________________
no excuse
આપણે આપણી જાતને તો ન જ છેતરીએ...
દૂધનો વપરાશ ઘટાડવાના બહુ બધા રસ્તા છે, પરંતુ જ્યારે આપણે આપણી રહેણીકરણીમાં ફેરફાર કરવા જઈએ એટલે આપણું મન એ ફેરફાર ન કરવા માટે બહાનાં શોધવા લાગે છે અને આપણે આપણી જૂની આદતો કે વિચારધારામાંથી બહાર નીકળી શકતા જ નથી.
બહાનું (Excuse)
દૂધનો વપરાશ ઓછો કરવાના આપણા એકલાના
નિર્ણયથી શું ફરક
પડશે?
દૂધ પીવું એ આપણી સદીઓ જૂની આદત
છે અને એ છોડવી મુશ્કેલ છે.
ખોટાં બહાનાં સામે આપણા મનને કઈ રીતે કેળવીએ... સૌથી પ્રથમ તો આપણે પોતે કંઈ ખોટું કાર્ય કરવાના દોષથી બચી જઈએ છીએ.
બીજું, આપણે સારું કાર્ય કરીશું એ જોઈને બીજા લોકો પણ એનું અનુકરણ કરશે.
સારા કામની શરૂઆત કોઈકના તો પહેલાં કદમથી થાય છે. એક કહેવત છે કે ‘આપણે બધું ન કરી શકીએ એનો મતલબ એ નથી કે કંઈ પણ ન કરવું.’
દૂધ પીવું એ આપણી સદીઓ જૂની આદત છે અને એ છોડવી મુશ્કેલ છે. આદતો ને રિવાજો સમય ને જરૂરિયાત પ્રમાણે બદલાઈ જાય છે. દૂધના ઘણા વિકલ્પ છે. બિનશાકાહારી લોકો પણ આ જ કહે છે કે માંસાહાર કરવો તે એમની સદીઓ જૂની આદત છે. આપણે એમને શું કહેવું? જ્યારે આપણને સમજાય કે આપણી આદતોના લીધે કોઈનું જીવન જોખમાય છે ત્યારે આપણે આપણી આદત અને સ્વાદને બદલવાં જોઈએ.
આપણે વિચારવંત માણસોએ આપણા જૂના ક્રૂર રીતિ-રિવાજોનો સખત વિરોધ કરવો જોઈએ. શક્ય છે કે આ રીતિ-રિવાજો આપણી આસપાસ અને આપણી રીતભાતમાં સદીઓથી ભળી ગયા હોય તો પડ઼ા એનો વિરોધ થવો જોઈએ. જ્યારે આપણી પાસે વિકલ્પ હોય ત્યારે આપણે નાનામાં નાના જીવને પણ હાનિ ન થાય તેમ કરવું જોઈએ અને તેમ ન કરીએ તો આપણે આપણું મનુષ્યત્વ છોડી દઈએ છીએ અને પાપનો ભાર ઉઠાવતા હોઈએ એમ કહેવાય અને એનો કોઈ રીતે બચાવ ન કરી શકાય.
ન
- Albert Schweitzer (મહાન ફિલસૂફ અને વિજ્ઞાની)
૩૯
