Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ saradAranI vANI 1 saMkalana kumArapALa desAI kamiznarazrI, yuvaka sevA ane sAMskRti pravRttio ane sabhyasaciva saradAra vallabhabhAI paTela 125mI janmajayaMtI ujavaNI samiti, gujarAta rAjya, gAMdhInagara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sardar Ni Vani - 1 Edited by Kumarpal Desai prathama AvRtti : 19-6-2001 prakAzaka : kamiznarazrI, yuvaka sevA ane sAMskRti pravRttio ane sabhya saciva saradAra vallabhabhAI paTela 125mI janmajayaMtI ujavaNI samiti, bloka naM. 11, trIjo mALa, DaoN. jIvarAja mahetA bhavana gujarAta rAjya, gAMdhInagara- 382010 * nivedana * saradAra vallabhabhAI paTelanI 125mI janmajayaMtInA upakrame gujarAta rAjyanI ujavaNI samitie saradArazrInuM jIvana ane temanA vicAro AjanA samAjane prApta thAya ane emAMthI samAja preraNA meLave tevo Azaya rAkhI anekavidha, graMtho-pustakonuM Ayojana karyuM. AmAM saradAra vallabhabhAI paTelanuM jIvanacaritra, aMjalirUpe lakhAyelAM kAvyono saMgraha temanA vyaktitvane darzAvatA aMgrejI lekhonA anuvAdanuM pustaka temaja emanA spaSTa ane AgavA vicAro darzAvatI pustikA prakAzita karavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. e saMdarbhamAM A pustikAo prakAzita thaI rahI che. A pustikAomAM saradArazrInA mudra ke : vyavasthApaka, sarakArI phoTo lItho presa, amadAvAda
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ * anukrama * * nivedana * vicAro darzAvavAmAM AvyA che. ene judAM judAM zIrSako ApIne emaNe karelI mukhya vAtane upasAvavAmAM AvI che. AmAMthI navabhAratanA ghaDavaiyA evA zrI saradAra vallabhabhAI paTelanI vicArasaraNIno Alekha maLI raheze. A pustikAo nAnA kadanI hovAthI vyakti khIssAmAM rAkhI zakaze tema ja skUla, kaoNleja ane jAgRta nAgarikone e upayogI banaze evI zraddhA che. saradAra vallabhabhAI paTela 125mI janmajayaMtI ujavaNI samiti, gujarAta rAjaya, gAMdhInagara 1. ApaNo vAraso 2. samAnatA 3. puruSArtha 4. nirbhayatA 5. vinayanI keLavaNI 6. anyAyano pratikAra 7. madhusaMcaya 8. garIbAInuM ghaDatara 9. zramajIvIone 10. zaheranI saphAI 11. aspRzyatA 12. dUbaLA kema ? 13. ahiMsAno maMtra 14. tilakano vAraso 15. aMgreja sarakAra 16. ApaNuM svarAja 17. Izvara
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ * anukrama 18. kheDUtanI sthiti 19, mANasAInI keLavaNI 20. bhUkhamaro 21. krAMtino avatAra 22. svarAjano artha 23. niHzastra tAkAta 24. imAratano ghaDavaiyo 25. rAjadharma 2. gAmaDAnuM hita 27. zreSTha keLavaNI 28. amUlo avasara 29. AjhAdInuM jatana 30. satyAgraha 31. gAMdhIjInI zakti 32. rAjAono zokha 33. maraNano bhaya 34. ApaNAM zahero 35. pArasI koma * anukrama * 36. saMpIlA kheDUto 37. veTha prathA 38. racanAtmaka kALa 39. zreSTha senApati 4). ahiMsApAlana 41. tamArI laData 42. dArU niSedha 43. bahAdura banIe 44. gAMdhIjIno bodha 45. Dara zA mATe ? 46. prajAnuM RNa 47. polIsa 48. sAco gujarAtI 49. krAMtino kALa 50. ujjavaLa bhaviSya 51. saMpa para. vaphAdArI 53. julamI rAjA
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ * anukrama 54. aMgrejo jAva 55. hAthI ane magataruM 56. prabhuno tiraskAra 57. nArI keLavaNI 58. strIzakti 59. strIno adhikAra 60. gAMdhIjI para zraddhA 61. gAMdhIjI 62. kAyaratAno kaTTara zatru 63. nArIcetanA 64. saMkaTa sAme aDaga 65. sArI vAtano amala 66. rAjA ane prajA 67. aspRzyatAnuM kalaMka 68. garavI gujarAta 69. lohInI sagAI 70. svataMtratAnI bhAvanA 71. dezasevA 72. prajAno dharma 8 ka 3 4 5 37 69 90 31 72 73 74 75 76 37 * e dono 80 ApaNo vAraso mahAtmA gAMdhIjI AvyA tyAre rAja kIya jIvanamAM satya dAkhala thayuM. dariyAnAM mojAM upara jeno kAbU che evA pratApI rAjyanI sAme eka niHzastra, muThThI hADakAMno mANasa mAthuM UMcakI tene haMphAvI zake e hasavA jevI vAta nathI, paNa pratyakSa pramANa che, e ApaNe joI zakIe chIe. e zuddha satyAgraha pALavAnI zaktino prabhAva che. garIbanA belI mahAtmA gAMdhIjI jela gayA. paNa tethI ApaNe jarAye nirAza thavAnuM kAraNa nathI. temaNe ApaNe mATe akhUTa dolata vArasAmAM mUkI che. teno sadupayoga karavo, e ApaNA hAthanI vAta che. mahAtmA gAMdhIno Adeza che ke satya, ahiMsA ane Apabhoga e ja ApaNA rASTranI prakRti ane saMskRtine anukULa che. *
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne samAnatA | aspRzyanI vyAkhyA tame jANo cho ? prANInA zarIramAMthI jyAre prANa nIkaLI jAya che, tyAre te aspRzya thAya che. manuSya zuM ke pazu zuM, jyAre prANa vinAnuM thaIne, zaba thaIne paDe che, tyAre tene koI aDatuM nathI ane tene daphanAvavAnI athavA agnisaMskAranI kriyA thAya che. paNa jyAM sudhI manuSya ke prANImAtramAM prANa che tyAM sudhI te aspRzya nathI. e prANa prabhuno aMza che, ane koI paNa prANIne aspRzya kahevuM e prabhunA aMzano, prabhuno tiraskAra karavA barAbara che. dalita vargo ane ucca vargo vacce samAnatA sthApavAnI hoya to kahevAtA uccavarNI lokoe dalitone sAru ghasAvuM, bhogo ApavA ane temane namatuM ApI, potAne darajja ANI besADavAmAM ja potAnI jIta mAnavI. na 10 | na puruSArtha _kevA kaparA samayamAM ApaNe jIvIe chIe | ane enI muzkelIo kevI moTI che te barAbara. pichAnavAnI mArA dezabAMdhavone pharI eka vAra apIla karuM chuM. Avo kaThaNa kALa pedA karavAnI javAbadArI konI che ane te cAlu rAkhavAmAM vAMka kono che e zodhavAnuM kAma ApaNe bhAvi | itihAsa para choDIe. ekabIjAno vAMka kADhavAnuM ane ekabIjAnI khaNakhoda karavAnuM hamaNAM ApaNe choDIe. e majA bhogavavAno vakhata Ave tyAre bhale e mATe jemane hoMza hoya te potAnI hoMza pUrI pADe, Aje ApaNane e majA pAlave evI nathI paraspara vAMka kADhavo ane ekabIjAnI khaNakhoda karavI emAMthI Aje ApaNe kaMI vaLe ema nathI. ethI UlaTuM, navI racanA karavAno puruSArtha haNAze. evo puruSArtha karavAnI AjanI ghaDIe ApaNane sauthI vadhAre jarUra che. 11 |
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirbhayatA - hIMDatAM-cAlatAM jarAka khaDakhaDATa thayo ke cAlo polIsa pAse, to tame AvatuM svarAjya pacAvI nahIM zako. jarAka jhaghaDo thayo ke dukAno baMdha karI bhAgyA, khATalA taLe bharAyA, evA namAlA mANasono yuga cAlyo gayo che. dareka mANase bAhubaLa keLavavuM joIze. ApaNA svarAjyamAM nabaLAnuM ane garIbonuM rakSaNa karavuM joIze. potAno ane AsapAsano bacAva karatAM zIkhavuM joIe. ApaNA kuTuMbano bacAva karavo e ApaNo dharma che. polIsa pAchaLa doDavuM nahIM joIe. dareke polIsa banavuM joIe; eTale ke nirbhaya thavuM joIe. polIsane paNa maraNa Ave che. eTalI vastu nakkI che ke jIvananI sAthe maraNa bAMdheluM che. pachI Dara zA mATe rAkhavo joIe ? svataMtratA pacAvavA mATe nirbhayatA na keLave, potAno bacAva na kare te lAyaka nathI. ( 12 | | vinayanI keLavaNI | ApaNI upara bilakula ALa na Ave e saMbhALajo. koI maryAdA choDazo nahIM. gussAnuM kAraNa maLe topaNa atyAre khAmozI pakaDI jajo. mane koI kahetuM hatuM ke phojadAre amuka mANasane gALa dIdhI. huM kahuM chuM ke, enuM moDhuM gaMduM thayuM. ApaNe zAMti pakaDI javI. atyAre to mane koI gALa de. topaNa huM sAMbhaLI rahuM. A laDatane aMge tame gALo paNa khAI lejo. eTale e pote ja potAnI bhUla samajI jaze. polIsa ke bIjo koI amaladAra tenI maryAdA choDe chatAM tame tamArI maryAdA na choDazo. tamArI vahAlAmAM vahAlI vastu lUMTI jAya topaNa kazuM na bolazo. hiMmata na hArazo, paNa sAmA hasajo. teja , bahAdurI ane tenI sAthe huM mAguM chuM tevo vinaya-khAnadAnI- A kamANI ApaNane amathI koI divasa maLavAnI nahotI. te A laDatamAMthI A tAlukAnA kheDUto meLavo e ja Izvara pAse huM mAnuM chuM. 13 ]
