Book Title: Agam 10 Prashna Vyakraan Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 10, અંગસૂત્ર 10, પ્રશ્નવ્યાકરણ આશ્રદ્વાર, અધ્યયન-૨ ‘મૃષા' સૂત્ર-૯, 10 9. જંબૂ! બીજું અધર્મ દ્વારા અલીકવચન (મિથ્યા ભાષણ) તે ગુણ ગૌરવ રહિત, તુચ્છ, ઉતાવળા, ચંચળ લોકો બોલે છે. તે ભયંકર, દુઃખકર, અયશકર, વૈરકર, અરતિ-રતિ-રાગ-દ્વેષ-મન સંક્લેશ દેનાર છે, ધૂર્તતા અને અવિશ્વાસનીય વચનોની પ્રચૂરતાવાળું છે, નીચજન સેવિત, નૃશંસ, અપ્રીતિકારક, સાધુજન દ્વારા ગર્હણીય, પરપીડાકારક, પરમકૃષ્ણલેશ્ય સહિત, દુર્ગતિમાં નિપાતને વધારનાર, ભવ-પુનર્ભવકર, ચિરપરિચિત, અનુગત, દુરંત, અનિષ્ટ પરિણામી છે. 10. તેના ગુણનિષ્પન્ન 30 નામ આ પ્રમાણે છે અલિક, શઠ, અનાર્ય, માયામૃષા, અસત્, કૂડકપટ-અવડુક, નિરર્થક-અપ્રાર્થક, વિદ્વેષ-ગહણીય, અતૃજુક, કલ્કના, વંચના, મિથ્યાપશ્ચાતુકૃત, સાતિ, ઉચ્છન્ન, ઉકૂલ, આર્ત, અભ્યાખ્યાન, કિલ્બિષ, વલય, ગહન, મન્મન, નૂમ, નિકૃતિ, અપ્રત્યય, અસમય, અસત્ય સંઘત્વ, વિપક્ષ, અપધીક, ઉપધિ-અશુદ્ધ અને અપલાપ. સાવદ્ય અલીક વચનયોગના ઉલિખિત ત્રીસ નામો સિવાયના અન્ય પણ અનેક નામો છે. સૂત્ર-૧૧ આ અસત્ય બોલનારા કેટલાક પાપી, અસંયત, અવિરત, કપટ કુટિલ કટ્રક ચટુલ ભાવવાળા, કુદ્ધ, લુબ્ધ, ભયોત્પાદક, હાસ્યસ્થિત, સાક્ષી, ચોર-ગુપ્તચર, ખંડરક્ષક, જુગારમાં હારેલ, ગિરવી રાખનાર, કપટથી કોઈ વાતને વધારીને કહેનાર, કુલિંગી, ઉપધિકા, વણિક, ખોટા તોલમાપ કરનાર, નકલી સિક્કોથી આજીવિકા કરનાર, પડગાર, સોની, કારીગર, વંચન પર, દલાલ, ચાટુકાર, નગરરક્ષક, મૈથુનસેવી, ખોટો પક્ષ લેનારો, ચુગલખોર, ઉત્તમર્ણ, કરજદાર, પૂર્વકાલિક-વયણદચ્છ, સાહસિક, લઘુસ્વક, અસત્વા, ગૌરવિક, અસ્તય સ્થાપનાધિચિત્તવાળા, ઉચ્ચછંદ, અનિગ્રહ, અનિયત, સ્વચ્છંદપણે ગમે તે બોલનારા તે લોકો અવિરત હોતા નથી, અસત્યવાદી હોય છે. બીજા નાસ્તિકવાદી, વામલોકવાદી કહે છે - આ જગત શૂન્ય છે, જીવ નથી, આ ભવ કે પરભવમાં જતો નથી, પુન્ય-પાપનો કંઈપણ સ્પર્શ થતો નથી. સુકૃ-દુષ્કૃતનું કંઈ ફળ નથી. આ શરીર પંચમહાભૂતિક છે. વાતયોગ યુક્ત છે,(વાયુના નિમિત્તથી તે સર્વ ક્રિયા કર છે). કોઈ પાંચ સ્કંધ કહે છે, કોઈ મનને જીવ માને છે. વાયુને જ કોઈ જીવ કહે છે. શરીર સાદિ-અને સાંત છે, આ. ભવ જ એક માત્ર ભવ છે. તેનો નાશ થતા સર્વનાશ થાય છે. આવું આવું, તે મૃષાવાદીઓ કહે છે. આ કારણથી દાન-વ્રત-પૌષધ-તપ-સંયમ-બ્રહ્મચર્ય-કલ્યાણ આદિનું ફળ નથી. પ્રાણવધ અને અસત્યવચન નથી, ચોરી કરવી, પરદાના સેવન કે સપરિગ્રહ પાપકર્મ કરણ પણ નથી. નારક-તિર્યંચ-મનુષ્યયોનિ નથી, દેવલોક નથી, સિદ્ધિ ગમન નથી, માતાપિતા નથી, પુરુષકાર કે પચ્ચકખાણ નથી, કાળ કે મૃત્યુ નથી. અરિહંત-ચક્રવર્તી-બલદેવ-વાસુદેવ નથી. કોઈ ઋષિ નથી કે ધર્મ-અધર્મનું થોડું કે ઝાઝુ ફળ નથી. આ પ્રમાણે જાણીને ઇન્દ્રિયોને અનુકૂળ બધા વિષયોમાં વર્તો. કોઈ ક્રિયા કે અક્રિયા નથી, આ પ્રમાણે વામલોકવાદીનાસ્તિકવાદીઓ કહે છે. આ બીજે કુદર્શન અસદુભાવવાદીઓ-મૂઢો કહે છે - આ લોક ઇંડામાંથી પ્રગટ થયો છે. આ લોક સ્વયં સ્વયંભૂ નિર્મિત છે. આ પ્રકારે તે મિથ્યા બોલે છે. કોઈ કહે છે. જગત પ્રજાપતિ કે ઇશ્વરે બનાવેલ છે. કોઈ કહે છે - સર્વ જગત વિષ્ણમય છે. કોઈ માને છે કે આત્મા અકારક છે, સુકૃત-દુષ્કૃતનો વેદક છે. સર્વથા સર્વત્ર ઇન્દ્રિયો જ કારણ છે. આત્મા નિત્ય, નિષ્ક્રિય, નિર્ગુણ, નિર્લેપ છે, આવું અસદ્ભાવવાદી કહે છે. કોઈ-કોઈ ઋદ્ધિ-રસ-સાતા ગારવથી લિપ્ત કે તેમાં અનુરક્ત બનેલ અને ક્રિયા કરવામાં આળસુ ઘણાં વાદી મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(પ્રશ્નવ્યાકરણ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 13
