Book Title: Vastupalna Ghadvaiya Guru Bhagwanto
Author(s): Trailokyamandanvijay
Publisher: Bhadrankaroday Shikshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/007107/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastupAlanA ghaDavaiyA gurubhagavaMto muni zrIrailokyamaMDanavijayajI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanasamrATa bhavana graMthamAlA - 13 (guruguNagAnamaya pravacanamALA: saMpuTa-2) vastupAlanA ghaDavaiyA gurubhagavaMto : pravacanakAra : muni zrIrailokyamaMDanavijayajI : prakAzaka: zrIbhadrakarodaya zikSaNa TrasTa, godharA - I.sa. 2016 vi.saM. 207ra Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastupAlanA ghaDavaiyA gurubhagavaMto vaktA: muni zrIrailokyamaMDanavijayajI pravacana - samaya tathA sthaLa : mAgasara vadi 11, saM. 2072, tA. 5-1-2016, maMgaLavAra, sAbaramatI, amadAvAda nizrA AcArya zrIvijayazIlacandrasUrijI mahArAja prata : 1000 (c) sarvAdhikAra surakSita prakAzaka : zrI bhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa clo. yazobhadra zubhaMkara jJAnazALA jaina sosAyaTI, godharA paMcamahAla) - 389001 prAptisthAna : 1) sarasvatI pustaka bhaMDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAda-1 phona : 079-25356692 2) zrIvijayanemisUri jaina svAdhyAyamaMdira 12, bhagatabAga, jenanagara, pAlaDI, amadAvAda-7 phona: 079-2662246pa zrIvijayanemisUri jJAnazALA zAsanasamrATa bhavana, haThIbhAInI vADI, dilhI daravAjA bahAra, zAhIbAga roDa, amadAvAda-4. phona : 079-22168554 mUlya: 2 200-00 (seTa) eka pustakanuM 240-00 mudrakaH kirITa grAphiksa - phona : 079-25330095 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya amArA parama upakArI gurubhagavaMta zrIvijayasUryodayasUrIzvarajI ma.nI nizrAmAM, teonA ziSya zrIvijayazIlacandrasUrijInI preraNA anusAra sthApavAmAM AvelA amArA TrasTanA upakrame Aja sudhImAM ghaNAM pustako prakAzita thayelAM che. te zRMkhalAmAM Aje A pravacanamALAnI pustikAono bIjo saMpuTa prakAzita karavAno lAbha amane maLyo che, te mATe amo pUjya AcAryazrInA atyaMta RNI rahIzuM. vizeSa karIne, navI zarU thayelI 'zAsanasamrATa bhavana graMthamALA'nAM prathama cha prakAzano amArA TrasTanA upakrame thayAM hatAM. ane te ja zrRMkhalAnAM AgaLanAM prakAzano paNa amArA TrasTanA upakrame thAya che, tenuM amAre mana ghaNuM gaurava che. A prakAzanamAM zrIsAbaramatI-rAmanagara jaina zve.mU.pU. saMgha - amadAvAda taraphathI potAnA jJAnakhAtAmAMthI udAra Arthika sahayoga maLyo che, te mATe teono paNa amo AbhAra mAnIe chIe. sughaDa mudraNa mATe kirITa grAphiksano AbhAra mAnIe chIe. li. zrIbhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa, godharA -no TrasTIgaNa Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsaMgika saM. 207nA varSe mAgasara mAsamAM sAbaramatIrAmanagaranA zrIsaMghanI vinaMtIthI tyAM javAno yoga thayo. saMghanA mobhIonI bhAvanA hatI ke tame sUrata, vaDodarA vagere sthAne pravacanamALA goThavI tevI amAre tyAM paNa goThavo. amAre sAMbhaLavuM che. emanI e bhAvanAne anurUpa ame eka pravacanamALA goThavI, ane badhA munioe je bhinna bhinna mahApuruSo viSe pravacano ApyAM te badhAM A pustikAonA rUpamAM have pragaTa thaI rahyAM che. 2071nA cAturmAsamAM vaDodarA-akoTA upAzrayamAM paNa AvI pravacanamALA yojAI hatI. ane keTalAka viSayo yathAvata. rAkhIne te ja pravacanamALA sAbaramatImAM paNa yojAI. te baMne sthAnanAM pravacanonuM saMkalana A pustikAomAM thayuM che, ane te rIte eka suMdara pravacanazreNi taiyAra thaI che. pravacanamALAnA bahAne ApaNane mahAna jyotirdhara pUjaya puruSonA guNagAnanI anupama taka maLI teno ghero AnaMda che. sAthe ja anya bAhyapravRttirUpa-anuSThAnone badale AvAM antarmukhatA vadhAranAra anuSThAno paNa saphaLa thaI zake che teno ahesAsa haiye che ja. A pUrve prakAzita thayelA pravacanamALAnA prathama saMpuTane caturvidha zrIsaMgha taraphathI ghaNo ja AvakAra maLyo che. ane aneka jijJAsu jIvo tenA vAMcanathI lAbhAnvita thayA che. teonI ghaNA samayathI te prakAranA anya prakAzano mATenI mAMgaNI hatI. jijJAsuonI e zubha bhAvanAno pratisAda ApyAnA AnaMda sAthe. ASADha, 2002 - zIlacandravijaya Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA - vijayazIlacandrasUri ApaNe vividha gurubhagavaMtonA guNAnuvAda karI rahyA chIe. prabhunA zAsanane prakAzamAna banAvanArA ane sva ane paranuM kalyANa sAdhanArA evA pUjya puruSonI thoDI thoDI vAto ApaNe karI rahyA chIe. Aje vAta karavAnI che mahAmaMtrI vastupAla ane tejapAlanA guruonI. puNyazloka maMtrIzvara vastupAla ane emanA nAnA bhAI maMtrI tejapAla e banne yugaprabhAvaka zrAvako - nararatno hatA. emanA prabhAvanI vAta karuM. saMvat 1298 mAM maMtrI vastupALano svargavAsa thayo che. tyAra pachI tejapAla maMtrIe hindustAnanA sakala saMghane bhego karyo hato. temAM caityavAsI ane vasativAsI ema banne pakSonA lagabhaga 60-70 jeTalA gacchapatione temaNe bhegA karyA, jene saMmelana kahI zakAya. te vakhate eka TharAva karyo. bhAratabharanA zrIsaMghono TharAva ! Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahu aTapaTo TharAva che e. Ama to te jagajAhera hato, paNa Aje khAsa koI jANatuM nathI, tethI tenI vigatamAM nathI jato; paNa e TharAva tamAma gacchapationI sahamatI sAthe bhAratanA saMghe karyo. e TharAva Akho zilAlekharUpe kotarIne zatruMjaya parvatanA dAdAnA derAsaranA pravezadvAre, rAmapoLamAM coMTADavAmAM Avelo. (je pAchaLanA kALamAM haTAvI devAyo hoya ema lAge che). sakala saMghe tenuM pAlana karavAno temAM Adeza hato. A saMmelanamAM zrAvaka tarIke mukhya hatA tejapAla ! kalpanA karo ke 60-70 gacchAtio ane samasta saMgho jenI adaba jALavatAM haze, jenI vinaMtine mAna ApatAM haze, e maMtrInI UMcAI kevI haze? paraMtu yAda rAkhavAnuM che ke e vastupAla ke tejapAla Ama ja vastupAla ne tejapAla nathI banI gayA, ane anupamAdevI ema ja - ApameLe amupamAdevI nathI banI gayAM. e mahApuruSo evA mahApuruSa banyA tenI pArzvabhUmAM kevA kevA gurubhagavaMtonuM sAmarthya, zikSaNa ane mArgadarzana kAma karatuM hatuM, te paNa jANI levAnuM che. vAta evI che ke mArgadarzana karanAra saguru jo na hoya to, tame - zrAvako game eTalA bhaNelA-gaNelA, jANakAra, kriyApAtra ho, athavA je koIpaNa tamArI vizeSatAo tamArAmAM hovAnuM tame mAnatA ho, e badhI vizeSatAo para cokaDI mUkAI jAya. koIka sadguru hovA joIe. koIka sagurunuM mArgadarzana joIe. ane e vastupAla-tejapAla mATe zakya hatuM, je ApaNe mATe azakya che. tamArI pAse che koI mArgadarzaka? tame koIne guru tarIke mAnyA che? mane khAtarI che ke tamArA mAthe koI guru ja nathI; nathurA cho. saMgha calAvavo hoya ne, to mAthe moDa joIe. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhune zuM samaja paDe vahIvaTamAM ? A ApaNI avadhAraNA ! sAdhune zuM paMcAta ? sAdhu enuM dharamadhyAna kare, mALA gaNe. sAdhuthI saMghanI vAtamAM mAthuM na marAya; A ApaNI samajaNa ! huM ema kahyuM ke sAdhu vyAkhyAna ApavAnuM baMdha karI de evI goThavaNa karIe. pachI sAdhu ane vyAkhyAna vagara saMghanAM keTalAM kAmo tame karI zako cho ? e joIe. amane gumAna nathI ke amArA vagara saMghamAM kAma nahi ja thaI zake. saMgha to AnaMda kalyANI che; enAM kAma koI vagara thoDAM aTakaze? paNa A to jarA ApaNe tapAsa-TesTa karavI che ke sAdhu eTale zuM ? sAdhu vagara cAlaze ke kema? to, vastupAla-tejapAle zAsananAM mahAna ane aneka kAmo karyA tenI pAchaLa temanA gurubhagavaMtonuM baLa hatuM. eka AcArya hatA malabAra gacchanA zrInacaMdrasUri mahArAja. bIjA hatA zrIvijayasenasUri mahArAja. mallavAdIsUri paNa hatA. A to be-traNa nAma bolyo, bAkI AvA aneka bhagavaMtonuM sAmarthya kaho, protsAhana, mArgadarzana, uttejana kaho, je gaNo te, e vastupAla-tejapAlane zAsananA prabhAvaka banAvavAmAM ane emanA hAthe thayelAM adUbhuta dharmakRtyo karAvavAmAM nimitta banyuM che. e bhagavaMtone A be maMtrIothI ke A be maMtrIone e badhA pUjaya puruSothI judA pADI zakAya ema che ja nahi. tame vastupAlanI vAta karo eTale A AcAryonI vAta Ave ja, ane A mahApuruSonI vAta karo to vastupAlanI vAta AvyA vinA na ja rahe. ApaNe evI badhI vAto Aje muni railokyamaMDanavijayajInA mukhe sAMbhaLIe. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastupAlanA ghaDavaiyA gurubhagavaMto - muni lokyamaMDanavijayajI pANiprabhApihitakalpatarupravAlaH, caulukyabhUpatisabhAnalinImarAlaH / dikcakravAlavinivezitakItimAlaH, zrImAnayaM vijayatAM bhuvi vastupAlaH // puNyazloka maMtrIzvara vastupAla. eka evuM nAma ke je lo ane mAthuM jhUke, haiyAmAM AnaMdanA ogha UchaLe, aMtaranA tAra raNajhaNI UThe. bekiM nAmaha pavapavaMdhA vininnati. bolo ane pApa khape, bolo ane jIbha pavitra thAya, bolo ane dhanyatA anubhavAya evuM puNyavaMtuM nAma. vyApaka janasamAjanA puNyano saMcaya thAya, satIonAM sata ane tapasvIonA tapa emAM dharabAya, saMtonI sAdhanA emAM bhaLe ne sajjanonI ArAdhanA emAM maLe tyAre AvI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhUtio A dharatI para avataratI hoya che. A vibhUtio pAse evI pAragAmI dRSTi hoya che ke jene lIdhe e vartamAnanI pele pAranA bhaviSyane joI zake che ne ghaDI zake che. A Leader's job is to look into the future and to see the organization not as it is but as it can become. emanI pAse evI sarjanakSamatA hoya che ke e jyAM vase tyAM svarga khaDuM karI zakatA hoya che. dhArmika ane dharmaniSTha vacce pharaka keTalo? bahu jhAjho nahi; dhArmika mANasa svargamAM javAnI vAta karyA karaze, jyAre dharmaniSTha jyAM haze tyAM svarga avatAravAnI mahenata karaze ! A vibhUtionI chatrachAyAmAM aneka pratibhAo pAMgare che, Uge che, vikase che, hore che ane samAja enAM mIThAM phaLa cAkhe che. cIlo cAtarI zakavAnI, navI lITI AMkI zakavAnI, lokacetanAne cokkasa dizAmAM dorI zakavAnI kSamatA A mahApuruSone sahajasiddha hoya che. A mahApuruSo je deza-kALamAM janme e deza-kALa emanAthI zobhatA hoya che, emanAthI oLakhAtA hoya che. "tIna sajAvata deza kuM satI saMta aru zUra" vastupAla je dezamAM vasyA e deza emanA nAme oLakhAyo - "vastupAlanuM