Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI - 2 tIrthaMkara zrI zAMtinAtha tIrthakara zrI mallinAtha VVA/ daWWWS VAVAVA ST jayabhikhu
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImatI muktAbena jayaMtilAla gAMdhI ane zrI jayaMtilAla pAnAcaMda gAMdhI (trApajavALA) taraphathI saprema bheTa jaina bAlagraMthAvali zreNI: 1 [kula pustaka 10] 1. tIrthakara zrI RSabhadeva, bharata - bAhubalI 2. tIrthakara zrI mahAvIra, tIrthakara zrI pArzvanAtha 3. AcArya zrI jaMbusvAmI, ArdrakumAra 4. mahAsatI aMjanA, satI caMdanabALA. 5. kAna kaThiyAro, akSayatRtIyA, satyano jaya 6. rAjA zrIpALa, zeTha jagaDuzAha 7. munizrI harikeza, AcArya zrI sthUlibhadra 8. rANI cellaNA, amarakumAra 9. arjuna mALI, caMdanamalayAgiri 10. mahArAjA kumArapALa, vastupALa-tejapALa, mahAtmA daDhaprahArI For Personal & Private Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ jayabhikhkhuM janmazatAbdI graMthAvali jaina bAlagraMthAvali : zreNI 2 - pu.1 tIrthakara zrI zAMtinAtha tIrthakara zrI mallinAtha saMpAdaka jayabhikhkhuM zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007 For Personal & Private Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Balgranthavali Shreni-2 Ed. by Jaybhikhkhu Published by Jaybhikhkhu Sahitya Trust, Ahmedabad-380 007 AvRtti : jayabhikhkhu janmazatAbdI graMthAvali, 2008 ISBN : 978-81-89160-95-1 kiMmata : rU. 15 10 pustikAnA seTanI kiMmata rU. 150 prakAzaka kumArapALa desAI (mAnad maMtrI) zrI jayabhikhkhu sAhitya TrasTa, 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007 mukhya vistA gujarAta vizvakoza TrasTa 51-2, 2mezapArka sosAyaTI, usmAnapurA, amadAvAda -380 013 phona : 2755 1703 gUrja2 ejansIjha ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhI mArga, amadAvAda -380 001 phona : 2214 9660 mudraka kriSnA grAphiksa, nAraNapurA gAma, amadAvAda-380 013 For Personal & Private Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara zrI zAMtinAtha 1 bIja nAnuM hoya, paNa sA2A kSetramAM ropAya, to gheghUra vaDalo bane. hajAro jIva jeno Azraya laI potAno zrama dUra kare, evo vRkSarAja thAya. pahADanA koI peTALamAMthI nIkaLelI jaLanI nAnIzI saravANI, yogya samavAya-saMbaMdho AvI maLe to moTI gaMgA nadI ne jamanA nadI bane. hajAro pravAsIone laIne jatAM hajAro vahANone emanA mukAme pahoMcADI de. lUkhI-sUkI dharatIne lIlIkuMjAra banAvI de ! ema bhale Aje jIva nAno hoya. paNa bhavATavimAM bhamatAM su-guru, su-dharma ne su-devano sAro saMjoga bAjhI jAya to naramAMthI nArAyaNa banatAM vAra lAgatI nathI. eka vArano nayasAra kaThiyAro ja kALe karIne bhagavAna mahAvIra bane che. eka vA2no marubhUti hAthI Akhare bhagavAna pArzvanAtha bane che, ne trilokane vaMdana ka2vA lAyaka tIrthaMkarapada prApta For Personal & Private Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare che ! sAdhanAnI balihArI che. sAdhakane janma-mRtyu DarAvI zakatAM nathI. bhavanAM raNa bhaya pamADI zakatAM nathI. Aje nahi to kAle, A bhave nahi to Avate bhave sAcA dharmapAlakanI, tyAgInI, tapasvInI, cAritrazIlanI mukti che ja ! jaina bAlagraMthAvali zreNI : 2 - 1 ema na hoya to, vaibhavamAM DUbelA, vAsanA bharelA rAjA zrISeNa dasame bhave kaMI soLamA tIrthaMkara bhagavAna zAMtinAtha bane kharA ! * jaMbudvIpamAM AvelA bharatakSetranA ratnapura nagaranA zrISeNa rAjavI hatA. emane abhinaMditA ne siMhanaMditA nAmanI be rANIo hatI. indusena ne biMdusena nAmanA be putro hatA. rAjA nyAyathI rAja kare che. parAkramathI prajAnuM rakSaNa kare che. evAmAM zrI vimaLabodha nAmanA eka AcAryano temane samAgama thAya che. aMtaramAM paDeluM dharmanuM bIja A satsaMgathI pAMgare che. rAjA AcArya mahArAjano upadeza jIvanamAM utAre che. mohamAyAne vicAre che. prajAnA pAlanamAM khUba citta rAkhe che. eka vAra balabhUpa nAmano rAjA zrIkAntA nAmanI For Personal & Private Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara zrI zAMtinAtha potAnI putrI rAjakumArane ApavA Avyo. zrIkAntA khUba suMdara hatI. indusena kahe, huM ene paraNuM. biMdusena kahe, nahi. ema na bane. parAkramIne ja e vaze. ApaNA parAkramanI ApaNe parIkSA ApIe. baMne bhAI maMDyA laDavA. bIjAone to tamAzo jovAno thayo, paNa rAjA zrISeNane khUba du:kha thayuM. are ! pataMgiyA jevA A mohI putro prajAnuM kevI rIte pAlana ka2ze ? laDIne to potAnuM ne rAjanuM baMnenuM nukasAna karaze. teo indusenane samajAvavA gayA, to e tADukIne bolyo : 'enA pitAe mane zrIkAntA ApI che. tamane nAnA bhAI ta2pha vadhu prema che, eTale mane vAro cho. bhale laDAI karavI hoya to huM taiyAra chuM.' biMdusenane samajAvavA mAMDyo : "bhalA, zrIkAntAnA pitAe tamane laDAvI mAravA Ama karyuM che. samajI jAo, ne zAMtithI kAma lo.' pitAjI ! Apa vaccethI khasI jAo. A to amArA svamAnano savAla che. laDAI vagara Ano nikAla nahi Ave. biMdusena garvapUrvaka bolyo. For Personal & Private Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2.1 - rAjA zrISeNane khUba duHkha thayuM. emanuM citta udAsa banI gayuM. bane kumAroe to potapotAnA pakSa taiyAra karyA. laDAInI taiyArIo karI. duniyAne to laDAImAM jeTalo lAbha, eTalo zAMtimAM to nathI ja. sahu ekabIjAnA pakSamAM bhaLI laDAIno jeTalo lAbha levAya teTalo lAbha levA lAgyA. rAjA zrISeNe A badhuM joyuM ne vicAryuM ke mAmalo eTalI hada pahoMcyo che, ke koInI vAta koI sAMbhaLaze nahi. A raktapAta aTakAvavo hoya to mAre mAruM balidAna ApavuM joIe. A jIvano jIvanI rakSA sivAya vizeSa upayoga paNa zo che? emaNe sahastra pAMkhaDIvALAM kamaLa magAvyAM. emAM UMcI jAtanuM jhera chaMTAvyuM. A jhera sUMghatAMnI sAthe mANasanuM tALavuM phATI jAya. pachI emaNe sahune khamAvyA. khamAvIne paMca parameSThinuM dhyAna dharatAM kamaLa saMdhyuM. paLavAramAM e bebhAna banI jamIna para DhaLI paDyA. temanuM prANapaMkheruM UDI gayuM. rANIoe paNa te suMghI lIdhuM. teo paNa maraNane zaraNa thaI. A samAcAra bahAra phelAtAM badhe hAhAkAra thaI rahyo. laDavA mATe medAnamAM khaDA thayelA putro paNa potAne kAraNe mRtyu pAmelAM mAtApitA pAse AvyA. For Personal & Private Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI zAMtinAtha A prasaMge cAraNa muni tyAM AvyA. temaNe sahune upadeza Apyo, ne kahyuM : "mAtApitAnAM mRtyunA kAraNa banelA tamAre vicAra karavo joIe. sArA nimitte maranAranI sadgati ja thAya che, paNa durgatinA kAraNarUpa mAyA-mohano tamAre tyAga karavo joIe." bane kumAro zaramAyA. temaNe laDAI choDI dIdhI. arasaparasa mAphI mAgI. chevaTe rAjapATa paNa choDI tapa karI mokSa meLavyo ! rAjA zrISeNanA eka balidAne keTalAM kAja sAryA ! jaMbudvIpa che. mahAvidehano puSkala nAmano vijaya che. puMDarIka nAmanI nagarI che. tyAM megharatha rAjA che. eka vakhata pauSadha vrata laIne beThA che. sAme gokhamAM eka bhoLuM kabUtara ghaTara ghU...ghaTara ghU karatuM gela karI rahyuM che. rAjya calAvanAranI jiMdagImAM ciMtAno kaMI pAra che ! A bhoLA paMkhInI bhoLapa para rAjAne bhAva Upaje che. rAjAjI vicAre che : kevI sukha ane nirAMtanI jiMdagI jIve che A bhoLuM jAnavara ! ApaNA to divasa duHkhamAM ne rAta upAdhimAM jAya che. svakarma ne svadharma vize vicAra karavAnI to phurasada ja kyAMthI lAvavI ! rAjA Ama vicAre che, ne manamAM samatA-bhAva race che. For Personal & Private Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2.1 .:.:.: . : evAmAM bArI pAse havAmAM susavATo saMbhaLAyo. pavananI pAMkha para AvatI eka tINI cIsa kAne paDI. rAjAe joyuM to ghaDI pahelAM gela karatuM kabUtara be paga vacce Doka nAkhIne bhayathI kAMpatuM hatuM, jANe eNe yamarAjane joyo na hoya ! are, koI karatAM koI ahIM nathI, ne bhoLuM kabUtara ATaluM Dare che kema ? huM rAjA jevo rAjA, pRthvI AkhIno pALanAra sAme beTho chuM, pachI koI jIvane bhaya zAno? rAjA potAno dharma vicArI rahyo, tyAM to tIranA vege eka zikArI bAja aMdara dAkhala thayo. eNe bhayathI adhamUA thayelA kabUtara para potAno khUnI paMjo nAkhyo. kabUtara UDIne rAjAnA khoLAmAM chupAI gayuM. rAjAjIe kabUtarane potAnI chAtIe cAMpyuM, ne bolyA : re krUra bAja ! A bhoLA paMkhIno saMhAra karatAM tane jarAya lAja-zarama AvatI nathI ?' bAja pakSIne jANe vAcA phUTI ! e kahevA lAgyuM : rAjAjI, jIvanA Azare jIva rahyo che. DAhyA thaIne kAM bhUlo? tame bhUkhyA ho ne bhojana meLavavA udyama karo, emAM pApa zuM? huM bahu bhUkhyo chuM. ne A mAruM bhojana che.' 