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anyAyano pratikAra sarakAra kahe che, tame sukhI cho. mane to tamArAM (bAraDolI tA.) gharomAM najara nAkhatAM tame bIjA jillAnA kheDUto karatAM sukhI ho evuM kazuM jovA maLyuM nathI. hA, tame DarI DarIne suMvALA thaI gayA cho kharA. tamane takarAra-TaMTo AvaDatAM nathI, e tamAro guNa che. paNa tethI anyAyanI sAme thavAnI cIDa paNa ApaNAmAM na rahe evA suMvALA na thaI javuM joIe. e to bIkaNapaNuM che. A tAlukAmAM rAtanA bAraeka vAgye huM karuM chuM paNa mane koI "koNa" ema pUchatuM nathI. ravizaMkara to kahe che ke A tAlukAnAM gAmomAM ajANyAne kUtaruM paNa bhasatuM nathI ane bheMsa ziMgaDuM mAravA paNa AvatI nathI ! A tamArI azarAphI ja tamane naDI che. mATe AMkhamAM khumArI AvavA do ane nyAyane mATe tathA anyAyanI sAme laDatA zIkho. na 14 ] madhusaMcaya zALAomAM ke kaoNlejomAM abhyAsa karatI bahenoe moja zokhanI nahIM paNa mahenata karavAnI Teva pADavI joIe. bhAIomAM paNa doSa Avyo che ke mahenata karavI e nokaracAkaranuM, gamAranuM kAma che ema mAne che. e bahu khoTuM che. hAthapaga calAvavAmAM ja kharI zobhA che. ApaNe majUranI mAphaka nahIM paNa jJAnapUrvaka mahenata karIe. tenI sAthe ApaNAmAM saMskAra, sArA vicAra Ave, jagatamAM jyAM jyAM sArI vastu hoya te kheMcavAnI zakti Ave, madhamAkhI phUlamAMthI badhI mIThAza kheMcI le che tema, narakanI mAkhane phUla para besADavAmAM Ave topaNa e suvAsa nathI levAnI, gaMdakI ja karavAnI che, paNa madhamAkhI kyAMthI maLe tyAMthI madha ja levAnI che. tema ApaNe karavuM joIe. 15 ]
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ - garIbAInuM ghaDatara - ApaNo mulaka garIba che, ApaNe pote garIbomAM rahevAnuM rahyuM. e garIbImAM paNa ApaNe suvAsa phelAvavI che. garIbAI e koI paNa prakAranI eba, doSa nathI. garIbAIno mAro potAno bacapaNano dAkhalo ApuM. ATha divasanuM bhAthuM khaMbhe laI peTalAda jatA ane pAMcasAta chokarA sAthe eka koTaDImAM rahetA ane hAthe rAMdhIne khAtA mArAM mA mane relavenI koTaDI sudhI ahIM mUkavA AvatAM ke relavemAM besavA na lalacAuM. A chAtrAlayanuM makAna joIne huM pelA maMdiranA khaMDeramAM rahIne bhaNato enuM smaraNa thAya che. amArA chAtrAlayanA pramANamAM A to mahela jevuM che. paNa makAna mANasane nathI banAvatuM. ame karamasadathI peTalAda ATha divasanuM bhAthuM laI jatA ane hAthe rAMdhI khAtA. garIbAImAM mANasa jevo ghaDAya che tevo zrImaMtAImAM nathI ghaDAto. | zramajIvIone duniyAnA majUro eka thAya e eka suMdara Adarza che. mane game to kharuM. paNa mane svapnAM kaMI gamatAM nathI. jAgrata avasthAmAM AvIe chIe tyAre svapnAM jUThAM lAge che. ApaNI pAse to, baMdUka, polIsa nathI. | ApaNI je kaMI zakti che e naitika siddhAMta upara AsthA ane enA upara cAlavAnA prayatnane AbhArI che... jaMgalAmAMnA varunI jema mANaso ekabIjAne phADI khAvA nIkaLyA che. potAnA mulakamAM evI zakti pedA karavI ke jethI aneka zaherono havAI vimAnomAMthI nAza thaI jAya, enI zodhakhoLa thaI rahI che. je rIte e zaktio kAma karI rahI che e koIka divasa athaDAI paDaze. e vakhate hindustAna eka ja deza che ke je judo ja pATha duniyA AgaLa mUke che ke mANase mANasanI jema rahevuM joIe. [ 17 ]
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ na zaheranI saphAI ] tamAre badhAe zaheranI saphAInA kAmamAM rasa levo joIe. zaheramAM davAkhAnAM vadhe tethI zaherano sudhAro thayo na kahevAya. e dAktaro to davA kare paNa ApaNe to loko mAMdA ja na paDe, dAktaronI jarUra ja na rahe evuM karavuM joIe. dareka zaherIne thavuM joIe ke A mAruM zahera che. A zahera dariyAkAMThe AvelAM duniyAnAM bIjAM zaheronI hAramAM AvavuM joIe. muMbaI mAchImAronuM gAma hatuM temAMthI kevuM zahera thaI paDyuM che ? paisAnI tANa hoya to sinemA, nATaka ane nAtanA jamaNavAra pAchaLanAM kharca pAMca varasa sudhI baMdha karo, paNa pahelI gaTara karo. eno lAbha pAMca varasamAM tamane jaNAze. lokonI taMdurastI sudharaze. atyAre to tamArA zaheramAM mANasanI jiMdagI TUMkI thAya che ane teo duHkhI thaIne mare che. na 18 | te aspRzyatA - aspRzyatAnI bAbatamAM mAre tamane eTaluM kahevuM che ke, e prazna paMDita mAlaviyajIe tathA zeTha | jamanAlAla bajAje jeTalI cIvaTathI hAtha dharyo che teTalI ja cIvaTathI tamAre hAtha dharavo joIe. tamArAmAMnA sauthI pratiSThita lokoe harijanavAsonI mulAkAta levA khAsa javuM joIe; sabhAsaraghasomAM joDAvA temane bolAvavA joIe, ane kUvA, maMdiro tathA zALAo vagerenI bAbatamAM temane | je muzkelIo veThavI paDatI hoya te pote jANI laIne te bane teTalI jaladI dUra karavAno prayatna karavo joIe. tamArAM maMdirone aMtyajo mATe khullAM mUkI sAcAM devamaMdiro banAvo. tamArA brAhmaNa-brAhmaNetaranA jhaghaDAnI durgadha paNa kaMpArI chuTADe evI che. e | durgaMdhane sApha na karo tyAM sudhI kazuM kAma na thAya. 19]
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUbaLA kema ? - aMgreja sarakArane mAre mATe rojanuM cAra AnAnuM kharaca thatuM ne temAM huM bAdazAhI karato. mane tyAM juvAranA roTalA ne bhAjI maLatI. tenuM mane du:kha nathI. huM nAdAnane ghera mahemAna thayo eTale teNe mAruM potAnI samaja pramANe svAgata karyuM. amArAmAMnA ghaNAne sarakAra rojanA dasa AnAno khorAka ApavAne taiyAra hatI, paNa amArA bIjA bhAIone cAra AnAno khorAka maLato hoya tyAre ame dasa AnAthI peTa bharavAnI nA pADI. ame cAra AnAmAM moja karI ane Aje jeo jelamAM che teone cAra ja AnA maLe che. amane sarakArI amaladAro maLavA AvatA, tyAre teo pUchatA ke, 'tame dUbaLA kema thaI gayA ?" meM javAba Apyo ke, 'tamArI mahemAnagatithI sto ! tame amane cAra AnAno khorAka Apo temAM ame jADA kyAMthI thaIe ?' 20 4 ahiMsAno maMtra | A bhUmimAM eka vastu che ke game teTalI caDatIpaDatI thAya toya, puNyazALI AtmAo emAM pedA thAya che. atyAre jagatamAM mahAnamAM mahAna vyakti hoya to mahAtmA gAMdhI che. ApaNo deza atyAre emane lIdhe duniyAmAM UjaLo che. emanI salAha pramANe ApaNe na vartIe to ApaNA jeTalA murakha koI nahIM. gAMdhIjI nA zarIrano mukAbalo karo to tamArAmAMno (amadAvAdanA vidyArthIomAMno) koI enA karatAM nabaLo nahIM hoya. paNa eka avAja | e kADhe che teno paDagho sArAya vizvamAM paDe che. gAMdhIjInA jevI ahiMsA para zraddhAvALo mANasa meM hajI bIjo joyo nathI. eka hindustAna sivAya AkhI duniyAmAM talavAranI vAta che paNa talavArathI jhaghaDAno aMta Avyo nathI. e to abhimanyunA koThA jevuM che. eno aMta lAvavA gAMdhIjIe ahiMsAno maMtra kADhyo che. 21 ]
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ | tilakano vAraso || svargastha lokamAnya tilaka hiMdavAsIonA hRdayamAM cirakALa vAsa karI raheze. sattAdhIzonI sattA temanA mRtyu sAthe ja samApta thAya che, jyAre mahAna dezabhaktonI sattA temanA mRtyu pachIthI ja kharo amala calAve che. prajA temanA jIvananuM anukaraNa karavA prayatna kare che, temanA guNa gAya che, ane ahoniza temanuM smaraNa kare che. | 'svarAjya mAro janmasiddha haka che ane huM tenI bhIkha mAgavAno nathI paNa) te levAno' e emanA jIvanano mahAna siddhAMta hato, ane svarAjya meLavavA mATe bhAre saMkaTo uThAvIne teo aMtakALa sudhI nIDaratAthI laDyA. emanI agAdha vidvattA, emanuM nirmaLa cAritrya, emanI namUnedAra sAdAI, emanI vIrocita nIDaratA, emanI ananya dezabhakti ane sauthI vadhAre to bhAratavarSamAM temaNe jagAvelo svarAjyano dhvani e emaNe ApaNe mATe mUkelo vAraso che. | 22 te aMgreja sarakAra - Aja dezamAM joItI havA nathI. koma koma vacce saMpa nathI, nahIM to svarAjya to ramatamAM hAtha karI zakAya. A rAjya to eka pokaLa cIja che. sarakArano bhaya e to mithyA bhaya che. bhUtanA bhaDakAno bhaya jevo khoTo che tevo A bhaya khoTo che. jema bhUta e koI cIja na hovAthI najare dekhI | zakAtuM nathI tema sarakAra paNa najare dekhI zakAya tema nathI; kAraNa ke te koI eka cIja nathI. sarakAra eTale koNa ? sarakAra eTale kalekTara ? sarakAra eTale mAmataladAra ke phojadAra ke talATI ke varataNIo ? e badhAnI maLIne sarakAra banelI che, eTale teno kyAM patto lAge ? eTale e to AMkha mIMcIne mAnI lIdhelI bhramaNA mAtra che. badhuM ApaNA mANasothI ja calAvavAmAM Ave che. ApaNo ja paTela ane ApaNo ja mahAlakarI ane ApaNo ja mAmalatadAra, 23 ]
