________________
તેરમું : : ૨૫ :
ભાવનામૃદ્ધિ - ભરતેશ્વર અરીસા-ભવનમાં ઊભા છે. માથે હીરાજડિત મુગટ છે, કાને રત્નમય કુંડલ છે, ગળામાં મહામૂલ્યવાન મણિને હાર છે. બાહુમાં બાજુબંધ શેભી રહ્યા છે, કાંડામાં કમનીય કડાં છે, આંગળીઓ પર વેઢ-વીંટીને પાર નથી. તેઓ મનમાં ને મનમાં મલકાય છેઃ “અહો કેવું રૂપ ! કેવું સન્દર્ય !શું આવું રૂપ અને આવું સૌંદર્ય કેઈને હશે ખરું ? ” જાણે આ પ્રશ્નનો જવાબ દેતી હોય તેમ એક આંગળી પરથી વીંટી એ જ વખતે સરી પડી અને તે તદ્દન વરવી લાગવા માંડી. આ દેખાવથી ભરતેશ્વર ચમક્યાઃ “અરે
ક્યાં ગઈ આ આંગળીની શેભા? શું એ શોભા વીંટીને જ આભારી હતી ? તેમાં એની પિતાની શેભા કંઈ જ ન હતી ?”
મનનું વિશેષ સમાધાન કરવા તેમણે એક પછી એક બધા વેઢ-વીંટી કાઢી નાખ્યા તે તમામ આંગળીઓ પતિ વિનાની પત્ની જેવી લાગતી હતી. પછી તેમણે કાંડામાંથી કડાં કાઢી લીધાં, બાહુમાંથી બાજુબંધ ઉતારી નાખ્યા, ગળામાને મૂલ્યવાન હાર દૂર કર્યો, કાનનાં કુંડલને સ્થાનભ્રષ્ટ કર્યા અને છેવટે મુગટને પણ દર મૂકી દીધે, તે શરીર સાવ વરવું લાગવા માંડયું ! ન જણાયું તેમાં રૂ૫ કે ન લાગ્યું તેમાં સાંદર્ય !
બસ, એ જ ક્ષણે ભરતેશ્વરની નજર આગળ રૂપ અને સૌદર્યની અનિત્યતા તરવા લાગી, શરીરની અનિત્યતા પણ તરવા લાગી અને રાજ્યરિદ્ધિની અનિત્યતા પણ તરવા લાગી !
બધું અનિત્ય છે” “આમાંનું કંઈ પણ નિત્ય નથી !” અંતરે પિકાર ઉઠાવ્યા અને તેમની ભાવનામૃષ્ટિમાં વીજળીવેગે પરિવર્તન થયું. ક્રોધ પાઈ ગયે, માન મૂકાઈ ગયું, માયા
