Book Title: Agam 10 Prashna Vyakraan Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 10, અંગસૂત્ર 10, પ્રશ્નવ્યાકરણ મ્યાનથી નીકળેલી ચમકતી તલવાર, પ્રહાર કરતા ભાલા, તોમર, ચક્ર, ગધા, કુહાડી, મૂસલ, હલ, શૂળ, લાઠી, ભિંડમાલ, શબ્બલ, પટ્ટિસ, પથ્થર, દ્રધણ, મૌષ્ટિક, મદ્ગર, પ્રબળ આગલ, ગોફણ, દ્રહણ, બાણની કૂણીર, વેણી શસ્ત્રો આકાશમાં ફેંકવાથી આકાશતલ વીજળીની પ્રભા સમાન ઉજ્જવલ પ્રભાવાળું થાય છે. આ સંગ્રામમાં પ્રગટ શસ્ત્રપ્રહાર થાય છે. મહા યુદ્ધમાં વગાડાતા શંખ-ભેરી-તૂર-પ્રચૂર પટુ પટહ નિનાદ, ગંભીર અવાજોથી વીર પુરુષ હર્ષિત થાય છે અને કાયર પુરુષો ક્ષોભ પામે છે. તેઓ ભયથી ધ્રુજી ઉઠે છે. વિપુલ ઘોડા-હાથી-રથ-ચોધાની શીઘચાલથી ફેલાયેલી ધૂળને કારણે ત્યાં સઘન અંધકાર વ્યાપ્ત રહે છે. તે યુદ્ધ કાયર પુરુષોના નયન અને હૃદયને આકુળ-વ્યાકૂળ કરી દે છે. ચંચળ અને ઉન્નત ઉત્તમ મુગટ, તિરિડ, કુંડલ, નક્ષત્રના આભૂષણોનો આટોપ હતો. સ્પષ્ટ પતાકા, ઊંચી ધ્વજા, વૈજયંતી, ચંચલ ચામર, છત્રોના કારણે અંધકારથી ગંભીર લાગતું હતું. અશ્વોનો હણહણાટ, હાથીનો ગુલગુલાટ, રથનો ધણધણાટ, પાયદળની હરહરાહટ, સિંહનાદનું આફાટન, એલિય-વિધુરૂ-કુ-કંઠગત શબ્દની ભીમગર્જના, રડવું-હસવું-કરાવવુંનો કલકલ રવ, આંસુવાળા વદનથી રૂદ્ર લાગતું હતું. યુદ્ધમાં પોતાના હોઠને ભયંકર દાંતોથી જોરથી કાપનાર યોદ્ધાના હાથ, દઢપ્રહાર માટે તત્પર રહેતા હતા. ક્રોધની તીવ્રતાને કારણે, યોદ્ધાઓના નેત્ર રક્તવર્ણના હોય છે. વૈરદષ્ટિથી ક્રોધ પરિપૂર્ણ ચેષ્ટાઓથી તેની ભ્રમરો ખેંચાયેલી રહે છે. તે કારણે તેના લલાટ પર ત્રણ કુટીલ ભૂકૂટિ ચડેલી રહે છે, વધ પરિણત હજારો યોદ્ધાના પરાક્રમ ને, સૈનિકોના પૌરુષ પરાક્રમની વૃદ્ધિ થતી હતી. હણહણતા ઘોડા અને રથો દ્વારા દોડતા યુદ્ધસૂલટો તથા શસ્ત્ર ચલાવવામાં કુશલ અને સાધિત હાથવાળા સૈનિક હર્ષવિભોર થઈને, બંને ભૂજા ઊંચી ઉઠાવી, ખિલખિલાટ હસતા હતા, કિલકારીઆ કરતા હતા. ચમકતી ઢાલ અને કવચધારી મદોન્મત્ત હાથી ઉપર આરૂઢ પ્રસ્થાન કરતા યોદ્ધા, શત્રુયોદ્ધા સાથે પરસ્પર ઝૂઝતા