gujarAta'. vastupAla je kALamAM zvasyA e kALa emanuM abhidhAna pAmyo - "vastupAlayuga'. keTakeTalI prazastio racAI A nAmane - enAM kAmane biradAvatI ! zrIudayaprabhasUrijInuM dharmAlyudayamahAkAvya, zrIbAlacaMdrasUrijInuM vasaMtavilAsa mahAkAvya, paMDita binaharSanuM vastupAla 1. vastupAla sAhityajagatamAM "vasaMtapAla'nA nAme oLakhAtA hatA. eTale kavie emanA caritranuM nAma "vasaMtavilAsa' rAkhyuM che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritra jevAM kAvyo ane sukRtakIrtikallolinI, sukRtasaMkIrtana, kItikaumudI-gata prazasti jevI DhagalAbaMdha prazastio emanI anumodanAmAM racAyAM che. yAda rAkhajo ke A kAvyonA, A prazastionA racanArA kaMI lebhAgu bhATa-cAraNo nahotA; nirarthaka anumodanAne paNa doSa gaNanArA mahAtmAo hatA, vidyA ane vidyAvaMta sivAya koIne mAthuM nahIM namAvanArA vidvajano hatA. prazna thAya ke evuM to zuM haze vastupAlamAM ke jeNe ATalA badhAne AkarSI lIdhA - jakaDI lIdhA? eka kavie Ano javAba bahu ja sarasa rIte Apyo che - "vimutA-vima-vidyA-vidhatA-vitta-vitara-vivevai | yaH saptato vikAraiH kalito'pi babhAra na vikAram // " vastupAlamAM sAta sAta vi-kAra (vi'thI zarU thatI vastuo) hatA : 1. vibhutA (sattA), 2. vikrama parAkrama, zaurya), 3. vidyA, 4. vidagdhatA (caturAI), 5. vitta (dhana), 6. vitaraNa (dAna), 7 viveka. ane chatAMya majA e che ke emanI pAse eka vi-kAra kyAreya Avyo ja nahIM, e vikAranuM nAma che vikAra'. badhuM ja hovA chatAM paNa malinatA emane kyAreya sparzI nahIM ! ApaNe vastupAlane nipuNa rAjapuruSa tarIke, kuzala raNayoddhA tarIke, saniSTha zrAvaka tarIke, mahAna dharmaprabhAvaka tarIke - ema aneka rIte oLakhIe chIe, A badhA mATe thaIne ApaNe emanA para oLaghoLa paNa thaI jaIe chIe. paNa emanuM vidyApriyatAnuM pAsuM ApaNA mATe jANe taddana ajAyuM rahI gayuM che. Aje tamArI sAme emanI vidyApriyatA vize thoDIka vAto karavI che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikramanA teramA saikAno uttarArdha ane caudamA saikAno prAraMbhakALa gujarAtamAM vidyAvilAsano kALa hato. te samayanA gujarAtanA rANA varadhavala ane vIsaladeva to mALavAnA prasiddha rAjA muMja ane bhojanI jema potAnI sabhAmAM paMDito rAkhatA. paNa A samayamAM vidyApracArane sauthI vadhu vega maLyo hoya, to te maMtrIzvara vastupAla taraphathI. A samayanI gujarAtanI sAhityapravRttimAM, vidyAprItine vikasAvavAmAM vastupAlanI preraNA ghaNe aMze kAraNarUpa banI che. vastupAla pote sAhityarasika, sAhityavivecaka ane sAhityapoSaka hatA. keTalAya paMDitone temaNe Azraya Apyo hato. keTalAya vidvAnonI sarjanayAtrAmAM temaNe sahAya karI hatI. jaina zramaNavarganA adhyayana mATe to temaNe jANe kamara karI hatI. zrIudayaprabhasUrijI mATe to temaNe AkhA bhAratamAMthI paMDitone bhaNAvavA mATe bolAvyA hovAnuM noMdhAyuM che. temaNe ApakamAInI 18 karoDa sonAmahora kharcIne bharUca, pATaNa, khaMbhAta vagere sthaLoe jJAnabhaMDAra sthApyA hatA. rAjakAjanI aneka khaTapaTo ane zAsanonnatinAM aneka kAryomAMthI paNa samaya kADhIne temaNe pote potAnA hAthe dharmAlyudaya mahAkAvyanI tADapatra prati lakhI hatI ! vastupAlanI apUrva vidyApriyatAno e namUno che, vastupAlano e a-kSara deha che. khaMbhAtanA zrI zAMtinAtha tADapatrIya jJAnabhaMDAramAM e prata Aje paNa mojUda che. emAM chelle prazasti che - "saM. 1290 varSe caitra zudi 11 ravau stambhatIrthavelAkUlamanupAlayatA mahaM0 zrIvastupAlena zrIdharmAbhyudayamahAkAvyapustakamidamalekhi ||ch|| zubhamastu zrotRvyAkhyAtRRNAm // " Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAreka e pratanAM paNa darzana karajo. tame loko tIrthabhUmi eTale derAsara ja gaNo cho. AvA bhaMDAro paNa tIrthabhUmi ja gaNAya. enI paNa yAtrA karavI joIe. vastupAla pote kavi paNa hatA. temaNe kRSNa ane arjunanuM sakhya, raivatakagiri para temanuM vitaraNa, arjune kareluM kRSNanI bahena subhadrAnuM haraNa - jevA prasaMgone kavitvapUrNa rIte varNavatuM "nara-nArAyaNAnaMda' nAmanuM mahAkAvya racyuM che. gUrjaradezanA ja eka pUrvakAlIna mahAkavi mAghanA zizupAlavadhanI zailIe lakhAyeluM prastuta mahAkAvya, kAvyavivecanAnA pratyeka dRSTikoNathI mAghanI e vikhyAta racanAnI sAme mAnabhera UbhuM rahevAne pAtra che. vastupAla stotro paNa ghaNAM racyAM. zatruMjayamaMDanaAdinAthastotra, giranAramaMDana-neminAthastotra, aMbikAstotra jevAM stotro Aje paNa maLe che. eka eka stotra, eno eka eka zloka vAMcatAM jAo, ene mamaLAvatAM jAo ane haiyuM bhaktinI bhInAzathI bhIMjAtuM jAya ! AdinAtha-manorathamaya stotra juo. vastupAle emAM bhagavAnanAM caraNomAM potAnA manoratho rajU karyA che. kevA manoratho ! "saMsAravyavahArato ratimativyAvartya kartavyatAvArtAmapyamapahAya cinmayatayA trailokyamAlokayan / zrIzatruJjayazailagahvaraguhAmadhye nibaddhasthitiH, zrInAbheya! kadA labheya galitajJeyAbhimAnaM manaH ? // " "huM zatruMjaya girirAjanI koI guphAmAM nizcala thaIne besI gayo houM. saMsAranA vyavahAranI koI ja paMcAta na hoya. 1. nara eTale arjuna ane nArAyaNa eTale zrIkRSNa. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A karavuM ane A nahIM karavuM evI koI sUjha na hoya. basa ! cidAnaMdanI moja hoya, ane A sacarAcara sRSTinuM nirlepabhAve darzana hoya. "huM jANuM chuM eTaluM abhimAna paNa mananA UMDANamAMthI sarI paDyuM hoya. te AdinAtha ! AvuM kyAre banaze ? kyAre banaze ?" vastupAlane sUktio racavAno bahu zokha hato. temaNe racelAM nIti, sadAcAra, ArAdhanA vagerene lagatAM ghaNAM subhASito jahulaNanI sUktamuktAvali, zArgedharanI zArgadharapaddhati, prabandhagraMtho vageremAM saMgRhIta thayAM che. temanI A sUktio para kavio mugdha banatA hatA. temanI kavipratibhAnuM kevuM vaizistra sUktiracanAmAM pragaTatuM haze teno aMdAja ApatI eka kaviracita prazaMsA juo - "pIyUSAdapi pezalAH zazadharajyotsnAkalApAdapi, svacchA nUtanacUtamaJjaribharAdapyullasatsaurabhAH / vAgdevImukhasAmasUktavizadodgArAdapi prAJjalAH, keSAM na prathayanti cetasi mudaM zrIvastupAloktayaH ? // " "amRtathI paNa vadhAre madhura, cAMdanIthI paNa vadhAre zubhra, AMbAnI navI mAMjara karatAM paNa vadhAre surabhita, zrI sarasvatI devInA mukhamAMthI pragaTelA vizada udgArathI paNa vadhAre manabhAvana evI vastupAlanI sUktio konA manamAM AnaMda nathI janmAvatI?" bahu mana thAya ke vastupAlanI thoDIka sUktio tamane kahuM, paNa zuM karavuM ? tamane eka to saMskRta AvaDe nahi ane sAhityamAM rasa to muddala maLe nahi. tamane rasa zemAM paDe ? sAcuM kahuM? tamane joIne eka paMkti yAda AvI jAya che - Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "gauAnI AgaLa mUko sonAnA tAra, paNa ghAsanA pULAmAM eno saghaLoya sAra." haze ! mULa viSaya para AvuM. vastupAlanuM jIvana joIne eka prazna thAya ke eka ja vyakti hajAro-lAkhono saMhAra thAya tevAM yuddho paNa karI zake ane bAra vratadhArI zrAvaka paNa hoI zake; rAjakAjanI aneka khaTapaTonI vacce paNa rAjyanI dhurAne AbAda saMbhALI zake ane tema chatAM potAnI AMtarika zuddhi ane nirmaLatAne akabaMdha jALavI zake; zAsanaprabhAvanAnAM anekAneka anUThAM kAryo paNa sarjI zake ane chatAM zAsananA eka adanA sevakanI jema vartI zake - kaI rIte banatuM haze A badhuM? keTaluM majabUta ghaDatara thayuM haze emanuM? emanA ghaDavaiyA keTalI vizALa, keTalI udAra, keTalI gaMbhIra dRSTi dharAvatA haze ? koNa haze A mahAmAnavanA ghaDavaiyA ? koNa haze A mUrtinA zilpI ? A praznano javAba meLavavA mATeno A vize maMthana karavAno ja Aje upakrama che. vastupAlanuM ghaDatara karavAmAM aneka gurubhagavaMtonuM yogadAna hatuM. A gurubhagavaMto na hota to vastupAlanA hAthe ATalAM zAsanaprabhAvanAnAM kAryo to na ja thayAM hota, paNa vastupAla "jaina" rahyA hota ke kema e paNa zaMkAspada che. banyuM hatuM evuM ke vastupAla "maMtrIzvara' padanI javAbadArI saMbhALyA pachI rAjakAjamAM evA to khUMpI gayA ke jainadharmanI sAdhanA-ArAdhanA mATe to emAM koI samaya ja nahoto bacato. ane kadAca bace to e vadhelo samaya vidvAno sAthe sAhityagoSThI ane AnaMdapramodamAM vahI jato hato. svAbhAvika rIte banatuM AvyuM che tema, emanI sattA-saMpattino geralAbha 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uThAvanArA hajUriyAonuM ToLuM emanI cophera vIMTaLAyeluM rahetuM. ane ene lIdhe vastupAlanA jIvanamAMthI dharmanI rahIsahI sugaMdha paNa vahI jatI hatI. A joIne emanI mAtA kumAradevInuM haiyuM valovAI jatuM hatuM, paNa te yogya avasaranI rAha joI rahyAM hatAM. e arasAmAM tyAM zrIvijayasenasUrijI mahArAjanI padharAmaNI thaI. vastupAlanA pitRpakSe e guru thAya. nAgendragacchanA e mahApuruSa. Arya vajanA paTTadhara Arya vajasenanA cAra mahAziSyo nAgendra, candra, nivRti ane vidyAdharathI te ja nAmavALI cAra zAkhAo nIkaLI. AgaLa jatAM A zAkhAo "gaccha' nA nAme oLakhAI. A eka eka gaccha jinazAsananA caraNe ghaNA ghaNA mahApuruSonI bheTa dharI. temAM nAgendragacchamAM Arya nAgArjuna, Arya bhUtadina, paumAcariyanA kartA vimalasUrijI, kuvalayamAlAnA kartA udyotanasUrijI, jaMbUcariyanA kartA guNapAla, bhuvanasuMdarI kathAnA sarjaka vijayasiMhasUrijI jevI aneka vibhUtio janmI. 