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne ApaNuM svarAjaya | ApaNe evuM svarAjya icchIe chIe ke, jemAM sUkA roTalAne abhAve seMkaDo mANaso maratAM nahIM hoya; parasevo pADI pakaveluM anAja kheDUtonAM chokarAMonAM moMmAMthI kADhI paradeza ghasaDI javAmAM nahIM AvatuM hoya, jemAM prajAne vastra sAru pArakA deza upara AdhAra rAkhavo paDato nahIM hoya, thoDA paradezIone sagavaDa karI ApavAnI khAtara rAja kArabhAra paradezI bhASAmAM cAlato nahIM hoya, ApaNA vicAra ane zikSaNanuM vAhana paradezI bhASA nahIM hoya, | svarAjyamAM dezanA rakSaNa mATe dezane gIro mUkI devALuM kADhavA vakhata Ave eTaluM lazkarI kharca nahIM hoya. svarAjyamAM ApaNuM lazkara peTiyuM nahIM hoya. teno upayoga ApaNane gulAma banAvavAmAM ane bIjI prajAonI svataMtratAno nAza karavAmAM nahIM thato hoya. - 24 ] ne Izvara | Dara Izvarano joIe, bIjA koI mANasa ke sattAno Dara na joIe. khudAnA baMdA ho to prArthanA karajo ke Ijjata rAkhe, ApaNAmAM dRDhatA rAkhe. mANasamAM eka cinagArI paDI che, ene jagatanuM jJAna ane jagatanA sarajanahAranuM jJAna thavuM joIe. enuM jJAna thAya to eka mANasa UMco ane eka nIco nahIM lAge. bhagavAna du:khImAM du:khI mANasamAM paDelo che. e kaMI mahelomAM jato nathI. mANasa jo potAnuM mana majabUta kare che to ene duHkha nathI lAgatuM. e tapa kare che. jyAre enuM tapa sAcuM hoya che tyAre sAco samaya Ave che ane tyAre Izvara eno hAtha pakaDyA vagara nathI raheto. na 25]
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ kheDUtanI sthiti | ApaNA dezamAM seMkaDe eMzI jaNa kisAna che. A dezanA kisAnonI jevI kaMgAla ane duHkhada sthiti che evI duniyAnA bIjA koI dezanA kisAnonI nathI. karoDo kisAnone eka TaMka peTa bharIne lukhosUko roTaloya nathI maLato. bhUkhamaro ane ajJAnanA boja taLe kacaDAI rahelA A bhalAbhoLA kheDUtomAM aneka jAtanA vahema ane sAmAjika saDAe ghara karyuM che. cokhkhAInA sAmAnya niyamo pALavA jeTalI tAlIma paNa temane nathI maLI. plega, kaoNlerA, maraDo tathA maleriyA e to emanA kAyamanA sAthI banI gayA che. aneka rogothI pIDAtA, lAkho gAmaDAMomAM vasanArA A kisAnone mATe enA upacAranAM kazAM sAdhanasagavaDa nathI... - 29 ] mANasAInI keLavaNI keLavaNI be prakAranI che. eka keLavaNI mANasane mANasAInuM bhAna karAve che, bIjI mANasanI mANasAI laI le che. tame bhAre keLavaNI lo cho tethI tamArA garIba bhAIone na bhUlazo. temanA parasevAnA paisAthI tamane keLavaNI maLe che. tame game tevI keLavaNI lo, paNa evA na banI jajo ke garIba kheDUtomAM tame jAo to, kheDUtonA baLada jema moTara joIne bhaDake che tema kheDUto tamane joIne bhaDakIne bhAgI jAya. vijJAnano ATalo abhyAsa karo cho to jojo ke tamArA vijJAnanA abhyAsanA pariNAme kheDUto eka DUDAne badale be utpanna karato thAya. rASTrIya keLavaNIno uddeza kheDUtanA chokarAo bApanI vidyA bhUlI na jAya ane pAchA gAmaDAmAM jaIne rahe e che. mAre to gADuM hAMkanAra, kharapaDI pakaDanAra, koza kheMcanAra, haLa laI khetI karanAra joIe che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne bhUkhamaro - A rAjasattA prajAnI bhUkhano jarAya vicAra karyA vinA karoDo rUpiyA lakara pAchaLa kharcI potAnA mANasonuM poSaNa karI rahI che. koI paNa dhanADhaya dezamAM na hoya ethI UMcA pagAra A garIba dezamAM sanaMdI nokarone ApIne, potAnAM mANaso dezabharamAM teNe pAtharI dIdhA che. sAthe sAthe A saune moTA moTA mogala bAdazAho jevI sattA ApavAmAM AvI che. dezabharamAM TheraThera aneka manuSyo satata bhukhamarAthI adhamUA paDelA che. A bhUkhyA kisAno vacce temanA ja karoDo rUpiyAno dhumADo karIne dabadabo tathA ThAThamATha karavAne mATe ja dilhInI rAjadhAnI bAMdhavAmAM AvI che. rAja prAsAdomAM, prAntonA lATasAhebonI mahelAtomAM ane moTA moTA hoddedAronA baMgalAomAM darabAra bharAya che, pArTIo apAya che, bhoja no, nAcaraMga ane zarAbabAjI UDe che. na 28 | krAMtino avatAra | jagatamAM koI baLavAkhora hoya to gAMdhIjI jevo bIjo koI ja nathI. paNa eno baLavo asatyanI sAme che, pAkhaMDanI sAme che, melanI sAme che, koI | vyaktinI sAme nathI. duniyAmAM saMhArazaktinI harIphAI cAlI rahI che. e keTalI hada sudhI pahoMcaze tenI kalpanA nathI. paNa eka evo samaya AvI rahyo che ke jyAre jagata svIkAraze ke eka laMgoTI paherelo muThThI hADakAMno mANasa (gAMdhIjI) kaheto hato te ja sAcI vAta karato hato. 'mahAtmA gAMdhIjI kI jaya'nA dhvanimAM je krAMtinI jaya pokArAya che tevI bIjA kayA dhvanimAM saMbhaLAya che ? kAraNa mahAtmAjI eTale krAMtino avatAra. gujarAtano tapasvI (gAMdhIjI) zIkhave che e hADamAM UtaryuM haze to aMgreja sarakAranAM hathiyAra thothAM thaI javAnAM che. | sAbaramatImAM beTho beTho muThThI hADakAMno mANasa reTiyo pheravI sarakArane halAve che, e eka kautuka che. 29 |
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ na svarAjano artha | ApaNe bhAMgazuM to Akha hindustAnane bhAMgazuM, ane TakazuM to tarazuM ne hindustAnane padArthapATha ApIzuM. dezamAM je lAkho loka bhUkhe mare che, te dezamAM nIpajatuM nathI eTalA sAru bhUkhe mare che evuM nathI; paNa eTalA sAru bhUkhe mare che, ke navarAzanA vakhatamAM karavAne sAru temanI pAse peTAdhaMdho nathI. Ama gharane AMgaNe pharajiyAta navarAza veThIne ane peTAdhaMdhAne abhAve prajA bhUkhe marI rahI che. dezanA saMrakSaNa ane nANAvyavahAra para kAbu ane potAnA vepAra-roja gAra tathA udyogo vikasAvavAnI svataMtratA na maLatAM hoya to evA svarAjyano kazo artha nathI. keTalAka sarakArI nokaro lAMcaruzavata le che. keTaleka ThekANe najarANAM levAya che. kyAMka DhoranI jema tenI pAse veTha karAve che A badhA sAme laDavAnuM ja che. | 30 | te niHzastra tAkAta - yaravaDAnI jelamAM purAyelA ApaNA mahAna senApatine e jelanA daravAjA ughADI, bahAra lAvI, ApaNI Ijjata para naMkhAyelA hAthane dUra na karIe to ApaNuM jIvyuM vyartha ja jANajo. eka ja vANiyo kharo vepArI jANe che, ane te ijjatano vepAra kare che. te jelamAM che, eTaluM ja nahIM, paNa enAM traNa chokarAM jelamAM che. chokarAno soLa varSano nAno chokaroye jelamAM che. ane enI patnI zuM kare che ? jiMdagIne jokhame gAmaDe gAmaDe dArUnA pIThAM, kApaDanI dukAno upara pikeTiMga kare che. eka ja niHzastra mANase sarakArane samajAvyuM che, | IzvaranI oLakha ApI che. teNe samajAvyuM che ke game te karaze topaNa prANa levAnuM tArA hAthamAM nathI. saltanatano toDanAra to upara beTho che. eka mANasa evo che ke koI ene chetarI zake nahIM. na 31]
