Book Title: Nabhakraj Charitram
Author(s): Merutungsuri, 
Publisher: Dosabhai and Karamchand Lalchand
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600282/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhipakSagacchIya (aMcalagacchIya) zrImerutuMgasUri vircitm|| zrInAbhAkarAjacaritram. // TER. (bhASAMtara sahita.) vidhipakSagacchIya munimaMDala agresara munimahArAja zrIgautamasAgarajInA sadupadezathI--- zrI kaccha-bhUjanagaranA rahevAzI vidhipakSagacchIya lAlanagotranA zA. DosAbhAi lAlacaMda tathA zA. karamacaMda lAlacaMde, temanA mAtuzrI iMdrAbAha saMvata 1975 mA zrI siddhakSetramA cAturmAsa rahelA te samaye devadravyanI rakSA mATe A graMtha chapAcyo. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yshsh - zaMbhu mInTIMga presa-pAlItANA. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. A parama pavitra zrInAbhAkarAjAnaM caritra aMcalagacchayaya zrImarutuMgamUrie 1464 nI sAlamAM racyuM che. caritra sarala ane bodhaka che. devadravyano vinAza karavAthI athavA to tene ADe mArge vAparavAyI prANIne keTalAM asama kaSTo bhogavA paDe che teno tAdRza citAra A graMthamAM ApavAmAM Avyo che. amArAM mAtuzrIe 1975 nI sAkamAM zrIsiddhakSetramA caturmAsa karela, tenI yAdagIrI mATe A graMtha munimahArAjazrI gautamasAgarajI mahArAjanI preraNAthI amoe chapAvyo che. AvA upayogI graMthane prasiddha karavA mATe amone preraNA karanAra ukta munimahArAjazrIno upakAra mAnavAmAM Ave che. A graMtha khAsa karIne vyAkhyAnane yogya hovAthI pratane AkAre chapAvyo che. saMskRta nahIM jANanArA paNa A bodhaka caritra vAMcI zake mATe bhASAMtara paNa sAye ApavAmAM AvyuM che. AzA che keA graMtha vAMcI buddhimAno teno sAra grahaNa karaze. lI. prasiddhakartA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - nIcene saranAme lakhavAyI yA graMtha bheTa maLI zakoaMcalagacchanA upAzrayano bahIvaTa karanAra, zA. sAkaracaMda bhAramala. The0 ANadAbAvAnA cakalA sAme-jAmanagara (jillo-kAThiyAvAra) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM zrI jinezvarAya namaH // // OM zrIvidhipakSagacchAdhirAja - yugapradhAna zrI 1008 zrI AryarakSitaMgurubhyo namaH / zrI vidhipakSagacchAcArya - zrImerutuGgasUriviracitam - gurjara bhASAnuvAda samalaGkRtam zrInAbhAkarAjacaritram / saubhAgyArogyabhAgyottamamahimamatikhyAtikAntipratiSThA tejaH zauryojasampadvinayanayayazaH santatiprItimukhyAH / bhAvA yasya prabhAvAt pratipada udayaM yAnti sarve svabhAvAt, zrIjIrApallirAjaH sa bhavatu bhagavAn pArzvadevo mude vaH // 1 // bhAvArtha - je prabhunA mAhAtmyathI saubhAgya, Arogya, bhAgya, uttama mahimA, sadbuddhi, prasiddhi, kAMti, sukIrti, teja, zaurya, baLa, saMpatti, vinaya, sunIti, yaza, putra-putryAdi parivAra, prIti vigere sarve padArtho niraMtara svAbhAvika udaya Ave che, te zrImAn jIrApalli adhirAja pArzvanAtha bhagavAn tamArA harSane mATe thAo. // 1 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrIvIrejinamAnamya, samyag