12mI sadI AsapAsa nAgendragacchamAM mahendrasUrijI thayA. temanA ziSya mahAtArkika zAMtisUri mahArAjanI pATe be AcAryo thayA - AnaMdasUri ane amaracandrasUri. baMne bhAIo mahAvidvAna. nyAya ane darzanamAM pAraMgata. vAdazakti to evI udbhaTa ke siddharAja jayasiMhe tenI rAjasabhAmAM bALapaNamAM ja baMne bhAIone "vyAghazizu" ane "siMhazizu tarIke oLakhAvelA. navyanyAyano abhyAsa karIe to emAM siMhavyAghalakSaNa" nAmano graMtha Ave. e graMthamAM je mULabhUta vyAptilakSaNo che te A be AcAryonAM che evo vidvAnono mata 11 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. temanA paTTadhara "kalikAlagautama birUdadhArI bahuzruta zrIharibhadrasUri thayA. ane temanA ziSya nAgendragacchanA adhipati zrIvijayasenasUrijI. aneka peDhIothI vastupAlanA pitRpakSe temanI paraMparA guru tarIke pratiSThita hatI. A vijayasenasUri mahArAja pote dhoLakA padhAryA che. vastupAlane khabara che ke mArA guru bhagavaMta atre birAjamAna che, paNa vaMdana karavA mATe upAzraye gayA nathI. mAtA kumAradevIe vinaMti karI ke "sAheba ! ghare pagalAM karo. tamArA zrAvakanuM ghara che". AcArya bhagavaMta lAbhAlAbha vicArI ghare padhAryA. vastupAla pote meDI para beThA che. sAhityagoSThI cAlI rahI che. khuzAmatano chUTo dora cAle che. emane khabara ApavAmAM AvyA, paNa nIce UtaratA nathI. na UtaravuM evuM nathI, paNa eka jAtanI udAsInatA. kumAradevI ane gharanA anya sabhyoe vaMdanAdi viveka karyo, AcAryazrI pAse hitazikSA lIdhI. ane AcArya bhagavaMta pAchA javAnI taiyArI kare che. tyAM kumAradevIne thayuM ke "Aje to A pAra ke pele pAra ! karavuM ja paDaze kazuMka. nahi to chokarAno A bhava to sudhare ke na sudhare, parabhava to bagaDaze ja'. gayAM upara ane badhAnI vacce vastupAlano udhaDo lIdho - "vastupAla ! tuM maMtrI bane ke na bane, pAMca lokomAM pUchAya ke na pUchAya - mane enI sAthe koI levAdevA nathI. paNa tArA bApanA paNa guru cheka ghare padhAryA hoya ane tuM vaMdana karavA paNa na Ave to phaTa che tane. mAro dIkaro Avo adharmI pAkyo e joIne to mArI AMtaraDI 1-2. A haribhadrasUrijI ane vijayasenasUrijI prasiddha 1444 graMthakAra haribhadrasUrijI ane zrIvijayahIrasUrijI mahArAjanA paTTadhara zrIvijayasenasUrijI mahArAjathI alaga vyakti che. A. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kakaLe che." kevI hiMmatavAna ane vAtsalyamayI haze e mAtA ! tame to tamArA saMtAnane hitanAM be veNa paNa nathI kahI zakatAM. ane kevo dhanya e putra ! zI enI mAtRbhakti ! jAheramAM ATalo Thapako sAMbhaLIne paNa vastupAla mA para akaLAyA nahi. emaNe mAnA dilanI vedanA pArakhI. mAnI AMkhamAM potAnI bhalAInI kAmanA vAMcI. ane mA joDe nIce AvyA. gurumahArAjanAM caraNomAM mAthuM mUkyuM. ane gurumahArAja paNa kevA samatAsAgara ! emaNe vastupAlane ThapakAnAM be veNa paNa na kahyAM. kevaLa premabharelI mIThI Takora karI - "jIvAdizeti punaruktamudIrayantaH, kurvanti dAsyamapi vaNThajanocitaM ye / teSveva yad gurudhiyaM guravo vidadhyuH, soDya vibhUtima nimavo vira: " ghaNuM jIvo ! ghaNI khammA !" AvI rIte vAraMvAra bolyA kare ane khuzAmata karIne rAjI karavA mahenata karyA kare, tevA mANasone jo mahApuruSo potAnA "hitakArI gaNatA hoya to to samajavuM joIe ke sattAno mada mAthe caDI gayo che ! tejIne Takoro hoya ! vastupAla samajI gayA ane jaina zAsanane eka paramahaMta parama zramaNopAsaka lAvyA. - have vAro hato tejapAlano. e kaMI AvI rIte zlokamAM samaje nahi. gurubhagavaMta emanI prakRti jANe - barAbara oLakhe. polAdano ghATa ghaDatAM pahelAM ene barAbara tapAvavuM paDe e samaje. emaNe eka yukti karI. tejapAlano aMgata munIma hato muMjAla, jaina zrAvaka ane samajadAra. ene sAdhyo, 13 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM karavuM ane zuM kahevuM te barAbara samajAvI dIdhuM. bIje divasathI cAlu thayuM. tejapAla bapore jamI paravArIne dukAne jAya. jevA dukAna jaIne thaDe bese ke muMjAla pUche "tAjuM jamyA ke vAsI? garama rasoI khAvA maLe che ke ThaMDI rasoIthI calAvI lo cho ?" tejapAlano mijAja Ame garama. ane emAMya Avo bevajUdano savAla sAMbhaLIne to e UkaLI UThe. paNa aMgata munIma che ema karIne mana manAvI le. javAba ApI de ke "garama khAdhuM ane vAta patAve. paNa roja roja A cAlyuM ane eka divasa emanA moDhAmAMthI kathonAM veNa nIkaLI gayAM ke "sAva Dhora jevo che". sAmo muMjAla paNa gAMjyo jAya ema nahoto. eNe to tarata ja rokaDuM parakhAvyuM ke "dayAre paviSyati" "ApaNA bemAMthI eka jaNa to haze ja". ane tejapAla camakyA. emane thayuM ke A munIma vagara kAraNe AvI vAta na kare, kazuMka rahasya haze. ane emaNe munImane pUchyuM ke "bhAI ! vAta zuM che?". muMjAle samajAvyuM ke "gayA bhavamAM puNya karyuM haze te A bhave bhogavo cho. paNa navuM kazuM puNya upArjana karatAM nathI. eTale meM kahyuM ke vAsI khAva cho, tAjuM nahi." tejapAla kahe ke "A tuM nathI kaheto, koIke tane zIkhavADyuM lAge che". ane muMjAla emane zrIvijayasenasUrijI pAse laI gayo. tame nahIM mAno paNa hakIkata che ke AcAryazrIe tejapAlane AkhuM upAsakadazAMga Agama saMbhaLAvyuM - samajAvyuM ane tejapAlane vratadhArI zrAvaka banAvyA. ane pachI to zrIvijayasenasUrijI mahArAja vakhatovakhata baMne bhAIone preraNA karatAM rahetA. dharmamArgamAM, AtmakalyANamAM 14 . Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emano utsAha vadhAratAM rahetA. satkAryamAM dhana vAparavAnI zIkha ApyA karatA. emanI zIkha paNa kevI madhamIThI rahetI ! "zrIlatA zucitareSu ropitA, sthAnakeSu samaye yathAvidhi / puSpitA'dbhutatarairyazobharairAzu puNyaphalahetave bhavet // " "lakSmIlatAne jo vidhipUrvaka pavitra sthAnomAM ropavAmAM Ave to to keTalo lAbha thAya? enA para abhuta yazanAM phUla khIle ane bahu ja jhaDapathI puNyarUpI phaLothI e lacI paDe." ane baMne bhAIoe gurunI e preraNA jhIlIne, gurunI e zIkha mAthe caDAvIne je puNyakAryo karyAM e jagaprasiddha che. A AcAryanA hAthe pratiSThita lUNavasahInAM derAM to Aje paNa baMdhuyugalanI kIrti avirata gAI rahyAM che. anya keTalAMya jinamaMdiro, dharmasthAnako, zivamaMdiro, masjido, dAnazALAo, dharmazALAo vagerenAM nirmANa A AcAryazrInI preraNAthI vastupAla-tejapAle karyA. mAnavatA ane karuNA mATe to dAnanI saravANI ja jANe phUTI nIkaLI hatI. zrIvijayasenasUri mahArAje "revaMtagirirAsunI racanA karI che. madhyakAlIna gujarAtanI prAcInatama kRtiomAM enuM viziSTa sthAna che. giranAranI saMghayAtrA vakhate lokone gAvA mATe enI racanA thaI che. saMgha giranAranI pAja caDhato jAya, A rAsa gAtAM gAtAM hiloLA leto jAya, bhaktimAM taraboLa banato jAya evI sarasa madhura A racanA che. kyAreka vAMcajo - gAjo. mahAkavi AsaDanI vivekamaMjarI paranI bAlacaMdrasUri racita vRttinuM saMzodhana paNa A bhagavaMte karyuM hatuM. zrI pradyumnasUrijI mahArAjane nyAyano abhyAsa paNa A bhagavaMte ja karAvyo hato. emanA mATe kahevAtuM hatuM ke - IS Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "jIyAd vijayasenasya prabhoH prAtibhadarpaNaH / pratibimbitamAtmAnaM yatra pazyati bhAratI // " "vijayasenasUrijInI pratibhArUpI darpaNamAM to svayaM sarasvatI devI potAne pratibiMbita thayelI jue che !" emanA ziSya udayaprabhasUrijI paNa mahAvidvAna hatA. emaNe sukRtakIrtikallolinI, dharmAlyudaya jevAM kAvyo tathA upadezamAlA-karNikA, AraMbhasiddhi, zabdabrahmollAsa, neminAthacaritra jevA graMtho racyA che. vastupAlanA bIjA guru hatA malavArI zrInaracandrasUri mahArAja. vastupAlanA e mAtRpakSe guru thAya. maladhArI gacchanI utpattinI kathA paNa bahu rasaprada che. kalpasUtranI sthavirAvalImAM zramaNa paraMparAnI mAdhyamikAmajhimiyA zAkhAnuM nAma Ave che. AgaLa jatAM rAjasthAnamAM Avela nAgora pAsenuM harSapura (-harasora-hAMsoTa) A zAkhAnuM kendrasthala banyuM. ane tethI A zAkhA harSapurIya gaccha' tarIke oLakhAtI thaI. A gacchamAM bAramI sadI AsapAsa zrIabhayadevasUri nAmanA mahApuruSa thayA. taddana niHspRha mahAtmA. eka colapaTTo ane eka kapaDo, eTalo ja emano parigraha. bAkI badhAno tyAga emaNe karyo hato. niraMtara chaTTaakramanI tapasyA teo karatA hatA. jAvajIva pAMca vigaIno temane tyAga hato. teo mahAvidvAna ane sakala zAstronA pAragAmI hatA. cakrezvarI devI temanA para prasanna hatI. teoe zAkaMbharInA rAjA pRthvIrAja cauhANa(pahelA)ne pratibodha pamADI tene jaina banAvyo hato. ane raNathaMbhoranA jinAlayanA zikhara para teonA upadezathI te rAjAe suvarNakaLaza caDAvyo hato. 16 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gopagiri(-gvAliyara)no rAjA bhuvanapAla paNa temanA upadezathI jaina banyo hato. jaina saMghamAM jeno atizaya mahimA che te aMtarikSa pArzvanAthanI pratiSThA paNa A abhayadevasUrijI mahArAje ja zrIpAlarAjAnI vinaMtithI vi. saM. 1142 mAM karI hatI. pATaNanA rAjA siddharAja jayasiMhane preraNA karIne tenA rAjyamAM amuka divasonuM amAripravartana paNa teoe karAvyuM hatuM. siddharAjane temanA mATe eTalo saddabhAva hato ke saM. 1168 mAM pATaNamAM ja teo suDatAlIsa divasanA anazana pUrvaka kALadharma pAmyA tyAre temanI aMtimayAtrAmAM paNa rAjA saparivAra joDAyo hato. A bhagavaMte lokacAhanA keTalI saMpAdita karI haze teno aMdAja enAthI Ave ke temanA agnisaMskAranA sthaLe lokoe rAkha ane pachI mATI levA eTalI paDApaDI karI hatI ke tyAM ene lIdhe eka moTo khADo paDI gayo hovAnuM itihAsanA pAne noMdhAyuM che. rAjA karNadevanA vakhatamAM A bhagavaMta eka vakhata pATaNanA rAjamArga parathI pasAra thaI rahyA hatA. zarIra melathI kharaDAyeluM hatuM, kapaDAM paNa malina hatA, paNa brahmateja eTaluM ke lalATa jhagArA mAre. emanI cotarapha eka AbhAmaMDaLa jANe racAyuM hatuM. jogAnujoga rAjA karNadevane e ja vakhate e rAjamArga parathI hAthInA hodde caDIne rAjasavArIe nIkaLavAnuM thayuM. sAmethI AcArya bhagavaMtane eNe AvatA joyA, malina vastro ane zarIra vaccethI teja prasaratuM joyuM ane enA hRdayamAM bahumAna jAgyuM. e khoLAmAM beThelA bAla siddharAja sAthe hAthInI aMbADIethI nIce Utaryo ane AcAryazrInA caraNe namyo. enA mukhamAMthI nIkaLyuM ke "tame to mAladhArI cho !". - 17 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e divasathI abhayadevasUrijI "maladhArI' tarIke oLakhAtA thayA. ane emanI saMtati "mAladhArI gaccha'nuM abhidhAna pAmI. pATaNanA ja maMtrI pradyumna emanI pAse dIkSA aMgIkAra karI hatI. A ja maMtrI AgaLa jatAM mAladhArI hemacaMdrasUrijI' thayA. jinazAsananA AkAzamAM jANe eka jhaLahaLatuM nakSatra. AgamonI vRttinI vAta Ave ane be nAma avazya yAda Ave - eka zrImalayagirisUrijI mahArAja ane bIjA maladhArI zrIhemacandrasUrijI mahArAja. keTakeTalA Agamo para emaNe vRtti racI ! Avazyaka, naMdIsUtra, anuyogadvAra, vizeSAvazyaka mahAbhASya. zAstro paNa keTalAM badhAM racyAM ! puSpamAlA prakaraNa (vRttisahita), bhavabhAvanA prakaraNa (vRttisahita), jIvasamAsavRtti vagere. ane ATaluM karavA chatAM emaNe je zabdo vAparyA che te juo. emanAM vacanono ja anuvAda karuM chuM - "mane gurujanoe jJAna ApyuM che. huM temAMthI je je samajyo chuM, tene AtmasmaraNa mATe meM ahIM goThavyuM che. AmAM je je doSo hoya te