Agam Satik Part 12 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 4

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 86

૧
-/૫/૦૮
૧૫૩
૧૫૮
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૪
જ છે (૨).
• વિવેચન-૭૦૮ :
“સ્થાનપદ” એ પ્રજ્ઞાપનાનું બીજું પદ છે. તે આ રીતે – ઉંચે ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહગણ, નક્ષત્ર, તારાથી ઘણાં સેંકડો યોજન, ઘણાં હજારો યોજન, ઘણાં લાખો યોજના યાવત જઈને આ ઈશાન નામક કક્ષ છે. ઈત્યાદિ. શતક-૧૦-ની શકવિમાન વક્તવ્યતા મુજબ. તે આ - સાડા બાર લાખ લંબાઈ, પહોડાઈ, 3૯,૫૨,૮૪૮ યોજન પરીક્ષેપથી છે.
છે શતક-૧૭, ઉદ્દેશો-૬-“પૃથ્વીકાયિક” છે
– X - X - X - X - X - X – o ઈશાન કલા કહ્યો, અહીં પાદિમાં પૃથ્વીકાયોત્પત્તિ કહે છે. • સૂત્ર-૩૦૯ -
ભગવન ! જે પૃથ્વીકાયિક, આ રત્નપ્રભા પૃતીમાં સમુઘાત કરીને સૌધમકલામાં પૃedીકાયિકપણે ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય છે. ભગવદ્ ! તે પહેલા ઉપજી, પછી આહાગ્રહણ કરે કે પહેલા આહાર લઈ, પછી ઉપજે 7 ગૌતમ ! પૂર્વે ઉત્પન્ન થઈ પછી પણ આહારે પહેલાં આહારી પછી પણ ઉપજે.
ભગવન ! એમ કેમ કહો છો - x •? ગૌતમ ! પૃedીકાયિકને ત્રણ સમુદ્રઘાત કહl છે - વેદના, કષાય, મારણાંતિક સમુઘાત.
મારણાંતિક સમુઘાતથી સમવહત દેશથી પણ સમુઠ્ઠાત કરે છે અને સવણી પણ સમુઘાત કરે છે. દેશથી સમુદ્ધાત કરતા, પહેલાં આહાર યુગલ ગ્રહી, પછી ઉત્પન્ન થાય. સવણી સમુઘાત કરે ત્યારે, પહેલાં પહેલાં ઉતા થઈ, પછી યુગલ ગ્રહે. તેથી આમ કહેલ છે.
ભગવાન ! જે પૃવીકાયિક, આ રનપભા પૃedીમાં ચાવતુ સમુઘાત કરીને, ઈશાન કલ્પે પૃથ્વીકાયિકપણે એ રીતે ઈશાનમાં પણ કહેવું. એ રીતે ચાવતું અટ્યુત-ચૈવેયક-અનુત્તરવિમાન, ઈષત પ્રાગભારામાં છે.
ભગવન / પૃવીકાયિક જીવ, શર્કરાપભામાં સમુદ્રઘાત કરીને સૌધર્મકહ્યું પ્રણવીકાયિકપણે એ પ્રમાણે રનરભા પૃવીકાયિકવતું શકરાપભામાં પણ પૃવીકાયિકનો ઉપપાત કહે યાવત્ ઈષતપાગભારા.
એ પ્રમાણે રનપભાની વતવ્યતા માફક યાવત્ અધસપ્તમીમાં પ્રતીકાયિકનો ઉપપાત કહેવો. ભગવન્! તે એમ જ છે (૨).
છ શતક-૧૩, ઉદ્દેશો-“પૃથ્વીકાયિક' છે
- X - X - X - X - X - X – • સૂગ-૩૧૦ :
ભગવના જે પ્રતીકાયિક જીવ સૌધર્મકામાં મરણસઘાત કરીને આ રતનપભામાં પૃવીકાયિકરૂપે ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય છે, તે પહેલાં ઉત્પન્ન થઈ, પછી આહાર ગ્રહણ કરે કે પહેલા આહારગ્રહી પછી ઉત્પન્ન થાય ?
