________________
બહુ અટપટો ઠરાવ છે એ. આમ તો તે જગજાહેર હતો, પણ આજે ખાસ કોઈ જાણતું નથી, તેથી તેની વિગતમાં નથી જતો; પણ એ ઠરાવ તમામ ગચ્છપતિઓની સહમતી સાથે ભારતના સંઘે કર્યો. એ ઠરાવ આખો શિલાલેખરૂપે કોતરીને શત્રુંજય પર્વતના દાદાના દેરાસરના પ્રવેશદ્વારે, રામપોળમાં ચોંટાડવામાં આવેલો. (જે પાછળના કાળમાં હટાવી દેવાયો હોય એમ લાગે છે). સકલ સંઘે તેનું પાલન કરવાનો તેમાં આદેશ હતો.
આ સંમેલનમાં શ્રાવક તરીકે મુખ્ય હતા તેજપાલ ! કલ્પના કરો કે ૬૦-૭૦ ગચ્છાતિઓ અને સમસ્ત સંઘો જેની અદબ જાળવતાં હશે, જેની વિનંતિને માન આપતાં હશે, એ મંત્રીની ઊંચાઈ કેવી હશે?
પરંતુ યાદ રાખવાનું છે કે એ વસ્તુપાલ કે તેજપાલ આમ જ વસ્તુપાલ ને તેજપાલ નથી બની ગયા, અને અનુપમાદેવી એમ જ - આપમેળે અમુપમાદેવી નથી બની ગયાં. એ મહાપુરુષો એવા મહાપુરુષ બન્યા તેની પાર્શ્વભૂમાં કેવા કેવા ગુરુભગવંતોનું સામર્થ્ય, શિક્ષણ અને માર્ગદર્શન કામ કરતું હતું, તે પણ જાણી લેવાનું છે.
વાત એવી છે કે માર્ગદર્શન કરનાર સગુરુ જો ન હોય તો, તમે - શ્રાવકો ગમે એટલા ભણેલા-ગણેલા, જાણકાર, ક્રિયાપાત્ર હો, અથવા જે કોઈપણ તમારી વિશેષતાઓ તમારામાં હોવાનું તમે માનતા હો, એ બધી વિશેષતાઓ પર ચોકડી મૂકાઈ જાય.
કોઈક સદ્ગુરુ હોવા જોઈએ. કોઈક સગુરુનું માર્ગદર્શન જોઈએ. અને એ વસ્તુપાલ-તેજપાલ માટે શક્ય હતું, જે આપણે માટે અશક્ય છે. તમારી પાસે છે કોઈ માર્ગદર્શક? તમે કોઈને ગુરુ તરીકે માન્યા છે? મને ખાતરી છે કે તમારા માથે કોઈ ગુરુ જ નથી; નથુરા છો. સંઘ ચલાવવો હોય ને, તો માથે મોડ જોઈએ.
