________________
(૧૬૮) પુલ, કે કૃ પિતાના ખેતરમાં આવેલ હોય તે પણ ખેતરના ધણુઓએ તેને વાપરવાનો નિષેધ કઈને કરે નહિ; કારણ કે તેથી ખેતરના ધણીને થોડી અડચણ થાય પણ તેથી ઘણા લોકોને ઉપકાર થાય છે. પ્રાચીન સમયમાં બનાવેલ તે સેતુ (પુલ) જીરણ થવાથી સમરાવા લાયક થયેલ હોય તે તેના સ્વામીને અગર તે પુલના કરાવનારના વંશમાં કઈ હોય તે તેને અગર રાજાને પૂછી કઈ સમરાવે છે તે તેમાંથી ઉત્પન્ન થતા ફળને ભાગી થાય છે. નહિ તેનું ફળ રાજા અથવા સ્વામી ગ્રહણ કરે. પારાવિયર્થ વિધિ પારકા ક્ષેત્રમાં પુલ હોય તે સંબંધી ઉપરનો વિષય છે.
अंगीकृतेऽपि क्षेत्रे नो कृषि कुयोन्नकारयेत् ।। तेनापि देयं तन्मूल्यं फलं स्यादथवा न हि ॥ ३१ ॥
પિોતે લીધેલાં ખેતરોમાં ખેતી કરે અથવા ન કરાવે તે પણ તેનું મૂલ્ય આપવું જ જોઈએ. પછી તેમાં ફળ થાઓ કિંવા ન થાઓ,
इति संक्षेपतः प्रोक्तः सीमांवादस्य निर्णयः॥ ज्ञेयोविशेषो धीमद्भिर्महाहनीतिशास्त्रतः ॥ ३२ ॥
ઉપર પ્રમાણે ટુંકામાં સીમા વાદને નિર્ણય કલ્ય, બુદ્ધિમાનોને વિશેષ જાણવાની ઈચ્છા હોય તે બહત અનીતિ શાસ્ત્રમાંથી જાણી લે.
|| તિ સામાવલિ
પણ છે
