________________
૪૨
છેલ્લે... વિનંતી...
આપણી દૂધની વધતી જતી માગના લીધે પ્રાણીઓની સંખ્યામાં બિનકુદરતી રીતે બેફામ વધારો કરવામાં આવી રહ્યો છે. ખૂબ જ ઓછાં વર્ષોમાં વધારેમાં વધારે દૂધ આપીને પ્રાણીઓનું ઉપયોગી આયુષ્ય ઓછું કરવામાં આવી રહ્યું છે. જીવતાં પ્રાણીઓની ચામડી (Leather) આપણાં જૂતાં, બેલ્ટ, પર્સ, જૅકેટ, ઈત્યાદિની જરૂરિયાત માટે ઉતારી લેવામાં આવે છે. આપણી રોજિંદી વપરાશની અને ખાવા-પીવાની ઘણી બધી વસ્તુઓ બનાવવા માટે પ્રાણીજન્ય વસ્તુઓનો વપરાશ થઈ રહ્યો છે.
આ દરેક વસ્તુઓ પ્રાણીહત્યાનું એક મોટું કારણ બની રહ્યું છે અને માંસ ઉદ્યોગને પીઠબળ આપી રહ્યું છે.
આ પુસ્તિકામાં દૂધનો વપરાશ બને એટલો ઓછો કરવાની વિનંતી કરવામાં આવી છે એની પાછળ મનુષ્યજીવનના ઉત્કર્ષ માટેના પાયાના બે સિદ્ધાંતનો આધાર લેવામાં આવ્યો છેઃ
સૌ જીવો સાથે એકમેકના સહકારથી રહેઃ કોઈ પણ જીવનું કલ્યાણ બીજા જીવોના કલ્યાણ પર આધારિત છે. આપણે કોઈ જીવને હાનિ પહોંચાડીએ તો આપણને ક્યારેય પણ સુખ અને શાંતિ નહીં મળે.
ઓછામાં ઓછી જીવહિંસાઃ જ્યારે પણ આપણે એવી પરિસ્થિતિમાં હોઈએ, જેમાં કોઈ નિર્દોષ જીવને હાનિ પહોંચવાની હોય અને બીજો કોઈ ઉપાય ન હોય ત્યારે આપણે એવો રસ્તો પસંદ કરવો જોઈએ, જેમાં કોઈ પણ જીવને સૌથી ઓછામાં ઓછી હાનિ પહોંચે.
આપણા ગુજરાતી ભાષાના મહાન કવિશ્રી ઉમાશંકર જોશીએ એક નાની કવિતા દ્વારા સમગ્ર માનવજાતને એક ચેતવણી આપી છેઃ
વિશાળે જગવિસ્તારે નથી એક જ માનવી,
પશુ છે, પંખી છે, વનોની છે વનસ્પતિ. વિંધાય છે પુષ્પ અનેક બાગનાં,
પીંખાય છે પાંખ સુરમ્ય પંખીની
જીવોતણી કાય મૂંગી કપાય છે,
ક્લેવરો કાનનનાં વિંધાય છે.
પ્રકૃતિમાં રમતાં એ દુભાશે લેશ જો દિલે,
શાંતિની સ્વપ્નછાયા યે કદી માનવને મળે???
અહિંસાના સાચા રસ્તે પ્રયાણ... શાકાહારીથી વેગન જીવનપદ્ધતિ...
