Agam Satik Part 12 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 4

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 80

ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૪ છે શતક-૧૬, ઉદ્દેશો-૧૦-“અવધિજ્ઞાન” છે
– X - X = x = x x = x 0 બલિ વક્તવ્યતા કહી. ‘બલિ' અવધિવાળો હોય, તેથી અવધિ કહે છે.
• સૂ૮૮ -
૧૬)-||૬૮૭
૧૪૫ છે, તે સ યોજન ઊંચો છે ઈત્યાદિ તિગિછિ ફૂડવત કહેતું પ્રાસાદાવર્તસકનું પ્રમાણ પણ તેમજ છે. સીંહાસન, સપરિવાર બલિનો પચિાનો અર્થ તેમજ છે. વિશેષ એ - સ્વકેન્દ્ર પ્રભાદિ છે. બાકી પૂવવવ વાવ બલિચંચા રાજધાની અને બીજાનું આધિપત્ય કરે છે સાવત્ રુચકેન્દ્ર ઉત્પાતુ પર્વતની ઉત્તરે ૬,૫૫,૪૫,૫૦,૦eo તિg જતાં ચાવ4 ૪૦,૦૦૦ યોજન જતાં જતીન્દ્રની રાજધાની છે તેનો વિર્લભ એક લાખ યોજન છે, બાકી પૂર્વવત રાવતું બલિપીઠ તથા ઉપયત વાવ4 આત્મરક, કર્યું તે પ્રમાણે સંપૂર્ણ કહેવું. વિશેષ એ કે સાતિરેક સાગરોપમ સ્થિતિ છે. બાકી પૂર્વવત ચાવતુ બલી. • • ભગવા તે એમ જ છે.
વિવેચન-૬૮૭ -
જેમ બીજા શતકના આઠમાં ઉદ્દેશામાં ચમસ્તી સુધમસિભા કહી, તેમ બલિની પણ કહેવી. જેમ ચમરનો બીજ શતકમાં આઠમો ઉદ્દેશામાં કહ્યું તેમ તિગિચ્છિકૂટ નામે ઉત્પાત પર્વતના પ્રમાણ મુજબ રુસકેન્દ્રનું પ્રમાણ કહેવું. પ્રાસાદાવતુંસકનું પ્રમાણ ચમસંબંધી તિગિકૂિટ ઉત્પાતુ પર્વત ઉપર રહેલ પ્રાસાદાવતંક મુજબ બલિના
કેન્દ્ર ઉત્પાતુ પર્વતના પ્રાસાદનું પ્રમાણ કહેવું. પ્રાસાદાવતુંસકના મધ્ય ભાગે બલિ, બલિના પરિવારને સિંહાસન સહ કહેવો. તે પણ બીજા શતક મુજબ જાણવું. માત્ર ત્યાં ચમરના સામાનિકો ૬૪,૦૦૦ છે • x • ત્યાં બલિના ૬૦,૦૦૦ કહેવા.
જેમ તિગિચ્છિકૂટનું નામ વર્થ છે. તેમ અહીં પણ કહેવું. કેવળ • x - x • કેન્દ્રપ્રભા તેની હોય છે તેમ કહેવું. રસકેન્દ્ર તે રન વિશેષ છે. અર્થથી સૂત્ર આ પ્રમાણે કહેવું - ભગવ| ક્યાં કારણે સુચકેન્દ્ર, રુચકેન્દ્ર ઉત્પાત્ પર્વત કહેવાય છે? ગૌતમાં રુચકેન્દ્ર ઘણાં ઉત્પલ, પા, કુમુદો છે યાવત્ રુચકેન્દ્રવર્ણ,
કેન્દ્રલેશ્યા, રુસકેન્દ્રપ્રભા છે, તેથી રુચકેન્દ્રને કેન્દ્ર ઉત્પાતુ પર્વત કહે છે. જેમ ચમરચંયાનો વ્યતિકર સૂત્રે કહ્યો, તેમજ અહીં પણ કહેવો. • ૫૫,૫૦,૫૦,૦૦૦ જતાં. આ રHપ્રભા પૃથ્વી એ રીતે પ્રમાણ છે. લંબાઈ પહોળાઈથી એક લાક યોજન, 3,૧૬,૨૨૭ યોજન 3-કોશ, ૨૮ ધનુષ, ૧all અંગુલથી કિંચિત્ વિશેષાધિક પરિક્ષેપ છે ચાવતુ નગરીના પ્રમાણ પછી પ્રાકાર, તેના દ્વાર, ઉપકારિકાલયન, પ્રાસાદાવતંસક, સુધમસિભા, ચૈત્ય, ભવન, ઉપપાતસમા, પ્રહ, અભિષેક સભા, અલંકાકિસભા, વ્યવસાયસભા આદિનું પ્રમાણ અને સ્વરૂપ એ બધું બલિપીઠ સુધી કહેવું. તે બધું બીજા સ્થાનેથી જાણવું.
