________________
(૫૪) कुमारपालभूपालशुश्रूषिते लघ्वहनीतिशास्त्रे व्यवहारनीतिवर्णनो नाम तृतीयोऽधिकारः॥
આ લેક તથા પરલોકના હિતને વહન કરનારો આ સ્ત્રી પુરૂપનો ધર્મ સર્વ જીવના ઉપકારને અર્થે ટુંકામાં નિરૂપણ કરી ગયા.
એ પ્રકારે ચાલુક્ય વંશ ભૂષણ પરમહંત કુમારપાલ રાજાની શુશ્રષાથી આચાર્ય શ્રી હેમચંદ્રજીએ રચેલા લઘુ અહીંનીતિ શાશ્વે વ્યવહારનીતિ વર્ણન નામે ત્રીજો અધિકાર પુરો થયો.
अथ प्रायश्चित्तं कथ्यते। चिदानंदमयं योगध्यानतानैकलाक्षतम् ॥
नष्टाष्टदुष्टकमोरिं श्रीपार्श्वप्रणिदध्महे ॥ १ ॥ • ચિદાનંદ રૂપ, યોગ માર્ગથી કરેલા ધ્યાનના તાળવડે જ લક્ષમાં આવે એવા તથા નાશ કર્યા છે આંઠ કર્મ રૂપી શત્રુઓને જેમણે એવા શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુને હું નમસ્કાર કરું છું. પૂર્વાધિપત્યે પ્રજાને स्त्रीपुंधर्मो निरूपितः ततः स्खलने प्रायश्चित्तस्यावश्यकतातो लौकिकप्रायश्चित्तस्य लौकिकव्यवहारांगत्वेन शातिदंडनीतिरूપન વનતિકિનારા પર ચિત્તે તે ગયા અધિકારના અંત્ય પ્રકરણમાં સ્ત્રી પુરૂષના ધર્મનું નિરૂપણ કર્યું તે ધર્મથી પડતાં પ્રાયશ્ચિત્તની આવશ્યકતા છે અને લૈકિક પ્રાયશ્ચિત્તનું વ્યવહારોગ પણું છે તેને લઈ જ્ઞાતિદંડનીતિને નીતિની સાથે સાહચર્યપણું છે માટે આ અધિકારમાં તે પ્રાયશ્ચિત્તનું વર્ણન કહીએ છીએ.
