________________
૧. વેગાનિઝમ (Veganism): પહેલો અને ઉત્તમ ઉપાય દૂધ અને દૂધની બનાવટોનો સંપૂર્ણ ત્યાગ આજે દુનિયામાં વેગાનિઝમનો વાયરો ફૂંકાવા લાગ્યો છે અને એને શાકાહારી (Vegetarianism) પદ્ધતિના ચુસ્ત પાલન માટે અનિવાર્ય ગણવામાં આવી રહ્યું છે. વેગન લોકો કોઈ પણ જાતની પ્રાણીજન્ય વસ્તુઓનો વપરાશ કરતા નથી અને એથી દૂધ કે દૂધની બનાવટની કોઈ પણ વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરતા નથી.
ઘણા વેગન લોકો મધ પણ વાપરતા નથી, કારણ કે એ મધમાખીમાંથી મેળવવામાં આવે છે. વેગન લોકો સિલ્ક કે ઊન (Wool)નો પણ ઉપયોગ કરતા નથી, કારણ કે એમનું એક જ ધ્યેય છે કે પ્રાણીઓને કોઈ પણ જાતની ઈજા ન પહોંચે અને એમના પ્રત્યેની અનુકંપા થોડી પણ ઓછી ન થાય. વેગન લોકો પ્રાણીઓનાં દૂધને બદલે સોયા, નાળિયેર, ચોખા કે બદામનું દૂધ વાપરે છે. આજે દુનિયાના દરેક દેશમાં વેગન લોકોની
સંખ્યા વધવા લાગી છે અને વેગન ખોરાક પદ્ધતિનો વધારે ને વધારે પ્રચાર થઈ રહ્યો છે.
Yeoan
જોન રોબીક્સ બાસ્કન રોબીન્સ' નામની આઈસક્રીમ કંપનીના વારસદાર હતા, પરંતુ એણે એ નકારીને પોતાના સિદ્ધાંત પ્રમાણે જીવવાનું નક્કી કર્યું. કહેવાય છે કે અમેરિકામાં માંસાહારનું પ્રમાણ ઓછું થવા માટે એમના ખોરાક અને સ્વાથ્ય વિશેનાં પુસ્તકોએ અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો છે. એમની ખૂબ જ વિશ્વવિખ્યાત બુક The Food Revolutionમાં આ શબ્દો આપવામાં આવ્યા છે.
“વનસ્પતિજન્ય ખોરાકથી ઘણા બધા ફાયદા થાય છે અને એ તંદુરસ્ત જિંદગી તરફ લઈ જાય છે એનાથી હૃદયરોગ ને કૅન્સરના રોગ ઓછા થશે અને મેદસ્વીપણામાં ઘટાડો થશે. એનાથી વધારે લોકો શક્તિશાળી, તરવરિયા અને રચનાત્મક કાર્યો કરવાવાળા થશે. એનાથી જલદી ઘરડા થવાનો ડર ઓછો થશે અને નજીકના કુટુંબીજનોના અકાળ મરણાથી તૂટતાં કુટુંબોની સંખ્યામાં ઘટાડો થશે. ખૂબ જ ઓછાં દુ:ખ અને દરેકને વધારેમાં વધારે આનંદ મળશે.'