Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ३ सू.१ नैरयिकजीवनिरूपणम्
रयणा सक्कर बालुय पंका धूमा तमाय तमतमाय सत्ताहं पुढवीणं एए गोत्ता मुणेयव्वा' ॥ २ ॥ 'धर्मा वंशा शैला अञ्जनारिष्टा मघा च माघवति । सप्तानां पृथिवीनामेतानि नामानि तु ज्ञातव्यानि ॥ १ ॥ रत्ना शर्करा बालुका पङ्का धूमा तमा च तमस्तमा । सप्तानां पृथिवीनामेतानि गोत्राणि ज्ञातव्यानि || २ || इतिच्छाया | सम्प्रति प्रति पृथिवी बाहुल्यदमिधातुमाह - 'इमाणं भंते ! इत्यादि, 'इमाणं भंते ! इयं खलु भदन्त ! ' रयणप्पमा पुढवी' रत्नप्रभा प्रथमा नारकपृथिवी 'केवइया बाहल्लेणं पन्नता' कियता बाहल्येन स्थौल्येन प्रज्ञप्तेति प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम! 'इमाणं रयणप्पभा पुढवी' इयं खलु रत्नप्रभा पृथिवी 'असी उत्तरं जोयणसय सहस्सं बाहल्लेणं पन्नता ' अशीत्युत्तरं योजनशतसहस्रं बाहल्येन प्रज्ञप्ता - कथिता, अशीति योजनसहस्राधिकैकलक्षयोजन परिमितं रत्नप्रभा पृथिव्याः स्थूलत्वमित्यर्थः । ' एवं एए है - 'घम्मा वंसा, सेला' इत्यादि । तात्पर्य यह है-धर्मा, वंशा, शेला, अञ्जना, रिष्टा, मघा एवं माघवती ये सात पृथिवीयों के क्रमशः ७ सात नाम हैं, तथा रहना, शर्करा, बालुका, पङ्का, धूमा, तमा और तमये सात पृथिवीयों के क्रमशः ७ सात गोत्र हैं ।
स्तमा,
अब सूत्रकार हर एक पृथिवी का बाहुल्य-स्थूलता - मोटाइ कहते हैं- 'इमाणं भंते ! रयणप्पभा पुढवी केवइया बाहल्लेणं पन्नत्ता' हे भद. त! यह रत्नप्रभा पृथिवी कितनी मोटाइ वाली है ? उत्तर में भगवान् कहते हैं 'असी उत्तर जोपण सयसहस्सं बाहल्लेणं पन्नत्ता' हे गौतम ! प्रथम पृथिवी की मोटाई एक लाख अस्सी हजार योजन की है ' एवं अधुं छे } 'धम्मा वंखा खेला' इत्याहि या गाथानुं तात्पर्य मे छे ! धर्मा वंशा, शैसा, गन्ना, रिष्टा, भधा, अने भाधवती, या सात पृथ्वीयोना उभशः सात नाभेो छे. तथा रत्ना, शश, वालुआ, पंडा, धूमा, अने तभा, અને તમસ્તમા આ સાત પૃથ્વીચેાના ક્રમશઃસાત ગાત્ર છે.
હવે સૂત્રકાર દરેક પૃથ્વીનું ખાહુલ્ય અધિકપણું, અર્થાત્ સ્થૂલપણાનું अथन ४२ छे. 'इमाणं भंते! रयणप्पभा पुढवी केवइया बाहल्लेणं' हे भगवन् या રત્નપ્રભા પૃથ્વી કેટલી વિસ્તાર વાળી કહેલી છે ? મા પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ गौतमस्वामीने उहे छे 'असीउत्तर जोयणसयसहस्से बाहल्लेणं पन्नत्ता' હે ગૌતમ ! પહેલી પૃથ્વીના વિસ્તાર એક લાખ એ સીહજાર ચૈાજનને છે. ‘ä
जी० २
જીવાભિગમસૂત્ર