ઉપપાત સભામાં બલિનો ઉપપાત કહેવો. • x • x • ગાય આથરવા અહીં ચાવતુ શબ્દથી અભિષેક, અલંકાર ગ્રહણ, પુસ્તક વાચન, સિદ્ધાચલન, પ્રતિમાપૂજા, સુધમસભા ગમન, ત્યાં રહેલ સામાતિકો, અગ્રમહિણી, પર્યા, અનીકાધિપતિ, આત્મરક્ષક આદિ કવા.
આ વકતવ્યતા પ્રતિબદ્ધ સમસ્ત સુગના અતિદેશને માટે કહે છે - “તે બધું જ સંપૂર્ણ'', સઈયા સામ્ય પરિહાર્યે કહ્યું - ચમરની સાગરોપમ રિસ્થતિ છે, બલિની સાતિરેક સાગરોપમ કહેવી. [12/10]
ભગવાન ! આવધિ કેટલા ભેટે છે ગૌતમ બે ભેટે છે. અહીં ‘અવધિ પદ’ સંપૂર્ણ કહેવું. ભગવદ્ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે. * *
• વિવેચન-૬૮૮ -
‘અવધિપદ’ પ્રજ્ઞાપતાનું 33-મું પદ છે. જેમકે • તે આ છે • ભવપ્રત્યયિક, ક્ષાયોપથમિક. બે ને ભવપાયિક છે - દેવો અને નાસ્કોને. બે ને ક્ષાયોપથમિક છે - મનુષ્યોને, તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયોને. ઈત્યાદિ. છે શતક-૧૬, ઉદ્દેશક-૧૧ થી ૧૪-“દ્વિપાદિકુમારો” .
- X - X - X - X - X = x = ૦ દશમામાં અવધિ કહ્યું, હવે અવધિ વિશેષને કહે છે - • સૂત્ર-૬૮૯ થી ૬૨ -
[૬૮] ભગવન્દ્વિપકુમારો બધાં સમાહાક, સમુwાસ-નિસાસા છે? ના, તે અર્થ સમર્થ નથી. જેમ શત, ઉદ્દેશો-રૂમાં હN કુમાર વકતવ્યતા છે, તેમજ યાવતુ સમામુક, સમઉચ્છવાસ-નિઃશસા છે . • ભગવાન! હીપકુમારોને કેટલી લે છે ગૌતમાં ચાર, કૃષ્ણ સાવ4 dજોવેશ્યા. હઠીપકુમારની આ કૃણ ચાવત તેજોલેસ્યામાં કોણ કોનાથી સાવત્ વિશેષાધિક છે ગૌતમાં સૌથી થોડા તેજલેયી દ્વીપકુમારો, કાપોતલેસી અસંખ્યાતગણા, નીલdી વિશેષાધિક, કૃણdી વિશેષાધિક છે. • • ભગવા દ્વીપકુમારોમાં કૃષdી વાવ તેજલેચીમાં કોણ કોનાણી અwદ્ધક કે મહહિક છે. ગૌતમાં વેચીથી નીલલેeી મહર્વિક યાવ4 સમદ્ધિક તેજોવેચી છે. ભગવાન તે ઓમ જ છે.
૬િ૯૦] ભગવત્ / ઉદધિકુમારો બધાં સમાહારા પૂર્વવતુ. એ૬૦ ૬િ૧] એ પ્રમાણે દિશાકુમારો પણ જાણવા. ૧૩/૬૯૧. [૬૨] એ પ્રમાણે સ્વનિતકુમારે પણ જાણવા ૧૪/૬૨. • વિવેચન-૬૮૯ થી ૬૯૨ - અહીં ૧૧ થી ૧૪ ઉદ્દેશામાં ક્રમશઃ ૬૮૯ થી ૬૯૨ સૂત્ર છે.
મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ શતક-૧૬ નો ટીકાસહિતનો અનુવાદ પૂર્ણ