Atmanand Prakash Pustak 012 Ank 11

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

૨૦૦
આત્માનંદ પ્રકાશ
જિન અને જૈન શબ્દ સંબંધી સાદી સમજ, જિનદેવ, જૈન સાધુ, જૈન શ્રાવક અને જૈનધર્મને
ખરે અર્થ વિવેક. (લેખક–શાતિ થી કપૂરવિજયજી મહારાજ) “રાગદ્વેષ રહિત સમજાવથી ગમે તે કઈ ગમે ત્યાંથી આ ભવ સમુદ્રને તરી શકે છે.”
રાગદ્વેષ અને મહા0િ(અંતરના) મહા વિકારોને વારનાર, અંતરના સઘળા દેને દૂર કરનાર, અંતરમાં છૂપી રહેનારા કટ્ટા દુમને જીતી લેનારજ જિન કહેવાય છે. સકળ દોષ રહિત જિન ભગવાને ભાખેલ ધર્મ (ભાગ) જૈન ધર્મ કહેવાય છે. એ ઉપરથી સહેજે સમજી શકાશે કે, જૈન ધર્મ કેઈ અને મુક જાતિ (જ્ઞાતિ) કે કેમને નથી પણ જે કેઈ ઉપર જણાવેલા સકળ દેષ-વિકાર વગરના જિનેએ કહેલા શુદ્ધ-નિર્દોષ (સત્ય- સનાતન) ધર્મને અથવા ધર્મના ફરમાનને અનુસરે છે તે સઘળાંને એ ધર્મ હોઇ શકે છે. એટલે કે જૈન ધર્મને વિશાળ દષ્ટિથી તપાસવામાં આવે છે તે તે આખી આલમને ધર્મ જણાય છે. એ એ જૈન ધર્મ દરીઆ જે ઉંડે અને ઉદાર (વિશાળ) છે. ફકત નિષ્પક્ષપાતપણે તેનાં તત્ત્વ તપાસવાથી તેની ખાત્રી થઈ શકે છે. પરમાદર્શને અમુક નામ સાથેજ તત હેતે નથી. દેવ ગુરૂ અને ધર્મનાં નામ ગમે તે હોય પણ જે પરમાર્થમાં તફાવત ન હોય તે પછી તેને સ્વીકાર કરી લેવામાં કશો વાંધો-વચકે આવતા જ નથી. એક જ વસ્તુના જુદાં જુદાં નામ હોઈ શકે છે તેમ છતાં પરમાર્થ એક સરખે હેવાથી સમજુ માણસ તેમાં ઝઘડે કરતા નથી પણ સમદષ્ટિથી બધાય નામને સાચાં માને છે. તેવી જ રીતે પરમાર્થ દષ્ટિથી શુદ્ધ નિર્દોષ દેવને જિન, અરિહંત, વીતરાગ, પરમાત્મા, તીર્થકર, શિવ, શંકર, શંભૂ, સ્વયંભૂ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, રામ, મહેશ, યા મહાદેવાદિક ગમે તે નામથી બેલાવામાં આવે તે પણ તે સાર્થકજ હોવાથી સમજુ માણસ સ્વીકારી લે છે. એવી જ રીતે ગુરૂનાં અને ધર્મનાં જુદાં જુદાં નામ ગમે તે હો પણ તે સાથે પરમાર્થ દષ્ટિ છો કશે ઝઘડો કરી બેસતા નથી. શબ્દ ભેદથી અર્થભેદ સમજી નહિ લેતાં અથની એકતા નિષ્પક્ષપાતપણે વિચારી તેનું ઝટ સમાધાન કરી લે છે, એવી સમદષ્ટિ, પૂર્વોકત જિનના ખરા અનુયાયી જૈનમાં હોઈ શકે છે. તેથી જ તે સ્યાદ્વાદી અનેકાન્તવાદી અથવા યથાર્થવાદી કહેવાય છે અને તે સત્ય છે. તત્ત્વદષ્ટિથી કહે કે ઉદાર-વિશાળ સમદષ્ટિથી વિચારી શકાય તે સકળ રાગાદિ દેષ રહિત વીતરાગદેવે કહેલ સમજાવેલે શુદ્ધ અહિંસા (દયા)