________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
.
આત્મા અથવા “હુંને સાક્ષાત્કાર
ર૭
જરૂ - ઘણા મનુષ્ય હું એ શરીર છે એવા પ્રકારના ભાનમાંથી મુક્ત થઈ શક્તા નથી આ વિક્વનું નિવારણ આત્મા, દેહ અને મનથી સ્વતંત્ર છે એવા પ્રકારને નિશ્ચય થતાં થાય છે. ઘણા મનુષ્યને આ પ્રકારને સાક્ષાત્કાર એક ચમકારાની માફક તુર્તજ થાય છે અને ઘણુને દીઘ અભ્યાસના અંતે થાય છે તે અભ્યાસ આ પ્રમાણે સિદ્ધ કર એગ્ય છેલુગડાની જેડને જેમ તમારાથી તમે અત્યંત ભિન્ન અને એક ઢાંકણુરૂપે માને છે તેમ શરીર એ તમારા વાસ્તવ “હું” નું ઢાંકણું અથવા હથીઆર છે એ ચિંતક શરીરથી તમે છુટા પડે તોપણ તમારું “હું” કાયમ જ રહેવાનું એમ ક૯પના વડે જેવાને અભ્યાસ રાખો. શરીરથી જાણે છુટા પડી ગયા છે. અને એક વસના ઢગલાની જેમ છેટે પડ્યું છે એમ મને મયરીતે જુવે અને તે વખતે શરીર એ તમારૂં બેખું અથવા કેશ હતું અને હાલ તમે એ ફેંકી દીધું છે એમ ક. ૧રી ૨ તમારા આધિપત્ય તળે તમારા યંત્રરૂપે છે અને તમે તેને અમે તેવું બનાવવા અને તમારા અનુકુળ આવેણનરૂપે વાપરવા મુખત્યાર છે એમ જુવે. દેહ અનેક છુટા અને પરિવર્તનશીલ પરમાણુઓને સંઘાત છે. અને તે તમારા સંક૯૫–બળ વડે અથવા તમારા “હ” ની આજ્ઞા વડે એકત્રરૂપે ઉભે છે એમ જુવે. ટુંકમાં તમે થોડા વખત માટે આ દેહને ધારણ કર્યા છે અને તમારી સગવડ સચવાય તેટલા માટે એક ધર્મશાળાની માફક વાપરે છે એમ અનુભવે.
અભ્યાસ સિદ્ધ થયા પછી દેહ સંબધી ભાવના નડતી બંધ થઈ જશે અને બહુ ને વાસ્તવ આત્મસ્વરૂપ સાથે અભેદ બન્યા પછી દેહ એ “હું” છું એવી વૃતિ વિલય પામી જશે તેમ થયે “મારું શરીર એ વાકય તમે નવાજ અર્થ સાથે બોલી શકશે અત્યારે જેમ તમે મારૂં “પુસ્તક” “મારૂં વસ્ત્ર આદિ વાકયે બોલતી વખતે જેમ પુસ્તક કે વસ્ત્રમાં પિતાપણાને આરે૫ કરતા નથી, તેમ ઉપરેત અનુભવ થયા પછી દેહ સંબંધે પણ પિતાપણુ આરોપ થી બંધ પડવાને, તેમ છતાં દેહ એ આપણ વાસ્તવ સ્વરૂપની પર હોવાના કારણથી, તેની ઉપેક્ષા કરવી ઘટતી નથી. આજકાલ સ્વરૂપ પ્રાપ્તિના નામે દેહદમન અને શરીરની પાય ખાલી કરવાને જે વા વાયે છે તે ધર્મના મૂળ હેતુથી અત્યંત વિરોધી છે. શરીર એ પરમાત્માને વસવાનું મંદિર છે, અને આત્મિક સંવર્ધનની અમુક હદે પોચતા સુધી તેની અને નિવાર્ય અગત્ય છે. આત્માની પ્રગતિને આધાર, આપણું વર્તમાન ભૂમિકાએ તે, દેહના આરોગ્ય અનાગ્ય અને બળાબળ ઉપર રહેલે છે. માણસે પોતાના વસ્ત્ર, ઘર, આદિ ઉપકરણને પિતાથી ભિન્ન અને પર સમજતાં છતાં ગમે તેવા જીર્ણ વસ્ત્ર કે માટીના કેટડાથી ચલાવી લેવાની ઉદારતા દર્શાવતા નથી. પરંતુ દેહ એ આપણે નથી અને એક કાળે તે દગો દેવાનું છે એવી અર્ધ–ઘેલી સમજણના વેગ.. માં તણાઈ જઈ તેના તરફ બેદરકારી બતાવે છે, અને એ પ્રકારે પિતાના નિકટના અને અતિ ઉપયોગી સાબિતી આ જન્મમાં તે વડે સાધવા એગ્ય કાર્ય માટે, નિરૂ
For Private And Personal Use Only
