Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

વિચારશ્રેણી
| [ ૧૭૯ ]
આત્મા મૃત્યુથી મુકાયો નથી ત્યાં સુધી વાએલા હોય છે. વચનથી ત્યાગ તે નામનો નામ તે મરવાનું જ.
જ ત્યાગ હોવાથી આત્માને કેઈ પણ પ્રકારને 5 %
લાભ મળી શકતું નથી. કાર બદલાય છે તેની સાથે સાથે કેવળ કાયાથી ત્યાગ બે પ્રકાર હોય નામ પણ બદલાયા જ કરે છે. નામ ત્યારે છે: એકની પાસે એક વસ્તુ છે અને તેને જ કાયમ રહે જ્યારે આકાર બદલાય નહીં. ત્યાગ કરે છે અને બીજે વસ્તુ નથી અને આકારને આશ્રયીને જ નામ પડે છે. જેનું ત્યાગ કરે છે. આ બન્ને પ્રકારના ત્યાગીમાં નામ નથી તેને આકાર પણ નથી. જેની પાસે વસ્તુ છે અને છેડે છે તે ઉત્તમ
નામ રાખવું એટલે આત્માના શુદ્ધ સ્વ- છે, કારણ કે મળેલા ભોગોને છોડવા તે કઠણ રૂપને પ્રગટ કરવું. શુદ્ધ સ્વરૂપ જે આકાર છે અને વસ્તુ નથી તેને છોડવું ઘણું જ વાળા નામમાં પ્રગટ થાય છે તે નામ સહેલું છે, કારણ કે જે વસ્તુ પાસે નથી અમર કહેવાય છે. અર્થાત્ જે નામથી સર્વથા અને મળવાની પણ આશા નથી તેને તે કમરને ક્ષય થાય છે તે નામ બદલાતું પ્રથમથી જ ત્યાગ જેવું છે, માટે તેને છતી વસ્તુ નથી, કારણ કે નામ બદલાવાનું કારણ નાશ છેડનાર કરતાં નીચી કેટીને કહી શકાય. પામી જાય છે માટે તે નામ અમર કહે. કેવળ મનથી ત્યાગી, કેવળ કાયાથી વાય છે.
ત્યાગી કરતાં ઊંચે છે, કારણ કે કેવળ કાયાથી જે આકારવાળું નામ જનતાને સ્વાર્થ છેડવું સહેલું છે પણ મનથી છોડવું દુર્લભ માટે ઉપયોગી થઈ પડયું હોય તે નામ છે. કેવળ કાયાથી છોડનાર સંસારમાં ઘણું બદલાયા પછી પણ તેને જનતા સભર છે નીકળશે, પણ મનથી છોડનાર તે કઈક જ પરંતુ જેનો સ્વાર્થ સધાયેલ હોય તેઓ જ
નીકળશે. ભીખારીઓ તેમજ અન્ય ભાગ્યસંભારે છે, તેમના વંશજો અથવા તે અન્ય
હીન પુરુષે વસ્તુ ન હોવાથી કેવળ કાયવ્યક્તિઓ સંભારતા નથી.
ત્યાગી જેવા જ છે, પણ તેઓની મનોવૃત્તિમાં
ત્યાગ ન હોવાથી તેઓ ત્યાગી કહેવાતા નથી. જે દેહાકૃતિનું નામ રાખ્યું હોય છે તે
- મન, વચન અને કાયાથી છોડનાર દેહાકૃતિ જીવન ક્ષય થયે જીવનના વિયાગથી સર્વોત્કૃષ્ટ ત્યાગી કહી શકાય છે. મન, વચન નાશ પામી જાય છે, એટલે નામ પણ
અને કાયાથી છોડનારા ત્યાગીઓ સંસારમાં ધીરે ધીરે સંસારમાંથી લુપ્ત થતું જાય છે.
ઘણા જ અ૫ નીકળશે. મનથી ત્યાગ, વચનથી ત્યાગ, કાયાથી જીવનો બે વસ્તુઓ ઉપર જ હક છે. ત્યાગ : આ ત્રણે ત્યાગમાં કેવળ વચનથી એક તે જ્ઞાન-દર્શન આદિ પિતાને ધર્મ અને ત્યાગ તે એક પ્રકારનું અસત્ય છે, બીજાને બીજું પરવસ્તુ કમ. આ બે વસ્તુ સિવાય ઠગવાને માટે કરાય છે. જેને ક્ષુદ્ર ત્યાગ જેટલું જડ-ચૈતન્યમય જગત દેખાય છે તેના સાધ હોય છે તે વચનમાં ઘણું જ કેળ. ઉપર જીવનો હકક નથી. જો કે કર્મ જડ વસ્તુ