________________
(૧૮૬) દર વર્ષે ગવાળને પગાર સે ગાય પર એક વાછરડી અને બસ ગાય પર બે કરતાં વધારે વાછરડીઓ જાણવી. તેમજ દર આઠમે દીવસે તેને દુધનું પાત્ર આપવું
नृपेण ग्रामलोकैश्च रक्षणीया वसुंधरा ॥ गवादिपशुत्यर्थं नो चेदुखं सदा भवेत् ॥ ११ ॥
રાજાએ તથા ગામના લોકેએ ગાયો ઈત્યાદિ પશુઓને માટે ખેડ્યા વગરની ગોચર જમીન રક્ષણ કરી રાખવી, જે તેમ ન કરે તે હમે-- શાનું દુઃખ થાય છે. (પશુઓને ચરવાની જગા દરેક ગામ દીઠ હેવી જોઈએ એવો ભાવ છે) તત્રમાણમાં / ગોચર જમીન કેટલી રાખવી તેનું પ્રમાણ કહે છે – · परिणाहोऽभितो रक्ष्यो ग्रामस्य धनुषां शतम् ।।
शतद्वयं कबेटस्य नगरस्य चतुःशतम् ॥१२॥
ગામની પછવાડે ચારે પાસ સે, સ ધનુષ્ય વા, કબૂટ (બસે ગામના મુલકની રાજ્યધાની) પછવાડે બસો ધનુષ્ય વા, અને નગરની પછવાડે ચારસે ધનુષ્ય વા ગેચર જમીન રાખવી.
संक्षेपेणात्र गदितो विवादः स्वामिभृत्ययोः ॥ व्यवहारेऽष्टमो भेदो विशेषः श्रुतसागरात् ॥१३॥
વ્યવહારમાં આઠમો ભેદ જે સ્વામિ ભયને વિવાદ, તે અત્રે સંક્ષેપમાં કહ્યું, વિશેષ જાણવાની ઈચ્છા હોય તેમણે બહદીંનીતિમાં જોઈ લેવો.
॥ इति स्वामिभृत्यविवादप्रकरणम् ॥