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ imAratano ghaDavaiyo eka imArata caNanAra kaDiyo jema tenA plAna banAvanAra ijaneranA jeTalI zakti potAmAM hovAno dAvo karato nathI, chatAM te plAna pramANe imArata pUrI karavAmAM muzkelI joto nathI. tema gAMdhIjInA sAthIo jo temano ghaDelo svarAjanI imAratano plAna barAbara samajI gayA haze to te plAna mujaba imAratanuM kAma AgaLa calAvatAM mUMjhAze nahIM. gAMdhIjInI ahiMsAvRtti, emano prema, emanI mamatA, emanuM svarAja mATenuM raTaNa ane emano athAga parizrama najara sAme rAkhI jo teo dinarAta zrama ka2ze ane gAMdhIjIe dorI Apelo svarAjano caturvidha kAryakrama pAra utAraze to teo potAnI badhI truTio oLaMgIne gAMdhIjInA nAmane ane potAnI vaphAdArIne dIpAvaze emAM saMdeha nathI. 3ra rAjadharma hindustAnanA rAjAone koIe bagADyA hoya to te tenI prajAe ja. rAjyane sAcI vAta kahI devI joIe ne tema karatAM game te duHkha ke Apatti AvI paDe te sahana karavA taiyAra thavuM joIe. enuM nAma kharo rAjadharma che. prajAno e sAco dharma che. rAjA prajAnA duHkhamAM bhAga le, A garIba ane ajJAna bhIlomAM phare, tenI jhUMpaDImAM phare ne jue ke tene zuM duHkha che ane kaMI jarUra paDe to madada Ape to to ApaNe e rAjAne khAMdhe laIne pheravIe; kAraNa hindustAnanA prAcIna rAjAo to eka paNa mANasa bhUkhyo raheto hato tyAM sudhI sUtA na hatA. kAraNa e rAjA prajAnA rakSaka hatA. AjanA rAjAo kahe che ke A amAro vArasAI haka che. sevAno haka hato te to gumAvI beThA ne prajA para julama karavAno vArasAI haka karatAM zIkhyA. 33
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ | gAmaDAnuM hita | Aje je lAkho gAmaDAMmAM hindustAna vase che te je thoDAM zahera che temanAthI ataDuM paDI gayuM. gAmaDAnuM hita cAlI gayuM che, enuM hita cusAI gayuM che. jaLonI peThe zahero ene bhusI rahyAM che. gADAM bhAMgI-bhAMgI moTaro thaI che. gAmaDAMmAM koDiyAmAM bALavA tela nathI ane zaheramAM rAtanA eka vAgyA sudhI vIjaLInI battI baLe che. reMTiyA baMdha thayA ne kArakhAnAM thayAM. ApaNe cAra vastunI jarUra che : havA, pANI, roTalo ne kapaDuM. be vastu bhagavAne maphata ApI che. ane roTalo gharamAM ghaDAya che tema kapaDuM ApaNA gharamAM banavuM joIe. ApaNA gAmanI aMdara udyamo bhAMgI gayA che e pAchA sajIvana karavA joIe. na 34 ] keLavaNI gAMdhIjI hindustAnamAM AvyA tyAratI kahe che ke atyAranuM zikSaNa e kuzikSaNa che. e ApaNA hAthapaga bhAMgI nAkhe che. mana nabaLuM pADI nAkhe che. paradezI zikSaNa sarakAre eTalA khAtara dAkhala kareluM ke kArakuno pedA thAya, nokarI kare ane enuM rAjya calAvI Ape. ethI na ApaNuM | zikSaNa rahyuM, na enuM pUruM AvyuM. gAMdhIjIe svarAjyanI laData pahelI upADI tyAre pahelo pokAra e uThAvyo ke A zALAo e gulAmakhAnAM che. Aje je keLavaNI ApavAmAM Ave che e | popaTanA jevI che. emAM vidyArthInA dilano ane zarIrano ekatAra nathI thato, nathI eno mAnasika ke zArIrika vikAsa thato. keLavaNI evI hovI joIe ke vidyArthInuM mana khIle, enuM zarIra khIle, enA AtmAno vikAsa thAya. [ 3pa ]
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ amUlo avasara ApaNA dezanA itihAsamAM A amUlo avasara che. ApaNe ekaThA maLIne kAma karIzuM to dezane mahattAne zikhare pahoMcADIzuM ane ApaNe jo saMpa nahIM rAkhI zakIe to navI navI Aphato notarIzuM. na bhaviSyanI prajA ApaNane zApa na de ke A lokone moko to maLyo paNa temaNe saunuM hita thAya tevI rIte teno upayoga na karyo. ene badale huM to icchuM chuM ke bhaviSyanI prajAne mATe ApaNA sArA saMbaMdhono uttama vAraso mUkI javAnuM sadbhAgya ApaNane sAMpaDe, jene pariNAme ApaNI A pavitra bhUmi duniyAnA dezamAM potAnuM yogya mAnabharyuM sthAna laI zake ane zAMti tathA samRddhinuM nivAsasthAna bane. dezamAM zAMti joIe. zAMti nahIM hoya to loko kaheze aMgrejanI gulAmI sArI hatI. ka AjhAdInuM jatana Izvarano AbhAra ke gaurava ane kIrtino A avasara jovAne ApaNe bhAgyazALI thayA. gAMdhIjInI preraka netAgIrI heThaLa ApaNI lAMbI, zAMtibharI ane ahiMsaka laDAInA yazasvI aMtane vadhAvI levAnuM tathA tene lagabhaga tenA dhyeya sudhI pahoMcADavAnuM ApaNane je bhAgya prApta thayuM che te badala ApaNe magarUra chIe. eTaluM kabUla karavuM joIe ke je dhyeyane ApaNe najara samakSa rAkhyuM hatuM te hajI ApaNe meLavI zakyA nathI. Ama chatAM e viSe zaka nathI ke dezanuM bhAvi ApaNI marajI mujaba nirmANa karatAM have ApaNane koI aTakAvI zake tema nathI. A mahAna upakhaMDamAM rahetAM dareka strI, puruSa ane bALakanI sAthe A apUrva avasarano lahAvo ApaNe laI zakIe chIe e ApaNuM sadbhAgya che. 37
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyAgraha ApaNI laData satyAgrahanI che. prajAmata ane AMdhaLo amala e benI vacce dAruNa dharmayuddha cAle che. laData laMbAtI jAya che tema tema prajAnI kasoTI thAya che. duHkha sahana karavAno prasaMga ja na Avyo hota to prajAne bhAre lAbha maLata nahIM. have ApaNI kasoTIno vakhata Avyo che. jagata ApaNI sAme joI rahyuM che... amaladAro hAlanI cAlatI rAjyapaddhatimAM lAcAra che. AvA kaThaNa saMyogomAM svAbhAvika che ke teo koI vakhata maryAdA choDe, krodha kare, trAsa Ape, topaNa ApaNe to maryAdA na choDavI, vinaya na choDavo ane emanA upara dveSa nahIM karatAM temanI dayA khAvI ane zAMti pakaDavI. kaThoramAM kaThora hRdayane paNa premathI vaza karI zakAya che. ane sAmAnI kaThoratAnA pramANamAM ApaNo prema teTalo ja sabaLa hoya to jarUra ApaNe jItI zakIe e satyAgrahanI laDatanuM rahasya che. 38 gAMdhIjInI zakti huM to mAtra eka saMnyAsIe je jaDIbuTTI mArA hAthamAM mUkI te ghasIne pAnAra chuM. mAna jo ghaTatuM hoya to te jaDIbuTTI ApanArane che. A kaLikALamAM paNa saurASTramAM jagatamAM sauthI mahAna puruSa pedA thayela che ane je rAkSasI saMhArazaktinI harIphAIthI akaLAyelA jagatane satya, zAMti ane premano navo maMtra ApI rahela che. e bhUmimAM janma levAnuM abhimAna kone na thAya ? e ja mArge saurASTranuM e IzvarI saMketa che. ane jagatanuM kalyANa che huM je kaMI zIkhyo chuM, mArAmAM je kAMI zakti che ema tame mAnatA ho to je vyakti Aje kAThiyAvADane ane hindustAnane dore che tenI pAsethI te zIkhyo chuM ane tenI pAsethI te zakti meLavI che. 39
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjAono zokha | Aja kAlanA rAjAomAM yuropanI musApharIno zokha vadhI paDyo che. rAjAone aMgata lAbha kazo ja thato nathI. UlaTA keTalAka evI ebo laIne Ave che ke jagatamAM hAMsIne pAtra thAya che. keTalAka rAjA to evA che ke jemane A dezamAM rahevuM muddala goThatuM. nathI, ane prasaMgavazAt A dezamAM AvavuM paDe tyAre paNa evA saMjogo sAthe Ave che ke jethI kuTuMbaphleza thAya che ane khuda rAjarANIne zarama choDI dilhInA takhta sudhI rAjAnA apalakSaNanI rAva khAvA doDavuM paDe che. AvA rAjAone amaryAdita bhogavilAsa bhogavavA hoya to rAjagAdI choDavI ja joIe. rAjAoe potAnA kuLanI ijjatane khAtara paNa A paradeza bhaTakavAnI prathA ekadama baMdha karavI joIe. na 40 | maraNano bhaya zA sAru tame maraNathI Daro ? jamInadAra amara thaIne Avyo che ? rAjA paNa amara nathI to jamInadAra zeno amara ? eka vAra maravuM che te maravuM che. paNa tenI kUMcI nathI sarakAranA hAthamAM ke nathI jamInadAranA hAthamAM, paNa kevaLa IzvaranA hAthamAM che. kheDUtone ane tamane kahuM chuM ke IzvaramAM zraddhA che ? khudAmAM tame mAno cho ? janmyA te mare che te jANo cho ? maraNamAMthI koI chUTavAnA nathI. nAmardanuM mota karatAM bahAdura ane AbarU dAranA maraNe maratAM zIkho. maraNa to eka vakhata ja Ave che, be vakhata nahIM; ne te karoDAdhipati ke garIba koIneya | choDatuM nathI. to pachI teno bhaya zo ? ApaNe maraNano bhaya choDI nirbhaya thaIe. 41 ]
