે. બતાવ્યા છે. (પૃ. ૧૪૭ માં) ચપ્પા વડે’ને સ્થાને (પૃ. ૧૫૮માં) “સોનેર'નું સ્ત્રીલિંગ “સનારી” ચપ્પાની વડે” ન થાય એ બરોબર સૂચવ્યું છે. ખોટું અપાયું છે. પરંતુ એ : ની ભણી” “તેરી ઉપરાંત એ બરોબર
આઠમું પ્રકરણ “સમાસ’નું બહુ જ ટૂંકમાં નથી. “માન્યતા પ્રમાણે પ્રયે એ પણ ખોટો છે. (પૃ. પતાવ્યું છે, એ જ પ્રમાણે નવમું “ર્ભાિવ'નું પણ. ૧૪૮) “ની બાજુ” “ની તરફ’ વૈકલ્પિક છે એ ડે. કાર્ડનાએ કરેલી મહેનત ઉચ્ચ કેટિની છે, કહેવું જોઈએ. - Particles તરીકે “જ” “ય” “પણ” “એક
, પણ પોતે પરદેશી, અને એમાં અહીં માત્ર એક વર્ષ
રહ્યા અને જે કાંઈ સાંભળ્યું વાંચ્યું તે નોંધી લીધુંઆઇ” “જિ' કહ્યા છે. ('. ૧૪૯ માં) “કોઈ
અહીંથી ગયા પછી અમેરિકા જઈ વ્યાકરણ લખ્યું. પણું–થી” પ્રયોગ આપ્યો છે તે ખોટો છે. આમાંના
આ વ્યાકરણ જે એમણે છપાતાં પહેલાં ગુજરાતના ક” અને “આદને આ વર્ગમાં લેવા કે તદ્ધિતમાં
આ વિષયના બેચાર તદ્વિદોની નજર નીચેથી કઢાવ્યું મકવા એ મને વિચારણીય લાગે છે; “જિ” (= જી) ને માટે પણ એવું જ.
હોત તો ભાગ્યેજ કોઈ ખામી રહેવા પામત. (પૃ. ૧૫૦) “અથવા તે માત્ર વાકયો વચ્ચે વિવરણાત્મક વ્યાકરણ” માટેનો એક નાનો પણ વપરાય”એ વિધાન ખોટું છે. (પૃ. ૧૫૧–૫૨).
સૂચક નમૂને એમણે આપ્યો છે. અહીં કામ કરનારા તેપણ” અને “તોય” રહી ગયાં છે. ' આજે. નિષ્ણાતને આ નમૂને ખૂબ જ ઉપયોગી નીવડશે. બહુ કામ છે, કાલે, પણું, ને નવરાશ હશે ”માં એ સાથે અહીના વિદ્વાને પોતાના પ્રયત્નમાં તદ્દન આપેલો “પણ”ને પ્રયોગ આપણે સાંભ નથી, પરપ્રત્યયને બુદ્ધિ પણ ન જ બને એ પણ એટલું (પૃ. ૧૫૩ માં)*મારા પિતાએ ચાર વાગ્યાન કામ જ જરૂરી છે. કર્યું' એ ઉદાહરણ બરાબર નથી. મારા પિતા ડે. કાર્ડના અભિનંદનને સંપૂર્ણ રીતે પાત્ર ચાર વાગ્યાના કામ કરી રહ્યા છે ? એવો પ્રયોગ છે. એમને ઉપકાર તે એ છે કે એમણે ગુજરાતી સ્વાભાવિક છે, અથવા “મારા પિતાએ ચાર વાગ્યાનું વ્યાકરણવિદોને સારું એવું સામગ્રી અને નિરૂપણ કામ ચાલુ રાખ્યું છે' એ પ્રયોગ વધુ સ્વાભાવિક પ્રકારનું ભાથું આપ્યું છે. છે. (પૃ. ૧૫૪) “મને ગુજરાતી ભાષા બોલતાં અમદાવાદ-૬ : તા. ૨૨-૭-૬૯
[અહિપ્રકા, ઓગસ્ટ ૧૯