nAbhAkabhUpateH / devadravyAdhikAre'da-zcaritaM kIrtayiSyate // 2 // bhAvArtha-prabhu zrImahAvIrane samyak prakAre namaskAra karIne, devadravyanA adhikAra upara bhInAbhAka-|| rAjAnuM caritra kahI // 2 // zrInAmAkanarendrasya, kathA shrutipthaagtii| caritra vidheva jAMgulI lobha-viSaM hanti vivekinAm // 3 // 1 // 2 // bhAvArtha-nema jAMgulI maMtra sarpanA viSano. vinAza kareche-jAMgulI maMtrathI sarpanuM viSa utarI jAya che, tema zravaNapathamA AvelI devadravya 'paratvenI A nAmAkanarendranI kathA vivekI puruSonA lobharUpI viSano vinAza kareche. // 3 // zrInAbhAkanRpAkhyAna-pAnaprItamanAH pumAn / ___ sadA santoSasaMtuSTaH, sarvasampattibhAga bhavet // 4 // ___bhAvArtha-je puruSa zrInAbhAkarAjAnI kathAnuM pAna karavAmAM harSita cittavALo che, te niraMtara saMtoSa baDe || saMtuSTa thai sarva prakAranI samRddhine bhajavAvALo thAya che-te puruSane sarva prakAranI samRddhi anAyAse prApta thAya che. // 4 // || Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritra // 3 // purAtanamuniproktaM, puNyaM puNyArthinAM priyam / nAbhAkacaritaM citrI-yate keSAM na cetasi ? // 5 // bhAvArtha-prAcIna maharSioe kahelaM, ane puNyanA arthI bhavya prANIone atIva priyakara evaM zrInAbhAka- rAjAnuM pavitra caritra konA cittamAM Azcarya nathI karatuM 1 arthAt pavitra mahApuruSa zrInAmAkarAjAnuM caritra asAdhAraNa bhane nirdoSa hovAthI dareka puruSonA cittane viSe Azcarya utpanna karanAruM che. // 5 // have granthakAra caritrano AraMbha kare chatathAhi- jambUdvIpAbhidhe dIpe, kSetre bharatanAmake / zrIpArzvanAthazrIneminAthayorantare'bhavat // 6 // anekazrIpatibrahma-jiSNuzrIvibhUSitam / kSitipratiSThitaM nAma, puraM svapurajitvaram // 7 // bhAvArtha-jaMbUdvIpa nAmanA dIpane viSa bharatakSetramA zrIpArzvanAtha ane zrIneminArtha jinezvarane AMtare kSitipratiSThita nAmarnu nagara hatuM, je nagara aneka zrIpati, aneka brahma, aneka jiSNu, ane aneka zrIda vaDe zobhAyamAna hovAthI teNe svargapurane paNa jItI lIdhu ituM / Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAbhAka caritra. ___svargapuranI aMdara zrIpati eTale kRSNa ekaja che, jyAre kSitipratiSThitanagaramA zrIpati eTale sAhukAro tathA rAjAo aneka hatA / svargapuranI aMdara brahma eTale brahmA ekaja che, jyAre A nagaramAM brahma eTaLe brAhmaNo aneka rahetA hatA / svargapuranI aMdara jiSNu eTale indra ekaja che, jyAre A nagaranI aMdara jiSNu-jayanazIla eTale vijetA moTA moTA sAmaMto tathA yoddhAo aneka hatA / svargapuramA zrIda eTale kuvera ekaja che, jyAre A nagaranI aMdara zrIda eTale lakSmInuM dAna karanArA dAnavIra puruSo aneka itaa| A pramANe dareka rIte svargapurayI kSitipritiSThitanagara caDiyA hatuM // 6-7 // sarvAGgaratnAbharaNAbhibhUSitaiyadIyabhogIzazataistiraskRtA / zIrSasphuradratnavaraikamaNDitA, bhogAvatI yuktamagAdrasAtalam // 8 // bhAvArtha-je kSitipratiSThita nagarImA vasatA sarvAMge ratnonA AbhUSaNoyI zobhAyamAna seMkaDo 2bhogIzo 1 kaviono saMketa ke-svargapuranI