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNAM zahero ApaNAM zahero nathI zaheromAM ke nathI gAmaDAmAM. zaheromAM vasatAM chatAM aDadhA loko to grAmajIvana gALatA hoya evI dazAmAM che. aDadhAM makAnone pAyakhAnAM nathI. potAnA gharano kacaro nAkhavAnI jagyA nathI. sAMkaDI galIomAM ane gIca vastI vacce rahevA chatAM Dhora rAkhe che. keTalAye rabArIo gAyonAM ToLAM zahero vacce rAkhe che. rastAo upara ThekaThekANe ToLeToLAM Dhora AthaDatAM hoya che. sAmAnya rIte loko Arogya ane saphAInA niyamo jALavavAmAM atizaya zithila che ane AvI bAbatamAM nathI svadharma samajatA ke nathI pADozI dharma jANatA. ApaNAM zaheromAM praveza karatAM paradezIone koI jagyAe svarAjanuM cihna mAlUma paDe evuM nathI. game tyAM thUkavAnI, game tyAM laghuzaMkAe besavAnI, game tyAM gaMdakI karavAnI lokone Tevo che. na 42 1 pArasI koma - hindustAnanA pArasIo evA che ke teo jo cAhe to vilAyata A dhana jatuM aTakAvI zake ane nyUyorkanA dhanADhyone paNa Takkara mArI zake, jyAM sudhI tame enI saltanatamAM khuzAmata karyA karazo tyAM sudhI to tamane TAiTalo ane badhAM sukha maLaze. svataMtratAno pahelo lekha te maharSi dAdAbhAI navarojIe lakhyo ane temanI pautrIoe je badhuM karI dekhADyuM che tevuM koIthI thaI zake tema nathI. teTalA ja mATe mane nakkI umeda che ke pArasIo jeo A laDatamAM joDAyA che teo tene kadI pAchA haThavA deze nahIM. je komamAM dAdAbhAI navarojI jevA maharSi pedA thAya ane je komanI tevA naranI pautrIo AvuM sarasa kAma karI rahI hoya te koma zuM nahIM karI zake ? mATe mArI chevaTanI araja e che ke tamAre dAdAbhAI navarojIno mahAmaMtra saphaLa karavo. | 43
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ na saMpIlA kheDUto | kheDUta ekalI khetI upara nabhI zakavAno ja nathI. jenI pAse lAMbI jamIna haze, je vizeSa buddhi dharAvato haze, ane je vizeSa mahenata karato haze te gujarAna calAvI zakaze. atyAre jamInanA TukaDA thatA jAya che tema tema khetInI sAthe navarAzamAM gharabeThAno udyoga hoya to ja kheDUta nabhI zake. tame samajo ke amadAvAda vasyuM che. te AkhA jillAmAMthI kheDUtonAM rasakasa, hADakAM, mAMsa ne lohI upara vasyuM che. kheDUtoe jevA pahelAM hatA evA thavuM joIe. kheDUtomAM kaMkAsa, kusaMpa ne kajiyA gAmegAma che. AmAM kheDUto pote nahIM samaje to bIjo koNa samajAvaze ? ApaNuM kAma e che ke ApaNA matabhedane moTuM svarUpa ApavuM na joIe ke jethI chokarAo ApasaApasamAM laDI mare. ekabIjAnI cADIcugalI karavI na joIe. saMpIlA kheDUtone koI satAvI zakatuM nathI. - 44 ] na veTha-prathA || eka bAbata mATe kheDUtoe zaramAvuM joIe. je majabUta che, sukhI che, sAdhanavALA che temanA para | eka Aropa, tahomata che ke te abhimAnI che, ane te eTalA abhimAnI hoya che ke te Izvarane paNa bhUlI jAya che. tenA darabAramAM to raMkarAya, UMcanIca | sarakhA che. te darabAramAM tene hisAba ApavAno che te te bhUlI jAya che. tethI UtaratA vargane te satAve che. UtaratA varga pAse te veTha karAve che. sarakAra jeTalI veTha nathI karAvatI teTalI A karAve che. ApaNI pAse jamIna hoya, nANAM hoya, samaja hoya te badhAMno upayoga zo ? je sukhI che te sukhanA madamAM bIjAne du :khI kare che te ThIka nathI, ApaNI buddhi vaTAvI khAvAnI nathI. teno sadupayoga karI bIjAne sukha ApavA mATe prabhue te ApI che. garIba, duHkhI upara ApaNe chAyA karavI joIe. kheDUtanI pAMkhamAM jo badhA rahetA hoya, samatA hoya to te kharo kheDUta che. 45 ]
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne racanAtmaka kALa | jANatAMajANatAM rAjAo je julama kare che, te evA khyAlathI kare che ke ApaNI pAchaLa saltanata UbhI che. paNa evuM rAjya maDadAM para karI zakAya. hareka jagAe julamI rAjAne uThADI mukAya che. to tamane koNa roke che ? tAkAta hoya to karo. tame evI zaMkA zuM kAma rAkho cho ? je raste koMgresa potAnI zakti vadhArI rahI che, te raste tame medAne paDazo, to jarUra paDye kaoNMgresa tamane kema choDI deze ? haripurAno TharAva tamArA bhalA mATe ja che. eka paNa kisAna mahesUla nahIM bhare to huM khuzI thaIza. paNa huM jANuM chuM ke Aja tamArAmAM kamajorI che. evI kamajorIvALAe laDAInI vAta nahIM karavI joIe. dezI rAjyomAM racanAtmaka kAmamAM koIne rasa hoya ema huM nathI joto. briTiza hiMdamAM je prAMtamAM racanAtmaka kAma cAlI rahyuM che tyAM judI ja zakti pedA thaI che. 46 zreSTha senApati aMdaranuM vAtAvaraNa sApha karazo to bahAra enI asara thavAnI che. pachI tame gAmegAma lokone maLo ne bhaya dUra karo. gAmegAma bhaTakatA raho ne nirbhayatAnuM vAtAvaraNa pedA karo. e to je sAco rUpiyo haze teno raNakAra vAgavAno che ne bodo haze teno vAgavAno nathI. nirbaLa dekhAtA mANasano AtmA baLavAna haze to teno avAja duniyAne cheDe pahoMcavAno che. Aje duniyAnA lazkaranA badhA | senApatiomAM hindustAnanA senApati mahAtmA | gAMdhIno deha nirbaLamAM nirbaLa che paNa teno raNakAra duniyAne cheDe pahoMce che. bApue ghaNI vAra samajAvyuM che. paNa ApaNe to ahiMsA-hiMsAnI carcAmAM paDI jaIe chIe. mAranAra koNa che je maraNiyo hoya tene ? bApu to ThokI ThokIne kahe che ke maratAM na AvaDe to mAratAMye AvaDe che ke nahIM ? kaMI nahIM to mAratAM mAratAM to maro. kUtarAnA mote maravA karatAM mAratAM mAratAM to maro. na 47 ]
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA-pAlana talavAra calAvI jANe chatAM je talavAra myAna rAkhe tenI ja ahiMsA sAcI kahevAya. kAyaronI ahiMsAnI kiMmata keTalI ? rAjAonA doSa jotAM pahelAM ApaNe ApaNI nAmardIne na bhUlavI joIe. Apa mUA vinA svarge na javAya ! tamArA sivAya tamAro uddhAra bIjo koI karavAno nathI. ahIM keTalAka mitro je mAraga laI rahyA che te UlaTo mAraga che. huM kahuM chuM ke A phajeto karavo choDI do. jene lAja nathI tenI lAja zI javAnI che ? je potAnI lAjanuM rakSaNa nathI karato, tenI lAja bIjuM koNa bacAvI zakavAnuM hatuM ? tAkAta vagara bolavAthI phAyado nathI. dArUgoLA vagara jAmagarIthI bhaDako nathI thavAno. na 48 ] te tamArI laData - prANa levAnuM A ja gatamAM paramezvara sivAya koInA hAthamAM nathI. javAno vakhata Avyo tyAre moTA rAjAmahArAjAo paNa palakamAM cAlyA gayA ne emane koI rokI zakyuM nahIM. moTI saltanata paNa ema ja enA pApanA bhArathI cAlI jaze tyAre koI tene rokanAra nathI. koI sattA evI khumArI rAkhatI hoya ke e lAThIthI ne goLIthI ne baoNmbathI eno amala calAvI zakaze to e mithyAbhimAna che. meM kheDUtane bIjI eka vAta paNa zIkhavI rAkhI che ke A laData sabhyatAnI che. tene jarA paNa asabhyatA karIne dUSita koI na karazo ane sabhyatA choDavI paDe evo prasaMga Ubho thAya tyAre deza choDajo paNa sabhyatA na choDazo. jo maryAdA choDIe to ApaNe badanAma thaIe. jenA pavitra nAmathI A mahAna dhArmika yuddha AdareluM che tenI pavitratA sAcavajo ane sAcavI na zako ema lAge to tamArI jagA choDI ja jo. ethI pariNAma rUDuM ja thaze.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ | dArUniSedha - rAjyane Avaka karavAnI jarUra hoya to tema karavAnA bIjA aneka rastA che paNa garIba, ajJAna ne jaMgalamAM vasatI komane dArU pAI potAnuM mahesUla vadhAravuM emAM mahApApa che. je prajA ajJAna ane raMka che, je garIbaDI prajA rAjyanA Azraya upara ane ujaLiyAta prajAnI dayA upara ja nabhI rahelI che, temAM dArUno vepAra karavo ane tevI prajAne dArUvALAonA julama ane jAtajAtanI AMTIghUMTIono bhoga thaI paDavA devI, te kharekhara e prajA upara atyAcAra che. koI vAra phariyAda saMbhaLAya che ke dArU baMdha karavAmAM Ave to loko ghera gALIne pIze. e to bevaDuM pApa, eka to sarakArI guno, ane bIjuM Izvare ApeluM pavitra khoLiyuM abhaDAvavAnuM pApa. jo zarIra dArU bharavA mATe banAvyuM hota to Izvara pIpa ja na banAvata ? - pao | bahAdura banIe | gujarAta pAse paiso che, vyavasthAzakti che, | viveka che; paNa gujarAtane kAmadAronI eTale svayaMsevakonI khoTa che. jene dezadAjha hoya te tamAma gujarAtIoe potAno ekaeka chokaro dezasevAnA kAmamAM ApI devo joIe. gujarAtIonI eba che ke lazkara-polIsa upara AdhAra rAkhe che. paNa ApaNe thoDA hoIe ane ghaNA hallo kare to bahAdurIthI maratAM | AvaDavuM joIe. koI roto roto na mare, e taiyArI mATe atyArathI sAvadha rahejo. ekabIjAnI khodaNI na karavI joIe. eka thAva. navajuvAno potAnI javAbadArI levA tAlIma le. | vicAra karI kAma karazo to tamane kaMI takalIpha nahIM paDe. gAMdhIjIe ApaNane tAlIma ApI che e zobhAvajo. Izvara pAse mAguM chuM ke tamArI javAbadArI tame upADI zako. pa1 ]
