________________
છઠ્ઠી કિરણાવલી
કિરણ ૩૭ મું. અંગારમર્દિક આચાર્ય ગુર–વિદ્યાર્થીઓ! આજે હું તમને અંગારમઈક નામના એક આચાર્યની વાત
કહું છું. એ આચાર્યમાં મોક્ષે જવાની યોગ્યતા હતી નહિ એટલે કે તેઓ અભવ્ય હતા. તેમને પાંચસે શિષ્યો હતા. તેઓ એક દિવસ પોતાના શિષ્યો સાથે એક નગર તરફ જતા હતા. તે નગરમાં એક ગીતાર્થ આચાર્ય રહેતા હતા. એ ગીતાર્થ આચાર્યને સ્વમ આવ્યું કે આજે પાંચસે હંસોનું એક ટોળું આવે છે. સાથે સાથે તેમનો માલિક એક કાગડો પણ આવે છે. આ સ્વમનો વિચાર કરતાં તેમને સમજાયું કે પાંચસે હંસો તે પાંચસે ભવ્ય સાધુઓ હોવા જોઈએ, અને કાગડો એ તેમનો નાયક અભવ્ય હોવો જોઈએ. આથી એ ગીતાર્થ આચાર્ય બીજા સાધુઓને ખબર આપી કે આજે આવનારા તમામ સાધુઓ ભવ્ય છે, પરંતુ તેમના ગુરુ અભવ્ય છે.
અંગારમઈક આચાર્ય તેમ જ તેમના પાંચસે શિષ્યો આવ્યા પછી ગીતાર્થ આચાર્યો એ પાંચસે સાધુઓને જણાવ્યું કે તમે જેમની સેવા કરો છો તેઓ તો અભવ્ય જીવ છે. તમે આ વાત જાણતા ન હતા ત્યાં સુધી તમે તેમનો ત્યાગ ન કર્યો તેની હરકત નહિ, પરંતુ હવે તમારે તેમની સાથે છોડી દેવો જોઈએ. આનું કારણ એ છે કે આપણું જૈન શાસનમાં ઉપરટપકેનાં ત્યાગ, તપ અને સંયમની કિંમત નથી. જો કેવળ દેખાવપૂરતાં ત્યાગ, તપ કે સંયમની કિંમત અંકાતી હોય તો પછી દુનિયામાં જેમને કપડાં વગેરે પૂરાં મળતાં નથી તે બધાં નિષ્પરિગ્રહી ગણાય, જેઓ અજ્ઞાનતપશ્ચર્યા કરે છે તે બધાં તારવી ગણાય, અને જેઓ સાચો સંયમ નહિ પાળવા છતાં સંયમી હોવાનો ડોળ કરે છે તેઓ પણ સંયમી ગણાય. આથી જે ત્યાગ, તપ અને સંયમ દેખાવપૂરતાં ન હોય પરંતુ જે ખરા હૃદયથી સેવાતાં હોય તેની જ કિંમત છે.
આ સાંભળીને પાંચસે સાધુઓએ પૂછ્યું કે અમારા ગુરુ અયોગ્ય આત્મા છે તેની અમને કોઈ રીતે પ્રતીતિ થઈ શકે તેમ છે ? ગીતાર્થે આચાર્ય કહ્યું કે હા. આજે રાત્રે તમે ઊંઘશો નહિ, પરંતુ જે બને તે જોયા કરશો. આમ કહ્યા પછી ગીતાર્થે આચાર્ય જવા આવવાના અમુક માર્ગ ઉપર પગ વડે દબાતા ચું ચું અવાજ આવે તેમ કોલસાની નાની નાની કાંકરીઓ છાનામાના પથરાવી. રાત્રે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