aMdara kRSNa, brahmA, inda, ane kubera rahe / 1 bhAgIsAne viSa ziromaNi-samartha bhaugI purusso| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baDhe tiraskAra pAmelI 'bhogAvatI nagarI rasAtalamAM cAlI gai te yukta ja thayuM che. kAraNa ke - te bhogAvatI nagarI, mastakane viSe sphurAyamANa uttama zeSamaNivALA ekaja bhogIza vaDe zobhatI che, jyAre A nagarImA aneka bhogIzo eTala samartha bhogIo rahe che / vaLI bhogAvatI nagarImA rahetA bhogIza eTale zeSanAganA mastakane viSe ja ratna- maNi che, jyAre A nagarImAM vasatA seMkaDo bhogIzAne sarvAMge ratnonAM AbhUSaNo che / A pramANe kSitipratiSThita nagarIthI dareka rIte utaratI bhogAvatI nagarI lajjA pAmIne rasAtalamAM cAlI gai che||8|| tatra zrImAn mahArUpa-nirUpitapurandaraH / rAjA nAbhAkanAmA'bhUd, abhUmiH pApatApayoH // 9 // bhAvArtha - te nagarane viSe samRddhimAna, potAnAM alaukika sauMdarya baDe dRSTAntabhUta karelo cha indrane jeNe evo, tathA pApa ane saMtApa asthAna nAbhAka nAmano rAjA hato // 9 // purA kalAkeliranaGgamAvaM, vadhUyenApi jagAma divyan / 1 bhogAvatI nAmenI sarpainI nagarI pAtAlamA che, ane temAM sapanA svAmI zeSanAga rahe haiM, evo kavisamaya che| 2 bhogI eMTale sarpoM, tebhono Iza eTale svAmI - zeSanAga 3 duSTa kAryoM tathA saMtApa karato ja nahIM / nAmAMka | caritra.'' // 5 // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H vadhUsahasrairapi saipa khelana, bhavApa sarvAGgamanoharatvam // 10 // bhAvArtha-purAtana samayamAM, kAmadeva ghe khIo sAye khelato chato paNa anaMgapaNAne pAmyo hato, paraMtu A || nAbhAka nAbhAkarAjA to hajAro strIbhonI sAthe krIDA karato chato paNa sarvAMge manoharapaNAne pAmyo hato / kAmadeva rati ane prIti nAmanI ve ja strIo'sAthe krIDA karavA chatAM anaMgapaNAne eTale aMgarahitapaNAne pAmyo hato, paNa A || caritra rAjA to hajAro strIbhonI sAthe khelato hato chatAM paNa sarSoMge manoharapaNAne pAmyo hato // 10 // tamanyadA mudAsInaM, sabhAyAmetya bhUpatim / . satprAbhRtaM puraskRtya, zreSThI kazcinnamo'karot // 11 // bhAvArtha-eka divase te rAnA potAnI sabhAmA harSita citte beTho hato, te avasare koika zreSThIe AvIne rAjAnI sanmukha suMdara bheTaNuM mUkI namaskAra karyo // 11 // ___ kastvaM kutaH samAyAtaH, kutra yAsIti bhUbhRtA / pRSTe spaSTamayAcaSTa, zreSThI rAjanizamyatAm // 12 // bhAvArtha-tyAre rAjAe te zeThane pUchayu ke, tame koNa cho ? kyAMcI AvyA cho ? ane kyAM jAo cho?|| 31 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritra.. HD || tenA pratyuttaramA zreSThIe spaSTa rIte kaDaM ke, he rAjan ! mAruM samasta vRttAnta sAMbhaLI // 12 // zreSThI dhanAyanAmA'haM, zrIvasantapure vasan / zrIzazrRMjayayAtrArtha, calito'tra samAgamam // 13 // nAbhAkaM bhAvArtha-9 vasaMtapura nagaramAM nivAsa karUM chu, mAruM nAma dhanADhya zeTha che, ane zrIzacuMjaya tIrthanI yAtrAyeM | jatAM ahIM mAruM Ava_ thayu cha // 13 // kaH zrI zatruJjayastatra, yAtrayA kiM phalaM nRpe| . pRcchatIti bhAgyalabhyAH, sabhyAH