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ - gAMdhIjIno bodha gujarAtane mAthe bhAre javAbadArI che. gujarAtanI parIkSAno vakhata have zarU thayo che. atyAre ApaNo dharma zuM che e gAMdhIjIe pote cokhecokhkhI rIte batAvI dIdhuM che. emanA pratyenI ApaNI lAgaNI batAvI | ApavAno kharo rasto emanA nAmanI 'je' bolAvavAno ke emanA darzanane mATe doDAdoDa karavAno nahIM, paNa emaNe dorI ApelA caturvidha prajAkIya kAryakramane pAra utAravAmAM saue parovAI javAno che. AkhuM hindustAna emane bhale jhaTa na samajI zake, paNa gujarAta, ke jyAM emaNe potAnuM jIvana pratyakSa reDyuM che, teNe to temanA kAca samA pAradarzaka hRdayanA udgAra paDyA pahelAM jhIlI levA ghaTe ane te pAra utAravAnI potAnI lAyakAta siddha karI ApavI ghaTe. na para ] | Dara zA mATe ? | bAraDolInA kheDUta pAse bIjI tAkAta nahotI. 'nA' pADIne besI rahevAnI temanAmAM tAkAta hatI. temane maraNano Dara nahoto, jamIna javAno Dara nahoto, jela javAno Dara nahoto. zA sAru tame maraNathI Daro ? jamInadAra amara thaIne Avyo che ? eka vAra maravuM che te maravuM che. paNa tenI kUMcI nathI sarakAranA hAthamAM ke nathI jamInadAranA hAthamAM. kevaLa IzvaranA ja hAthamAM che. ane jelano Dara zA sAru ? tame ahIM bahAra rahI che tenA karatAM to tyAM sukhamAM rahevAnuM che. tamane ahIM jIvatA rAkhavAne koI davA na Ape, dUdha na Ape. tyAM mAMdA paDo to tamane dUdha maLe , davA maLe. sArA hazo to kAma karI traNa TaMka khAvAnuM pAmazo. zA sAru tame jamInadAranA gulAma bano ? zA sAru tame ene tAbe thAo ? tame tamAruM anAja pakavo ane sukhe khAtAM zIkho. pa3
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 prajAnuM RNa - prajAne bhayamAMthI bacAvavI e dareka navajuvAnanI pharaja che. mAre prajAnI rakSA , zaheranI rakSA, dezanI rakSA karatAM zIkhavuM e badhAya svataMtratAnA prathama pATho che. ane e ApaNe zIkhI levA joIe. A zahera yuddhathI to AvuM che e samajAya che. paNa lUMTaphATa, corI vagere sAme paNa prajAne jo bacAvavI hoya to ApaNe jAgrata rahevuM joIe. baoNmbamArAthI honArato thAya che te ApaNA zaherathI dUra che, paNa kadAca e AvI paDe to nAsavAnI paNa tAlIma ane rIta zIkhavI joIe. je mANase prajAnA rakSaNanI pratijJA lIdhI che tenAthI zaheramAM bIjA mANaso paDyA hoya tyAM sudhI bhagAya nahIM. ane tame badhAya bhAgavAnA nathI evI huM AzA rAkhuM chuM. koma komanA bhedabhAva bhUlI tame je kAma upADyuM che e zobhe tevuM karajo. - 54 | te polIsa ] polIsa e prajAnA rakSaNa mATe hovI joIe. [ paNa hAlanI polIsathI prajAnuM keTaluM rakSaNa thAya che, te ApaNe joI zakIe chIe. gujarAtanAM ghaNAM gAmomAMthI lUMTa thayAnI ane dhADa pADyAnI bUmAM Ave che. polIsa temanuM rakSaNa karI zakatI nathI emAM polIsano doSa che, ema kahI zakAya tema nathI. polIsanA sipAIo moTe bhAge abhaNa vargamAMthI maLI zake che. emane Aje je pagAra maLe che temAM prAmANikapaNe e potAno nirvAha karI zake ja nahIM, eTale e prajAnuM rakSaNa karavAne badale corI lUMTamAM bhAgIdAra thAya agara bIjI rIte prajA upara julama karI potAno nirvAha kare, e svAbhAvika che. polIsamAM sArA mANaso AvatA nathI. e gujarAtanI moTAmAM moTI eba che. sArA mANaso polIsamAM bharatI nahIM thAya to aMdhAdhUMdhI thavAnI che. _ papa -
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ - sAco gujarAtI | gujarAtanI prajAne huM tejasvI jovA icchuM chuM. koI ema na kahI zake ke kaMgALa ke khoTI vaNikavRttino gujarAtI zuM karI zake ? bIjA koI paNa jeTalA bahAdura thaI zake teTalo gujarAtI paNa thaI zake. mAtra teNe potAnA mAna khAtara maratAM zIkhavuM joIe. huM gujarAtIone kahuM chuM ke zarIre tame bhale dUbaLA ho, paNa kALajuM vAghasiMhanuM rAkho, svamAna khAtara maravAnI tAkAta hRdayamAM rAkho. koI tamane aMdara aMdara laDAvI na zake eTalI samajaNa rAkho. AkhA gujarAtamAM naramamAM narama bAraDolInA pocA kheDUtoe vagara hathiyAre eka vAra to A (aMgreja) saltanatanI mUMDI nIcI karAvI che. A gujarAtIo bIjI vAra bhayaMkara yuddha upADe che te hiMdanI ijjatane khAtara. na krAMtino kALa | tame 'krAMti krAMti' zuM karo cho ? tame tamArA jIvanamAM to krAMti karI nathI, jUnA vahemo ane rItarivAjone tame vaLagI rahelA cho, paDado toDavAnI tamArI hiMmata nathI.... koma, nAta, jAta jhapATAbaMdha nIkaLI javAnuM che. e badhI vastuo jhapATAbaMdha bhUlI javI | joIze. vADAmAM mANasa khIlI nathI zakato tamAre badhAe navA yugane, krAMtinA kALe | oLakhI levo joIe. saMbhava che ke krAMtinA kALamAM kaMI azAMti paNa thAya. e mATe taiyArI | rAkhavI joIe. battIno yUjha UDI jAya che to ghaDIka aMdhAruM thAya che, to ATalI moTI (briTiza) saltanatano kyUjha UDI jAya to aMdhakAra Ave emAM navAI nathI. A DAmADoLa bAbatamAM ApaNe bahu kuzaLatAthI, bAhozIthI kAma levuM joIe. bahAdura mANaso musIbatothI gabharAtA nathI. pa7 |
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ na ujjavaLa bhaviSya | svarAja AvIne paDyuM che. vadhAre to gAMdhIjInI mahenatathI ane kAMIka bhAMgItUTI koMgresanI mahenatathI ane sauthI vadhAre to IzvaranI kRpAe A maLyuM che. ApaNAmAM kuzaLatA hoya; ApaNAmAM saMpa hoya to ApaNuM bhaviSya ujvaLa che. ApaNe ApasaApasamAMnAM verajhera olavI nAkhIe to ApaNuM bhAvi ujvaLa che. ApaNA dezanI saMskRti judI che. eNe duniyAmAM nAmanA meLavI che, e baMdUka-talavAranI sattAthI nahIM paNa kevaLa premathI meLavI che. ApaNe e saMskRtine lAyaka banavA prayatna karIe to Aje je kSaNika duHkha AvI paDyuM che e to saheje bhUMsAI jaze ane bhulAI jaze. svataMtra bhAratamAM ApaNI purANI jAhojalAlI pAchI maLe evI ApaNe bhagavAnane prArthanA karIe. saMpa iMglaMDano rAjA to eka baMdhAraNapUrvakano rAjA | che. ene page paDanArA, enA caraNa cUmanArA A (hindanA) rAjAo kahe che ke ame to koIne javAbadAra nahIM ! tame to badhA nATakiyA rAjA cho. jyAre kharo rAjA evuM kahI zakato nathI to tamArA jevA nATakiyA-phATakiyA rAjAne evuM kahevAno zo adhikAra che ? rAjA e to devatAnA dIkarA che ema kahevAya che, paNa Aje devatAnA dIkarA to kolasA nIkaLe che. devatAmAM paDe ane kolaso na thAya to mAnuM ke devatAno dIkaro sAco. ema karavA jAya to to | kolasAnI kaNIo paNa hAtha Ave tema nathI. ahIM saMkheDA mevAsanA keTalAka kheDUto AvyA che. eka nAnA sarakhA saMkheDAmAM sattAvIsa to temanI upara TaeNTAMo che. huM emane kahuM chuM ke te tamArA dhaNI | zAnA ? tame saMpa karIne temanA ja dhaNI thaI paDo ne !