munijanoe mArA upara prasanna banIne zodhavA. kema ke jagatamAM sau karmane AdhIna che, sau chabastha che ane mArA jevA to sadbuddhivihoNA che ane mativibhrama to kone thato nathI ?" sAMbhaLyuM ? keTaluM nirabhimAna ! keTalI namratA ! ane amane juo. thoDuM bhaNyA, thoDuM lakhyuM, thoDAM vyAkhyAno lakhAvyAM-chapAvyAM ane potAnI jAtane zrIharibhadrasUrijI ke upAdhyAya zrIyazovijayajI sAthe sarakhAvavA beThA ! jAtanAM vakhANa karavAnI bAbatamAM atyAranA bhagavaMto ekadama svAvalaMbI che. bIjuM koI kare ke na kare - ApaNe to ApaNAM 18 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhANa karI ja devAnAM. zA mATe pArakI garaja rAkhavI ? sAdhu to svAdhIna ja hoya ne bhalA! maladhArI hemacaMdrasUrijInA hAthe zAsanaprabhAvanAnAM kAryo paNa vipula pramANamAM thayAM. siddharAja jayasiMhane pratibodha pamADatAM rahIne amAri-pravartananA divasonI saMkhyA varSe 80 divasa jeTalI temaNe karAvI hatI. sAta divasanuM anazana karIne teo kALadharma pAmyA hatA. temanA paTTadhara pUrvAvasthAmAM lATadezanA nANApradhAna evA zrIcaMdrasUrijI thayAM. te sivAya vijayasiMhasUri, vibudhacaMdrasUri, paMDita abhayakumAra, paMDita dhanadeva, jinabhadra gaNi, lakSmaNa gaNi jevo bahoLo ziSya-praziSya parivAra temane hato. malavArI zrIcaMdrasUrijI mahArAje prAkRtabhASAmAM zrImunisuvratasvAmI bhagavAnanI jIvanagAthA varNavatI "muNisuvrayacariya" nAmanI abhuta racanA karI che. A caritranA AdhAre sAhebajIe "samaruM pala pala suvrata nAma" evA nAmathI rasALa navalakathA lakhI che. maladhArI gaccha sAthe Ame sAhebajIno ghaniSTha saMbaMdha che. maladhArI hemacaMdrasUrijI mahArAje svahaste lakhelI jIvasamAsavRttinI tADapatra pratinA AdhAre enuM saMpAdana karIne sAhebajIe pragaTa karelI che. emanA ziSya zrIcaMdrasUrijInA muNisuvrayacariya aMge to hamaNAM ja vAta karI. emanI paraMparAnA zrInacaMdrasUrijI mahArAje racelA "prAkRtaprabodha' nAmanA vyAkaraNa-graMthanuM saMpAdana paNa sAhebajInA ja mArgadarzana heThaLa amArA samudAyanA sAdhvIjI mahArAje karyuM che. 19 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maladhArI zrIcaMdrasUrijI mahArAjanI paraMparAmAM municaMdrasUri mahArAja ane temanA ziSya rANA vIradhavalanA pratibodhaka devaprabhasUri thayA. ane temanA paTTadhara eTale vastupAlanA gurubhagavaMta mAladhArI naracaMdrasUrijI mahArAja. mahApavitra puruSa. "jJAnamUrti e emanI oLakhANa. sarasvatI emanA para prasanna hatI. prAkRtaprabodha, jyotiSasAra, anartharAghavaTippaNa, nyAyakaMdalIvRtti jevA graMtho emaNe racyA che. emane vAkRsiddhi paNa varelI hatI. saM. 1287 mAM emanA kALadharmanA divasa bhAdaravA vada dasame ja emaNe "saM. 1298 mAM tamAruM mRtyu thaze" ema vastupAlane kahI dIdheluM. A mahApuruSa keTalI udAra dRSTi dharAvatA haze, emanuM haiyuM keTaluM vizALa haze, "A mAruM ane A pArakuM evI mamatAne emaNe kaI hade jAkAro ApI dIdho haze te jANavA mATe eka ja prasaMga paryApta che. vastupAlane eka vAra saMgha kADhavAnI bhAvanA thaI. maMtrIzvara gayA naracaMdrasUri mahArAja pAse jaIne pahelAM to mAthe hAtha mUkAvIne AcAryazrInA AzIrvAda lIdhA. ane pachI kaMI paNa vAta karyA vagara sIdhuM ja mahArAja sAhebane pUchyuM - bhagavaMta ! mArI IcchA pUrI thaze ?" AcArya bhagavaMte tyAM ne tyAM javAba vALyo. javAbamAM emanI yogasiddhinAM darzana thatAM hatAM - "maMtrIzvara ! saMghayAtrAnI bhAvanA thaI che ne ! tamArI bhAvanA avazya pUrI thaze." AcArya aMtaranI AziSa dIdhI. vastupAla khuzIthI jhUmI UThyA. bolyA - 20 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "sAheba! vinaMti svIkAro. ApanI nizrAmAM saMgha prayANa karaze." "vastupAla! ame tamArA mAtRpakSe guru chIe. tamArA kulaguru to vijayasenasUri che. udayaprabhasUri jevA samartha ziSyo emanI pAse che. emane padharAvo. saMgha emanI nizrAmAM nIkaLe emAM ja aucitya che." paNa ame pratikramaNanAM sUtro tamArI pAse bhaNyA. karmagraMtho tamArI pAse zIkhyA. vyAkaraNa-sAhitya ane tame zIkhavADyuM. to tame amArA guru na gaNAo?" "maMtrIzvara! zrAvaka bhaNavA icchato hoya ane yogya lAge to bhaNAvavAnI amArI pharaja che. tamane bhaNAvIne ame koI vazekAI nathI karI." "paNa sAheba! ame zrIvijayasenasUrijI mahArAjanI jema Apane paNa amArA guru gaNIe chIe, to pachI ApanI nizrAmAM saMgha kADhIe to zo vAMdho ?" na bolAya maMtrIzvara! ema na kahevAya. nokapizApravezaprA . A rIte to lobha mAthe caDI bese. sAdhuthI AvI anucita pravRtti karAya ja nahi. bhale saMgha thoDo moDo nIkaLe, paNa vijayasenasUri rAjasthAnamAM vicare che. emane bolAvo ane emanI nizrAmAM saMghayAtrA karo." bhale gurudeva! ApanI IcchA mujaba ja thaze. huM vijayasenasUri bhagavaMtane vinaMti karIne padharAvIza. e paNa saMghamAM nizrA pradAna karaze. paraMtu saMghaprayANano mukhya vidhi to ApanI nizrAmAM ja thaze." Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastupAla! kulanI maryAdA oLaMgAya nahi. huM koI divasa mArI maryAdA lopuM nahIM ane jo tame mane guru gaNatA ho to tamane maryAdA oLaMgavA dauM paNa nahIM. maryAdAnuM ullaMghana karIne game teTaluM sAruM kAma karo, eno koI artha ja nathI hoto. saMghamAM mukhyatA vijayasenasUrinI ja raheze. huM emanI sAthe joDAIza." kevI nirIhatA ! kevI niHspRhatA ! mane khabara che ke ekAdI takatI mATe laDI lenArA ane ekAdA occhava mATe marI paDanArA ApaNane A vAto svapra jevI ja lAgavAnI. paNa e hakIkata yAda rAkhajo ke mANasa moTo thAya che te ADaMbara ke ahaMkArathI nahIM, parivAra ke pratiSThAthI nahIM. mANasa mahAna bane che enI asIma udAratAthI, hRdayanA gaMbhIra ane vizALa AzayathI, sva-para kalyANanI UMDI khevanAthI, bIjA mATe jatuM karavAnI vRttithI. mANasa mahAna bane che badhAno samAveza karavAnI enI taiyArIthI. "sAhu vi lou taDapphaDai vaDDappaNaho ttaNeNa / varUpanu pukha pAvI hatye mokSanaDe che" "AkhI duniyA moTAI meLavavA mATe valakhAM mAre che - rItasaranI taraphaDe che. lAbhazaMkara purohitanI upamA vAparIne kahuM to khADATekarAvALA raste cAlatI gADInA AgaLanA kAca pAse bAMdhelA lIMbu-maracAM kevAM uchaLakUda macAvatAM hoya che ! ema loko taraphaDe che - moTAI meLavavA. paNa moTAI kaMI ema nathI maLI jatI. e maLe che hAtha mokaLA rAkhavAthI, tamArI bathamAM badhAne samAvavAthI, badhAMne gaLe lagADIne bheTavAthI, badhAMne potIkAM gaNavAthI." Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe badhAMne samAvavA nathI mAMgatAM, badhAMne gaLI javA mAMgIe chIe. sAgara nadIone potAnAmAM samAve che, Aga je maLe ene bharakhI jAya che. mahAna koNa gaNAya? jarA vicArI jojo. mane yAda Ave che amArA moTA sAheba zrIvijayasUryodayasUrijI mahArAja sAheba. ame tagaDI (dhaMdhukA najIka) hatA. thoDAka divasanI sthiratA hatI. pAsenA eka zaheramAM moTo dIkSAmahotsava hato. tyAMnA saMghanI icchA hatI ke moTA sAheba e mahotsavamAM nizrApradAna kare. saMgha tagaDI vinaMti karavA Avyo. jaI zakAya evI tamAma anukULatAo hovA chatAM moTA sAhebe premapUrvaka AvI zakavAnI azakyatA darzAvI. ane saMghane vidAya karyo. amane badhAne bahu mana hatuM ke moTA sAheba hA pADe. dIkSA jovAnI icchA to kharI ja. paNa mukhya bhAvanA e ke ATalI dIkSA jo moTA sAhebanA hAthe thAya to kevuM rUDuM ! ame badhA bhegA maLIne emane coMTI ja paDyA. bahu jIda karI tyAre emaNe samajAvyuM ke "juo bhAI ! tyAM je sAdhunI preraNAthI A mahotsava thaI rahyo che e sAdhu mArA karatAM paryAyamAM nAnA che. have jo huM tyAM jauM to mahotsava mArI nizrAmAM gaNAya, enI nahi. ane to AvA mahotsava mATe thaIne je jaza ene maLavo joIe, te mane maLe. ane mane evI rIte koInuM paDAvI levAnuM gamatuM nathI." A bolatI vakhate moTA sAhebanA caherA para saccAInI je AbhA jhaLahaLatI hatI te Aje paNa mane barAbara yAda che. kyAMka vAMcyuM hatuM - saMtonA caherA para AbhA hoya che ane saMtapaNAnA dAvedAronA caherA para AbhAsa. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane jyAM AvI AzayanI zuddhi hoya tyAM saMgha kevo nIkaLe ? vastupAlano eka eka saMgha ananya banI rahyo hato. hajAro ane lAkho mANasa e saMghomAM UbharAtuM. eka kavie A saMghanI jAhojalAlInI vAta bahu ja camatkArika rIte varNavI che. kSIrasamudramAM zeSanAganI zayyA para viSNu poDhyA che. pAse lakSmIjI birAjamAna che. lakSmI, svayaM samudranI putrI, paNa Aje emanuM moDhuM paDeluM che. ane viSNu pUche che - "mAi! presi! jyamAzititA ? vai! Tosa jiM ? no jAnAsi piturvinAzamasamaM saGghotthitaiH pAMzubhiH / mA bhIrbhIru! gabhIra eSa bhavitA'mbhodhizciraM nandatAt, saGghezo lalitApatirjinapateH snAtrAmbukulyAM sRjan // " "he lakSmi! he priye! Aje kema udAsa-udAsa che ? zuM thayuM ?" "vaikuMTha! tamArI to buddhi ja kuMThita thaI gaI lAge che. A jotAM nathI ? tamArI najara sAme A mArA bApa samudrano vinAza thaI rahyo che. A vastupAlanA saMghanA lAkho yAtrIonA cAlavAne lIdhe UDelI dhULathI A sAgara bharAI rahyo che. (sAgara bharI zake eTalI dhULa UDADavA mATe keTalA yAtriko joIe !)" viSNu hasI paDyA ane bolyA - "are Darapoka! Dara nahIM. A saMghane zatruMjaya pahoMcavA de ane dAdA AdinAthanA darabAramAM javA de. pachI jo kevo camatkAra sarjAya che ! saMghapati vastupAla ane A lAkho yAtriko bhagavAnano adbhuta snAtramahotsava karaze, bhagavAnanA mastake abhiSekanI dhArAo varasAvaze ane e anargaLa jaLa nadIo 24 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banIne vahI nIkaLaze, samudramAM AvI bhaLaze ane samudra cotaraphathI chalakAI UThaze !" kevA bhavya haze e saMgho ! enI jhAMkhI AvAM varNano parathI maLI zake che. maMtrIzvara vastupAla sAthe joDAyelA anya keTalAka AcArya bhagavaMto vize vAta karuM. khaMbhAta pAse vaTakUpa (vaTavA) karIne nAnakaDuM gAma che. tyAM rAjagacchanA sAgaracaMdrasUrinA ziSya mANijyacaMdrasUri karIne eka AcArya bhagavaMta rahe. aneka zAstromAM pAraMgata eka vidvAna puruSa. kAvyaprakAza e mammaTAcAryano jANIto graMtha che. A graMtha paThana-pAThanamAM eTalo pracalita hato ke enA para kadAca so karatAMye vadhAre TIkAo racAI haze. A graMtha para akhila bhAratavarSamAM sauthI pahelI pramANabhUta TIkA racavAnuM bahumAna