'tArA peTanI agana ThAravA A bhoLA kabUtarano bhoga levo che ?" rAjAjI, samaju cho, chatAM kema samajatA nathI ? tame For Personal & Private Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara zrI zAMtinAtha ene bacAvazo, to huM marI jaIza. dayA evI na hovI joIe ke je eka jIvane bacAve, bIjAne mAre. vaLI A kabUtara para mAro haka che. koInA hakanI rAjAthI nA kema paDAya ?" bAja bolyo. eNe rAjAne bole bAMdhI lIdhA. tuM mAge te ApuM, paNa A nirdoSa kabUtarane choDI de.' 'eka zarate choDuM ? eTalA vajananuM koI mANasa potAnuM mAMsa mane Ape.' rAjA vicAra karI rahyA. mANasanuM mAMsa kema apAya ? eka jIvane bacAvavA bIjA jIvanI hatyA kema thAya ? ane jo ema na thAya to pachI A bAja paMkhI bhUkhyuM marI jAya enuM zuM ? Akhare rAjAe vicAra karyo, ke dayAdharmanuM pAlana potAnA dehathI ja karavuM sAruM ! paNa paLabhara vicAra Avyo : are, eka sAdhAraNa kabUtarane bacAvavA mAro rAjAno deha ApI devo ? bIjI paLe vicAra Avyo ke nAnuM ke moTuM, kartavya te kartavya ! rAjAjIe kahyuM : bhAI sIMcANA ! huM dayAdharmano pALanAro chuM. mArAthI eka jIvane sukha ApavA bIjA jIvane duHkha na apAya. duHkha koIne devAnuM hoya to dayAdharmI potAnA dehane ja de ! A kabUtaranA bhArobhAra mArA dehanuM mAMsa tane ApuM chuM, te laIne tuM Ane choDI de !' rAjAjI, jevI tamArI marajI, paNa kabUtaranA vajanathI For Personal & Private Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2- 1 jarAya ochuM ke vadhatuM nahi lauM !' bAja bolyo. rAjA kahe : "bhAI, trAjave toLI leje ne ! rAjAe to trAjavuM magAvyuM. eka pallAmAM kabUtarane mUkyuM. bIjA pallAmAM potAnI jAMghamAMthI kApIne mAMsano TukaDo mUkyo, paNa halakuM lAgatuM kabUtara bhAre vajanadAra nIkaLyuM. rAjAe potAnA zarIrano bIjo bhAga kApIne mUkayo, paNa potAnuM palluM UMcuM ne UMcuM ja rahyuM. rAjA megharatha vimAsaNamAM paDI gayA. koI iMdrajALa jevuM emane lAgyuMpaNa game te hoya, pote to potAnuM kartavya bajAvavuM ja joIe. Akhare teo potAnuM mastaka kApIne trAjavAmAM nAkhavA taiyAra thayA. ane jevI emaNe potAnuM mAthuM kApavA talavAra hAthamAM uThAvI ke ekadama koIe emano hAtha jhAlI lIdho. ekAeka divya vAjiMtra vAgyAM, dizAo prakAzathI bharAI gaI, havA sugaMdhI banI gaI. alokika tejathI jhaLAMhaLAM thatAM eka deva ane devI sAme hAtha joDIne UbhAM hatAM, ne mukhethI bolatAM hatAM. dhanya rAjan ! dhanya tAro dayAdharma ! AvA dayAdharmIno pRthvI para vijaya hajo ! rAjanuM e kabUtara kabUtara nahotuM ne bAja e bAja nahoto, paNa satiyAMonAM satanuM pArakhuM devo A rIte kare che ! vratanI khAtara tArA A balidAnathI pRthvI For Personal & Private Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI zAMtinAtha 11 h t . .t. . . para tAro yaza vyApaze, ne eka dahADo tAro AtmA ucca zreNIe caDhato caDhato bhagavAna zAMtinAthanA bhavamAM pRthvIne uddhAraze." nAnAmAM nAnA kartavyanA pAlananI khAtara paNa je potAno bali Ape che, tenuM haMmezAM kalyANa thAya che. pratyeka bhavamAM kaMI ne kaMI paramArthanuM kAma karanArano beDo pAra na thAya to kono pAra thAya ! enI lakhacorAzIno aMta na Ave to kono Ave ! rAjA zrISeNa ne rAjA megharatha jevA rAjAono mahAna AtmA have aMtima vAra pRthvI para avatarato hato. bharatakSetra hatuM. kuru deza hato. hastinApura nagara hatuM. vizvasena rAjA hatA. acirAdevI rANI hatAM. dezamAM keTalAka vakhatathI roga cAlato hato. badhe azAMti prasaratI hatI. mANasanA jIvanano bharoso nahoto. evAmAM bhAdaravA mAsanI eka rAte rANIne cauda svapna AvyAM. jyotiSIoe kahyuM ke koI mahAna AtmA rANIjInI kUkhe avataraze. ane e vAta sAcI TharI. bIje ja divase marakI zAMta thaI. AkhA rAjyamAM zAMti prasarI rahI. jeTha mahinAnI eka rAte rANIjIe putrane janma Apyo. kevo putra ! trilokamAM For Personal & Private Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI: 2.1 ....... ... ajavALAM thaI rahyAM ! sahu kahe : "ApaNane zAMta thaI, mATe nAma rAkho zAMtinAtha ! zuM rUpa, zuM guNa ! badhA kahe, rAjakuMvara cakravartI rAjA thaze. cha khaMDa pRthvI ghera karaze. zAMtinAtha yazomatI nAmanI kanyA sAthe paraNyA. cakrAyudha nAme putra thayo. have to parAkramI rAjA zAMtinAtha vijaya karavA mATe medAne paDyA, paNa jyAM gayA tyAM badhA temanI AjJA svIkArI rahyA. kharekhara zAMtinAtha cakravartI rAjA banyA. cha khaMDa sAdhI pRthvInA svAmI banyA. riddhi-siddhino have zo tUTo hoya ? paNa e to saMsArane mAyAnagarI mAnatA hatA ! eka divasa emaNe sarvasvanuM dAna karyuM, sarvasvano tyAga