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaphAdArI enA e ja garviSTha rAjAo aMgrejane daravAje caparAsIne paiso ApIne paNa aMdara jAya, paNa kheDUtanI jhUMpaDImAM temanAthI nahIM javAya ! rAjAo pAse to vagaramahenatanI dolata paDI che, eTale e vahelA bagaDe. evo mANasa to dayAne pAtra che. A duniyAmAM sattAnI pAchaLa paDelo moTAmAM moTo roga koI hoya to te khuzAmata che. rAjAone mIThI vArtA sAMbhaLavI che, paNa e to rAjadroha che ane kaDavI chatAM sAcI vAto kahevI e ju vaphAdArI che. rAjAnI nAlAyakI e ApaNI potAnI nAlAyakI che. eTale prajAe to rAjAnA cokIdAra banavuM joIe. ApaNe cokI rAkhIe tyAM sudhI rAjA sAro rahe ja. duniyA AkhImAM javAbadAra rAjyataMtro che ane ahIM ApaNI dazA kevI che ? dezI rAjyo to prajAzarIra upara gaDagUmaDanI mAphaka parupAMca vahyA kare tevAM banI rahyAM che. 30 julamI rAjA hindustAnamAM chaso dezI rAjyo che. duniyAbharamAM koI evo mulaka nathI, jemAM chaso rAjyo hoya, keTalAMka to eTalAM nAnAM che ke chasAta gAmano dhaNI paNa potAne rAjA kahevaDAve che ! bhalabhalAM sAmrAjyo khatama thaI gayAM. rAjAo mugaTa dhAraNa karavAthI kaMI AjhAda nathI thaI jatA. e paNa gulAma ja che, ane emanI nIce ApaNe gulAmonA gulAma chIe. AvI vikaTa sthitimAM sApha rasto koNa batAve ? ATalAM dezI rAjyo hovA chatAM ya hindustAna eka avibhAjya mulaka che. AbohavAmAM, vepArarojagAramAM, koI cIjamAM pharaka nathI. paradezI saltanate potAnI sattA kAyama karavA A badhA bhedo pADyA che. hareka jagyAe julamI rAjAne uThADI mukAya che. to tamane koNa roke che ? tAkAta hoya to karo. 1
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMgrejo jAva aMgrejo sAthe virodha nathI; koI koma ke vyaktino A savAla nathI. A to zAhIvAdanA virodhano TharAva che. nAjhIvAdano janma thayo te pahelAMnA zAhIvAda sAthe laDatA AvyA chIe. be laDatA hoya to amAre zuM karavuM ? joyA karavuM. be balA laDatI hoya to bhale laDe, paNa eka balA to gharamAM paDI che. doDhaso varSathI amArA khabhA para caDyA cho te UtarI jAo. teo (aMgrejo) kahe che ke, ame UtarI jaIe to tamAruM zuM thaze ? alyA bhAI, baso varSa rAjya karyA pachI pUcho cho to atyAra sudhI tame zuM karyuM ? A to pelA cokIdAra jevuM thayuM. cokIdAra mAlikane pUche che ke huM jaIza to tAruM zuM thaze ? alyA bhAI, tuM to jA. kAM bIjo cokIdAra rAkhI laIzuM, kAM to cokI karatAM zIkhI laIzuM. paNa A cokIdAra to jatoya nathI ne vAraMvAra lahu ja batAvyA kare che. kara hAthI ane magataruM Aje to sarakAra jaMgalamAM koI gAMDo hAthI ghUme ane tenI haDapheTamAM je koI Ave tene reMsI nAkhe tevI madamatta banI che. gAMDI hAthI madamAM mAne che ke jeNe vAghasiMhone mAryA tevA mane magatarAno zo hisAba ? paNa huM magatarAne samajAvuM chuM ke e hAthIne ghUmavuM hoya eTaluM ghUmI levA de, ane pachI lAga joIne kAnamAM pesI jA ! kAraNa ke eTalI zaktivALo hAthI paNa jo magataruM kAnamAM pesI jAya to taraphaDiyAM mArI, sUMDha pachADI jamIna para ALoTe che. magataruM kSudra che tethI teNe hAthIthI bIvuM ja joIe ema nathI. moTA ghaDAmAMthI saMkhyAbaMdha ThIkarIo bane che, chatAM temAMnI eka ja ThIkarI AkhA ghaDAne phoDavA pUratI che. ghaDAthI ThIkarI zA sAru Dare ? te ghaDAne potAnA jevI ThIkarIo banAvI zake che. phUTavAno bhaya koIe rAkhavo joIe to te ghaDAe rAkhavAno che. ThIkarIne zo bhaya hoI zake ? 13
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ na prabhuno tiraskAra - tamArAM maMdirone aMtyajo mATe khullAM mUkI sAcAM devamaMdira banAvo. tamArA brAhmaNabrAhmaNetaranA jhaghaDAnI durgadha paNa kaMpArI chUTADe evI che. e durgadhane sApha na karo tyAM sudhI kazuM kAma na thAya. aspRzyanI vyAkhyA tame jANo cho ? prANInA zarIramAMthI jyAre prANa nIkaLI jAya che, tyAre te aspRzya thAya che. manuSya zuM ke pazu zuM. jyAre prANa vinAnuM thaIne, zaba thaIne paDe che, tyAre tene koI aDatuM nathI ane tene daphanAvavAnI athavA agnisaMskAranI kriyA thAya che paNa jyAM sudhI manuSya ke prANImAtramAM prANa che tyAM sudhI te aspRzya nathI. e prANa prabhuno aMza che, ane koI paNa prANIne aspRzya kahevuM e prabhunA aMzano, prabhuno tiraskAra karavA barobara che. na 64 | | nArI-keLavaNI - pahelAM to gharamAMthI bALAo ghaDo laI pANI bharatAM zIkhatI. pachI beDuM laI jatI. pachI | daLatAM, khAMDatAM zIkhatI. ema gharamAM ja badhAM kAma karavAnI keLavaNI maLatI. Aje ApaNAM ghara avyavasthita thaI gayAM che, eTale evI keLavaNI paNa vidyAlayamAM ApavI paDe che. vidyAlayamAMthI bhaNI bahAra nIkaLIe tyAre koI paNa ApaNane oLakhI zake ke A vidyAlayanI bALA che. enI vANImAM mIThAza che, enA AcAravicAramAM vinaya ane viveka che, enAmAM UMcA prakAranI sabhyatA che. hiMdu saMsAramAM zobhe evI cAritravAna bALA che, evI chApa ApaNI paDavI joIe. ApaNuM zarIra ane kapaDAM svaccha rAkhavAM, ApaNAM vAsaNasaNa mAMjavAM, nAnI bALAo je potAnuM kAma na karI zake evI hoya tene madada karavI, e badhAmAM sAcI keLavaNI che. na pa ]
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne strIzakti - have laDAI AkarI AvavAnI che. tyAre bahenoe puruSonA bharosA upara besI rahevuM na joIe. guMDAono paNa sAmano karajo. hiMdanA lokoe Aja sudhI jema sarakAra ane polIsa sAme joyuM tema strIoe puruSonA sAme joyuM che. paNa emAM tamArI rakSA nathI. tame puruSo rakSaNa karaze ema mAnIne beThAM ho to puruSo bhAge tyAre tame zuM karazo ? paNa tamAreya sAmano karavo joIe. tame ema mAno cho ke strIomAM zakti zI hoya ? paNa strI jeTalI zakti to puruSomAM paNa nathI. strIonI sahanazakti ghaNI ja hoya che. strIoe to puruSomAM paNa zakti pUrI che. mATe tame rakSaNa karatAM zIkhajo. emAM tAlIma ke kavAyatanI jarUra nathI, paNa maraNano bhaya kADhI nAkhavAnI jarUra che. strIomAM to dhArmika bhAvanA vadhu hoya che. eTale maraNa nizcita che e e sArI rIte jANe che. maraNano to bhaya choDI ja dejo. hiMmata haze to bhagavAna paNa madada karaze. te strIno adhikAra - svarAjya Avaze tyAre strIonA praznano | ukela thaI jaze, e mAnyatA barobara nathI. kharI vAta to e che ke strIone padabhraSTa karavAmAM AvI che; tene yogya sthAne besADavAmAM Avaze tyAre svarAja maLaze. strIne potAmAM AtmavizvAsa Ave, e potAnuM yogya sthAna meLave e jarUranuM che. evA sudhArA kAyadAthI thayA nathI, thavAnA nathI. duniyAmAM koI jagyAe nathI eTalI strIone dhArAsabhAmAM besavAno adhikAra ApaNA dezamAM maLyo che. paNa e to khokhuM che. nATakanA rAjA sAphA paherIne bese evuM che. dezapaMdara varasamAM strIomAM je jAgRti AvI che teno yaza mahAtmA gAMdhIne ghaTe che. ApaNe navA jamAnAne anukuLa thavuM joIe. chokarAMne bhaNAvIe ne chokarIne na bhaNAvIe to e to kajoDuM thAya, baMne du:khI thAya. 63.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhIjI para zraddhA paMcamahAbhUtanuM A zarIra baneluM che. enI bhItaramAM je zakti rahelI che teno paricaya karavo joIe. duniyA pedA thaI tyArathI koI asara nathI thayo. garIba kheDUta ane bAdazAhanI Akhare to eka ja hAlata thavAnI che. tyAM moTA camarabaMdhInI topabaMdUka paNa kAma nathI AvatI. koNa jANe kyAMthI yamarAja ghUsI Ave che ! Ama jo eka vAra maravAnuM ja che. to kUtarAnA mote zA mATe makavuM ? jyAM sudhI tame A vastu jANI nathI lIdhI tyAM sudhI Dara rahe che. jagatanI sauthI moTI vibhUti mahAtmA gAMdhI che. e ApaNane mArga batAve che. enA para avizvAsa karavo mahApApa che. ApaNe eka ja nAvamAM beThA chIe. tame mAruM sAcuM svAgata to tyAre karyuM kahevAya ke meM je kaMI kahyuM te karI batAvo. gAMdhIjIe joyuM ke hiMdunuM kalyANa pAMtrIsa karoDane jAgrata karavAthI thaze eTale teo satyAgraha AzramamAM ekalA besI na rahetAM cAlI nIkaLyA. - 98 ] gAMdhIjI gAMdhI to duniyAno zreSTha puruSa gaNAya che. enA joTAnI bIjI vyakti jaDatI nathI. jagatamAM koI paNa baLavAkhora hoya to gAMdhIjI jevo bIjo koI ja nathI. paNa eno baLavo asatyanI sAme che, pAkhaMDanI sAme che, koI vyaktinI sAme nathI. e ja sAco baLavo che. je vIra puruSe A (kheDA satyAgraha) laData uThAvI che, te nAmardane marada banAve evA che. gAMdhIjIe hindu-musalamAnanI ekatAnI vAta karIne lokone phasAvyA ema ghaNA kahe che. huM kahuM chuM ke jeo musalamAnone hAthe mAra khAya che, teo potAnuM kAyarapaNuM DhAMkavAnuM oThuM zodhavAnI khAtara gAMdhIjInuM nAma le che. gAMdhIjIe koIne bAyalA thavAnI ke bhAgavAnI salAha ApI nathI. temaNe to chAtI kADhIne marI javAnI athavA dumanano mukAbalo karI tene mAravAnI vAta karI che. 69 ]
