________________
તેરસ :
: ૪૩ :
ભાવનામૃષ્ટિ દત્તના જોવામાં આવ્યું, એટલે તેણે મહાત્માને વંદન કરીને પૂછયું કે “હે મહારાજ, અહીં એવું અઘટિત શું બન્યું છે કે આપને મસ્તક ધુણાવવું પડયું ?”
મહાત્માએ કહ્યું કે “ભાઈ ! વાત કહેવા જેવી નથી, છતાં તારી ઈચ્છા હોય તે કહેવાને મને હરકત પણ નથી.” ત્યારે મહેશ્વરદત્ત વાત સાંભળવાની ઉત્કંઠા પ્રદર્શિત કરી અને મહાત્માએ કહ્યું: “હે ભદ્ર! આજે તું તારા બાપનું શ્રાદ્ધ કરે છે અને તે માટે તે એક પાડાને વધ કર્યો છે, પણ જાણે છે ખરો કે તે પાડે કેણ હતો ?” મહેશ્વરદત્તે કહ્યું: “એની મને ખબર નથી.” મહાત્માએ કહ્યું: “એ બીજે કઈ નથી, * પણ તારા પિતા જ છે. મરતી સમયે ઘરમાં વાસના રહી * જવાથી તે પાડારૂપે તારે ત્યાં જ ઉત્પન્ન થયે હતે.”
આ શબ્દો સાંભળતાં જ મહેશ્વરદત્તના આશ્ચર્ય અને દિને પાર રહ્યો નહિ. તેણે કહ્યું: “હે પ્રભે! શું આ સાચું છે?” મહાત્માએ કહ્યું: “વાત એટલેથી જ અટકતી નથી, પણ તે ડીવાર પહેલાં લાકડીને ઘા કરીને જેની કેડ તેડી નાખી છે, તે કૂતરી બીજી કઈ નહિ, પણ તારી માતા જ છે. તે પણ મૃત્યુ સમયે ગૃહ-વ્યવહારની વાસના રાખવાથી મરીને કૂતરી તરીકે ઉત્પન્ન થયેલી છે.”
મહેશ્વરદત્તે આ સાંભળીને કાને હાથ દીધા. તેનું હૃદય થડ થડ થડકવા લાગ્યું ત્યારે મહાત્માએ કહ્યું: “હે ભદ્ર! જ્યારે તેં વાત સાંભળી છે, ત્યારે પૂરી જ સાંભળી લે. તું જેને અત્યંત પ્યાર કરે છે, તે આ તારે પુત્ર તારી સ્ત્રીને યાર