A mANikyacaMdrasUrijI mahArAjanA phALe jAya che. emaNe kAvyaprakAza para "saMketa nAmanI vRtti racI che. A uparAMta emanA pArzvanAthacaritra, zAMtinAthacaritra jevA graMtho paNa upalabdha che. A AcArya bhagavaMtane graMthasarjanamAM ane svAdhyAyamAM eTalo rasa ke potAne upayogI graMthono eka bhaMDAra laIne e vaTavA jevA nAnA gAmamAM ja emaNe sthiravAsa svIkAryo hato. kyAMya prAyaH Ave-jAya nahIM. eTale loko mATe A vibhUti ajANI ja rahI gaI hatI. maMtrIzvara vastupAla e vakhate khaMbhAtamAM. emaNe thAya ke AvA vidvAna bhagavaMta jo khaMbhAta padhAre to lokone paNa jANa thAya ke A zAsanamAM kevI kevI vibhUtio che ! paNa AcArya mahArAjane bolAvavA hoya to kaMI ema ne ema to bolAvAya 25 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM. eTale emaNe eka mahotsava goThavyo ane AcArya mahArAjane emAM nizrA ApavA kaheNa mokalyuM. have AcArya mahArAjane to pote bhalA ane potAnA graMtho bhalA ! bIjA kazAnI paDelI nahi. emaNe to nA pADI dIdhI. AvuM be-traNa vakhata banyuM eTale chevaTe vastupAlane thayuM ke Amane Ama to e AcArya bhagavaMta nahIM ja padhAre. eTale emaNe potAnA mANasone mokalIne chUpI rIte AcAryazrIno jJAna bhaMDAra AkheAkho corAvI lIdho ane potAnI pAse maMgAvI lIdho ! ane jJAnabhaMDAranI zodhamAM vyagra AcAryane aThavADiyAmAM saMdezo mokalyo ke tamAro jJAnabhaMDAra coranArA pakaDAI gayA che ane jJAnabhaMDAra paNa sahIsalAmata pAcho maLI gayo che. khaMbhAta padhAro ane AvIne laI jAo ! have to mANikyacaMdrasUrijI mahArAjane khaMbhAta padhAravA sivAya chUTako ja na rahyo. e samajI to gayA hatA AkhuM kArastAna. paNa moTA mANasa hatA. vastupAlanI bhAvanA samajI ane gaLI gayA badhuM. "pI jANe hAlAhalo hoThathI je haiye teNe amRto che pIvAnAM AcArya bhagavaMtano svayaM maMtrIzvara vastupAle pravezamahotsava karyo - pUrA ThAThamAThathI. emanAM vyAkhyAnothI loko DolI UThyA. ApaNA zAsanamAM AvA bhagavaMto vidyamAna che ema vicArIne loko gaurava anubhavavA mAMDyA. vastupAlanI bhAvanA saphaLa thaI. eka divasa e gayA AcAryazrI pAse ane saheja ramatiyALa sUramAM pUchyuM - 26 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "kema AvavuM paDyuM ne ?" AcAryazrI vAkacatura hatA, temaNe tarata javAba vALyo - "are maMtrIzvara! huM to AvavAno ja hato. tame sarasvatIputra gaNAvo ane ame sarasvatIkaMThAbharaNa. mAnuM ghareNuM kyAreka bALakane paNa caDhe ja ne !" "to ATalA divasa kema na AvyA?" "e to mAre jarA devalokamAM javAnuM thayuM hatuM ane emAM AvatAM moDuM thayuM." maMtrIzvara cakita thaI gayA - "devalokamAM ! tyAM zuM joyuM?" "vastupAla! huM to tyAM sudharmasabhAmAM Indra pAse beTho hato. amArI sAhityagoSThI cAlatI hatI. ane tyAM acAnaka eka deva doDato doDato Avyo ane pachI je banyuM che ! "revA svathA chuM, nanu rUda mavAnuM ? nandanodyogapati, khedastat ko'dya ? kenA'pyahaha hRta itaH kAnanAt kalpavRkSaH / huM mA vAdIH, kimetat ? kimapi karuNayA mAnavAnAM mayaiva, prItyA''diSTo'yamukstilakayati talaM vastupAlacchalena // " indra ane e deva vacce je saMvAda thayo te tamane kahuM - "are svargapati mahArAja! moTuM kaSTa AvI paDyuM che !" "paNa tuM che koNa e to kahe !" "huM, ApanA naMdanavanano rakhevALa " "paNa ATalo uzkerAyelo kema che ? : 21 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA naMdanavanamAMthI koike eka kalpavRkSa corI lIdhuM che." indre maMda maMda smita karatAM kahyuM - "bhAI ! kheda nA kara. mAre tane kahevAnuM rahI gayuM. mane A pRthvIlokanA manuSyonAM duHkha joIne karuNA jAgI, eTale meM eka kalpavRkSane tyAM mokalI ApyuM che." "paNa e che kyAM ?' "are ! barAbara jo to kharo. A AkhI duniyAnAM vAMchita pUrAM pADanAra vastupAla che ne, e ja ApaNA kalpavRkSano mAnava-avatAra che !" mANikyacaMdrasUrijI pAse A vAta sAMbhaLIne vastupAla hasI paDyA. emaNe AcAryazrInI mAphI mAMgI. ane emano bhaMDAra to pAcho Apyo ja. paNa sAthe ne sAthe potAnA aMgata jJAnabhaMDAramAMthI paNa badhA graMthonI eka eka nakala kADhIne samarpita karI. vastupAlane jemanA mATe AdarabhAva hato tevA anya eka AcArya hatA bAlacaMdrasUri mahArAja. caMdragacchanA AcArya haribhadrasUrinA teo ziSya. caulukyavaMzanA rAjaguru padmAditya temanA adhyApaka hatA. vAdI devasUrinI paraMparAmAM thayelA AcArya udayaprabhasUrijI pAsethI temane sArasvata maMtra maLyo hato. A maMtranA jApanI akhaMDa sAdhanAthI temaNe sarasvatIne prasanna karIne 'kavIndra' thavAnuM varadAna prApta karyuM hatuM. temaNe vastupAlanAM parAkramo ane jIvanamAM AcarelAM satkRtyonuM varNana karatuM eka prazaMsanIya mahAkAvya 'vasaMtavilAsa' racyuM hatuM. karuNAvajAyudha nAmanuM eka sarasa nATaka paNa temaNe racyuM che. 28 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivekamaMjarI ane upadezakaMdalI graMtho para emaNe vRtti paNa lakhI che. vastupAlane udezIne eka zleSayukta stutikAvya temaNe kahyuM hatuM. jene lIdhe vastupAle prasanna thaIne emanI AcAryapadavIno mahotsava ujavyo hato. A uparAMta vAyaDagacchIya siddhasArasvata amaracandrasUri, vastupAlanI vinaMtithI alaMkAramahodadhi nAme graMtha racanAra narendraprabhasUri, adbhuta aitihAsika nATaka hammIramadamardananA kartA jayasiMhasUri, mallavAdIsUri, rAsiltasUri, bAlahaMsasUri vagere aneka AcAryo-munirAjono vastupAlanA ghaDataramAM, emaNe joyelA svapranI siddhimAM mahattvapUrNa phALo che. e ja rIte vastupAle paNa aneka AcAryo-munivarone emanI sAdhanAArAdhanAmAM anupama sahAya karI che. tapagacchAti zrIjagaccandrasUrijI mahArAjanA parama saMvegathI AkarSAIne, vastupAle karelI emanI bhakti paNa gujarAtamAM tapagacchanuM prAdhAnya thayuM emAM kAraNabhUta banI. paNa AvI vAto aneka che ane ApaNI pAse samaya thoDo ja che tethI chellI vardhamAnasUrijInI vAta karuM. vardhamAnasUri mahArAja suvihita paraMparAnA vAhaka hatA. vastupAla para emano akhaMDa pratibhAva hato. ane kone na hoya ? vastupAle AkhI jiMdagI sAdhumAtrane potAnAM svajana gaNIne sAcavyA hatA. sAdhu mATe, jainadharma mATe teo potAnA sarvasvane paNa hoDamAM mUkatAM acakAyA nahotA. emanI vRddhAvasthAmAM banelo eka prasaMga bahu jANIto che. rANA vIsaladevanA mAmA siMha jeThavA koIka upAzraya AgaLathI pasAra thaI rahyA haze. tyAM jogAnujoga upAzrayanA 29. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upalA mALethI koIka sAdhu bhagavaMte paDilehaNa karIne kAjo bhego karelo te paraThavyo ane te anavadhAnavaza siMha jeThavAnA mAthe paDyo. gujarAtamAM maMtrI yugalanuM ane e rIte jainonuM jora vadhyuM e sAme ghaNAne vAMdho hato ane e vAMdho lenArA mukhya mANasomAM eka siMha jeThavA paNa hato. A ghaTanAne lIdhe tenA roSane bahAra nIkaLavAnI taka maLI. te sIdho dAdara caDIne upara gayo ane kAjo paraThavanAra sAdhune teNe mAryA. sAdhu kaMIka khulAso karavA jatA hatA, paNa siMha jeThavA e sAMbhaLavA ja nahoto mAgato. AkhI ghaTanA thoDI ja vAramAM AkhA nagaramAM prasarI gaI. samAja ane vizeSataH jaina saMgha nArAja to ghaNo thayo. paNa vANiyA bicArA zuM kare ? emAMya A to rAjAno mAmo. enI sAme to bolAya ja kevI rIte? tame ho to zuM karo? sAheba ! relI kADhIzuM, pharI AvuM na thAya ene mATe Avedanapatra ApIzuM. basa.... patI gayuM! A tamArI bIkaNa vRtti ane kAyaratAe jaina dharmane je nukasAna pahoMcADyuM che, eTaluM to vidharmIoe paNa nathI karyuM. koIpaNa samAja mATe durjanonI sakriyatA karatAM sajjanonI niSkriyatA vadhAre bhayajanaka hoya che. yAda karo dharmadAsa gaNinA A lalakArane - "sAhUNa ceiyANa ya paDiNIyaM taha avaNNavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahiyaM savvatthAmeNa vArei // " "jinezvara devanA sAdhune ke caityane nukasAna thatuM hoya ke emanI niMdA thatI hoya ke pachI jinazAsanane koI paNa rIte hAni thatI hoya to zrAvaka sarvasvanA bhoge paNa enuM nivAraNa kare." 30 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAM che Aje AvA zrAvako ? vastupAla ghare jamavA AvyA che. pahelo koLiyo laIne moMmAM mUkavA jAya che tyAM vAta sAMbhaLI. vastupAle koLiyo pAcho mUkI dIdho ane thALI haDaselI dIdhI. hAthamAM talavAra laIne bahAra DelImAM AvyA. bUma pADI - "koNa che ?" eka sAthe aneka avAja AvyA - "sAheba ! ame hAjara chIe". "siMha jeThavAno hAtha kApI lAvavAno che. koNa jaze ?" "mAlika! AjJA karo." vastupAle bhuvanapAla nAmanA aMgarakSakane AjJA ApI. paNa sAthe ja pUchyuM "Darato nathI ne? jIvanuM jokhama che." "mAlika ! khAdheluM lUNa halAla karavAno ghaNA divase avasara Avyo che. javA do mane. ane mane vaLI Dara zeno ? A mAthuM to kyAranuMya tamane soMpI dIdhuM che. kaho to abaghaDI utArI dauM." gayo bhuvanapAla ane badhAnI najara sAme mAmAno hAtha kApIne pAcho Avyo. maMtrIzvare e hAtha DelInA toraNe laTakAvyo jethI AvatA-jatA loko ene joI zake. ane pote zastrasajja thaIne potAnA muThThIbhara subhaTo sAthe yuddha khelavA taiyAra thayA. A bAju jeThavAonuM lazkara bahu moTuM hatuM. e lokoe mAmAnI AgevAnI heThaLa vastupAlanI havelI para hallo bolAvyo ane ene gherI lIdhI. AvA vakhate vastupAlanI paDakhe to koNa UbhuM rahe ? zarTana kolinse kahyuM che - "saMpattimAM mitro tamane oLakhatA thAya che ane vipattimAM tame emane oLakho cho." badhA moM pheravI gayA ! rAjAno khopha koNa hore ? paNa eka hatA rAjapurohita bhaTTa somezvara. vastupAlane maMtrI banAvanAra e hatA. sAmA pakSe vastupAlanA paNa emanI para ghaNA upakAra hatA. emane e upakAro sAMbharyA ane maitrInA dAve AvIne UbhA rahyA. "saMpattimAM mitro koNa UbhuM rahe ? 