paurANikA jaguH // 14 // bhAvArtha-tyAre, bhAgyathI jemanI prApti thai zake evA mahA dhuraMdhara sabhAmAM beThelA paurANika puruSAne rAjAe / pUchayu ke, ' zrI zatrujaya tIrtha kayuM ? tathA tenI yAtrAthI bhuM phaLa thAya ? / e praznano uttara paurANika puruSoe | rAjAne spaSTatApUrvaka samajAvatAM kaddu ke-|| 14 // ikSvAkubhUmau bharate'tra pUrva, zrInAbhinAmA kulakRd babhUva / Ramain Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritraH saballabhA'bhUdu marudevI tasyAH; kukSau jinaH zrIvRSabho'vatIrNaH // 15 // bhAvArtha-pahelA A bharatakSetramA ikSvAkubhUmine viSe zrInAbhi nAmanAM kulakara yayA, temane marudevI nAmanI nA nAbhAka zreSTha patnI hatI. temanI kutimA zrIRSabhadeva jinendrano janma thayo / // 15 // asaMkhyavarSANi na dharmakarmA'bhijJo jano'bhUt samayAnubhAvAt / // 8 // prakAzya tanmArgayugaM tadavA 'vatIrya so'nItipathaM lulopa // 16 // bhAvArtha-kAlanA prabhAvayI asaMkhyavarSoyI janasamudAya dharma ane kRSi-vANijyAdi karmathI ajANa hato. te sarvene prabhue A bharatakSetramA avatarIne dhArmika anuSThAna tathA kRSi-vANijya vigaire vyavahArika kriyAo batAvI. A pramANe dharma ane karma e panne prakAranA mAga samajAvI anIti mArgano taddana lopa karyoH // 16 // 'Adau sa pANigrahaNaM vidhAya, zataM sutAnAM ca vibhajya rAjyam / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bhuttvA sukhaM nItipathaM vidhAya, taptvA tapo jJAnamanantamApa // 17 // bhAvArtha-pahelA temaNe sunaMdA ane mumaMgalA nAmanI be kanyAo sAthe vivAha karI, sAMsArika sukha bhogavI, nAmAMka nItimArga pravartAvI, bharata bAhubali vigere potAnA so putrone juduM judu rAjya vaDeMcI ApI dIkSA grahaNa karI. tyAra || pachI aneka prakAranA dussaha tapa tapI kevalajJAna prApta kayu // 17 // . tataH sa dharma darzadhopadizya, prabodhayan bhAratabhavyasattvAn / zaile surASTrAbharaNe'dhiruhya, kacit priyAludrutalaM siSeva // 18 // bhAvArtha-tyAra bAda prabhu zrIAdIvara zamAdika dasa prakAranA dharmano upadeza karIne bhAratavarSanA sarvaprANIvargane pratibodha karatA thakA saurASTra ( soraTha) dezanA AbhUSaNatulya zrIzatrujaya parvatapara caDhIne rAyaNakSanI nIce - dhyAnArUda thayA // 18 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpuNDarIkaM gaNanAyakaM zrIprabhuH puraskRtyaM tdaityvaadiit| iMda mahAtIrthamanAyananta, kAlena saGkocavikocadharmi // 19 // / nAbhAka bhAvArtha-prabhue te samaye zrIpuMDarIka gaNadharanI samakSa ApramANe kayu ke, 'A mahAtIrtha zatrujayagiri anAdi caritra. anaMta che, paNa te kAlakrame saMkoca ane vistArane pAmeche // 19 / / / // // 10 // mUle pRthuH samprati yojanAni, pazcAzadUrva daza yojanAni / .... uccastathA'STAvatha saptahasto, bhUtvA punaH prApsyati vRddhimevam // 20 // bhAvArtha hAlamAM A giri mULamAM pacAsa yojana vistAravALo, upara dasa yojana vistAravALo, ane uMcAimAM. ATha yojanapramANa che. ane A avasarpiNImA ghaTato ghaTato chahA AsamAM chevaTe sAta hAyapramANa, thai pAcho