karyo, ne anagAra banI cAlI nIkaLyA. eka cakravartI rAjA AvI rIte tyAga kare, e to Azcaryano viSaya banI rahe. hajAra rAjAo emanI pAchaLa cAlI nIkaLyA. tapa karatAM, dhyAna dharatAM, upadeza karatAM prabhu Thera Thera vicarI rahyA. eka divasa potAnA putra cakrAyudhane upadeza ApavA hastinApura padhAryA. putra paNa abhyAsI hato, eNe ghaNA prazno pUchayA. bhagavAne yogya kathAo sAthe tenA uttaro ApyA. For Personal & Private Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI zAMtinAtha 13 cakrAyudhane paNa vairAgya Avyo. teNe potAnA putra koNAcalane rAja ApI dIkSA lIdhI. Ama jagatanuM kalyANa karatAM bhagavAna sametazikhara para nirvANa pAmyA. gajapura avatArA, vizvasena kumArA. avanitale udArA, cakkavilacchI dhArA. pratidivasa savArA, sevIe zAMti sArA. bhavajaladhi aparA, pAmIe jema parA. azaraNanA AdhAra, dukhiyAnA belI, azAMtimAM zAMti sthApana karanAra bhagavAna zrI zAMtinAtha amAruM, tamAruM, sahunuM kalyANa karo. For Personal & Private Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI: 2.1 14 tIrthakara zrI zAMtinAtha vaMza saMkSipta paricaya mAtA - acirA pitA - vizvasena nagarI - hastinApura - ikvAku gotra - kAzyapa cihna - mRga varNa zarIranI UMcAI - 40 dhanuSya yakSa - garuDa yakSiNI - nirvANI kumArakALa - 25 hajAra varSa rAjyakALa - 50 hajAra varSa chaThyakALa - 1 varSa kula dIkSAparyAya - 25 hajAra varSa AyuSya .1 lAkha varSa - suvarNa For Personal & Private Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI zAMtinAtha 15 paMca kalyANaka - 36 tithi sthAnanakSatra nakSatra cyavana zrAvaNa vada 6 sarvArthasiddha bharaNI janma vaizAkha vada 13 hastinApura bharaNI dIkSA vaizAkha vada 14 hastinApura bharaNI kevaLajJAnI poSa suda 9 hastinApura bharaNI nirvANa vaizAkha vada 13 sanmedazikhara bharaNI prabhuno parivAra guNadhara kevalajJAnI - 4300 mana:paryavajJAnI - 4000 avadhijJAnI 3000 vaikriya labdhidhArI 6000 caturdaza pUrvI 800 carcAvAdI 24OO 62,000 sAdhvI 61,600 zrAvaka 2,90,000 zrAvikA 3,93,000 sAdhu For Personal & Private Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI mallinAtha jUnA jamAnAnI vAta che. jyAre sahu khAdhepIdhe sukhI hatAM. pahereoDhe pUrAM hatAM. khetaromAM anna UbharAtAM. navANomAM nIra chalakAtAM. na koInuM koI corI letuM. anna, vastra ne AbarU sahune sahujogAM maLI rahetAM. e kALe thayAM eka rAjakumArI. rUpa to dehanA khoLiyAmAM mAya nahIM. guNa to gaNyA gaNAya nahIM. mAMDI mITa to maMDAya nahIM. mA-bApanAM sAta khoTanAM dIkarI. dIkarI te paNa kevAM? sAta jodhAramala dIkarAonI bhUkha bhAMge tevAM. emanuM nAma mallikA. sItA satI jyAM pedA thayAM, e ja pavitra mithilAmAM teo janmyAM. emanA janmathI pRthvI vadhu pavitra banI. mithilAnA rAjA kuMbha emanA pitA. rANI prabhAvatI emanAM mAtA ! rANIne moTI uMmare odhAna rahelAM. aneka suMdara svapna For Personal & Private Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI mallinAtha * _ _ _ _ _* AvelAM. sahu koI kahe, rANIjI, tamArA peTe nakkI koI pratApI AtmA avatAra dharaze. tamArI ikotera peDhIne tAraze. verImAM vahAla karAvaze. AtmAnAM ajavALAM karaze. emAM pote nAhaze, jagatane navarAvaze. pUrA divase ne pUrA mAse, Aso suda agiyArase, rANIe putrIno janma Apyo. aho rUDI evI dIkarI ! rUparUpano aMbAra ! teja tejano bhaMDAra ! joIe ne mana hasuM hasuM thaI jAya. AMkhomAM evuM kAmaNa ke ApoApa vahAla chUTe ! pitA kahe, dhanya putrI. mA kahe, dhanya beTI ! teM eke amArI jaNyAMnI bhUkha bhAMgI. dIkarI to divase na vadhe eTalI rAta vadhe. rAte na vadhe eTalI divase vadhe. jyAM jAya tyAM suvAsa phelAve. enuM nAma rAkhyuM mallikA ! rAjA kuMbha kahe, mAre to dIkarI dIkarA karatAM vizeSa che. e rAja saMbhALaze, pATa saMbhALaze, prajAne rUDI rIte pALaze. amArI sAta peDhIne ujALaze. kumArI mallikAne yogya uMmare bhaNavA mUkyAM. kaLAmAM to jANe kaLAsvAminI ! vidyAmAM to jANe sarasvatIno bIjo avatAra. moTA moTA paMDitothI vAda kare. magadUra konI che, ke rAjakuMvarIne harAve. badhI kaLAo, badhI vidyAo, badhA saMskAro rAjakumArI jANe gaLathuthImAMthI ja zIkhIne AvyAM For Personal & Private Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 jaina bAlagraMthAvali zreNI : 2 - 1 hatAM ! dIkarInAM pagalAM evAM ke thoDAM varSe rANIne