9 ane vipatti 31 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vastupAla! A zuM karyuM? thoDI dhIraja to dharavI hatI. kAyado kema hAthamAM lIdho ?" bhaTTa somezvara! kAyadAno bhaMga to jeThavAe karyo che. sAdhunI bhUla hatI to jaIne enA gurune kahevuM hatuM. guru ene sajA karata. pote mAravAnI zI jarUra? rAjasattA karatAM dharmasattA haMmezA moTI hoya che. ane dharmanI bAbatamAM dakhalagIrI karavAno koIne haka nathI. pachI e rAjAno mAmo hoya ke rAjA pote hoya." "paNa Amane Ama to A mota sAme UbhuM che." "bhale ! anaMtA bhavothI maratAM ja AvyA chIe ne ! dharmanA nAme maravuM zuM khoTuM? eka maraNa A rIte thavA do !" purohite joyuM ke maMtrI maraNiyA banyA che. gayA sIdhA rAjA visaladeva pAse. "rAjanuM kaMIka karo. lazkarane aTakAvo." "maMtrIe bhUla karI che to eNe bhogavavI paDaze." "paNa AvA lAkheNA mANasane Ama maravA na devAya. rAja! kaMIka samajo. A mANasanA hAthe rAjyanuM keTaluM hita thayuM che te kema bhUlI jAo cho ?" "to pachI ene kaho ke mAphI mAMge." "maMtrIzvara mAphI nahIM mAMge. eNe koI bhUla karI ja nathI. eka vAta pUchuM ? tamArA dIkarAne koI mAravA le to tame ene zuM karo ? maMtrI mATe to sAdhu peTanA dIkarAthIye vadhIne che." Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akhare rAjA samajyo, ane jeThavAone eNe aTakAvyA. maMtrI sAthe suleha thaI. ane mAmAe sAdhu mahAtmAnI paNa mAphI mAMgI. A hatA maMtrIzvara! ane AvA maMtrIzvara mATe vardhamAnasUrine apAra prema. saM. 1298nuM varSa che. maMtrI zatruMjayano saMgha laIne nIkaLyA che. tabiyata bagaDatI jAya che, mRtyu pAse che enI khabara che, paNa evo Dara zeno ? maMtrI to jIvana-maraNa baMnethI para thaI cUkyA che. je thAya eno sahaja svIkAra te temano jIvanamaMtra ane niyatinA dhoraNe potAnA phALe AvatA kartavyanuM pratipAlana te emanuM jIvanakRtya banI cUkyAM che. saMgha paDAva nAMkhato nAMkhato, daDamajala karato zatruMjaya tarapha AgaLa vadhI rahyo che. lIMbaDI pAse aMkevALiyA gAme saMgha pahoMcyo ane maMtrIzvaranI avasthA kathaLI. sevakoe zayyA para sUvADyA. seMkaDo munivaro - zramaNIo, hajAro zrAvaka - zrAvikAo, caturvidha zrIsaMgha tyAM bheLo thayo che. maMtrIzvara cAra zaraNAM aMgIkAra kare che. paccakakhANa kare che, sukRtanI anumodanA ane duSkatanI gaha kare che. saMgha aMtima ArAdhanA karAvI rahyo che. emanAM anupama satkRtyonI anumodanA karI rahyo che ane vastupAla bolI UThe che - "na kRtaM sukRtaM kiJcit satAM saMsmaraNocitam / manorathaikasArANAmevameva gataM vayaH // " "sapuruSone yAda Ave evuM eka paNa satkRtya meM karyuM nahi. basa khAlI "Ama karIza, Ama karIza" evA manorathomAM ja jIMdagI vahI gaI !" keTalI laghutA ! keTalI namratA ! Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caherA para prasannatA vilasI rahI che, AMkhomAM jIvamAtra pratyenI maitrInI dhArA vahI rahI che, moMmAM navakAra che, haiyAmAM devagurunuM smaraNa che. koI asvasthatA nathI ! kazo ucATa nathI! basa zeSa rahI che eka divya madhuratA ! sureza dalAlanI paMktio yAda Ave - re ! mRtyu paNa evuM hajo ! evuM madhura ! ke AyakhAnI je badhI vItI kSaNo, sau sAmaTI bolI UThe, A ApaNo kevo abhAgI saMgha ! chellI ghaDI hai nA zakyA - kevI kasUra?" vastupAlane aMtima IcchA pUchavAmAM AvI. javAbamAM amara zabdo saryA - "zAstrAbhyAso jinapadanatiH saGgatiH sarvadAyeM:, sadvRttAnAM guNagaNakathA doSavAde ca maunam / sarvasyA'pi priyahitavaco bhAvanA cA''tmatattve, saMpadyantAM mama bhavabhave yAvadApto'pavargaH // "1.zrutajJAnano abhyAsa, 2. jinezvaranAM caraNonI sevA, 3. AryapuruSonI saMgati, 4. sajjanonA guNonI anumodanA, 5. niMdAno tyAga, 6. badhAMne priya ane hitakara vacana, 7. AtmasvarUpamAM ramaNatA - A sAta vAnAM mane mukti nA maLe tyAM sudhI bhave bhave maLajo, evI devagurudharmanI karuNA varasajo." Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI udAtta bhAvanAmAM ramamANa maitrIzvaranuM paralokanA paMthe prayANa thayuM. upasthita sau emanA maMgala mRtyune abhinaMdI rahyA. zraddhAvanata haiye saue emane aMjali samarpI. zrIvardhamAnasUrijI mahArAjane A samAcAra maLyA. emane kAramo AghAta lAgyo. jainazAsanamAM na pUrI zakAya evI khoTa paDI hovAnuM emane anubhavAyuM. zokAA haiye emaNe vardhamAna tapa AraMbhyo - AyaMbilanI ArAdhanA zarU karI. varSo vItatAM gayAM ane akhaMDa vardhamAna tapa paNa AgaLa vadhato rahyo. 14 varSe e pUro thavA chatAM AcAryazrIe AyaMbila cAlu ja rAkhyA. eka vakhata AcAryazrI cha'rI pAlita saMgha sAthe AbudelavADAnI yAtrAe padhAryA che. uMmara thaI che, kAyA kSINa thatI jAya che, tabiyata joIe tevo sAtha ApatI nathI. saMghe khUba vinavaNI karI - "sAheba ! have to pAraNuM karo." Akhare AcArya bhagavaMte emanI vinaMti svIkArI ane kahyuM ke "mane zaMkhezvara pArzvanAtha para atyaMta AsthA che, tethI temanAM darzana karIne pachI pAraNuM karIza". ane temaNe zaMkhezvaranI yAtrA prAraMbhI. paNa AbuthI zaMkhezvara najIka thoDuM che ? emAMya AcAryazrInI vRddhAvasthA. dhIme dhIme cAlatA jAya che ane zaMkhezvara tIrtha najIka AvatuM jAya che. paNa eka divasa rastAmAM eka jhADa nIce acAnaka teo besI gayA. tabiyatamAM acAnaka pheraphAra anubhavAyo. AcAryazrI samajI gayA ke avasthA pahoMcI. emaNe aMtima ArAdhanA AdarI ane zaMkhezvara pArzvanAthanA dhyAnamAM ja samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. 35 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALa karIne teo vyaMtaranikAyanA zaMkhezvaratIrthanA adhiSThAyaka deva thayA. Aje zaMkhezvara pArzvanAthano ApaNe tyAM ATalo mahimA che temAM A devanI bhakti paNa kAraNarUpa che. eka vAra A devane vastupAla-anupamA vagerenI gati jANavAnuM mana thayuM. temaNe avadhijJAnano upayoga mUkyo, paNa zakti ochI hovAthI jANI zakAyuM nahi. tethI anya devanI madada laIne teo mahAvideha kSetramAM viharamAna zrI sImaMdharasvAmI pAse gayA ane temane potAno prazna pUchyo. bhagavAne tyAM samavasaraNamAM birAjamAna eka sAdhvIjIne dekhADIne kahyuM ke A ja pUrvabhavanAM anupamAdevI che. A bhavamAM A kSetramAM eka dhanADhya zreSThIne tyAM janma laIne emaNe bALapaNamAM ja mArI pAse pravrajyA svIkArI che ane ArAdhanA karIne kALakrame A ja bhavamAM mokSe jaze. vastupAla maMtrIzvara mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI vijayamAM ja puMDarikiNI nagarImAM sImaMdharasvAmInA ja vaMzamAM kurucaMdra nAmanA rAjaputra tarIke janmyA che ane anukrame rAjya karI, dIkSA laIne mokSe jaze ema svayaM sImaMdharasvAmIe te devane kahyuM. tejapAla ane vastupAlanAM patnI lalitAdevI paNa e ja rIte mahAvidehamAM alaga-alaga sthAne janmyAM che ane AtmakalyANa sAdhavAnAM che e vAta paNa bhagavAna pAsethI te devane jANavA maLI. kevA uttama jIvo ! kevI utkRSTa emanI AtmapariNati ! to AvA puNyavaMta mahAtmAonA jIvana vize, emanAM satkRtyo vize, emanI mahattA vize AvaDI ane thaI zakI tevI thoDIka vAto karI. khAsa to vastupAlane "puNyazloka [36 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAvavAmAM je bhagavaMtono mukhya phALo che temanA aMge ja vAta karavAno upakrama hovAthI vastupAla sAthe pratyakSa ke parokSa rIte saMkaLAyelI aDhaLaka vAto kahevAnI lAlacane parANe rokI che. paNa e vAto atyaMta mananIya che, vAraMvAra pArAyaNa karavA jevI che. e avazya vAMcajo ane emAMthI preraNA laIne jIvanamAM yathAzakti AdaravAno prayatna karajo e ja maMgalakAmanA. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra - vijayazIlacandrasUri madhyakALanA jaina zAsananAM keTalAMka maMgalamaya nAmo che : mahAkavi dhanapAla, rAjA kumArapAla, maMtrIzvara vastupAlatejapAla, jagaDUzAha, pethaDazAha, saMgrAma sonI : A badhAM nAmo laIe to ApaNI savAra sudharI jAya. ghaNIvAra ema thAya ke ApaNe "bharosara' sajhAya bolIe chIe ne emAM eka so saMta-satIonAM nAma laIe chIe, ema A badhAM nAmo, huM hamaNAM bolyo evAM nAmonI paNa sajhAya banAvavI joIe; evAM pavitra nAma ! ApaNe vastupAla-tejapAlanI vAta karavAnI che. e be bhAIonAM patnI lalitAdevI ane anupamAdevI : keTalAM pavitra nAma ! A badhAMnAM darzana karavAM hoya to mAunTa AbU para delavADAnAM lUNavasahI - derAsaramAM pAchaLanA bhAge hastIzALA che, emAM ghaNA hAthIonI mUrtio che. e hAthIonI pachIte 38 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIvAla upara vastupAla ane tenAM be patnI, tejapAla ane tenAM patnI, temanA pitA, dAdA, vaDadAdA, putra, pautra e badhAMnI AdamakadanI ArasapahANanI mUrtio tamane jovA maLaze : sAta peDhIonI mUrtio. vastupAle e lUNavasahInuM maMdira baMdhAvyuM. saMgha kADhyA tera-tera ! eka eka saMghamAM 50-500 AcAryo. ekalA zvetAMbaranA ja nahi, digaMbaranA paNa AcAryo. saMghamAM keTalA badhA to ratha ! hAthIdAMtanA, caMdananA, sonAnA, cAMdInA, dhAtunA, lAkaDAnA - aneka prakAranA ratha. badhA ja rathamAM prabhujI hoya. ahIM to ApaNe eka rathamAM paNa phINa paDI jAya ! TrakaTrekTaramAM mUkI daIe ! e paNa pAcho jarmana silvarano banAvavo ke silvarano evA keTalAye prazno hoya. aneka ThekANe sadAvrato cAle. sadAvrata eTale koIpaNa jJAta-jAta-dharma-komano koI paNa mANasa tyAM jamI zake, kAyama. dAnazALAo cAle. keTalAMya jinAlayonuM nirmANa. keTalAMya jinAlayo ane tIrthonA jIrNoddhAra, vahIvaTa ane dekhabhALa. aMbA mAtAnuM maMdira dhoLakAmAM banAvyuM. sUryanuM maMdira khaMbhAta pAse nagarAmAM banAvyuM. A to atyAre che tethI tenI vAta karI. nAza pAmyAM hoya tevAM to aneka maMdiro temanAM banAvelAM. 84 to masjido banAvI. bAvana vakhata yuddha karyA che emaNe. dareka yuddhamAM pote ghoDe caDI talavAra laIne jAte laDyA che. pote vANiyA che, rajapUta nahi, paNa yuddhamAM vANiyA chatAM senApati bane. e zrImALI nahi, osavALa paNa nahi, prAgvATa-poravADa vANiyA hatA. mahuDI pAse vijApura che e temanuM mULa vatana. mAMDala emanuM mosALa. 