________________
તેરમું :
ભાવનાબુદ
૬. અશુચિ ભાવના. શરીરની અશુચિ ચિંતવવી, તેને અશુચિભાવના કહેવાય છે.
જેમકે –
હે ચેતન ! અસુંદર, અપવિત્ર અને અશુચિના ભંડાર સમા આ દેહમાં તું શાને મેહ પામે છે? તું એને ગમે તેટલી વાર અત્યંગ, મર્દન અને નાનાદિથી સુંદર બનાવીશ, તે પણ એ સુંદર રહેવાનું નથી, કારણ કે સ્વભાવથી જ એ અસુંદર છે. અથવા એ પવિત્ર બનાવવા માટે તું ગમે તેટલે પ્રયત્ન કરીશ, પણ તે પવિત્ર થવાનું નથી, કારણ કે સ્વભાવ થી જ એ અપવિત્ર છે. અથવા એ શુદ્ધ બનાવવા માટે તું ગમે તેટલે શૌચાચાર પાળીશ, પણ તે શુદ્ધ થવાનું નથી, કારણ કે તે સ્વભાવથી જ અશુદ્ધ છે.
यदीयसंसर्गमवाप्य सद्यो, भवेच्छुचीनामशुचित्वमुच्चैः। अमेध्ययोनेपुषोऽस्य शौच
संकल्पमोहोऽयमहो महीयान् ॥ १ ॥ જેના સંસર્ગથી ઊંચા સુગંધી પદાર્થો પણ શેરડી વારમાં અપવિત્ર થઈ જાય છે, તેવા આ અપવિત્ર અને અશુચિમય શરીરને પવિત્ર અને શુદ્ધ કરવાનો વિચાર રાખવો એ ખરેખર! મહામોહનું જ પરિણામ છે.