dIkaro Avyo. mallikAne bhAI Avyo, nAma rAkhyuM malladinna. bahena bhAIne uchere. bhaNAve gaNAve. bhAI moTI bahenane guru pramANe. bahenanuM vacana uthApe nahIM. bahenanuM veNa TALe nahIM. bahenanI AmanyA lope nahIM. bahena paNa kevI ! vakhata Ave vajrathIya vadhu kaThora lAge. vakhata Ave phUlathIya vadhu komaLa lAge. ramatamAM ke gamatamAM, bhaNavAmAM ke gaNavAmAM bahena koIthI ochI na Utare. rAjakumArI mallikAne joI sahunuM mana Thare. cAle to kaMku gare, bole to phUla jhare, hase to jANe hIrA jhage. loka kahe, A to nakkI koI avatArI, devAMzI AtmA. ATalAM rUpa ane ATalA guNa maratalokanA mAnavIne na hoya. * jevuM mithilAmAM rAjA kuMbhanuM rAja, evAM to aneka rAja e veLA bharatakSetramAM hatAM. kozalanuM rAja, kAzInuM rAja, aMganuM rAja, pAMcAlanuM rAja, kuNAlanuM rAja ! zUravIra rAjAo tyAM rAja kare. badhA bhalA ne prajAnA pALanAra, paNa eka vAtanI ghelachA badhAmAM. deza-paradeza para caDAI laI jaI laDavAnA bhAre zokhInaH ne deza52dezanI suMda2 strIo paraNI lAvIne ekaThI karavAnA For Personal & Private Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI mallinAtha 19 bhAre utsAhI. A kAraNe aneka jhaghaDAo rAjamAM ne aMtaHpuramAM cAlyA kare. koIe UMce sAde kaMI vAta karI ke nIkaLyA laDavA. koIe koI suMdara strInI bhALa ApI, to nIkaLyA paraNavA. eka divasa hastinApuranI rAjasabhAmAM Avo khaLabhaLATa macI gayo. vAta ema banI ke, eka citAro suMdara eka chabI laIne Avyo hato. e hato peTabaLyo. peTabaLyo gAma bALe, e kahevata jANItI che. vAta ema banelI ke rAjakumAra malladine dezodezathI citArAone mithilAmAM teDelA. e eka citrazALAnuM nirmANa karatA hatA. dUradUrathI eka kuzaLa citAro Avelo. bhAre hoziyAra. enI pIMchI phare ne citramAM prANa jAge. eNe zIla ane sauMdaryanI mUrti rAjakumArI mallikAne nIrakhyAM. are, AvAM manuSyadehanAM rUpa ! ene cItaruM to mArI pIMchI amara banI jAya. eNe bhAre hoMzathI citrasabhAmAM rAjakumArI mallikAnuM citra doryuM. citrasabhA pUrI thaI. kumAra malladina e nIrakhavA AvyA. AvatAM to AvyA, paNa sAme ja bahena mallikA UbhelAM joyAM. zRMgAranA A dhAmamAM pUjanIya bahena kyAMthI? AmanyA rAkhanAra bhAI, cAra DagalAM pAcho hakyo. zaramano pAra na rahyo. For Personal & Private Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2.1 .t.n .n.t.t. citArAe potAnI kaLAno vijaya joyo. eNe hoMzamAM ne hoMzamAM kahyuM : "zrImAna, zaramAvAnI jarUra nathI. e to mAtra citra ja che." kumAra A sAMbhaLI khIje baLyo. 'are avivekI citArA, tuM zuM bhaNyo? tane yogya-ayogyano leza paNa viveka nathI. mArI citra sabhAmAM mArAM pUjanIya bahenanuM citra ! re mUrkha ! tane zarama na AvI A citra doratAM ? bahena joze to zuM kaheze? atyAre ne atyAre ahIMthI dUra thA !" inAmanI AzAmAM rAcatA citArAne dezanikAlano hukama thayo. bicAro baLabaLate bapore paherele lUgaDe cAlI nIkaLyo. manamAM niradhAra karyo, ke AnuM vera huM jarUra vALIza. citAro bIjI kaI rIte vera vALe ? eNe kumArI mallikAnuM suMdara citra taiyAra karyuM, ne Avyo hastinApuranI rAjasabhAmAM. rAjAne chabI batAvIne kahe : rAjAjI, phUla to ghaNAM nIrakhyAM haze, koI jAInuM, koI jUInuM, koI DolaranuM, koI pArijAtanuM paNa AvuM phUla to nahIM joyuM hoya ! rAjA kahe, are, kevuM e phUla ! kayA bAgamAM joyuM ? citAro kahe, mahArAja, mithilAnA bAganuM phUla eTale mAnavaphUla. enuM nAma mallikA. rAjA kuMbhanI putrI ! citArAe Ama vAtamAM moNa nAkhyuM, ne pachI batAvI chabI ! chabImAM to zuM pUchavuM! rAjA to gAMDo thaI gayo. eNe kahyuM : For Personal & Private Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI mallinAtha 21 mokalo pradhAnajIne, mokalo purohitajIne ! mUko mAguM !" citAro kahe : mahArAja, moDA paDazo to rajhaLI paDazo. aneka rAjakumAroe mAgAM mUkayAM che. rAjAe jojanagaMdhA sAMDhaNI para mAguM mokalyuM. citArAe joyuM ke potAnA pAsA pobAra paDyA che. eTale vadhyo AgaLa. ATaluM karyAthI ene saMtoSa nahoto. e kadAca mAguM svIkArI le, to laDAvavAnI potAnI dhAraNA dhULa maLe. pharato pharato kAzI dezanI rAjadhAnI vArANasImAM Avyo. tyAM rAjA zaMkha rAja kare. citAro mujaro karIne darabAramAM hAjara thayo. hAjara thaIne chabI bheTa dharI. "kyAMnI che rAjakuMvarI ?" "mahArAja, mithilAnI. pRthvIlokanI padamaNI che. dezavideza pharyo chuM, paNa