Agam Suttani Satikam Part 26 Oghniryukti Pindniryukti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 371

३६८
पिण्डनियुक्तिः-मूलसूत्रं
'आहारदिलोभेन' भक्तपात्रवस्तुलुब्धतया श्रमणेषु ब्राह्मणेषु कृपणातिथिश्वभक्तेषु वनति-भक्तमात्मान दर्शयतीति वनीपकः, पूर्ववदौणादिक ईपकप्रत्ययः । सम्प्रति यावन्तः श्रमणशब्दवाच्यास्तावलो दर्शयित्वा तेषुवनीपकत्यं यथा भवति तथा दर्शयतिम्. (४८३) निग्गथं सक्क तावस गेरुय आजीवपंचहा समणा।
तेसि परिवेसणाए लोभेन वणिज्ज को अप्पं? . वृ. 'निर्ग्रन्थाः' साधवः शाक्याः' मायासूनवीयाः, तापसाः' वनवासिनः पाखण्डिनः गैरुकाः' गेरुकरनितवाससः परिव्राजकाः 'आजीवकाः' गोशालकशिष्या इति पञ्चधा' पञ्चप्रकाराः श्रमणा भवन्ति, एतेषां च यथायोगं गृहिमृहेसु समागतानां परिवेषणे' भोजनप्रदाने क्रियमाणे सति कोऽप्याहारलम्पटः साधुः ‘लोभेन' आहारादिलुब्धतया वनति-शाक्यादिभक्तमात्यानं दर्शयति, तद्भक्त गृहणिः पुरत इति सामर्थ्यगम्यम्। इह प्रायःशाक्यागैरुका वागृहिगृहेषभुञ्जतेततस्तानभूञानानधिकृत्ययथासाधर्वनीपकत्वंकुरुतेतथादर्शयतिमू. (४८४) भुजति चित्तकम्मं ठिया व कारुणिय दानरुइणो वा।
अवि कामगद्दहेसुविन नस्सई किं पुन जईसु?॥ वृ. एवं नाम निश्चला भगवन्तोऽमी शाक्यादयो भुञ्जते तथा चित्रकर्मलिखिता इव मुञ्जाना लक्ष्यन्ते, तथा परमकारुणिका एते दानरुचयश्च, तत एतेभ्योऽवश्यं भोजनंदातव्यम्, अपिच कामगर्दभेष्वपि' मैथुने गईमेष्विवातिप्रसक्तेषुब्राह्मणेष्वितिगम्यते, दत्तंननश्यति, किंपुनरमीषुशाक्यादिषु?,एतेभ्योदत्तमतिशयेन बहुफलमिति भावः, तस्मादातव्यमेतेभ्यो विशेषतः। अत्रदोषान् दर्शयतिमू. (४८५) मिच्छत्तथिरीकरणं उग्गमदोसाय तेसुवा गच्छे।
चडुकारदिन्नदाणा पञ्चत्थिग मा पुणो इतुं॥ वृ. एवं हि शाक्यादिप्रशंसने लोके मिथ्यात्वं स्थिरीकृतं भवति, तथाहि-साधवोऽप्यमून् प्रशंसन्ति तस्मादेतेषांधर्मःसत्यइति,तथायदिभक्ताभद्रकाभवेयुःततइत्थंसाधुप्रशंसामुपलभ्यतद्योगमाधाकर्मिकादि समाचरेयुः, ततस्तल्लत्तया कदाचित्साधुवेषमपहाय तेषु शाक्यादिषु गच्छेयुः. तथा लोके चटुकारिण एते जन्मान्तरेऽप्पदत्तदानाआहाराद्यर्थप्रशंसावचनमज्ञायेत्थंब्रूयुःमापुनरत्रभवन्तआयान्त्विति।ब्राह्मणभक्तानां पुरतो ब्राह्मणप्रशंसारूपं वनीपकत्वं यथा करोति तथा दर्शयतिमू. (४८६) लोयानुग्गहकारिसुभृमीदेवेसु बहुफलं दानं।
__अविनाम बंभबंधुसु किं पुन छक्कम्मनिरगसु?|| वृ.पिण्डप्रदानादिनालोकोपकारिषुभूमिदेवेषुब्राह्मणेष्वपिनामब्रह्मबन्धुष्वपि-जातिमात्रब्राह्मणेष्वपि दानंदीयमानं बहफलंभवति, किंपुनर्यजनयाजनादिरूपषट्कर्मनिरंतषु?, तेषुविशेषतोबहुफलं भविष्यतीति भावः। सम्प्रति कृपणभक्तानां पुरतः कृपणप्रशंसाररूपं व पकत्वं यथा समाचरति तथा प्रतिपादयतिमू. (४८७) किवणेसु दम्मणेसु य अबंधवायंकजुगियंगसुं।
पूयाहिज्जे लोए दानपडागं हरइ दिंतो॥ वृ.इहलोक-पूजाहार्यः- पूजयाह्रियत-आवर्यत इतिजाहार्यः-पूजितपूजको नकोऽपिकृषणादिभ्यो ददाति, ततः कृपणेषु तथेष्टवियोगादिना दुर्मनस्सु तथाऽबान्धवेषु तथाऽऽतङ्कको-ज्वरादिस्तद्योगादातकिनोप्यातङ्कास्तेषु तथा जुङ्गिताङ्गेषु' चकर्त्तितहस्तपादाद्यवयेषु निराकाङ्गतया दददस्मिल्लोके दानपताकां 'हरति गृह्णाति।साम्प्रतमतिथिभक्तानांपुरतोऽतिथिप्रशंसारूपंवनीपकत्वंयथासाधुर्विदधातितथादर्शयति