Book Title: Agam Satik Part 12 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 4
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
View full book text
________________
૧૫/-/-/૬૪૯ થી ૬૫૪
કુંભકારા૫ણે આવ્યો. આવીને ગોશાલકને ત્યાં હાથમાં આસગુટલી લઈ ચાવત્ અંજલિકર્મ કરતાં, શીતળ માટી વડે યાવત્ ગાત્રોને સિંચતા જોઈને લજ્જિત, ઉદાસ, ત્રીડિત થઈ ધીમ ધીમે પાછળ સરકવા લાગ્યો. જ્યારે આજીવિક સ્થવિરોએ અયંપુલ આજીવિકોપાસકને લજ્જિત યાવત્ પાછળ ખસતો જોયો, ત્યારે જોઈને આમ કહ્યું – હે સંપુલ ! અહીં આવ્યો. ત્યારે આજીવિક સ્થવિરો દ્વારા બોલાવાયેલ અયંપુલ આજીવિક સ્થવિરો પારો આવ્યો, આવીને તેઓને વંદન, નમસ્કાર કર્યા. કરીને થોડો સમય બેસી પપાસવા લાગ્યો.
૧૦૫
હે અયંપુલ ! એમ આમંત્રી આજીવિક સ્થવિરોએ અયંપુલ આજીવિક ઉપાસકને આમ કહ્યું – હે અયંપુલ ! મધ્યરાત્રિ પછીના કાળે યાવત્ “હલ્લા’ કયા આકારે છે ? ત્યાર પછી હૈ અસંપુલ ! બીજી વખત પણ તને એવો વિચાર આવ્યો. ઈત્યાદિ બધું જ કહેવું. યાવત્ શ્રાવસ્તી નગરી મધ્યેથી હાલાહલા કુંભારણની કુંભકારાપણે અહીં તું શીઘ્ર આવ્યો, હે અસંપુલ ! શું આ અર્થ બરાબર છે ? - - હા, છે.
હે અયંપુલ ! જ્યારે તારા ધર્માચાર્ય, ધર્મોપદેશક ગોશાલક મંખલિપુત્રને અહીં હાથમાં આમગુટલી લઈ યાવત્ અંજલિ કરતાં વિચરે છે, તેમણે આ આઠ ચરિમો પ્રરૂપ્યા છે. ચરમ પાન યાવત્ બધાં દુઃખોનો અંત કરશે. હે પુલ ! જે આ તારા ધર્માચાર્ય ધર્મોપદેશક ગોશાલક માટીવાળા શીતળ પાણીથી શરીરને સિંચન કરતા વિચરે છે તેમણે આ ચાર પાનક અને ચાર અપાનક પ્રરૂપેલ છે, તે પાનક કયા પ્રકારે છે ? ચાવત્ ત્યારપછી તેઓ સિદ્ધ થઈ યાવત્ અંત કરશે. તેથી હે સંપુલ! તમે જાઓ, તમારા ધર્માચાર્યને આવા પ્રશ્નો પૂછો.
ત્યારે તે ચંપુલ આજીવિકોપાસક, આજીવિક સ્થવિરોએ આ પ્રમાણે કહેતા હર્ષિત, સંતુષ્ટ થઈ ઉત્થાનથી ઉઠ્યો. ઉઠીને ગોશાલક પાસે જવા નીકળ્યો. ત્યારે તે આજીવિક સ્થવિરોએ ગોશાલકને તે આમ ગુટલી એકાંતમાં ફેંકી દેવાનો સંકેત કર્યો. ત્યારે ગોશાલકે આજીવિક સ્થવિરોના સંકેતને સ્વીકારી, તે આત્મગુટિકાને એકાંતમાં ફેંકી દીધી.
ત્યારે તે અસંપુલ આજીવિકોપાસક, ગોશાલકની પાસે ગયો. જઈને ગોશાલકને ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરી યાવત્ પર્યાપાસવા લાગ્યો.
અયંપુલાદિને આમંત્રી, ગોશાલક મંખલિપુત્રે અયંપુલને આમ કહ્યું – હે અસંપુલ ! મધ્યરાત્રિ પછીના કાળે યાવત્ મારી પાસે શીઘ્ર આવેલ છે. હે અસંપુલ! શું આ અર્થ સમર્થ છે? હા, છે. મારી પાસે તે અભ્રુગુટલી નહીં, આમ ફળની છાલ હતી. (તારો પ્રશ્ન છે−) “હલ્લા”નો આકાર શું છે ? ‘હલ્લા' વાંસના મૂળના આકારે છે. હે વીરો ! વીણા વગાડો (૨).
ત્યારે તે અસંપુલ, ગોશાલક મંખલિપુત્ર પારો આ આવા પ્રકારનો ઉત્તર પામીને હૃષ્ટ, દુષ્ટ યાવત્ આનંદિત હૃદય થયો. પછી ગોશાલકને વંદન, નમસ્કાર કરી, કેટલાંયે પ્રશ્નો પૂછ્યા, અર્થ ગ્રહણ કર્યા. પછી ઉત્થાનથી ઉઠ્યો, ઉઠીને
ગોશાલકને વંદન, નમન કરી પીછો ફર્યો.