AvAM rUpa bhALyAM nathI ! mArI chabI to e kuMvarInA rUpano somo bhAga paNa jhIlI zakI nathI." are, meM paNa enuM nAma sAMbhaLyuM che." zA mATe nahIM, rAjana ! sUraja kaMI chAbaDe DhaMkAya. are, e jevAM divya kuMDaLa pahere che, evAM kuMDaLa paheranArI bIje kyAM che ? enI eka joDa hamaNAM khaMDita thayelI. mithilAnA sonI rAtadivasa mahenata karI marI gayA, paNa na For Personal & Private Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2.1 . . .t. .t. banAvI zakayA. bicArAo rAta mAthe laIne nAThA. ApanA ja zaheramAM AvIne vasyA che. khAtarI karavI hoya to karI juo." are, emAM khAtarI kevI ! sArI haze, to mAnatI thazeH nahIM to aMtaHpura moTuM che. aneka rANIo che, emAM eka vadhu. jAo, purohitajIne kaho ke tAkIde mAthuM mUke. A tarapha Ama banyuM. tyAM vaLI caMpAnagarInA rAjavIe eka dahADo keTalAka vahANavaTIo pAsethI A nAma sAMbhaLyuM. rAjA kahe, are, tame deza-videza bhamI AvyA, paNa kaMda navI navAI jANI lAvyA? vahANavaTIo kahe : "bIjuM to ThIka, paNa mithilAnI rAjakumArI mallikAnAM rUpa-guNa vize khUba sAMbhaLyuM. kahe che ke, pRthvI para hajI evI kanyA janmI nathI, ne janmaze paNa nahIM. caMpAnagarInA rAjA kahe : "kaho purohitajIne ! mAguM nAkhe !' suMdara strInuM nAma sAMbhaLI jenA moMmAMthI haMmezAM lALa jhare che, evA kozalanA rAjAe paNa A divya kumArikA vize sAMbhaLyuM ne mAguM mokalyuM. cha rAjAonA sevako daDamajala karatA mithilAnagarI jaI pahoMcyA, tyAre rAjAjIe AdaramAna dIdhAM. vivekathI For Personal & Private Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI mallinAtha - - - - - vAta pUchI. sahunI vAta sAMbhaLIne kahyuM bhAIo, dilagIra chuM, ke tamane nA kahevI paDe che. mArI putrI mAre putrasamAna che. eNe jIvanabhara brahmacAriNI rahevAno nirNaya karyo che." sahu nirAza thaIne pAchA pharyA. jaIne potAnA rAjAone vAta karI. badhA garjI UThyA : "are, badhuM tarakaTI che. Ama kahIne bIje kyAMya paraNAvavI haze. are, A to strIratna ! ema ne ema, rAjIkhuzIthI mAne to ThIka, nahIM to jorajabarIthI paraNI lAvIzuM. kanyAharaNa to jUno rAjadharma che. DaMkonizAna devAyAM. lazkara sAbadAM thayAM. rAjA kuMbha Dare evA nahotA. sAmI chAtIe chae rAjAnI khabara levA taiyAra thayA. mithilA pAsenA moTA medAnamAM sAmasAmI chAvaNIo paDI. eka tarapha cha rAjAnAM lazkaro. eka tarapha ekaluM mithilAnuM lazkara ! nizAnaDaMkA gaDagaDe che. zaraNAIo gAje che. ghoDA haNahaNATI de che. lazkara hAkoTA kare che. DAhyA kumArI mallikA vicAre cheH are, mAre kAraNe A yuddha thaze. A badhA ajJAnI che. ajJAnIne moha thAya ja. mAre teonI upara tiraskAra na karavo joIe. dayA ne sahAnubhUti batAvavI joIe. ajJAnI tarapha gusso zA mATe ? For Personal & Private Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2.1 n.t.th. .t. kAMIka yukti karI mAre temanI sAna ThekANe ANavI joIe. rAjakumArIe kaLA-kArIgarI karanArane bolAvyA. teone kahyuM: AbehUba mArA jevI ja sonAnI mUrti banAvo. mArA jevAM ja vastra, AbhUSaNo ne alaMkAra paherAvo. bhalabhalI AMkho bhulAvo khAya evI karAmata karo. sonAnI pUtaLIne aMdarathI polI rAkhajo. mAthe DhAMkaNuM rAkhajo." are, eka tarapha laDAInA dora ne bIjI tarapha rAjakumArIne A zI ramata sUjhI ? rAjA kuMbha vicAramAM paDyA che. kumAra malladina vimAsaNa kare che. mUrti thaI pUrI ! are, AbehUba rAjakumArI joI lo ! eka banAvyuM suMdara makAna. enuM nAma mAyAmaMdira. emAM vaccovaca e mUrti padharAvI. baMne bAju traNa-traNa siMhAsana mukAvyAM. pitAjI kahe: putrI, tuM zuM kare che, e ame kAMI samajatA nathI, paNa eTaluM samajIe chIe, ke tuM vivekI che. vivekI kare te sAruM ja hoya. "pitAjI, huM laDavA AvelA rAjAone samajAvavA mATe A badhuM karuM chuM.' "samajAvavA ? e pAmara mohI rAjAo tArAthI samajaze? are, beTI ! laDAIthI DarIza nahIM. amArA For Personal & Private Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara zrI mallinAtha khoLiyAmAM jIva haze, tyAM sudhI tAro vALa vAMko nahIM thAya." pitAjI, huM saMsAramAM laDAI karAvavA mATe janmI nathI. mAro janma to saMsAramAM cAlatAM yuddha baMdha karAvavA mATe che. jeo mArI mUrti joIne mohAMdha thayA che, temanI AMkho e ja mUrtithI ughADI nAkhavA mAguM chuM. Apa teone atre bolAvo. huM temanI sAthe vAtacIta karIza." tuM? putrI ! mane Dara lAge che. e