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyaratAno kaTTara zatru huM kAma komanI ekatA cAhuM chuM. paNa jo sAcI ekatA sAcavavI hoya to je mANaso A karapINa banAvonI pAchaLa che eno tAga levo joIe. ane enA hRdayamAM jyAM sudhI pastAvAnI lAgaNI pedA na thAya tyAM sudhI A vAtane choDavI joIe nahIM. je mANaso khUnI mANasone saMgharatA hoya, Azraya ApatA hoya athavA temanA pratye sahAnubhUti dharAvatA hoya to e paNa enA jeTalA ja bhayaMkara che. evA mANasonI paNa jokhamadArI sarakhI ja che. enI sAthe mitrAcArI kyAM sudhI rAkhI zakAya, te ApaNe vicArI levAnuM che. sApanA daramAM kyAM sudhI mAthuM mUkavuM enuM jokhama vicArI levuM joIe. huM kAyaratAno kaTTara zatru chuM. kAyara mANasono huM sAtha karavA kadI taiyAra na thAuM. | 30 nArIcetanA tame badhA potAne 'bahAdura" kahevaDAvavA mAgatA ho to bahenone zA mATe pAchaLa rAkho | cho ? bahenone te pAchaLa rakhAya ? je mAtA thavA yogya che tene to namaskAra karavA joIe. A dezanI strIomAMthI to sItA, damayaMtI, draupadI jevI satIo pAkatI hatI ke jemanAM nAma letAM pAvana thaIe chIe. Aje evI satIo A bahenomAMthI kema nathI pAkatI ? tenuM kAraNa e che ke ApaNe temane temanA sthAnamAMthI khaseDI dIdhI che. ApaNo ApaNI strIo pratye zo dharma che ? je kheDUta potAnI strIne mArajhUDa karato hoya, potAnAM sukhaduHkhamAM tene sahabhAgI gaNato na hoya, tene ajJAna dazAmAM rAkhato hoya, keLavaNI Apato na hoya tevI sthitimAM ApaNA samAjano uddhAra zI rIte thaI zake ? 71 |
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkaTa sAme aDaga - AvuM ke na AvuM mAruM dila ahIM (bAraDolImAM) paDeluM che. A tAlukAmAM tamArI sAthe rahIne hindustAnanI svataMtratAnI laDatamAM ThIka phALo Apyo che. paNa ApaNe maLIe tyAre eka kuTuMbanA hoIe ema dila bharAI Ave che. ApaNe kaThaNa kALamAMthI pasAra thaI rahyA chIe. thoDuMghaNuM saMkaTa Ave te sahana karavAnI dRDhatA rAkhavI joIe. bAraDolI tAlukAnA loko du:kha Ave ane raDI UThe te ApaNane zobhe nahIM. je bahAdurIthI (aMgreja) sarakAra sAme laDyA hatA, e ja bahAdurIthI duHkhono sAmano karIe. sukha ane duHkha oLakhatAM AvaDavuM joIe. e to kheDUto upara vera levAne ne temane pAyamAla karavA becAra svArthI, nAgAone UbhA karIne temane jamIna ApI che to huM kahuM chuM ke kheDUtono cAsacAsa pAcho nahIM apAya tyAM sudhI laData baMdha thavAnI nathI. na sArI vAtano amala - jo mArI sattA hoya to bAratera varSanI bALAone je paraNAve tene baMdUkathI mAravAno ke phAMsIne lAkaDe laTakAvavAno kAyado karAvuM. caudapaMdara varSanI bALAo mAtA thAya, saMkhyAbaMdha bALavidhavA thAya to pachI tamArA kUvAmAM pANI kyAMthI rahevAnuM che ? A badhuM huM tamAro bhAI thaIne kahuM chuM, tame samajo. tamArI dIkarIonI tame hatyA karI rahyA cho. nAtanAtarAnA khoTA kharcA kamI karo. AbarUnA nAmathI thatI bALahatyA aTakAvo. chokarIone aDhAra varSanI aMdara na paraNAvo nAnI nAnI bALAo upara strIno badho boja nAkhI tene kacarI nAkho nahIM. te eka kumaLuM phUla che, khIlatI kaLI che, tene akALe kAM mAro cho ? jo pahelAMnI sthiti ANavI hoya, dharmarAjya, rAmarAjya joItuM hoya ane bApadAdAnuM jigara tamArAmAM hoya to hiMmata pakaDo ane sArI vAto amalamAM mUko. 7ra |
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA ane prajA je briTananA pratinidhio ahIM rAjya kare che. tyAMnI prajA kevI che eno khyAla karo. e bahAdura prajA che. pote ja pArlAmenTa ane tenA nokaro dvArA potAnuM rAjya kare che. je cakravartI rAjAnI vaphAdArInA sogaMda ApaNA rAjAo le che e rAjAne potAnA mulakamAM pharavA mATe paNa vaDApradhAnane eTale ke prajAnA pratinidhine pUchavuM paDe che. mArI to rAjAmahArAjAone atizaya namratApUrvaka vinaMtI che ke yogya aMkuzo sAthe rAjyavahIvaTano bhAra prajAne mAthe nAkhI pote prajAno pragatimArga mokaLo karI Ape. prajAnA rakSaka banI ane AgaLa dore ane khuda zahenazAhane pagale cAlI rAjAprajA vaccenI athaDAmaNanA bhayamAMthI kAyamane mATe nIkaLI javAnI racanA karI nirbhaya banI jAya. 74 aspRzyatAnuM kalaMka hindu dharmamAMthI aspRzyatAnuM kalaMka dhoI kADhavA mahAtmAjIe aneka duHkha sahana karyAM. upavAsa karIne deha pADavA sudhInI taiyArI karI. dezanA eka cheDAthI bIjA cheDA sudhI AkhuM varasa pravAsa kheDIne, badhAne samajAvavA athAga mahenata uThAvI. akhila bhArata harijana sevaka saMghanI sthApanA karIne ekeeka prAMtamAM, jillAmAM, tAlukAmAM ane gAmamAM tenI zAkhAo uMghADI. koIneya achUta na gaNavAno dareka kisAnano dharma che. rAjasattAnI lagAma potAnA hAthamAM levAnI icchAvALA kisAne koIneya potAthI halako ke achUta na gaNavo. UMcanIcano bhedabhAva mAnanArane rAjasattA meLavavAno adhikAra ja nathI. je bIjA upara caDhAI kare che, enA khabhA upara caDI besanAra A jagatamAM koI ne koI maLI Ave che. mATe ApaNA A saMgaThanamAM AbhaDacheTane jarA paNa avakAza na hovo joIe. 5
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ garavI gujarAta gujarAta pAse paiso che, vyavasthAzakti che, viveka che; paNa gujarAtane kAmadAronI eTale ke svayaMsevakonI khoTa che. jene dezadAjha hoya te tamAma gujarAtIoe potAno eka eka chokaro dezasevAnA kAmamAM ApI devo joIe. dayAdharma gujarAtI prajAno vizeSa guNa manAyo che. teo A gharamAM saMkaTakALe, prajAnA saMkaTanivAraNa arthe tAtkAlika madada karavAmAM pAchA nahIM paDe evI mane pUrI AzA che. parAI madada upara jhAjho vakhata lokone nabhAvI gujarAtane pAMgaLuM banAvavuM nathI. bhikSAvRttine uttejana ApavuM emAM puNya nathI paNa pApa che. bhAMgela ane khaMDiyera thayela gujarAtane pharI eka vAra hasatI ane raLiyAmaNI banAvavAne ekeeka kAryavAhake ghaNA lAMbA vakhata sudhI gujarAtanI tanatoDa sevA karavI joIze. 99 lohInI sagAI svarAja AvIne paDyuM che. vadhAre to gAMdhIjInI mahenatathI ane kAMIka bhAMgItUTI kaoNMgresanI mahenatathI ane sauthI vadhAre to IzvaranI kRpAe A maLyuM che. lAMbo gALo pathArIvaza rahyA pachI jyAre roga jAya che ne pachI bhUkha chUTe che tyAre parejI pALavI joIe; te na pALe to bhAre bImArI lAgu paDe. tema svataMtratAnI sAthe ApaNe parejI, saMyama pALavAM joIze. ApaNA dezanI prAcIna paraMparAo jeno ApaNane vAraso maLyo che te mATe ApaNe magarUra thavA jevuM che. ApaNA dezanI ucca paraMparAo ane saMskRtinA ApaNe badhA sarakhA bhAgIdAra chIe. ApaNA badhAnA hitasaMbaMdho alaga alaga nathI eTaluM ja nahIM, paNa ApaNe badhA eka lohInI ane eka bhAvanAnI gAMThathI baMdhAyelA chIe. 37
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ svataMtratAnI bhAvanA | dareka svataMtra dezanA navajuvAno potAnA dezanI rakSA khAtara ke potAnA dezanuM sAmrAjya racavAnI khAtara tanatoDa mahenata karI rahyA che - prANa ApI rahyA che. emano ApaNe dAkhalo levo joIe ke svataMtratA mATe e loko keTaluM karI rahyA che. paNa keTalAka gulAmone ghaNA vakhatanI gulAmI pachI gulAmI ja priya thaI paDe che. potAnA vatana ane AjhAdI mATe khapI javAnI tamannA lokonA dilamAM jAgrata thavI joIe. jyAM sudhI A lAgaNI hindI prajAnA dilamAM jAgrata thaI nathI tyAM sudhI akhabAromAM ne reDiyo para bhale joIe teTalo pracAra calAvo, badho pracAra nirarthaka che. 38 | dezasevA | hindustAnamAM ujjavaLa itihAsa Aje racAI rahyo che. temAM kaMI tamAre hisso Apavo hoya, evI bhAvanA hoya, to teno vicAra karajo. bAkI dhAna khAIne sAMje sUI jAya; evuM to jAnavara paNa kare che. paNa bhAratanI svataMtratAno A yuga cAlI rahyo che ne itihAsa racAI rahyo che, emAM je janmyA che. teo bhAgyazALI che. tame emAM hisso Apazo to tamAruM paNa nAma lakhAze. Izvara tamane eTaluM karavAnI buddhi ne tAkAta Ape. Izvara tamAruM saunuM kalyANa kare. evo vakhata Avaze ke jema duniyAnI AbAda prajAo mAthuM UMcuM rAkhIne phare che, tema ApaNe paNa pharI zakIzuM. ApaNe jo samajIe to ApaNI pAse je zakti che e duniyAmAM koInI pAse nathI. 39
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne prajAno dharma | jo rAjA sArI rIte rAja karato hoya, to prajAno vAlI hoya. prajAno te sAco sevaka hoya to ApaNe kaMI bolavApaNuM na rahe. paNa game tevA sArA rAjA chatAM e rAjyamAM na rahe, varasamAM cha mahinA to paradezamAM ja rahetA hoya ne prajAnA hajAro rUpiyA paradezamAM kharacAtA hoya, paradezamAM milakata vasAvAtI hoya ane cha mahinA dezamAM Ave tyAreye traNa mahinA to dilhI, simalAmAM jAya ne bAkInA traNa mahinA rAjyamAM rahe tyAre mahelamAM beThA beThA A bhIla lokone hukama maLe ke rAjA zikAra karavAno che, hAkoTo karavA taiyAra rahejo, ne jo vAgha vacce Ave ne prANaghAtaka humalo kare toye vAghane rAjA sivAya koI mArI na zake, to ApaNo dharma che ke ApaNe rAjAne rAjadharma zIkhavavo joIe; na zIkhavIe to prajAdharma bhUlIe ane rAjadrohI banIe. ApaNe koInI khuzAmata karavI nathI. na 80 -