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૪
ત્યારે તે ગોશાલકે પોતાનું મરણ નજીક જાણીને આજીવિક સ્થવિરોને બોલાવ્યા, બોલાવ્યા, બોલાવીને આમ કહ્યું – હે દેવાનુપિયો! તમે મને કાલગત જાણીને સુગંધી ગંધોદકથી સ્નાન કરાવજો, કરાવીને કોમળ, રૂંવાટીવાળા ગંધકામાયિક વસ્ત્રથી મારું શરીર લુછજો. પછી સરસ ગોશીષ ચંદનથી શરીરને લિપજો, પછી મહાર્દ હંસલક્ષણ પટશાટક મને પહેરાવજો. મહા સર્વાલંકારથી વિભૂષિત કરો. સહપુરુષવાહિની શિબિકામાં પધરાવજો, પછી શ્રાવસ્તીનગરીના શ્રૃંગાટક યાવત્ માર્ગોમાં મોટા મોટા શબ્દોથી ઉદ્ઘોષણા કરાવતા આમ કહેજો હે દેવાનુપિયો! ગોશાલક મંખલિપુત્ર જિન, જિનપ્રલાપી થઈ યાવત્ જિનશબ્દને પ્રકાશતો વિચરીને આ અવસર્પિણીના ચોવીશ તિર્થંકરોમાં ચરમ તિર્થંકરરૂપે સિદ્ધ યાવત્ સર્વ દુઃખથી ક્ષીણ થયા, ઋદ્ધિ-સત્કાર સાથે મારા શરીરનું નીહરણ કરજો. ત્યારે આજીવિક સ્થવિરોએ ગોશાલક મંખલિપુત્રના આ કથનનો વિનયપૂર્વક સ્વીકાર કર્યો. [૬૫૩] ત્યારપછી સાતમી રાત્રિ પસાર થતી હતી ત્યારે તે ગોશાલક મંલિપુત્રને સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત થયું. ત્યારે તેને આવા પ્રકારે મનોગત સં યાવર્તી સમુત્પન્ન થયો - નિશ્ચે હું જિન નથી, તો પણ હું જિનપ્રલાપી થઈ સાવદ્ જિન શબ્દથી સ્વયંને પ્રગટ કરતો વિચરું છું. હું ગોશાલક મંખલિપુત્ર, શ્રમણઘાતક, શ્રમણમારક, શ્રમણપત્યનીક, આચાર્ય-ઉપાધ્યાયનો અયશકારક, અવર્ણકારક,
અકીર્તિકારક છું. હું અસત્ ભાવના પૂર્ણ મિથ્યાત્વ અભિનિવેશથી પોતાનેપરને-તભયને યુગ્રાહિત કરતો, વ્યુત્પાદિત કરતો વિચરીને, મારી જ તેજોલેશ્યાથી પરાભૂત થઈને, સાતમી રાત્રિને અંતે પિત્તજવરથી ગ્રસ્ત શરીરી થઈને દાહથી બળતો, છદ્મસ્થાવસ્થામાં જ કાળ કરીશ, (ખરેખર તો) શ્રમણ ભગવંત મહાવીર જિન, જિનપલાપી યાવત્ જિનશબ્દ પ્રકાશતા વિચરે છે.
૧૦૬
-
ગોશાલકે આ પ્રકારે સંપેક્ષણ કર્યું, કરીને આજીવિક સ્થવિરોને બોલાવ્યા. બોલાવીને ઉચ્ચ-નીચ સોગંદોથી યુક્ત કરીને આમ કહ્યું – હું જિન નથી, તો પણ જિનપ્રલાપી યાવત્ ઓળખાવતો વિચર્યો છું. હું ગોશાલક મંખલિપુત્ર, શ્રમણઘાતક યાવત્ છાપણે જ કાળ કરીશ. શ્રમણ ભગવંત મહાવીર જિન છે, જિન પ્રલાપી છે યાવત્ જિન શબ્દથી પ્રગટ કરતા વિચરે છે. હે દેવાનુપિયો! તમે મને કાળધર્મ પ્રાપ્ત જાણીને મારા ડાબા પગમાં શુંભનું દોરડું બાંધો, બાંધીને ત્રણ વખત મારા મોઢામાં થુંકજો. પછી શ્રાવસ્તીનગરીના શ્રૃંગાટક યાવત્ માર્ગોમાં અહીં-તહીં ઘસેડતા મોટા-મોટા શબ્દોથી ઉદ્ઘોષણા કરતા આ પ્રમાણે કહેજો હે દેવાનુપિયો! ગોશાલક મંખલિપુત્ર જિન ન હતો, માત્ર જિનપ્રલાપી યાવત્ થઈને વિચરતો હતો. આ ગોશાલક મંખલિપુત્ર શ્રમણઘાતક હતો યાવત્ છદ્મસ્થપણે જ મર્યો. શ્રમણ ભગવંત મહાવીર જિન છે, જિનપલાપી છે યાવત્ વિચરે છે. મહા અઋદ્ધિપૂર્વક, સત્કાર કરતાં મારા શરીરનું નીહરણ કરજો. આમ બોલીને કાળધર્મ પામ્યો.
[૬૫૪] ત્યારે તે આજીવિક સ્થવિરોએ ગૌશાળાને કાલગત જાણીને
-