pAmaro..." pitAjI, ApaNe nirmaLa ne nibhaya hoIe, pachI yamarAjathI paNa DaravA jevuM nathI. vaLI tame strInI zakti jANatA nathI. zIlavaMtI strI cittA ke vAghathI paNa DaratI nathI. saMsAramAM evo koI puruSa nathI, ke je evI strInI pAse na namyo hoya. Apa leza paNa bhIti rAkhazo nahIM." rAjA kuMbhe badhA rAjAo pAse dUta mokalyo. kahevaDAvyuM ke kumArI mallikA tamane maLavA mAge che. rAjAo to rAjInA reDa thaI gayA. suMdara kapaDAM ne alaMkAro sajI, banIThanI sahu maLavA AvyA. dareka manamAM vicAre, ke mallikA mane ja pasaMda karaze. A bIjA rAjAo to mArI pAse kevA kuMbhAra jevA lAge che. Ama vicAratA koI mUcha maraDe che, to koI khoMkhArA khAya che. rAjakumArIe banAvelA mAyAmaMdiramAM mulAkAta goThavavAmAM AvI. eka rUpavatI dAsIe teonuM svAgata For Personal & Private Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2-1 karyuM ne darekane Asana ApyuM. are, rAjakumArI mallikA hAthamAM phUlamALA laI kyAranAM hAjara hatAM. kevuM rUpa ! kevI mohanI ! are, aMtapuramAM to atyAra sudhI ApaNe kubajAo bharI. kumArInI suMdaratA mATe je sAMbhaLyuM hatuM, te kharekhara sAcuM che ! traNa bhuvanamAM ajoDa sauMdarya ! kumArInA hAthanI mALA levA sahu AgaLa dhasavA lAgyA. rakhene pAchaLa rahI jaIe ne kumArInI najara potAnA upara na paDe. ekabIjAnI AMkhamAM IrSAno agni saLagI UThyo. mArAmArI thavAnI taiyArI hatI : tyAM pAchaLanA bAraNAmAMthI rAjakumArI mallikAe praveza karyo, laDavA mATe taiyAra thayelA rAjAo eka najare nIrakhI rahyA. are, sAme UbhelI kumArI sAcI ke have AvI te ! bhUlyA. sAcI kumArikA to have AvyAM. ahA, zuM suMdaratA! pApa bhAvanA ja manamAMthI marI jAya. kevuM nirmaLa hAsya, ughADI talavAra ApoApa myAna thaI jAya. aMdhArI rAtamAM jenAM pagale ajavALAM thAya, evAM e rAjakumArI ! "rAjana, Asana para birAjo." zabdomAM paNa jANe baLa hatuM. rAjAo ThaMDA paDIne besI gayA. "he rAjana, tame mane kadI nIrakhI nathI. mArI chabI dekhI ane tamane mArA para moha thayo, paNa mArI sAcI chabI tame joI nathI. Aje e batAvI mAre tamAro moha dUra karavo che. dAsI, mUrtinuM For Personal & Private Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara zrI mallinAtha DhAMkaNuM kholI nAkha !'' dAsIe mUrtinuM DhAMkaNuM kholI nAkhyuM. ekadama badhe badabo prasarI rahI. rAjAoe nAke rUmAla dharyA. rAjakumArI maMda maMda hasatAM bolyAM: tame nAke rUmAla kema dharyA ? je mUrtinA mohathI tame laDavA AvyA cho, emAMthI ja A nIkaLe che. meM becAra divasathI khAvAnuM, pIvAnuM, ne bIjI miSTa vastuo emAM nAkhI che. kevuM enuM pariNAma ! are, cAra divasanA khorAkanI keTalI durgaMdha, tyAre jemAM haMmezAM khorAka paDato hoya, tenI zI dazA haze ! A suMdara dekhAtuM zarIra lohI, thUMka, mUtra, ane viSTAno gADavo che. emAM game teTalI suMdara vastu nAkho, paNa durgaMdha banIne bahAra nIkaLe che. AvA zarIra para tame moha pAmyA cho?'' 27 bole bole amRta jharatuM hatuM. rAjAo zo javAba Apavo enI vimAsaNamAM paDyA. rAjakumArI AgaLa bolyAM: 'dehanI bAhya suMdaratA pAchaLa tame ghelA banyA cho, paNa kadI AtmAnI suMdaratAno vicAra karyo ? tamane nathI lAgatuM ke ATaATalAM dhanadolata ne sukhasagavaDa maLyA chatAM, tame sukhI nathI ! tamArA aMtaHpura haiyAhoLI jevAM che. tamArAM mana zvAna jevAM che. tame pelA kabUtara para tarApa mAratA bAja jevA che, je nathI jANatuM ke potAnI pAchaLa tIra caDhAvIne zikArI khaDo che.'' For Personal & Private Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2.1 chae rAjAo ekabIjA sAmuM jovA lAgyA. badhA zaramAyA ne bolyA: "he devAnupriya, tame je kaho cho, te sAcuM che. ame bhUlyA. ame pastAIe chIe. amAro uddhAra karo." "he mahAnubhAvo, huM tamAro zuM uddhAra karIza. tamArI dRSTi sudhAro. dRSTi sudharaze, eTale sRSTi sudharaze. tame strI tarapha sanmAnanI vRtti rAkho, saMyama jALavo. strI mAtrane vilAsanuM sAdhana na mAno. suMdara strIne nIrakhI kevaLa moha kema thAya ? jenA peTamAMthI tame pedA thayA, e mAtAnI yAda kAM na Ave ? tamArI vahAlI bahenIno khoLo kAM yAda na Ave ? tamArI putrInI mamatA kAM na dekhAya ? strI to jagatanI zakti che. enA para kudRSTi na rAkho. to tamane zAMti maLaze. tamArI ardha laDAIo ochI thaI jaze. tame sukhe jIvazo. strInuM rUpa mAtra ja jo tamane lalacAve, to jANajo ke tame mANasa