Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

પ્રભુ મહાવીરે મેહમસ્ત જગતને ત્યાગધર્મ જ કેમ આવે? [ ૧૮૧ ] દેવ, જિનાગમ, જિનમંદિર, શ્રમણ, શ્રમણી, દ્વિદળ-કઠોળ, (જે વિદળ કહેવાય છે તે,) શ્રાવક અને શ્રાવિકા–એ સાતે ક્ષેત્રને વિષે રાંધેલા રાતવાસી ચેખા, બે દિવસ વ્યતીત અખલિતપણે ખૂબ ખૂબ ધન વારે-વાપરે, થએલું દહીં અને જેનાં વર્ણ, ગંધ, સ્પર્શ અને શ્રેષ્ઠ મુનિરાજેને ઉત્તમત્તમ અને એષણીય રસાદિ ચલિત થઈ ગયાં હેય-પલટી ગયાં (દોષમુક્ત) અન્ન, પાન, વસ્ત્ર, પાત્રાદિ પડિ- હોય તેવાં સકળ ધાન્ય પદાર્થોને સર્વથા લોભે તથા વૈયાવચ્ચ-ભક્તિ કરવાને અંગે ત્યાગ કરે. માતપિતાએ બચપણથી જ અઢળક પુણ્ય ઉપાર્જન કરે તેને ઉત્તમ સુપ્રત કરેલે ઉપયુક્ત વારસે મારું અખૂટ પુરુષ શ્રાવક કહે છે. ( શ્રાવક શબ્દની ધમધન છે, એ ધન જેની પાસે નથી તે અન્ય રીતે પણ વ્યુત્પત્તિ થાય છે. જેમકે શ્રદા. શ્રાવક કહેવરાવવાને પણ ગ્ય નથી, બલ્ક વિવેક અને ક્રિયા-આ ત્રણ જેનામાં હોય છે તે નામધારી શ્રાવક છે. કહ્યું છે કેતે શ્રાવક કહેવાય. ઉપર્યુક્ત લોકમાં તે
નામધારી શ્રાવક શ્રદ્ધા, વાવવું અને કરવું એ ત્રિકવાનને શ્રાવક કહ્યો છે. શ્રદ્ધા કે શ્રાતિને “ઘ', વિવેક કે "
पांचे चूक्योत्रिहुं मूकिओ,चिउहिं न जाणइ नाम। વાવવું ને “વ', અને ક્રિયા કે કરવ નો “૪ ના રાઝ વાગ્રા, મુંદ૬ શ્રાવ નાનું શા શબ્દના ગ્રહણ કરવાવડે “શ્રાવક' શબ્દ થાય અર્થ–પ્રાણાતિપાતાદિ પાંચ વ્રતને છે ) તદુપરાંત શ્રાવકે આજીવન ફરજીઆત દેશથી પાળવાં પણ ચૂકી ગયે, સમ્યગ દર્શનકર ઘટતે અભક્ષ્ય અનંતકાયાદિના ત્યાગ- જ્ઞાન અને ચારિત્રથી તદ્દન વેગળો રહ્યો તથા રૂપ ધર્મવારસો પણ મારા માતાપિતાએ મને દાન, શીલ તપ અને ભાવ એ ચારે પ્રકારના સુપ્રત કર્યો છે. કહ્યું છે કે –
ધર્મનાં નામ સરખાં ય જાણતો નથી અર્થાત
આ ચારે ધમને યાદ જ કરતો નથી તેણે देशचारित्रविरती विरतानामुपासकः,
જગતમાં નકામો જ પિતાને મુખે શ્રાવક भवस्वरूपं जानान: श्रावको जीवितावधि ॥८॥ मद्यं मांसं नवनीतं मधूदुंबरपञ्चकम्,
નામને ઢઢેરો વગાડ્યો છે. બલકે પિતાને સનતકાયમન્નાતરું પાત્ર ૪ મોરનં ૧ શ્રાવક તરીકે ખોટે જ જણાવે છે. શ્રાવક,
आमगोरससंपृक्तद्विदलं पुष्पितोदनम, પ્રાણાતિપાતાદિ વ્રતોથી, સમ્યગુ દર્શનાદિ વધ્યદ્વિતયાતીતં કુદિતાત્ર વર્જયેત ના રત્નત્રયીથી, અને દાનાદિ ચતુર્વિધ ધર્મથી
અર્થ –સંસારની ભયંકરતાને જાણ રહિત હોય જ નહિં અને કદાચ હોય તો નારે, વિરતિ રમણીના વિવિધ પાલક પૂ. તે શ્રાવક નહિ પણ વાણીઓ જ છે! અહીં મુનિવરોને ઉપાસક અને સંપૂર્ણ ચારિત્ર એ શંકા થશે કે શું વણિક એ શ્રાવક નહિ ? પાળવામાં અશક્ત એ દેશવિરત શ્રાવક તેના ઉત્તરમાં સમજવું કે વણિકને અર્થ મધ, માંસ, માખણ, મધ, પંચુદુંબર (ઉંબરા, તે “વણજ કરનારે ” એમ થાય છે, જ્યારે ટેટા પડી વિ.)સર્વ અનંતકાય અજાણ્યાં ફળ, શ્રાવકને અર્થ તો આપણે ઉપર જણાવી ગયા રાત્રિભેજન, કાચાં દૂધ તથા દહીંને સ્પર્શેલું તે છે. વણિકમાં તે જૈન, વૈષ્ણવ, મોઢ