________________
કવામબી ઉગ, બાજ,ના ભથાઓ પાસે પાણી ખેંચાવીને ઊભી થાય એમ હોય ત્યાં પણ શકય બની શકે તેવા " .. : રોજ ઘડા દીઠ રૂપિયાની મજૂરી આપીને પણ ઠાકોરજી માટે | અલ્પદોષવાળો વિકલ્પ વરસાદી પાણીના ટાંકાનો છે. . તથા ચુસ્ત વાવો તો અંગત વપરાશ માટે પણ એ જ પાણી : | અમદાવાદ, પાટણ, ખંભાત, રાધનપુર જેવા અનેક '
વાપરે છે. પૂર્વાવરથામાં મુંબઈ વાલશ્કેશ્વર, રોડ ઉપર આવેલ શહેરોના જૂના દૈરાસરોમાં રંગમંડપની જ અટવા ચોકની • શ્રી રાપાનાથ ભગવાનના દેરારારની પાછળ આવેલ કુવામાંથી | નીચે ભૂગર્ભ (ભોંયરા)માં વરસાદનું પાણી સપરવાઇડરગ્રાઉન્ડ - શીતલબાગ ખાતેના દેરાસરમાં પ્રભુજીના અભિષેક અને | ટીકા કરવામાં આવેલા છે. દેરાસરના શિખર ઉપર કે પુખટ . પીવાના પાણી માટે પાણી પહોંચાડે તેવી વ્યક્તિની શોધ] ઉપર જે પાણી પડે તે (ધુમ્મટની ચારે બાજુ નાનકડી પાળી - 'કરતા ખબર પડી કે, આજે પણ ઉત્તર પ્રદેશના ભૈયાઓ | બનાવી લીધી હોવાને કારણે નીચે પડવાને બદલે) નળિયાની . સવારથી સાંજ સુધી વૈષણવ પરિવારોમાં કૂવાનું પાણી આવી કે બીજી કોઈ પણ પાઈપ દ્વારા સીધું ભૂગર્ભ ટાંકામાં, રહયું
રીતે હાથે ખેંચીને પહોંચાડે છે. જો વૈષ્ણવ પરિવારો મુંબઈ|જાય. ટાંકાની હશે અને ત્યારે દીવાલોને પત્થર, અથવા ઈંટો જેવા શહેરોમાં પણ વીરાણી સદીમાંયે પોતાના ઠાકોરજી વડે ચૂનાથી મજબૂત ચણી લીધેલી હોય જેથી કયાંયથી લીકેજ,
માટે નળનું પાણી ન જે વાપરવાનો આગ્રહ જીવનમાં અમલી ન થાય અને ટાંકાનું ધાબું (સીલિંગ) પત્થરની પાટોથી 5 બનાવી શકતા હોય તો, ત્રિલોકગુરુ પરમાત્માના ભક્ત જેન|ભરવામાં આવતું, જેમઈએકાદ ઘડો જઈ શકે તેટલી જગ્યાવાળું ' . પરિવારો માટે એ અઘરું છે? જો કે આજે પણ વાલકેશ્વરથી ઢાંકણું રાખી તેમાં. ત્રાંબા-પિત્તળનું ઢાંકણું. બેસાડી દેવામાં - માંડીને ભૂલેશ્વર અને તારદેવ જેવા વિસ્તારોમાં એવા વિધિ- | આવતું. જેથી જ્યારે અભિષેક કરવા બીજા કોઈ. કામ માટે
અનુરાગી નો વરસે છે કે જે આવા ભયાઓને મહિનાના પાણીની આવશ્યકતા ઊભી થાય ત્યારે ઢાંકણું ખોલી વડા - પગારથી બાંધીને સંખારો કાઢેલું. કૂવાનું પાણી મંગાવીને દ્વારા રરસી વડે પાણી ખેંચી તે જ ટાંકામાં સંખારો કાઢી - પથાશક્ય તેનો જ ઉપયોગ કરે છે. " : { | લેવામાં આવતો, આમ, અણગળ પાણીના જીવોની વિરાધનાના
'જે યાત્રિકો સુખશીલીયા - સગવડ પ્રેમી હોય તેમને મોટા પાપમાંથી બચી જવા દરેક સ્થળે પોતાની આવશ્યકતા ' 'તીર્થસ્થાનોના વહીવટદારોએ દુભાતા દિલે કદાચ નí જેવી અને પ્રાપ્ત જગ્યાના આધારે ટાંકાની લંબાઈ, પહોળાઈ ને
જયાવિહીન રાગવડો તીર્થસ્થાનોમાં પૂરી પાડવી પડતી હોય] ઊંડાઈ અલગ અલગ રહેતી, એક અર્થમાં જોઈએ તો ટાંકું ન તો પણ સાથે સાથે તે વહીવટદારોએ જે યાત્રિકો તીર્થસ્થાનોમાં | એક પ્રકારનું ભોયરું જ અથવા ભૂગર્ભ-ઓર જ રહે - વિધિપૂર્વક પાણી ગાળીને સ્નાન-પૂજાદિ કરવા માગતા હોય|. જેમાં પાણી ભરવામાં આવતું. આમ જમીનની અંદર જ ' તેમને તે માટેની કૂવા વગેરેની સગવડ તો અવશ્ય પૂરી | દેરાસરની કે ચોકની નીચે જ ટાંકું બનાવવામાં આવતું હોવાથી
પાડવી જોઈએ. તેને બંદલે આજે તો મોટે ભાગે એવી | એક પણ ઈંચ વધારાની જગ્યાની આવશ્યકતાં રહેતી મહિ.