20 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emanI mAtAnA pati nAnI uMmaramAM avasAna pAmyA che. mAtA vidhavA thayAM che. dharmamAM UtarI gayAM che. gurubhagavaMta padhAryA temane vaMdana karavA AvyAM che. temanuM lalATa jotAM ja gurunA moDhAmAMthI nIkaLI gayuM ke A bAInAM saMtAno bahu tejasvI thaze. gurunA moMmAMthI vAta nIkaLI to gaI, paNa tarata lokoe kIdhuM ke mahArAja ! A to vidhavA bAI che, ene saMtAna kyAMthI thAya? tyAre mahArAje kahyuM ke bhAI, jevI bhavitavyatA haze tevuM vacana mArA moMmAMthI nIkaLI gayuM che. have jevuM bhAvI haze tema thaze. te prasaMge azvarAja-AsarAja nAmano eka yuvAna zrAvaka tyAM hAjara, ane teNe A badhI vAta sAMbhaLI lIdhI. teNe yena kena prakAreNa te bAIne sahamata karI, ane pote tenI sAthe lagna karI lIdhAM. kadAca A pahelo vidhavA-vivAha haze. e beunAM putro te vastupAla ane tejapAla. emanA jIvananA eka eka prasaMga jANavA jevA che. eka prasaMga kahuM. DAkora ane umareTha pAse thAmaNA nAme gAma che. thomasAnuM mULa nAma staMbhanakapura. seDhI nadInA kinAre. staMbhana pArzvanAthanI pratimA, je hAla khaMbhAtamAM che te, mULe tyAM hatI. abhayadevasUri mahArAje te pratimA tyAM ja pragaTa karelI ane tyAM pratiSThita karelI. atyaMta mahAna tIrtha. varSe dahADe lAkhokaroDono vahIvaTa cAle. enA vahIvaTakartA eka AcArya mahArAja hatA - mallavAdIsUri. caityavAsI sAdhu. parama vidvAna. parama gItArtha. emanI namaNUka saMdhe karelI, paraMparAthI. ethI e AkhA tIrthanuM saMcAlana teo kare. te vakhate TrasTano kAyado nahoto. TrasTIo nahotA. AvA gurubhagavaMto ja saMcAlana karatAM. kema ke emane potAne paisAnI U Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jarUra nahotI. paraNavAnuM nahotuM. kuTuMba-kabIlA nahotA. eTale teo nirmaLa ane niHspRhabhAve saMcAlana karAvI zakatA. paNa jJAnamaya jIvana ! emanA manamAM eka abhilASA ke vastupAla eka mahApuruSa che. kyAreka ahIM Ave to kevuM sAruM ! Ave to maLavAnuM thAya. have emanAthI tIrtha choDIne bahAra javAya nahi, e emanI maryAdA che. eTale maMtrI ahIM Ave to ja maLAya. - ekavAra vastupAla potAnA rAjyanI khata-khabara kADhavA nIkaLyA che. kyAM zuM cAle, kevuM cAle teno aMdAja levA e nIkaLyA che. e yAtrA daramyAna te thAmaNA paNa AvyA. have e vakhate aDhAI occhava maMDAyelo che tyAM. maMtrIne thayuM ke cAlo, ahIMnA maThAdhIza AcAryane paNa vaMdana karavA jaIe. gayA. tyAM vyAkhyAna cAlatuM hatuM. AcArya pATa upara beThA che. sAme daravAjo che. vastupAla aMdara dAkhala thayA te ja vakhate AcAryanA moDhAmAMthI eka zloka nIkaLyo ke "asmin asAre saMsAre sAraM sAraGgalocanA" - A samagra saMsAramAM jo koI sAra hoya to mRganayanI strI e ja sAra che. daravAjAmAM pravezI rahelA maMtrIe A ardhA zloka sAMbhaLyo, ne e tyAMthI ja pAchA vaLI gayA ke A sAdhu che ke koNa che? sAdhu thaIne "sAraMgalocanAnAM varNana kare che? zarama nathI AvatI? pAchA vaLyA. AcAryo joI lIdhuM ke avaLI asara paDI che. mAruM puruM vAkya sAMbhaLyuM nathI, ane adhUrA vAkya pAchA cAlyA gayA che maMtrI. arthano anartha thayo che. kAMI vAMdho nahi. bhale jatA. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI puruSone AvI gerasamajamAM paNa majA AvatI hoya che. kyAreka goTALAmAMya AnaMda hoya. eTale mahArAja maMtrIne rokatA ke pAchA bolAvatA nathI, javA de che. pachI to A goTALo roja cAlyo. maMtrI roja Ave. e Ave eTale AcArya pelo ja zloka bole ane mamaLAve. vyAkhyA kare. maMtrI paNa tarata pAchA jatA rahe, bese nahi. sAta divasa sudhI Ama cAlyuM. AThamo divasa mahotsavano chello divasa hato. te dahADe derAsaramAM bhATa-cAraNa, baMdI, gavaiyA, bhojaka badhAnuM ToLuM vaLyuM hatuM. bhagavAna sAme rAsa levAya, stavano gavAya, pUjA bhaNAya, gIto gavAya. aneka AcArya bhagavaMto, sAdhuo, Akho saMgha tyAM bhegA thayA che. vastupAla paNa AvyA che. AcArya bhagavaMte to tyAM jaI badhAnI vacce Asana jamAvI dIdhuM che. khUba guNagAna gavAyAM bhagavAnanA. vastupAla paNa eTalA khuza thayA che ke je je uttama kAvyo racIne stavanA kare, guNagAna gAya, ene hajAro ne lAkhonuM dAna tyAM ja Ape che. lAkhonI kherAta karI che tyAM. mahArAja sAhebe sevakone kahI dIdhuM che ke derAsarane beya tarapha daravAjA che. banne bAju tame loko UbhA rahejo, maMtrI kayA daravAjethI bahAra nIkaLe che tenI mane tarata jANa karajo. samaya thatAM ja vastupAla bahAra AvyA. sevake IzAro karyo ke sAheba ! maMtrIzvara amuka dvAra tarapha nIkaLI rahyA che. AcArya tarata ja bhIDane cIrIne pAchaLathI bahAra AvIne pelA daravAjAnI vaccovaca UbhA rahI gayA. maMtrI AvyA. bahAra nIkaLavuM che paNa kevI rIte nIkaLI zake ? sAme UbhelA mahArAjane TALIne ja nIkaLavuM paDe. e TALe kevI rIte ? Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastupAle paNa TALyA nahi. e TALI na zake. e UbhA rahI gayA. hAtha joDyA, ne vivekathI kahyuM, bolo sAheba ! zuM Adeza che? tyAre AcArye eka zloka kahyo. e zlokanI traNa lITI teo bolIne aTakI gayA, cothI lITI na bolyA. zloka sAMbhaLo : grAvANo maNayo harirjalacarA lakSmIH payomAnuSI muktaughAH sikatAH pravAlalatikAH zevAlamambhaH sudhA tIre kalpamahIruhaH kimaparaM nAmnApi ratnAkaraH zloka Ave eTale maMtrI ardhA adha thaI jAya ! kAvyo ane kavionA e prabaLa Azaka ! navo zloka sAMbhaLatAM ja sthaLa-kALa bhUlIne tanmaya thaI gayA. pUchyuM, sAheba ! Ano artha to karo ! AcArye kahyuM ke AnA arthamAM to tamAre eka vArtA sAMbhaLavI paDe, ne tamane moDuM thatuM haze ne ! tame jAva. vArtAmAM moDuM thaI jaze, tamAro samaya bagaDaze. vastupAla kavi hatA. emane rasa paDI gayo. kavine sAhityanI vAta Ave eTale rasa paDe. jema tamane caDAvAnI vAta Ave ne rasa paDe tema. maMtrIe kahyuM, bhale moDuM thatuM. vAta karo. ane mahArAje vAta mAMDI : verAvaLa baMdara e saurASTranA sAgarakAMThAnuM eka moTuM baMdara che. tyAMno eka mANasa pharato pharato ekavAsa jesalamera gayo. jesalamera eTale thaLIno pradeza, raNapradeza. tyAM eka gAmaDuM hatuM. gAmanA goMdare cotaro, ane cotare thoDAka grAmya jano beThelA. savArano pahora hato. ThaMDInI mosama hatI. sagaDI saLagAvIne tApatAM tApatAM TADha uDADatA hatA, tyAM A vaTemArga tyAM pahoMcyo. pUchyuM, kyAMthI AvyA ? kahe, dariyAkinArethI. pelA kahe ke dariyo eTale zuM? emAM hoya? raNapradezanA 43 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvone dariyAnI kalpanA paNa kyAMthI hoya ? koI divasa te viSe sAMbhaLeluM paNa nahi. eTale pUchyuM ke dariyo eTale zuM? pelA musAphare dariyAnuM varNana karavA mAMDyuM emanI sAme ke dariyAmAM aphATa pANI hoya, eTaluM badhuM pANI ke ene oLaMgavuM hoya to moTAM vahANomAM besIne ja sAme pAra jaI zakAya. emAM motIpAke. emAM ratno hoya. emAM mAchalAM hoya. ApaNA viSNu bhagavAna emAM ja vase che. dariyAnI dIkarI lakSmI - te paNa emAM ja rahe - bhagavAnanI sAthe. pelI jaLaparI - e paNa emAM hoya. pravAla - paravALAnA choDa emAM hoya. emAM sevALa paNa Uge. ane dariyAnuM to nAma ja ratnAkara ! ratnono khajAno ! ame AvA dariyAnA kinAre rahIe chIe, bhAI! pelA lokone thayuM ke Avo dariyo to ApaNe jovo ja paDe. A marUdharanI dharatImAM to jaLa vagara kaMTALI gayA chIe. kyAreka dariyA pAse jaIzuM. have pelo vaTemArga to pachI jato rahyo. paNa eka mANasanA manamAM thayuM ke lAva, ekavAra verAvaLa jaI AvuM. e nIkaLyo tyAMthI. musApharI karato karato Avyo verAvaLa. sIdho dariyAkinAre ja pahoMcyo. dariyAne jotAM ja e to TharI gayo ke A hAhA ! ATaluM badhuM pANI ! jene pANInA ekeka chAMTAnI ne ekeka TIpAMnI kiMmata hoya te Ama agAdha mahAsAgara jue to enI kevI hAlata thAya ! eNe vicAryuM ke AmAM motI ne ratno ne paravALAM ne bIjuM badhuM ghaNuM che te to pachIthI joIzuM. pahelAM tarasa to chIpAvI levA de. eTale eNe potAnI sAthe lAvelA dorI-loTo kADhyAM ne dariyAmAMthI pANI bharyuM. pANI gALyuM ane moMmAM eka 44 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kogaLo bharyo, e sAthe ja ghU ghU karatuM bahAra pheMkI dIdhuM, ne loTo paNa tyAM ja DhoLI nAkhyo. enA moMmAMthI nIkaLI gayuM ke atyA dariyA ! "TUre rasAyana nitaUwApi no zAti" tArAM ATalAM badhAM varNana sAMbhaLIne tArI pAse Avyo, paNa tuM to mArI tarasa paNa chIpAvato nathI ! to tArA sAMbhaLelA varNanamAM paNa zo mAla haze? ATalI vArtA kahIne AcArye vastupAlane kIdhuM ke basa, maMtrIzvara ! have tamAre moDuM thatuM haze, tame jAva ! ane pote vaccethI khasI gayA. paNa have maMtrI stabdha che. e javA taiyAra nathI. emaNe mahArAjane pUchyuM ke mahArAja ! A vArtA dvArA tame zuM kahevA mAgo cho e to samajAvo ! mane kazI samaja nathI paDatI. tyAre AcArye kahyuM : maMtrIzvara ! tamArI ghaNI ghaNI kIrti sAMbhaLI hatI ke maMtrI AvA sAhityakAra che, AvA kavi che, AvA vidvAna che, AvA rAjapuruSa che, AvA nItimAna che, mahAsamudra jevA che vagere. ApanAM dAna-puNya mATe paNa ghaNI vAto jANI che. paNa have lAge che ke A badhuM pelA dariyAnAM guNagAna jevuM che. tame pAse AvyA to amArAthI moM macokaDIne jAva cho, ne amArI tarasa paNa nathI chIpatI ! tyAre maMtrIe kIdhuM: mahArAja! tame sAdhu cho? kharekhara? AcArye pUchyuM : kema, mAro zo aparAdha thayo ? meM zuM viparIta vartana karyuM? to maMtrIe kahyuM ke tame vyAkhyAnamAM strInuM varNana karo cho, zRMgArarasanI vAta karo cho. A tamane zobhe che kharuM? Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryane AnI ja apekSA hatI. temaNe tarata javAba vALyo ke paNa maMtrIjI, evuM varNana to karavuM ja joIe ne meM karyuM, emAM khoTuM zuM karyuM, e samajAvazo? tame ja mane kaho ke A jagatamAM strI e sArabhUta che ke nahi ? maMtrIzvara kahe ke sAheba, hajI paNa enI e ja vAta ? nathI sAMbhaLavI mAre evI vAta. eTale AcArye kahyuM : maMtrIzvara, mArI vAta sAMbhaLo. jo strI na hota to mahAvIrasvAmI kyAMthI pedA thAta? tIrthakaronI mAtA koNa hatI? trizalAdevI strI nahotAM ? ne vAmAdevI ? e mAtAo na hota to A tIrthakara kevI rIte janmyA hota, e kahezo ? maMtrIe 'hA' pADyA vinA chUTako na hato. bolyA ke hA, e vAta to sAcI." eTale AcArye vAta AgaLa vadhArI. emaNe kahyuM, enAthI AgaLanI vAta karuM ? A vastupAla ne tejapAlanI mAtA koNa hatI ? strI hatI ke nahi? to maMtrIzvara, tamArA jevA ratnapuruSo ane tIrthakara gaNadhara jevA zalAkApuruSo jenI kUkhe pedA thayA hoya e strI A saMsAramAM sArabhUta kharI ke nahi ? tAkAta hoya to nA pADo ! tame aDadho ja zloka sAMbhaLIne pAchA vaLI gayA. jo tame Akho zloka sAMbhaLyo hota to ATalI gerasamaja nA thaI hota. sAMbhaLo e Akho zloka : Ama kahIne AcArye temane Akho zloka saMbhaLAvyo ke - asmin asAre saMsAre sAraM sAraGgalocanA / yatkukSiprabhavA ete vastupAla ! bhavAdRzAH // 46 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane A sAMbhaLatAM ja vastupAle kAna pakaDyA ane mAphI mAgI lIdhI. vaMdanA karIne vyAkhyAna paNa sAMbhaLyuM ane vidAya lIdhI. te vakhate emane thayuM ke Amane mAre kAMI bheTa ApavI joIe. paNa te kSaNe pAse kAMI ja hatuM nahi, eTale nIkaLI gayA. paNa thoDuMka gayA haze