________________
* भर्तृहरिनिर्वेदम् -
- २७ निपतति । तद्भवतु । एनमाश्वासयामि।
(ततः प्रविशति यथानिर्दिष्टो योगी।) योगी - हा डिब्बिए - (इत्यादि पूर्वोक्तं पठित्वा रोदिति ।) राजा - योगिन् ! समाश्वसिहि ।
योगी - (निाश्वस्य ।) हन्त, केरिसो आसासो जस्स मह दूरदेसपरिब्भमणसहअरी अणेअगुणप्पणइणी डिब्बिआ भग्गा।
राजा - (सकरुणम् ।) अल्पस्यापि व्यपायेन प्रेयसो विषयस्य कः। न शोचते पुनः किं स्यान्मादृशामीदृशापदि ?।।४।।
तथापि बोधयामि योगिनम्। योगिन् ! किमनया नष्टया एवं परितप्यसे ? योगी - (सास्रम् ।) के तुम्हे णिढरा एव्वं भणध। अहवा
-वैशम्योपनिषद - છે? શોક કરતો કરતો બિચારો પડી જાય છે. ચાલો, એને આશ્વાસન આપું.
(પછી જેને નિર્દેશ કરાયો છે તે યોગી પ્રવેશ કરે છે.) योगी :- हाय थाली ( पूर्ववत् महीने से छे.) सा :- योगी ! शांत थामो.
योगी :- (नि:सो नाजीन) हाय, 5वी शांति ! भारी साथे દેશ-દેશાવર ફરી, જે અનેક ગુણોથી મારી પ્રિયતમાં હતી, એવી આ થાળી ભાંગી ગઈ.
रात :- (5Bell साथे) २ वस्तु प्रिय थोडी पय होय, मां નુકશાન થાય, તો કોણ શોક ન કરે ? તો પછી આવી મોટી આપત્તિમાં મારા જેવો તો શોક કરે જ ને ?
તો પણ આ યોગીને સમજાવું. યોગી ! એક થાળી ભાંગી १. हन्त, कीदृश आश्वासो यस्य मम दूरदेशपरिभ्रमण-सहचरी अनेकगुणप्रणयिनी डिब्बिका भग्ना।
- भर्तृहरिनिर्वेदम् । अणहिण्णा एदाए गुणाणम् ।
राजा - के नामास्या गुणा: ?
योगी - हन्त, केत्तिआ गणिज्जन्तु ? तहवि के वि गणिज्जन्ति। (संस्कृतमाश्रित्य।)
करीषानुच्चेतुं दहनमुपनेतुं मुहुरपः, समाहर्तुं भिक्षामटितुमथ तां रक्षितुमपि। पिधातुं पक्तुं चाशितुमथ च पातुं क्वचिदथोपधातुं ना पात्री चिरमहह ! चिन्तामणिरभूत् ।।५।। राजा - एवमेतत्। प्रियस्य वस्तुनो नाम गुणान्को गणयिष्यति।
– વૈરાગ્યોપનિષદ્ ગઈ, તેમાં આટલો શોક કેમ કરો છો ?
યોગી :- તમે કેવા નિષ્ફર છો, કે આવું બોલો છો. અથવા તો તમે નિષ્ઠુર નથી, પણ આ થાળીમાં જે ગુણો હતા તેનું તમને ભાન જ નથી.
राल :- मेम ? थालीमi वी इयां गो हता ?
योगी :- मरे, मेना तो Seel गावा ? छत पर। થોડા ગુણ ગણાવું છું. (સંસ્કૃતમાં કહે છે.) કરીષ કુલોને ભેગા કરવા માટે, અગ્નિ લઈ જવા માટે, પાણી લાવવા માટે, ભિક્ષાટન કરવા માટે, ભિક્ષાનું રક્ષણ કરવા માટે, ભિક્ષાને ઢાંકવા માટે, પકાવવા માટે, ભોજન કરવા માટે, પાણી પીવા માટે, ક્યાંક કોઈ વસ્તુ મુકવા માટે.... આ બધા કાર્યો કરવા માટે એ મારી પાત્રી લાંબા સમય સુધી ચિંતામણિ જેવી હતી.
રાજા :- તમારી વાત સાચી છે. પ્રિય વસ્તુના ગુણોને કોણ १. के यूयं निष्ठुरा एवं भणथ। अथवा अनभिज्ञा अस्या गुणानाम् । २. हन्त, कियन्तो गण्यन्ताम् ? तथापि केऽपि गण्यन्ते।
