________________
ઠ્ઠી કિરણાવલી કિરણ ૩૩ મું. જન્મકલ્યાણક
તીર્થંકર પ્રભુનો જન્મ થતાં ત્રણે લોકમાં આનંદ આનંદ વ્યાપે છે, અને બધે પ્રકાશ ફેલાઈ જાય છે. તેમના જન્મસમયે ૫૬ દિકુમારીઓનાં તેમ જ ૬૪ ઇન્દ્રોનાં આસનો કંપે છે. એથી એ દિક્કુમારીઓ અને ઇન્દ્રો અવધિજ્ઞાનનો ઉપયોગ કરી એ હકીકતથી પરિચિત બને છે. પછી ૫૬ દિકુમારીઓ સૂતિકાગૃહમાં આવીં પ્રભુને તેમ જ તેમની માતાને પ્રણામ કરી પ્રસૂતિને લગતું કાર્ય કરે છે. એ કાર્ય પૂર્ણ થતાં ૬૪ ઇન્દ્રો પોતપોતાના વિમાનમાં એસી પ્રભુનો જન્માભિષેક કરવા માટે સ્વર્ગમાંથી પૃથ્વી ઉપર આવે છે.
સૌધર્મ નામના દેવલોકના સૌધર્મ ઇન્દ્ર સૂતિકાગૃહમાં આવે છે અને પ્રભુને તેમ જ તેમની માતાને વંદન કરે છે. પછી એ ઇન્દ્ર પ્રભુની માતા ઉપર અવસ્થાપિની નિદ્રા મૂકે છે. આથી તેઓ નિદ્રાધીન બને છે. પ્રભુનું પ્રતિબિંબ બનાવી તેને માતાની પાસે મૂકી એ ઇન્દ્ર પાંચ રૂપો રચે છે. એક રૂપ વડે એ પ્રભુને હાથમાં ઉપાડે છે, ખીજા રૂપથી પાછળ રહી તેમના મસ્તક ઉપર છત્ર ધરે છે, ત્રીજા અને ચોથા રૂપો વડે તેમની બંને ખાજુમાં રહી ચામરો વીંઝે છે, અને પાંચમા રૂપ વડે માગળ રહી વા ઉછાળતો અને નાચતો મેરુ પર્વત ઉપર જાય છે. ત્યાં જઇને એ ઇન્દ્ર પ્રભુને ખોળામાં લઇને જન્માભિષેક માટેની શિલા ઉપરના સિંહાસન ઉપર બેસે છે. એ દરમ્યાન બારમા દેવલોકના અચ્યુત ઇન્દ્રથી માંડીને બાકીના ૬૩ ઇન્દ્રો સ્વર્ગમાંથી આવી પહોંચે છે. તેઓ વારાફરતી ળશો વડે પ્રભુનો જન્માભિષેક કરે છે. અંતમાં બીજા દેવલોકના ઐશાન ઇન્દ્ર સૌધર્મ ઇન્દ્રની જેમ પાંચ રૂપો રચી પ્રભુને ખોળામાં લઇને સિંહાસન ઉપર બેસે છે. પછી સૌધર્મઇન્દ્ર ચાર ખળદો રચે છે અને કળશને ઠેકાણે તેમનાં આઠ શિંગડાંનો અભિષેક માટે ઉપયોગ કરે છે. એ પ્રમાણે બધા ઇન્દ્રો જન્માભિષેક કરી રહે છે. એટલે સૌધર્મ ઇન્દ્ર ફીથી પહેલાંની જેમ પાંચ રૂપો રચી પ્રભુને એમને સ્થાને લઈ જાય છે. ત્યાં જઇને તે પ્રભુના પહેલાં રચેલા પ્રતિબિંબને ઉપસંહરે છે અને પ્રભુને માતા પાસે મૂકે છે. પછી અવસ્થાપિની નિદ્રા સમેટી લઈ તે માતાને જાગૃત કરે છે. પછી એ ઇન્દ્ર પ્રભુના મહેલમાં ૩૨ કરોડ સુવર્ણ વગેરેની વૃષ્ટિ કરવા કુબેરને ફરમાવે છે. એ કુબેર તેમ કરવા જંભક દેવને આજ્ઞા કરે છે. ત્યાર ખાદ તીર્થંકરના અંગુઠામાં સૌધર્મ ઇન્દ્ર અમૃતનો સંચાર કરી તેમને પ્રણામ કરી નંદીશ્વર દ્વીપે જાય છે અને ત્યાં એ દરમ્યાન ગયેલા બીજા ઇન્દ્રોની સાથે આઠ દિવસના મહોત્સવમાં ભાગ લે છે. આ પ્રમાણે તીર્થંકરના જન્મ—કલ્યાણકનો મહોત્સવ ઉજવાય છે.
Jain Education International
૫૭
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org