________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રભુ મહાવીરે મેહમસ્ત જગતને ત્યાગધર્મ જ કેમ આવે? [ ૧૮૧ ] દેવ, જિનાગમ, જિનમંદિર, શ્રમણ, શ્રમણી, દ્વિદળ-કઠોળ, (જે વિદળ કહેવાય છે તે,) શ્રાવક અને શ્રાવિકા–એ સાતે ક્ષેત્રને વિષે રાંધેલા રાતવાસી ચેખા, બે દિવસ વ્યતીત અખલિતપણે ખૂબ ખૂબ ધન વારે-વાપરે, થએલું દહીં અને જેનાં વર્ણ, ગંધ, સ્પર્શ અને શ્રેષ્ઠ મુનિરાજેને ઉત્તમત્તમ અને એષણીય રસાદિ ચલિત થઈ ગયાં હેય-પલટી ગયાં (દોષમુક્ત) અન્ન, પાન, વસ્ત્ર, પાત્રાદિ પડિ- હોય તેવાં સકળ ધાન્ય પદાર્થોને સર્વથા લોભે તથા વૈયાવચ્ચ-ભક્તિ કરવાને અંગે ત્યાગ કરે. માતપિતાએ બચપણથી જ અઢળક પુણ્ય ઉપાર્જન કરે તેને ઉત્તમ સુપ્રત કરેલે ઉપયુક્ત વારસે મારું અખૂટ પુરુષ શ્રાવક કહે છે. ( શ્રાવક શબ્દની ધમધન છે, એ ધન જેની પાસે નથી તે અન્ય રીતે પણ વ્યુત્પત્તિ થાય છે. જેમકે શ્રદા. શ્રાવક કહેવરાવવાને પણ ગ્ય નથી, બલ્ક વિવેક અને ક્રિયા-આ ત્રણ જેનામાં હોય છે તે નામધારી શ્રાવક છે. કહ્યું છે કેતે શ્રાવક કહેવાય. ઉપર્યુક્ત લોકમાં તે
નામધારી શ્રાવક શ્રદ્ધા, વાવવું અને કરવું એ ત્રિકવાનને શ્રાવક કહ્યો છે. શ્રદ્ધા કે શ્રાતિને “ઘ', વિવેક કે "
पांचे चूक्योत्रिहुं मूकिओ,चिउहिं न जाणइ नाम। વાવવું ને “વ', અને ક્રિયા કે કરવ નો “૪ ના રાઝ વાગ્રા, મુંદ૬ શ્રાવ નાનું શા શબ્દના ગ્રહણ કરવાવડે “શ્રાવક' શબ્દ થાય અર્થ–પ્રાણાતિપાતાદિ પાંચ વ્રતને છે ) તદુપરાંત શ્રાવકે આજીવન ફરજીઆત દેશથી પાળવાં પણ ચૂકી ગયે, સમ્યગ દર્શનકર ઘટતે અભક્ષ્ય અનંતકાયાદિના ત્યાગ- જ્ઞાન અને ચારિત્રથી તદ્દન વેગળો રહ્યો તથા રૂપ ધર્મવારસો પણ મારા માતાપિતાએ મને દાન, શીલ તપ અને ભાવ એ ચારે પ્રકારના સુપ્રત કર્યો છે. કહ્યું છે કે –
ધર્મનાં નામ સરખાં ય જાણતો નથી અર્થાત
આ ચારે ધમને યાદ જ કરતો નથી તેણે देशचारित्रविरती विरतानामुपासकः,
જગતમાં નકામો જ પિતાને મુખે શ્રાવક भवस्वरूपं जानान: श्रावको जीवितावधि ॥८॥ मद्यं मांसं नवनीतं मधूदुंबरपञ्चकम्,
નામને ઢઢેરો વગાડ્યો છે. બલકે પિતાને સનતકાયમન્નાતરું પાત્ર ૪ મોરનં ૧ શ્રાવક તરીકે ખોટે જ જણાવે છે. શ્રાવક,
आमगोरससंपृक्तद्विदलं पुष्पितोदनम, પ્રાણાતિપાતાદિ વ્રતોથી, સમ્યગુ દર્શનાદિ વધ્યદ્વિતયાતીતં કુદિતાત્ર વર્જયેત ના રત્નત્રયીથી, અને દાનાદિ ચતુર્વિધ ધર્મથી
અર્થ –સંસારની ભયંકરતાને જાણ રહિત હોય જ નહિં અને કદાચ હોય તો નારે, વિરતિ રમણીના વિવિધ પાલક પૂ. તે શ્રાવક નહિ પણ વાણીઓ જ છે! અહીં મુનિવરોને ઉપાસક અને સંપૂર્ણ ચારિત્ર એ શંકા થશે કે શું વણિક એ શ્રાવક નહિ ? પાળવામાં અશક્ત એ દેશવિરત શ્રાવક તેના ઉત્તરમાં સમજવું કે વણિકને અર્થ મધ, માંસ, માખણ, મધ, પંચુદુંબર (ઉંબરા, તે “વણજ કરનારે ” એમ થાય છે, જ્યારે ટેટા પડી વિ.)સર્વ અનંતકાય અજાણ્યાં ફળ, શ્રાવકને અર્થ તો આપણે ઉપર જણાવી ગયા રાત્રિભેજન, કાચાં દૂધ તથા દહીંને સ્પર્શેલું તે છે. વણિકમાં તે જૈન, વૈષ્ણવ, મોઢ
For Private And Personal Use Only