Book Title: Agam 10 Prashna Vyakraan Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 10, અંગસૂત્ર 10, પ્રશ્નવ્યાકરણ વડે, ક્ષીરાશ્રવ-મધ્વાશ્રવ-સર્પિરાશ્રવ વડે, અક્ષીણમહાનસિક વડે, ચારણ-વિદ્યાધર વડે, તથા ....... ચતુર્થભક્તિક યાવત્ છ માસ ભક્તિક વડે- એ જ રીતે ઉક્ષિપ્ત-નિક્ષિપ્ત-અંત-પ્રાંત-રૂક્ષ-સમુદાનચરક વડે, અન્નગ્લાયક વડે, મૌનચરક વડે, સંસ્કૃષ્ટ કલ્પિક વડે -તજાત સંસૃષ્ટ કલ્પિક વડે ઉપનિધિત વડે, શુષણિક વડે, સંખ્યાદત્તિક વડે દષ્ટ-અદષ્ટ-સ્કૃષ્ટલાભિક વડે, આયંબિલ-પુરિમાદ્ધ-એકાશનિક-નિર્વિકૃતિક વડે, ભિન્ન અને પરિમિત પિંડપાતિક વડે, અંત-પ્રાંતઅરસ-વિરસ-રૂક્ષ-તુચ્છ આહારી વડે, અંત-પ્રાંત-રૂક્ષ-તુચ્છ-ઉપશાંત-પ્રશાંત-વિવિક્તજીવી વડે, દૂધ-મધુઘી ત્યાગી વડે, મદ્ય-માંસ ત્યાગી વડે, કાયોત્સર્ગ દ્વારા એક સ્થાને સ્થિર રહેનારાઓએ, પ્રતિમાધારીઓએ, સ્થાનોત્કટિકોઈ, વીરસનિકોએ, નૈષધિક-દંડાયતિક-લગંડશાયિક વડે, એકપાર્શ્વક-આતાપક-અપાવૃત-અનિષ્ઠીવક-અકંડૂયકો વડે, ધૂતકેશમયૂ-રોમ-નખના સંસ્કારત્યાગી વડે. સર્વ ગાત્ર પ્રતિક્રમથી વિમુક્ત વડે તથા. મૃતધર દ્વારા તત્ત્વાર્થને અવગત કરાવનાર બુદ્ધિના ધારક ધીર મહાપુરુષોએ આ અહિંસાનું સમ્યક્ આચરણ કરાયેલ છે. આશીવિષ સર્પ સમાન ઉગ્ર તેજ સંપન્નમહાપુરુષોએ, વસ્તુતત્વના નિશ્ચય અને પુરુષાર્થમાં પૂર્ણ કાર્ય કરનારી બુદ્ધિથી સંપન્ન પ્રજ્ઞાપુરુષોએ, નિત્ય સ્વાધ્યાય-ધ્યાન અનુબદ્ધ ધર્મધ્યાન સ્થિત મહાપુરુષો વડે, પાંચ મહાવ્રતરૂપ ચારિત્રયુક્ત તથા પાંચ સમિતિથી સમિત, પાપોનું શમન કરનાર, ષડુ જીવનિકાયરૂપ જગતવત્સલ, નિત્ય અપ્રમત્ત રહી વિચરનારા મહાત્માઓએ તથા અન્ય વિવેક વિભૂષિત પુરુષોએ પણ આ અહિંસા ભગવતી આરાધી છે. આ અહિંસા ભગવતીના પાલન માટે ઉદ્યત થયેલા સાધુએ, પૃથ્વી-અઅગ્નિ-વાયુ-તરુગણ-ત્રણસ્થાવર સર્વ જીવ પ્રતિ સંયમરૂપ ધ્યાને માટે શુદ્ધ ભિક્ષાની ગવેષણા કરવી જોઈએ. જે આહાર સાધુ માટે ન કરેલ, ન કરાવેલ, અનાહૂત, અનુદિષ્ટ, ન ખરીદેલ હોય, નવકોટિથી વિશુદ્ધ, શંકા આદિ દશ દોષોથી રહિત, ઉદ્ગમ-ઉત્પાદન-એષણા શુદ્ધ, દેવાની વસ્તુમાં આગંતુક જીવ સ્વયં પૃથક્ થઈ ગયા હોય, સચિત્ત જીવો ચુત થયા હોય, અચિત્ત અને પ્રાસુક હોય એવી ભિક્ષાની સાધુ ગવેષણા કરે.. ભિક્ષાને માટે ગૃહસ્થને ત્યાં ગયેલ સાધુ આસને બેસી કથા-ધર્મોપદેશ કરી આહાર ગ્રહણ ન કરે. ચિકિત્સા, મંત્ર, મૂલ, ભેષજ્ય હેતુ બતાવીને અથવા લક્ષણ-ઉપાય-સ્વપ્ન જ્યોતિષ નિમિત્ત, ચમત્કારને કારણે મેળવેલ આહાર ગ્રહણ ન હોય. એ જ રીતે દંભથી-રક્ષણથી-શિક્ષણ આપીને મેળવેલ ભિક્ષા ન લે. વંદન-સન્માન-પૂજન કે આ ત્રણે કરવા દ્વારા ભિક્ષાની ગવેષણા ન કરે. હીલના-નિંદા-ગહ કે આ ત્રણે કરીને ભિક્ષાની ગવેષણા ન કરે. ભય દેખાડી-તર્જના-તાડના કરી કે આ ત્રણે પ્રકારે ભિક્ષાની ગવેષણા ન કરે. ગારવ-કુહણતા-દરિદ્રતા કે આ ત્રણે દેખાડી ભિક્ષાની ગવેષણા ન કરે. મિત્રતા-પ્રાર્થના-સેવના કે આ ત્રણે દેખાડી ભિક્ષાની ગવેષણા ન કરે. પરંતુ તે સાધુ; અજ્ઞાતરૂપે, અગ્રથિત-અદુષ્ટ-અદીન-અવિમાન-અકરુણ-અવિષાદીપણે, અપરિત્રાંતયોગી થઈ, “યતન-ઘડણ-કરણ-ચરિત-વિનયગુણ યોગ સંપ્રયુક્ત થઈ સાધુ ભિક્ષેષણામાં રત રહે.” આ પ્રવચન સર્વ જીવોની રક્ષા અને દયાને માટે ભગવંતે સમ્યક્ રીતે કહેલ છે, જે આત્માને હિતકર, પરલોકભવિક, ભાવિમાં કલ્યાણ કરનારું, શુદ્ધ ન્યાયપૂર્ણ, અકુટિલ, અનુત્તર, સર્વ દુઃખ-પાપનું ઉપશામક છે. 35. તેમાં પહેલા વ્રતની આ પાંચ ભાવનાઓ પ્રાણાતિપાત વિરમણ વ્રતના રક્ષણાર્થે છે - 1. ઉભવા અને ચાલવામાં ગુણયોગને જોડનારી, યુગપ્રમાણ ભૂમિ ઉપર પડતી દષ્ટિ વડે, નિરંતર કીટપતંગ-ત્ર-સ્થાવર જીવોની ધ્યામાં તત્પર થઈ ફૂલ-ફળ-છાલ-પ્રવાલ-કંદ-મૂળ-પાણી-માટી-બીજહરિતાદિને વર્જીને સમ્યક્ પ્રકારે ચાલવું જોઈએ. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(પ્રશ્નવ્યાકરણ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 34