પરિસ્થિતિનું રાન થયું છે, કે, જ્યાં તીર્થસ્થાનોમાં જૂના | અગાશીમાં બેંદ્ધિો (કણાં) રાખવામાં આવતા. જે છિદ્રમાંથી 5. સમયના કુવા વગેરે હોય ત્યાં પણ જ્ઞાન વહીવટદારો તેનું પાણી પાઈપ દ્રા ટાંકામાં જાય તેમાં શિવાળા - ઉનાળા
કુવા બંધ કરી દઈ ઉપર મશીન બેસાડી દે છે. એટલે પાણી દરમ્યાન સામાન્ય રીતે લાકડાનો દદો ભરાવી રાખવામાં હાથે ખેંચીને કે તીર્થના કોઈ સ્ટાફ પાસે ખેંચાવીન સંખારો | આવતો જેથી ધૂળ , જીવજંતુ વગેરે ટાંકામાં જાય નહિ પડે . કઢાવી વાપરી શકાય તેવી વ્યવસ્થા પૂરી પાડવાની વાત તોવરસાદ પડે ત્યારે પણ આ દટ્ટો બંધ જ રહેતો. જેથી અગાશીમાં " બાજુ પર રહી પણ આવી વ્યવસ્થા ઉપલબ્ધ હોય તો તેનો વર્ષભરમાં જે ધૂન - કાંરો વર્ચરે ભેગા થયા હોય તે પહેલા પરા નાશ કરવામાં આવે છે મુંબઈ જેવા શહેરો કરતાં કે વરસાદના પાણીમાં પીવાઈને બીજા ખુલ્લા છિદ્ર દ્વારા બહાર નાનાં ગામડાં કે નાનાં શહેરોમાં તો હજી પણ કૂવેથી પાણી નીકળી જવાથી પગાશી ચોખી ૮ જતી. તે પછી બીજા . ખેંચીને લાવવું ખૂબ રાવળ છું. . . . . . | છિદ્રમાં દર્દો ભરાવી દઈ ટાંકીમાં પાણી જવા માટેના પાઈપનાં
આજ કાલ ટયુબવેલો અને ડીઝલા-આઈલ એન્જિનો દટ્ટો ખોલી દેવામાં આવતો જેથી પછીના વરસાદનું પાણી - દ્વારા પાતાળમાંથી એટલું બધું પાણી ચુસી લેવામાં અાવ્યું છે | સીધું ટાંકામાં ભરાવા લાગતું. કયારેક પહેલા વરસાદ પડી કે, ઘણી જગ્યાએ કાં તો કૂવી સાવ સૂકાઈ ગયા છે અથવા . ચોખ્ખી થયેલી અંગાશીમાં મરેલા ઉદર જેવી અશુ િમૂકી તેના પાણી ધણા ઊંડા ચાલ્યા ગયા છે. તો વળી બીજે જવાની, કાગડાની ટેવ હોય છે એટલે બીજા વરસાદ પહેલાં * કેટલેક ઠેકાણે પાતાળકૂવાવાળા સંડારને કારણે ભૂગર્ભમા તે અંગે નજર કરી લેવામાં આવતી. , , ,
જલસ્ત્રોતો પ્રદૂષિત થયા હોવાથી આવા કવાઓનું પાણી. - નળ કે પપના પાણીને ઘરોમાં ટાંકામાં ભરવામાં આવે વાપરવાલાયક રહ્યું નથી. કયાંક કયાંક જમીનમાં પાણી | ત્યારે તેમાં થોડા જ રામચંમાં જીવાત પોરા વગેરે થઈ જતા ખારું હવાને કારણે પણ તેનો ઉપયોગ થઈ શકે તેમ હોતો. જવામાં આવે છે. મારે વરસાદના પાણીમાં એવો ગુણ છે નથી. જે સ્થળોએ કૂવાનું પાણી વાપરવામાં ઉપરોક્ત મુકેલીઓ ! કે, તે પાણી વર્ષો સુધી પડયું રહે તો પણ તેમાં જીવાત તો ,
—— — ૨૭
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
