________________
૧૬
આપણને કોઈ વાર આવા વિચાર આવે ખરા? રસ્તા પર ગાયો રખડતી દેખાય છે, પરંતુ ભેંસો કેમ દેખાતી નથી?
ગાયો રખડતી દેખાય છે, કારણ કે એમણે એમનું ઉપયોગી આયુષ્ય જીવી લીધું છે અને હવે એ દૂધ આપતી નથી. કોઈને દો એમની જરૂર નથી અને એમને પ્લાસ્ટિક ને કચરો ખાવા માટે
રઝળતી મૂકી દેવામાં આવે છે. ભારતમાં ઘણાં રાજ્યમાં ગાયોની કતલ પર પ્રતિબંધ છે અને એથી ગાયોને રસ્તા પર છોડી દેવાય છે, પરંતુ ભેંસો
માટે આવા કોઈ કાયદાનું રક્ષણ નથી અને એથી કામ પૂરું થાય કે એ ડેરીથી સીધી કતલખાને જાય છે. આ કારણથી ભેંસો રસ્તા પર રખડતી દેખાતી નથી. જીવ તો બન્ને સરખા છે તો પછી ભેદભાવ શું કામ?
ગાયના માંસના નિકાસની બાંધી છે તો એ કાયદાને પણ
અમુક લોકો તોડી રહ્યા છે. પશુપાલન વિભાગના અધિકારી કબૂલ કરે છે કે ઘણી વાર એવું બને છે કે ; અમુક નિકાસકારો ગાયના માંસની નિકાસ કરતી વખતે એને ‘ભેંસનું માંસ’ છે એમ લેબલ લગાડે છે અને એ માંસ જ્યારે બીજા દેશોમાં પહોંચે છે ત્યારે એના પર ‘ગાયના માંસ’નું લેબલ લગાડવામાં આવે છે.
આપણે છાપાંમાં ઘણી વાર સમાચાર વાંચતા હોઈએ છીએ કે ટ્રકમાં ગેરકાયદેસર લઈ જવામાં આવતું ગોમાંસ પકડાયું. આવી જ રીતે પ્રાણીઓની ગેરકાયદેસર હેરફેર થતી હોય છે ત્યારે પોલીસ એને પકડે છે એવા સમાચાર પણ વારે વારે વાંચવા મળે છે...
જો કે આપણે એ વિચાર નથી કરતા કે કસાઈઓ પાસે આ ગાયો ક્યાંથી આવી? એમણે તો આ ગાયોનો ઉછેર નથી કર્યો? હકીકતમાં તો આ એ જ ગાયો છે, જેમનું દૂધ આપો પીધું છે અને હવે એ દૂધ આપતી નથી એથી એમને કસાઈઓને વેચી દેવામાં આવી છે.
આપણે અમુક દિવસોમાં ‘જીવ છોડામણ’નું કાર્ય કરીએ છીએ, પરંતુ આ જીવો કસાઈઓ પાસે પહોંચે છે એમાં આપણો દોષ ખરો કે નહીં? પ્રાણીઓનો ઉપયોગ કર્યા પછી જો એમનું ધ્યાન રાખવામાં આવતું હોત તો આ જીવો કયારેય મૃત્યુના મુખ સુધી જશે જ નહીં.
આપણે સમસ્યાના મૂળ સુધી જવાની જરૂર છે. બીજાને દોષ આપવો સહેલો છે.
