________________
(૧૫) निजेच्छया निजां श्वश्रृमनापृच्छय च कुत्रचित् ॥१०६॥ विभक्तधनव्ययीकरणे तु सर्वेषामधिकारोऽस्त्येवेति ॥ .
ધનની વેંચણ થયા પછી તે ધર્માદિકાર્યમાં તેની સ્ત્રી પણ પિતાની ઈચ્છા મુજબ તે વાપરી શકે છે, પિતાને સ્વામી ભરી ગયા પછી તે મુડીમાંથી ખર્ચ કરી શકે નહિ. માત્ર પોતાને નિર્વહ તેને વ્યાજમાંથી કરી લે, મૂળ ધનપર સઘળો અધિકાર તે મરનેના પુત્રને જ છે. જો કે સઘળ અધિકાર પુત્રને પ્રાપ્ત થાય છે, તથાપિ માતાની આજ્ઞા લીધા સિવાય તેમાંથી ખર્ચ કરવાને તે શક્તિમાન થતું નથી. તે છેકરાનું પણ મૃત્યુ થઈ જાય તે તેની વિધવા સ્ત્રી પિતાના સ્વામીનું ધન લઈ શકે; જે તે સારા આચરણ વાળી હોય, સાસુની આજ્ઞામાં રહેતી હોય, કુટુંબનું પાલન કરવાને શક્તિવાળી હોય, સ્વધર્મમાં સતત તત્પર રહેતી હોય, કુટુંબ વર્ગ અને લાગતા વળગતાં સર્વને અનુકુળ હોય તથા સ્વામી મરી ગયા છતાં તેનીજ ધ્યાને સેવતી હોય એવા આચરણ વાળી પુત્ર વધુ પિતાની સાસુ તથા પુત્રની પાસેથી વિયથી માથું નમાવીને યાચના કરે, ૫રંતુ તે પણ સાસુને પુછયા સીવાય સ્વામીના ધનને સ્વતંત્ર પણે કદિ વ્યય કરી શકે નહિ. વેંચાયા પછી તે સર્વને ખરચ કરવાનો અધિકાર છે. ननु यदि पूर्वोक्तगुणयुता विधवावधूर्नस्यात्तदा श्वश्रूसत्त्वे तस्याः પ્રણાપિતળે વિચાધારી રહ્યા છે કે પૂર્વે દર્શાવેલા ગુણવાળી વિધવા પુત્ર વધુ ન હોય તે સાસુ જીવતાં છતાં સસરાએ સ્થાપિત કરેલા દ્રવ્ય પર તે વિધવા વધુનો કેટલો અધિકાર તે કહે છે – श्वशुरस्थापिते द्रव्ये श्वश्रृसत्त्वेऽधवा वधूः ॥ नाधिकारमवामोति भुक्त्याच्छादनमंतरा ॥ १०७ ॥