nahIM, paNa pazu ja cho." A megha jevI gaMbhIra vANI pAse rAjAo zuM kahe ? rAjakumArIe vaLI kahyuM: meM tamAma prakAranAM kAmasukhono tyAga karyo che. strIpuruSono sAco dharma mATe saMsAramAM pravartAvavo che. rAga ane dveSanA jhaghaDAmAM paDelA saMsArane ugAravo che. ane e mATe naiSThika brahmacAriNI rahevA mAguM chuM. TUMka samayamAM huM vadhu sAdhanA mATe A sukhasAhyabI paNa choDavA icchuM chuM." For Personal & Private Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara zrI mallinAtha "amAruM paNa kalyANa karo. he devAtmA, tame amArA guru thayAM cho. ame paNa sAcA sukhano mArga levA icchIe chIe. ApanA pitAzrInI paNa mAphI mAgavA icchIe chIe.'' 29 "rAjakAjanI tamArI javAbadArI pUrI karo, pachI Avo, e mArga sadA sahune mATe khullo che.'' rAjakumArIe javAba ApyoH ne badhA rAjAone laIne potAnA pitA pAse AvyAM. sahu hetathI maLyA. AnaMda AnaMda vartI rahyo. rAjakumArI mallikAnI hatI tenAthI vadhu khyAti dezodezamAM prasarI rahI. A pachI thoDe divase kumArIe gharabAra tajyAM. mAtApitAe ghaNAM rokyAM. kumAra malladinne kahyuM: bahena, A rAja tame lo. tame prajAnuM jeTaluM kalyANa karazo, teTaluM bIjuM koI nahIM karI zake.'' paNa rAjakumArI to pRthvI zobhAvavA janmyAM hatAM. potAnA jJAna ne anubhavono lAbha ApavA eka divasa mithilAmAMthI paherye lUgaDe ne khAlI hAthe, koInA sAthasaMgAtha vagara, cAlI nIkaLyAM, gAmaDe gAmaDe pharavA lAgyAM. vanajaMgalamAM 2hevA lAgyAM. duSkara evAM tapa tapavA lAgyAM. lUkhuMsUkuM je kaMI maLe te khAIne, ne na maLe to upavAsathI calAvI levA lAgyAM. pelA rAjAo, bIjAM aneka strIpuruSo emanAM bhakta For Personal & Private Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI : 2 - 1 banyAM. emanA jJAnapravAhamAM badhAM taravA lAgyAM. uttare himAlaya, dakSiNe viMdhyAcaLa, pazcime kurukSetra ne pUrvamAM prayAgamAM teo khUba ghUmyAM. aneka jIvonuM kalyANa karyuM. loko emane mallinAthanA nAme pUjavA lAgyA. aneka varSo sudhI A pramANe lokakalyANa karI, sametazikharanA pahADa para AvyAM. 30 ahIM teozrI nirvANa pAmyAM. ogaNIsamA tIrthaMkara tarIke Aja paNa e pAme che. pUjA For Personal & Private Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara zrI mallinAtha 31 tIrthakara zrI mallinAtha pitA saMkSipta paricaya mAtA - prabhAvatI - kuMbha nagarI - mithilA vaMza - ikvAku gotra - kAzyapa cihna - kuMbha varNa - nIla zarIranI UMcAI - 25 dhanuSya yakSa - kubara yakSiNI - dharaNapriyA kumArakALa - 100 varSa rAjyakALa - nahIM chabakALa - 1 prahAra kula dIkSAparyAya . 54,900 varSa AyuSya - 55 hajAra varSa For Personal & Private Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI: 2.1 -- paMca kalyANaka tithi sthAnanakSatra nakSatra cyavana phAgaNa suda 4 vaijayaMta azvinI janma mAgasara suda 11 mithilA azvinI dIkSA mAgasara suda 11 mithilA azvinI kevaLajJAnI mAgasara suda 11 mithilA azvinI nirvANa phAgaNa suda 12 sammadazikhara bharaNI prabhuno parivAra guNadhara - 28 kevalajJAnI - 2200 mana:paryavajJAnI - 1750 avadhijJAnI - 2200 vaikriya labdhidhArI - 2900 caturdaza pUrva - 668 carcAvAdI - 1400 sAdhu - 40,000 sAdhvI - 55,000 For Personal & Private Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ :: jaina bAlagraMthAvali zreNI: 2 kuila pustaka 10. 1. tIrthakara zrI zAMtinAtha, tIrthakara zrI mallinAtha 2. zrI bhadrabAhusvAmI, zrI siddhasena divAkara 3. rAjarSi prasannacaMdra, mahAmaMtrI abhayakumAra 4. mahAsatI sItA, satI mRgAvatI 5. zreNika biMbisAra, jJAnapaMcamI 6. khemo dedarANI, vIra bhAmAzA 7. zrI naMdiSeNa, jaina sAhityanI DAyarI 8. mayaNarekhA, IlAcIkumAra, dhanya ahiMsA 9. cakravartI sanatakumAra, vIra dhano 10. maMtrI vimaLazAha, mahAmaMtrI udayana For Personal & Private Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAmosiddha NamoAyariyA // thaUL satya, ahiMsA, vIratA ane mUlyaniSThA jevA guNone khIlavatI jaina bAla vAvali e UgatI peDhImAM caritro dvArA saMskAranuM saMvardhana karanArI che. tIrthakaronAM caritro, mahAna sAdhu-mahAtmAonI kathAo, dRSTAMtarUpa jIvana gALanAra satIonI dharmaparAyaNatA darzAvatAM A caritro bALakonA saMskAraghaDataramAM atyaMta upayogI bane tevAM che. emAMthI maLato nIti, sadAcAra ane saMskArano bodha bALakonA jIvana Serving Jin Shasan