હતા. યુદ્ધકળા કુશળ અહંકારી યોદ્ધા, પોતાની તલવાર મ્યાનથી કાઢી, ફુર્તિથી. રોષસહ પરસ્પર પ્રહાર કરતા, હાથીની સૂંઢ કાપતા હોય છે. આવા ભયાવહ યુદ્ધમાં મુદ્ગરાદિ વડે મરેલ-કાપેલ-ફાડેલ હાથી આદિ પશુઓ અને મનુષ્યોના યુદ્ધભૂમિમાં વહેતા લોહીના કીચડથી લથપથ માર્ગ, કુંખ ફાટવાથી ભૂમિ ઉપર વિખરાયેલ બહાર નીકળેલ આંતરડાનું લોહી વહેતું હોય, તરફડતા વિકલ મર્માહત કપાયેલ પ્રગાઢ પ્રહારથી બેહોશ, અહીં-તહીં આળોટતા વિહળ મનુષ્યોના વિલાપને કારણે તે યુદ્ધ ઘણું જ કરુણાજનક હોય છે. મરેલા યોદ્ધાના ભટકતા ઘોડા, મદોન્મત્ત હાથી, ભયભીત મનુષ્ય, કપાયેલી ધ્વજાવાળા ટૂટેલા રથ, મસ્તક કપાયેલ હાથીઓના ધડ વિનષ્ટ શસ્ત્રાસ્ત્ર અને વિખરાયેલ આભૂષણ પડેલા હતા. નાચતા એવા ઘણા કલેવરો ઉપર કાગડા અને ગીધ ફરતા હતા. તેની છાયાના અંધકારથી યુદ્ધ ગંભીર બન્યુ હતું. આવા સંગ્રામમાં સ્વયં પ્રવેશે છે. પૃથ્વીને વિકસિત કરતા, બીજાના દ્રવ્યના ઇચ્છુક રાજા સાક્ષાત્ સ્મશાન સમાન, પરમ રૌદ્ર-ભયાનક, દુષ્પવેશકર સંગ્રામરૂપ સંકટમાં ચાલીને પ્રવેશે છે. આ સિવાય પૈદલ ચોરસમૂહ હોય છે. કેટલાક સેનાપતિ ચોરોને પ્રોત્સાહિત કરે છે. તેઓ દુર્ગમ અટવી પ્રદેશમાં રહે છે. તેમના કાળા-લીલા-પીળા-શ્વતરંગી સેંકડો ચિન્હ હોય છે. પરધન લોભી તે ચોર સમુદાય, બીજાના પ્રદેશમાં જઈને ધનહરણ અને મનુષ્યઘાત કરે છે. કેટલાક લૂંટારા. રત્નોની ખાણ-સમુદ્રમાં ચડાઈ કરે છે. તે સમુદ્ર-સહસ ઉર્મિમાલાથી વ્યાપ્ત, જળના અભાવે જહાજના વ્યાકુળ મનુષ્યોનો કલકલ ધ્વનિયુક્ત, સહસ્ર પાતાળ કળશોના વાયુથી ક્ષુબ્ધ થવાથી ઉછળતા જલકણોની રજથી અંધકારમય બનેલ, નિરંતર પ્રચૂર માત્રામાં ઊઠતા શ્વેતવર્ણી ફીણ, તીવ્ર વેગથી તરંગિત, ચોતરફ તોફાની હવાથી લોભિત, તટ સાથે ટકરાતા જળસમૂહથી તથા મગરમચ્છાદિ જલીય જંતુને કારણે ચંચળ થઈ રહ્યો છે. વચ્ચે-વચ્ચે ઉભરેલ પર્વતો સાથે ટકરાતા, વહેતા અથાહ જળસમૂહથી યુક્ત છે. મહાનદીના વેગથી ત્વરિત મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(પ્રશ્નવ્યાકરણ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 18
