Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 06

Author(s): Bhadrabahuswami, Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 384

त्रयोदशं परिशिष्टम्
१६१
आयरियसमासं । आयरिया उवउत्ता । तेहिं णायं - एस पवयणउवग्गहे वट्टिहिति । ताहे भणिओ-जति पव्वयसि तो दिजए भत्तं । सो भणइ - पव्वयामि त्ति । ताहे पव्वाइतो, सामाइयं कारिओ । तेण अतिसमुद्दिनं तओ कालगतो । तस्स अव्वत्तसामाइयस्स पभावेण कुणालकुमारस्स अंधस्स रण्णो पुत्तो जातो ॥ ३२७५ ॥
को कुणालो ? कर्हि वा अंधो ? त्ति - पाडलिपुत्ते असोगसिरी राया । तस्स पुत्तो कुणालो । तस्स कुमारभुत्तीए उज्जेणी दिण्णा । सो य अट्ठवरिसो । रण्णा लेहो विसज्जितो - शीघ्रमधीयतां कुमारः । असंवत्तिए लेहे रण्णो उद्वितस्स माइसवत्तीए कतं 'अन्धीयतां कुमारः' । सयमेव तत्तसलागाए अच्छीणि अंजियाणि । सुतं रण्णा । गामो से दिव्णो । गंधव्वकलासिक्खणं । पुत्तस्स रज्जत्थी आगतो पाडलिपुत्तं । असोगसिरिणो जवणियंतरिओ गंधव्वं करेइ । आउट्टो राया भणइ-मग्गसु जं ते अभिरुइयं ति । तेण भणियंचंदगुत्तपत्तय, बिंदुसारस्स नत्तुओ ।
असोगसिरिणो पुत्तो, अंधो जायति काकणि ॥ ३२७६ ॥
चन्द्रगुप्तस्य राज्ञः प्रपौत्रो विन्दुसारस्य नृपतेः 'नप्ता' पौत्रोऽशोकश्रियो नृपस्य पुत्रः कुणालनामा अन्धः 'काकणी' राज्यं याचते ॥ ३२७६ ॥
तओ राइण भणितो - किं ते अंधस्स रज्जेणं ? । तेण भणियं पुत्तस्स मे कज्जं ति । राइणा भणियंकहिं ते पुत्तो ? ति । तेण आणित्ता दाइओ - इमो मे संपइ जाओ पुत्तो त्ति । तं चेव नामं कयं । तओ संवडिओ । दिन्नं रज्जं । तेण संपइराइणा उज्जेणि आई काउं दक्खिणावहो सव्वो तत्थट्ठिएणं ओविओ । सव्वे पंचतरायाणो वसीकया । तओ सो विउलं रज्जसिरिं भुंजइ । किञ्च -
अज्ञसुहत्थाऽऽगमणं, दहुं सरणं च पुच्छणा कहणा ।
पावयणम्मि य भत्ती, तो जाता संपतीरण्णो ॥ ३२७७ ॥
जीवन्तस्वामिप्रतिमावन्दनार्थं मुज्जयिन्यामार्य सुहस्तिन आगमनम् । तत्र च रथयात्रायां राजाङ्गणप्रदेशे रथपुरतः स्थितानार्यसुहस्तिगुरून् दृष्ट्वा नृपतेर्जातिस्मरणम् । ततस्तत्र गला गुरुपदकमलमभिवन्द्य पृच्छा कृता — भगवन् ! अव्यक्तस्य सामायिकस्य किं फलम् ? । सूरिराह - राज्यादिकम् । ततोऽसौ सम्भ्रान्तः प्रगृहीताञ्जलिरानन्दोदकपूरपूरितनयनयुगः प्राह - भगवन् ! एवमेवेदम्, परमहं भवद्भिः कुत्रापि दृष्टपूर्वो न वा ? इति । ततः सूरय उपयुज्य कथयन्ति - महाराज ! दृष्टपूर्वः, त्वं पूर्वभवे मदीयः शिष्य आसीरित्यादि । ततोऽसौ परमं संवेगमापन्नस्तदन्तिके सम्यग्दर्शनमूलं पञ्चाणुत्रतमयं श्रावकधर्मं प्रपन्नवान् । ततश्चैवं प्रवचने सम्प्रतिराजस्य भक्तिः संजाता ॥ ३२७७ ॥ किञ्च -
जवमज्झ मुरियवंसे, दाणे वणि-विवणि दारसंलोए । तसजीवपडिक्कमओ, पभावओ समणसंघस्स || ३२७८ ॥
यथा यवो मध्यभागे पृथुल आदावन्ते च हीनः एवं मौर्यवंशोऽपि । तथाहि-- चन्द्रगुप्तस्तावद् बलवाहनादिविभूत्या हीन आसीत्, ततो बिन्दुसारो बृहत्तरः, ततोऽप्यशोकश्रीबृहत्तमः, ततः सम्प्रतिः सर्वोत्कृष्टः, ततो भूयोऽपि तथैव हानिरवसातव्या, एवं यवमध्यकल्पः सम्प्रतिनृपतिरासीत् । तेन च राज्ञा 'द्वारसंलोके' चतुर्ध्वपि नगरद्वारेषु दानं प्रवर्त्तितम् । 'वणि विवणि' त्ति इह ये बृहत्तरा आपणास्ते पणय इत्युच्यन्ते, ये तु दरिद्रापणास्ते विपणयः; यद्वा ये आपणस्थिता व्यवहरन्ति ते वणिजः, ये पुनरापणेन विनाऽप्यूर्द्धस्थिता वाणिज्यं कुर्वन्ति ते विवणिजः । एतेषु तेन राज्ञा साधूनां वस्त्रादिकं दापितम् । स च राजा वक्ष्यमाणनीत्या सजीवप्रतिक्रामकः प्रभावकश्च श्रमण संघस्याऽऽसीत् ।। ३२७८ ॥
अथ "दाणे वणि-विवणि दारसंलोए" इति भावयति
ओदरियमओ दारेसु, चउसुं पि महाणसे स कारेति । पिताऽऽणिते भोयण, पुच्छा सेसे अभुत्ते य ॥ ३२७९ ॥
औदरिकः-द्रमकः पूर्वभवेऽहं भूला मृतः सन् इहाऽऽयात इत्यात्मीयं वृत्तान्तमनुस्मरन् नगरस्य चतुर्ष्वपि