ગૌતમ જેમ રતનપભા પૃનીકાયિકો સર્વે કલામાં માવઠુ ઈપતૃપાભારામાં ઉત્પાદ કહો. તેમ સૌધર્મ પૃવીકાયિકનો સાતે પૃથ્વીમાં ઉપપદ કહેવો. યાવતું
અધસપ્તમીમાં કહેવું... એ રીતે સૌધર્મ પૃવીકાચિકનો સર્વે કૃતીમાં ઉપપાત કહો, એ પ્રમાણે ઈuતૃપામારા પૃથવીકાયિકનો સર્વે પૃવીમાં ઉuપાદ, અધઃસપ્તમી સુધી કહેતો. ભગવન્! તે એમ જ છે.
છે શતક-૧૦, ઉદ્દેશો-૮-“અકાયિક” છે
– X - X - X - X - X - X – • સૂત્ર-૭૧૧ -
ભગવત્ ! અકાયિક આ રનપભામાં મરણ સમુદ્રઘાત કરીને સૌધર્મકલ્ય ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય આદિ, જેમ પૃથ્વીકાચિકમાં કહ્યું, તેમ અકાયમાં પણ સર્વે કહ્યોમાં યાવતું ઈષત પ્રાગભારામાં તે પ્રમાણે જ ઉપપાત કહેવો. • • એ પ્રમાણે જેમ રતનાપભા અકાયિકનો ઉપરાંત કો તેમ યાવત્ અધઃસપ્તમીવૃeતીમાં અકાયનો ઉતપાદ, કષત પ્રાગભારા સુધી કહેવો.
8 શતક-૧૩, ઉદ્દેશો-૯, “અપ્રકાયિક” છે
- X - X - X - X - X - X - સૂત્ર-૭૧૨ -
ભગવના જે અપ્રકાચિક સૌધર્મ કલામાં મરણ સમુઘાત કરીને આ સ્તનપભા પૃedીમાં નોદધિ વલયોમાં પ્રકાયિકપણે ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય બાકી પૂર્વવતું. એ રીતે યાવત આધસપ્તમીમાં, સૌધર્મ-અપ્રકાયિક મુજબ કહેવું. એ પ્રમાણે ઈતપાગમારા અyકાયિક યાવત અધસપ્તમીમાં ઉપાત કહેવો. • • ભગવન્! તે એમ જ છે (ર).
શતક-૧૭, ઉદ્દેશો-૧૦,૧૧-“વાયુકાયિક' છે.
- X - X - X - X - X - X - • સૂત્ર-૭૧૩,૧૪ -
[૧૩] ભગવન વાસુકાયિક, આ રતનપભામાં ચાવતું સૌધર્મકશે વાયુકાયિકપણે ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય, તે પૃવીકાયિક માફક કહેવા. વિશેષ એ કે - વાયુકાચિકને ચાર સમુઘાતો છે - વેદના યાવતું વૈક્રિયo મારણાંતિક સમુદ્ધાતથી સમગહd દેરાણી કરે. બાકી પૂર્વવતુ. ચાવતુ ધસપ્તમીમાં સમઘાત કરીને ઇષતપમારા સુધી ઉત્પાદ કહેતો.
[૧૪] ભગવાન ! જે વાયુકાયિક સૌધર્મકલ્પ સમવહત થઈને આ રતનપભા પૃdીના ઘનવાત, તનુવાત, ઘનવાત વલયમાં, તનુવાત વલયમાં વાયુકાવિકપણે ઉપજવા યોગ્ય હોયબાકી પૂર્વવતું. એ રીતે જેમ સૌધર્મ વાયુકાયિકનો ઉત્પાદ સાતે પૃથ્વીમાં કહો, આ રીતે યાવત ઈષત પ્રાગભારા વાયુકાયિકનો ધસાતમી સુધી યથાવત્ ઉત્પાદ કહેવો.
શતક-૧૦, ઉદ્દેશો-૧૨-“એકેન્દ્રિય” છે.
- X - X - X - X - X - X - • સૂગ-૩૧૫ - ભગવાન ! એકેન્દ્રિયો બધાં સમાનાહારી, સમશરીરી છે ? એ પ્રમાણે