________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩ર૬
આત્માનંદ પ્રકાશ,
સાથે જ માણસ બદલાઈ જાય છે અને તેનામાં અપૂર્વ વર્ચસૂ પ્રતીત થવા માંડે છે. કે. ટલાક માણસે ઉપયોગ રહિતપણે આ પ્રકારના ભાનવાળી સ્થિતિમાં ન્યુનાધિક અંશે આવેલા છે. સામાન્ય જનવર્ગની મર્યાદાઓ ઉલ્લંધી કઈ નવી સૃષ્ટિમાં પ્રવેશ્યા હોય એમ તેમને જણાય છે. આવા મનુષ્યો વિશ્વમાં શુભ અથવા અશુભ પ્રકારની મહાન સત્તા ચલાવી શકે છે. જે મનુષ્યને થેડે ઘણે અંશે પણ પોતાનું સર્વત્ર હાથ લાગે છે તેઓ આસપાસના વિશ્વ ઉપર પિતાને અમલ બેસારી શકે છે. અને દુનીઆને પિતાના સંકલ્પ પ્રમાણે ચલાવી શકે છે. આમ થાય છે એ કેટલેક અંશે કમનસીબ ભરેલું છે. પરંતુ “હું પણુના ભાનમાં પ્રવેશવા સાથે જે પ્રકારનું જ્ઞાન જોઈએ તે જ્ઞાનની ખામી છે ત્યાં એમજ બને છે.
“ હું ને સાક્ષાત્કાર કરવા ઈચ્છનારે પિતે એક સામર્થ્ય અને પ્રભાવનું કેન્દ્ર છે એમ કબુલ કરવું જોઈએ. અને તે પ્રકારે અનુભવવું જોઈએ. આ તેને પ્રથમ પાઠ છે. આ અર્થમાં અને આ સમજણુ સહિત “હું” શબ્દને તમારા મન ઉપર દઢપણે અંકિત કરે અને તમારી જ્ઞાતિના ઉંડા અંતસ્તમ પ્રદેશમાં એને મૂળ ઘાલવા દે. ક્રમે કરીને તે તમારા જીવનમાં એતત થતું જશે. પછી તમે જ્યારે
જ્યારે “હું” એ શબ્દને ઉચ્ચાર કરે ત્યારે ત્યારે તે શબ્દ સાથે સંક૯પબળ, સામર્થ્ય અને પ્રભાવની ભાવનાને પણ જોડતા જાઓ. તમે તમને એ પ્રકારે નિરંતર જોવાની ટેવ પાડો. તમે ઉપર કહ્યા તેવા પ્રકારના સત્તાવાન કેન્દ્ર છે અને તમારી આસપાસ તમારી સૃષ્ટિ ફર્યા કરે છે એ ભાવનાને આરૂઢ બનાવે. જ્યાં જ્યાં તમે જાઓ ત્યાં ત્યાં તમારા વિશ્વનું કેન્દ્ર પણ સાથેજ છે એમ જુઓ. તમે એક અચળ, અમર, અને સત્તાપૂર્ણ સિનું બિંદુ છે અને આસપાસનું વિશ્વ તમારી આસપાસ તેની નિયત કક્ષામાં ક્યાં કરે છે એમ જોતા શીખે. અધ્યાત્મવિદ્યાની મહાદિક્ષાનું આ પ્રથમ સૂત્ર છે.
આ પ્રકારના અનુભવને દઢ કરવાની અનેક વિધિઓ છે. તેમાંથી એક સૈથી અધિક પ્રચલિત આ પ્રકારે છે–શાંતિવાળા સ્થાનમાં સ્થિર આસને બેસી “હું” છું એ મંત્રને ધીરેધીરે, ગંભીરપણે થડે વખત જાપ કરો. આમ કરવાથી મન “હું” ની ભાવના ઉપર કેન્દ્રીભૂત થાય છે, અને એ ભાનને અધિકાધિક બળવાન બનાવે છે. ઈંગ્લાંડના સુવિખ્યાત રાજ્યકવિ લૉર્ડ ટેનીસને આ કળા સિદ્ધ કરી હતી. તે લખે છે કે તેની પ્રતિભા તેણે આજ પ્રકારે જાગૃત કરી હતી. તે નિરુપદ્રવ સ્થાનમાં જઈ ઘણીવાર પિતાનું નામ ધીરે ધીરે ઉચ્ચાર અને તે જ વખતે પોતાના સ્વત્વ (iden tity) ઉપર ને એકાગ્ર ચિત્ત બની જતો. તે પિતાની ડાયરીમાં લખાતે ગયે છે કે એમ કરવાથી તેને પિતાના સતપણાની અને અમરત્વની પ્રતીતિ થઈ હતી. ઘણાં અપૂર્વ કલપક ( original ) લેખકે, વિચાર અને કવિઓ આ પ્રકારજ પિતાના વાસ્તવ સામર્થ્યના પ્રભવસ્થાનને શેધી શકયા છે.
For Private And Personal Use Only