tyAM sAmethI eka bhareluM gADuM AvyuM. emAM borIo bharIne rokaDA rUpiyA hatA, ane e vastupAlanA ja hatA ne temanI pAse ja AvI rahyA hatA. maMtrIne jANa thatAM ja hukama karyo ke A AkhuM gADuM laIne tame mallavAdisUri pAse jAva ane emane kaho ke vastupAle A dhana Apane lUMchaNAmAM arpaNa karyuM che. gArDa pahoMcyuM sAheba pAse. sevakoe nivedana karyuM ke maMtrIzvare bheTa mokalyuM che. mahArAje tatkSaNa te levAno InkAra karyo ne kahyuM, vastupAla maMtrI bhIMta bhUlyA bhAI ! huM sAdhu chuM. huM caityavAsI ke maThapati chuM eno artha e nathI ke huM paisAno pUjArI chuM. mAre mAtra vahIvaTa karavAno che. Avo parigraha karavAno mAro dharma nathI. pAchI laI jAva A bheTa ! jojo ! sAdhunI khumArI jojo ! gADuM pAchuM gayuM. tyAM maMtrI kahe ke have huM rAkhyuM nahi. be vacce rasAkasI cAlI. pelA kahe huM na rAkhuM, to maMtrI kahe huM nahi rAkhuM. ghaNI samajAvaTa thaI, paNa koI mAne nahi. chevaTe koI toDa to kADhavo ja paDe ! zuM toDa nIkaLyo, khabara che ? mahArAje vastupAlane pUchAvyuM ke tame ahIMthI kyAM javAnA ? maMtrIe kIdhuM ke huM bharUca javAno chuM - bhUgukaccha. staMbhanaka pArzvanAthanI yAtrA karI, have bhRgukacchamAM munisuvratasvAmInI yAtrA karIza. te jANIne AcArye kahyuM ke bharUcamAM 47 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mahiSA . munisuvrataprabhunI snAtra mATenI je pratimA che te veLunI pratimA che. tyAMnA zrAvakonI varSonI phariyAda che ke A veLunI pratimAne snAtra karIe chIe to temAMthI kaNo kharatAM jAya che. pratimA ghasAtI jAya che. eTale amane kaMIka navI vyavasthA maLe to sAruM. eTale tame A je dhana mokalyuM che temAMthI eka pittalamaya pratimA banAvIne bhRgukacchamAM sthApanA karajo, tyAMnA zrAvakone Apajo. to A hatA vastupAla. AvA hatA tyAranA AcAryo. ane emanAthI UjaLuM amAruM zAsana. A zAsananI rakSA mATe vakhata Avye yuddha paNa e maMtrI kare. dharma, ane dezanI rakSA kAje kAMI paNa karatA e mahApuruSo. eka vakhata evo Avelo ke dilhIno sulatAna lAkhonA sainya sAthe gujarAta upara caDhI Avyo. vastupAle joyuM ke gujarAta phanAphAtiyA thaI jaze. gujarAtane A AkramaNathI kevI rIte bacAvavuM e emanI ciMtA thaI paDI. sainya AbUnA raste AvavAnuM hatuM. tyAM aravallInI pahADI Ave. pahADInI eka tarapha khINa, ne vacce nALa nIkaLe. desUrInI nALa' evI nALo mAravADamAM hoya che. nALa eTale neLiyuM. atyaMta sAMkaDo rasto. e keDI-rastA para eka sAthe eka ja ghoDo ke eka ja mANasa pasAra thaI zake. e ghoDo AgaLa jAya eTale te pAchaLavALAne dekhAya nahi, ne AgaLa gayelAne pAchaLanuM kazuM dekhAya nahi, evA vaLAMko emAM Ave. cAre bAju pahADI. emaNe e pradezanI bhIla prajAne sAdhI. potAnA sainiko sAthe bhIlasenAne goThavI dIdhI. ghoDesavAra sainika e nALamAMthI pasAra thAya eTale tenuM DokuM kapAya, e sAthe ja bhIla loko tenA maDadAne UcakIne khINamAM pheMkI de ne ghoDAne laI le. . 48 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte laDyA vagara lagabhaga eka lAkha mANasonI - AkramaNakhoronI katala thaI! zivAjI na hota to sunnata hota saba kI e sAMbhaLyuM che ne ? ema jo e divase vastupAla na hota to sulatAnanI senA gujarAta para pharI vaLI hota ane to atyAre cAlIsa TakA che tene badale AkhuM gujarAta musalamAna hota ! mArA-tamArAbadhAnA bApa-dAdAne vaTalAvavAmAM AvyA hota. gujarAtamAM atyAre jeTalA muslimo che temAM, bahArathI AyAta thayelA lokone bAda karatAM, badhA ja mULe hinduo hatA, jaina hatA. peDhIo pahelAM badhAMne vaTalAvavAmAM AvyA hatA. ane A huM nathI kaheto. ApaNI suprIma korTanA eka vakhatanA nyAyAdhIza hatA jasTIsa ema. sI. cAgalA, mohammada karIma cAgalA. bhAratanA eka vakhatanA kAyadAmaMtrI. teo musalamAna hatA, ane potAnI AtmakathA lakhI che. "Roses in DecemberpAnakharanAM gulAba - e nAme. enI aMdara emaNe A vigata lakhI che ke bhAratanI aMdara jeTalA musalamAno che temAM moTA bhAganA mULataH hindu che. to A hatA vastupAla ! have tamane ema lAgaze ke AvA hiMsAkhora maMtrI ? paNa yAda rAkhajo ke e ja vastupAlano jIva Aje mahAvideha kSetramAM che, ane kevalajJAna pAmIne e mokSa javAno che. pAvAgaDhanuM nAma to tame jANo ja cho. e pAvAgaDha upara Aje je digaMbara derAsaro che te badhAM vastupAlanA banAvelAM che, jaina zvetAmbara saMghanAM derAsaro che. AjathI savA so varSa pahelAM chANI gAmano saMgha eno vahIvaTa karato hato. cAMpAnerano saMgha azakta thayo. gharo baMdha thaI gayAM. pachI chANInA zrAvakoe vahIvaTa lIdho. tyAMnA zrAvaka, ghaNA bhAge 49 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAthA kAkA, uMmara thatAM vahIvaTa saMbhALavAnI azakti thaI. te vakhate teo godharA gayA. godharAnA te vakhatanA saMgha pAse vAta karI ke pAvAgaDhanAM derAsarano vahIvaTa tame saMbhALI lo, to godharAnA saMghe teno svIkAra nA karyo. pachI e amadAvAda gayA. tyAM te vakhatanA ANaMdajI kalyANajI peDhInA vahIvaTadArone vinaMti karI ke tame A tIrtha saMbhALI lyo. peDhIe ame keTalAM tIrtha sAcavIe ?' ema kahIne vinaMti ThukarAvI dIdhI. pariNAma ? pariNAme A tIrthane nAthAkAkAe duHkhAtA haiye digaMbara saMghane suprata karyuM ke bhale digaMbara, paNa jaino to kharA ! A rIte pAvAgaDhano vahIvaTa digaMbarono thayo. mULe e derAsaro vastupAla-tejapAlanAM. temAMthI purAtana pratimAonA lekho, kaMdorAnAM cihno vagere jeTalAM ghasI zakAya teTalAM ghasavAmAM AvyAM, ane e pratimAonI ADe prAyaH divAla caNI levAmAM AvI che, jethI have ApaNe dAvo na karIe. bahAra pachI digaMbarI pratimAo padharAvAI che. vaDodarAnA paMDita lAlacaMda bhagavAnadAsa gAMdhIe tejapAlano vijaya' nAme aitihAsika pustaka lakhyuM che, temAM A badhI vigato maLe che. godharAnI vAta paNa jANavA jevI che. tyAMno rAjA ke rANo, nAme ghUghUla. teNe vastupAla maMtrIne ane rANA vIradhavalane baMgaDI ane kALo sADalo bheTa mokalelo ke A cUDI ne sADalo paherI AMkhe kAjaLa AMjajo. mane jItavAnAM sapanAM jotA nahi. matalaba ke huM marada chuM, tame bairAM jevAM, mane zuM karI zako tame ? vIradhavalane lAgI AvyuM. darabAramAM bIDuM pheravyuM ke koI rAjA, rAjapUta, kSatriya che je ghUghUlane harAvI Ave ? koIe 50 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIDuM nA lIdhuM. chevaTe vaNika senApati tejapAle bIDuM jhaDapyuM. badhAne khyAla hato ke ghUghUla sAme laDavuM eTale motane notaravuM. tejapAla senA sAthe godharA para caDAI karI. ghUghUlane harAvyo. keda karyo. lAkaDAnI heDamAM pUrI dhoLakA rAjasabhAmAM lAvyA. heDamAM ja enI ja mokalelI cUDIo ane sADI tene baLajabarIthI paherAvI. ethI lAjI marelA teNe te paLe potAnI jIbha kacaDIne tyAM ja ApaghAta karelo. e pachI, e vijayanI smRtimAM, godharAmAM atyAre jyAM gAmanuM taLAva che tyAM, bAvana jinAlaya baMdhAvyuM. Aje to tyAM taLAva che, ne tenI pALe lAla masjida che. mULe te derAsara. muslima AkramaNanA samaye teno dhvaMsa thayo, ane tyAM taLAvamasjida banyAM. Aje paNa tyAMthI derAsaranA prAcIna avazeSo nIkaLyA kare che. A tejapAla ! A vastupAla ! emanI ane emanA guruonI vAto - aitihAsika jANakArI tamane Aje ApI. A jANakArIthI tamArA badhAnA manamAM e mahApuruSo pratye sadbhAva prerAya e ja ekamAtra bhAvanA che. thoDAMka varSo pahelAM Steven Heim nAmano amerikAnI zikAgonI yunivarsiTIno eka vidyArthI tyAMthI bhArata Avyo ane amadAvAdamAM traNa varSa rahyo. M.Phil. no Student hato. meM pUchyuM, dosta ! ahIM kema ? to mane kahe ke amArI yunivarsiTIe amane Aphrikana athavA eziyana dezo paikI koI paNa dezanI ekAda kalcarala thIma upara abhyAsa - Desertation karavAnuM soMpyuM che. e mATe ahIM Avyo chuM. meM pUchyuM ke tame ahIM kayA viSaya para kAma karo ? eNe kahyuM ke vastupAla maMtrI upara huM DejharTezana karI rahyo chuM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e amerikana javAna. traNa varSamAM ahIM jUnI gujarAtI zIkhyo, hindI zIkhyo, prAkRta ane saMskRta zIkhyo. hindImAM bhASaNa Apato thayo. ame vaDodarA-kArelIbAgamAM comAsuM hatA tyAre bhAdaravA suda ekame AvIne svama jhUlAvavAnI kriyAmAM paNa bhAga lIdho. vastupAla sAthe saMkaLAyelI hAthapothIo, graMtho badhAnuM vAMcana-adhyayana karyuM. tamAma sthaLo ane maMdiro vagereno paNa pratyakSa paricaya karyo. ane potAno abhyAsa iMglizamAM lakhIne e gayo. kahevAnuM e che ke ApaNane vastupAla viSe keTalI jANakArI ? keTalo rasa ? Ama to e jema vastupAla che ema ApaNe paNa vastupAla ja chIe. ApaNe jarA judA arthamAM vastupAla - vastuone pALa-paMpALe-sAcave tevA vastupAla ! to ApaNeya vastupAla ane tenA saddaguruo viSe jANIe ane temanI anumodanA karIe. ahobhAva keLavIe. emanuM mRtyu aMkevALiyA gAmamAM thayuM hatuM. lIMbaDI pAsenuM A gAma che. tyAM derAsaranI barAbara sAme vastupAle baMdhAveluM taLAva Aje paNa che. kyAreka jajo. emano svargavAsa tyAM thayo, ane agnisaMskAra zatruMjaya parvata upara karavAmAM Avyo hato. itihAsanuM A ekamAtra udAharaNa che. temanI aMtima bhAvanA pramANe temano agnisaMskAra sakala zrIsaMghe girirAja upara karyo. te kALe ATalAM badhAM derAsaro tyAM nahotAM. khullI jamIno ghaNI hatI. tyAM rAyaNa pagalAMnI najIkanI bhUmimAM emane agnidAha devAyo. e jagyA para pachI tejapAla maMtrIe "svargArohaNa prAsAda' nAme derAsara paNa karAvyuM. je hAla paNa vidyamAna che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanasamrATa bhavana graMthamALAnAM prakAzano | guruguNagAnamaya pravacanamALA : saMpuTa 1 1. zrIharibhadrasUrIzvarajInI sAhitya-prasAdI 2. zrIhemacandrAcAryanI sAhitya-prasAdI 3. somasuMdarayuganI sAhitya-prasAdI 4. hIrayuganI sAhitya-prasAdI 5. upAdhyAyajInI sAhitya-prasAdI 6. zAsanasamrATa ane temanA ziSyonI sAhitya-prasAdI Adarza gaccha Adarza gacchanAyaka ' jayavaMtuM jinazAsana zAsanasamrAT bhavana kI punita yAdeM 4. guruguNagAnamaya pravacanamALA : saMpuTa 2 1. siddhasena divAkarasUri jIvana ane sAhitya sarjana 2. vairAgyarasanA ugAtA zrIsiddharSi gaNi 3. jIvadayA jyotirdhara zrI hemacandrAcArya 4. vastupAlanA ghaDavaiyA gurubhagavaMto 'pa. saMvegamArganA punaH pravartaka traNa paMjAbI mahApuruSo * zAsanasamrATa * bhavana KIRIT GRAPHICS 09898490091