________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૬ર
અનુભવ પ્રકાશ દ્રવ્યત્વ છે, પ્રમેયના ભાવને ધરતાં પ્રમેયરૂપ છે, અગુરુલઘુના ભાવને ધરતાં અગુરુલઘુ અવસ્થા છે, પ્રદેશને ધરતાં પ્રદેશરૂપ છે, અન્યત્વગુણ-લક્ષણ-ભેદ અન્યથી અન્યત્વ છે, સ્વ, પરથી અન્ય છે, નાના (અનેક) પદાર્થોથી અન્ય છે, દ્રવ્યત્વ છે, પર્યાય છે, સર્વગત (છે, ) અસવંગત છે, અપ્રદેશત્વ છે, મૂર્ત છે, અમૂર્ત છે, સક્રિય, અક્રિય, ચેતન, અચેતન, કર્તૃત્વ, અકર્તુત્વ, ભોકતૃત્વ, અભોકતૃત્વ, નામ, ઉપલક્ષણ, ક્ષેત્ર, સ્થિતિ, સંસ્થાન, સરૂપ, ફલ, દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ, ભાવ, સંજ્ઞા, સંખ્યા, લક્ષણ, પ્રયોજન, તસ્વભાવ, અતત્મભાવ, સમભંગરૂપ અન્યોન્યગુણથી સિદ્ધિ, ગતિ હેતુત્વ, સ્થિતિ હેતુત્વ, અવગાહુહેતુત્વ, વર્તના હેતુત્વ, ચેતનત્વ, મૂર્તત્વ આદિ વિશેષ ગુણરૂપ પદાર્થ સામાન્યવિશેષ સ્વભાવને ધારે છે. અનેક (જુદા જુદા ) પદાર્થ (થી તથા) એક પદાર્થથી જેવી વિવેક્ષા હોય તેવી સમજી લેવી.
પદાર્થ સત્તારૂપ છે. સત્તા, મહાસત્તા અવાન્તર સત્તા ( એવા) બે ભેદવાળી છે. સત્ત્વ અને અસત્ત્વ, ત્રિલક્ષણ અને અત્રિલક્ષણ. એકત્વ અને અનેકત્વ, સર્વપદાર્થસ્થિતત્ત્વ અને એક પદાર્થસ્થિતત્ત્વ, વિશ્વરૂપ અને એકરૂપ. અનંતપર્યાયત્વ અને એક પર્યાયત્વ. ‘દ્રવ્ય” એવો દ્રવ્યભાવ સર્વ દ્રવ્યમાં તે મહાસત્તા. “જીવદ્રવ્ય” “પુદ્રાલદ્રવ્ય' એવા સ્વરૂપરૂપ વર્તે તે અવાન્તરસત્તા. દ્રવ્યસત્તા અનાદિ-અનંત છે. પર્યાયસત્તા સાદિ-સાંત છે. સ્વરૂપસત્તાના ત્રણ પ્રકાર છે-દ્રવ્યસ્વરૂપ સત્તા, ગુણસત્તા, પર્યાયસત્તા. ગુણસત્તાના અનંત ભેદ છે, જ્ઞાનસત્તા, દર્શનસત્તા, અનંતગુણસત્તા (એ બધા) પૃથર્વભેદ નથી, પણ અન્યત્વભેદ છે. જેટલા કાંઈ નિજદ્રવ્યગુણ, પરદ્રવ્યગુણ છે, સર્વ દ્રવ્યના અતીત, અનાગત
૧. સમસ્ત પદાર્થોના અસ્તિત્વગુણને ગ્રહણ કરનારી સત્તાને મહાસત્તા કહે છે. ૨. કોઈ વિવક્ષિત પદાર્થની સત્તાને અવાન્તરસત્તા કહે છે.
Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