utsarpiNImA vistArane pAmaze // 20 // zatruJjayazrIvimalAdrisiddhakSetretinAmatritayaM sadAsya / Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - RASRAa w zrIpuNDarIketyabhidhA caturthI, bhavin ! sthiteste'tha bhaviSyatIha // 21 // bhAvArtha-he bhavya puNDarIka ! A girinAM zatrujaya, vimalAcala ane siddhakSetra e pramANe traNa nAme zAzvataM || nAbhAka cha, ane atre tAro nivAsa thavAthI zrIpuMDarIka nAma codhe nAma prasiddha thaze // 21 // caritra. saMsevya zatruJjayazailamenamanenasaH syunanu pApino'pi / // 11 // bhuvo'nubhAvAt kilaM mRttikApi, : prApnoti sarvottamaratnabhAvam // 22 // bhAvArtha-A zatrujayagiri sevana karavAyI pApI puruSo paNa popa rahita vAya cha, kharekhara oM pavitra tIrthabhUminA prabhAvathI mAThI paNa sarvottama ratnapaNAne prApta kare che // 22 / / ye zuddhabhAvena nibhAlayanti, .. . savyA mahAtIrthamidaM kadAcit / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // ki zvabhratiyagbhavasaMbhavaH syAda ?, na zeSagatyorapi janma teSAm // 23 // bhAvArtha-je bhavyamANIo A tIrtharnu koi paNa samaye nirmaLabhAvapUrvaka netrathI darzana mAtra kare che, teone nAmAke devagati tathA manuSyagatimAM paNa janma levo paDato nathI, to pachI naraka ane tiryaMcagatino to saMbhava ja kyAthI caritra. hoya ! / arthAt A pavitra tIryanuM bhAvapUrvaka darzana karanArA bhAgyazAlI bhavya prANIone cAra gatimAM janma-maraNanI viDaMbanA bhomavacI paDatI nathI, teo anaMta sukhamaya mokSamA jAya che / / 23 / / zrImayugAdIzamukhAd munIndrAstat tanmahAtIrthaphalaM nizamya / zrIpuNDarIkapramukhA niSevya, tatIrthamApuH samaye'pavargam // 24 // bhAvArtha-A pramANe zrImAn yugAdi prabhunA mukhathI puMDarIka gaNadhara vigere munIndroe te mahAtIrthano prabhAva || tathA tenI sevAyI maLatA phaLane sAMbhaLI, te zatrunaya tIrtha sevana karI, potapotAne samaye mokSa pAmyA // 24 // | Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAse zivaM zrIRSabhe suto'sya, zatruJjaye shriibhrtaakhyckrii| atiSThipad ratnamayIM suvarNa-prAsAmadhye pratimAM tadIyAm // 25 // bhAvArtha-zrIRSabhadeva prabhu mokSa gayA bAda temanA putra zrIbharatacakravartIe zatrujaya tIrtha upara savarNamAnA. | sAdamAM ve prabhunI ratnamaya pratimA sthApana karI / / 25 // yo'sya nAma hRdi sAdhu vAvadiH, klezalezamapi no sa saashiH| yo'sya vartmani mudaiva cAcaliH, saMsRtau na sa kadApi pApatiH // 26 // bhAvArtha-je puruSa potAnA hRdayamA samyak prakAre zrIzatrujaya tIrthana smaraNa kare cha, tene lezamAtra paNa duHkha sahana karavU paDatuM nathI, temaja je puruSa A tArthanA mArgamA praphullita cittayukta thai gamana kare che, te kadApi saMsAramAM paDato nathI-tene saMsAramA bhramaNa karavU paDatuM nathI. // 26 // . nA'taH paraM tIrthamihAsti kiJcid, nAtaH paraM vandyamihAsti kinycit|| nAtaH paraM pUjyamihAsti kiJcida, nAtaH paraM dhyeyamihAsti kiMcit / / 27 // bhAvArtha-A tIrthathI bIju,koi mahAn tIrtha nathI, A tIrthathI bIjaM koi paNa adhika vandanIya nayI, A tIrthathI bIju koi paNa vizeSa pUjanIya nathI, ane AtIrthayI vIju koi paNa utkRSTa dhyeya-dhyAna karavA yogya nthii.||27|| Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14|| idamevoktamanyagrantheSvapipazcAzadAdau kila mUlabhUme-dazorvabhUmerapi vistaro'sya / uccatvamaSTaiva tu yojanAni, mAnaM vadantIha jineshvraadreH||28|| bhAvArtha-pavitratIrtha zrIzacuMjayanA parimANa viSayamA anyagranthone viSe paNa A pramANe ullekha cha zrIRSabhadeva prabhunA nivAsAlaya A girino AdinAtha prabhunI vakhate mUlabhUmino vistAra pacAsa yojana, UrdhvabhUmino vistAra dasa yojana, ane A girinI uMcAi ATha yojana hatI. bhAgavate- dRSTvA zatrukSayaM tIrtha, spRSTvA raivatakAcalam / snAtvA gaz2apade kuNDe, punarjanma na vidyate // 29 // bhAvArtha-bhAgavatamA paNa kayu cha ke-je manuSya zrIzatrujayagirinuM darzana kare che, giranAra parvatano sparza kare * che, ane gaz2apada kuMDamAM snAna kare che tene pharIthI janma levo paDato nathI // 29 // nAgapurANe- aSTaSaSTiSu tIrtheSu, yAtrayA yat phalaM bhvet| zrIzatrujayartheiza-darzanAdapi tatphalam // 30 // bhAvArtha-nAgapurANamAM ko che ke-aDasaTha tIrthone viSe yAtrA karavAyI je phaLa prApta thAya, teTalaM phaLa / / - Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/ mAtra eka tIrthAdhipati zrIzatrujayatIrthanAM darzana karavAthI prApta thAya hai. // 30 // tIrthamAlAstave- ato dharAdhIzvara ! bhAratI bhuvaM, tathA'dhigamyottamamAnuSaM bhavam / . yugAdidevasya viziSTayAtrayA, vivekinA grAhyamidaM phalaM shriyaaH||31|| bhAvArtha-tIrthamAlA stavamA paNa kaDyu cha ke-mATe he bhUpati ! A bhAratabhUmi temaja uttama manuzyajanma pAmIne, yugAdideva zrIAdinAthanI viziSTa prakAranI yAtrA karIne vivekI puruSoe potAne prApta thayeLI lakSmInuM phaLa grahaNa karavU. // 31 // evaM zrutvA narezo'pi, tIrthamAhAtmyamadabhutam / visRjya zreSThinaM yAtrA-nimittaM lagnamagrahIt // 32 // bhAvArtha-A pramANe zrIzatrunaya tIrthano adbhuta prabhAva sAMbhaLIne nAbhAka rAjAe te dhanAnya zeThane visarjana karI, zrIzatrujaya tIrthanI yAtrAne mATe uttama lagna-muhUrta jovddaavyu.|| 32 // lagnakSaNe vyatikrAnte, brahmadvAravyathAvazAt / pazcAttApaM dadhadU bhUpo, dvitIyaM lagnamagrahIt // 33 // bhAvArtha-paNa jyAre muhUrtano divasa Anyo tyAre karmayoge mastakamAM brahmadvArane viSe asA pIDA thavAyI | Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - tenApI jara zakAyuM nahIM, tethI pazcAcApa karatA rAnAe jyotiSI pAse bIju muhUrta kahAvyaM // 33 // AkasmikasamudbhUta-jyeSThaputravyathAvazAt / .. tasminnapi gate lagne, tRtIyaM lagnamAde // 34 // bhAvArtha-te bIjI vakhate jovaDAvelA muhUrtano divasa AvatAM potAnA moTA putrane akasmAt vyathA utpanna ca. yavAcI ve bIju muhUrta paNa gapuM. tyAre rAjAe jyotiSIbho pAse trIjuM muhUrta kddhaanyu.|| 34 // 16 // pdeviimhaakssttaa-jaatstsyaa'pytikrmH| .. svacakrazaGkayA lagna-matyagAt turyamapyatha // 35 // bhAvArtha-te trIjI vakhata jorahAvelA muhUrnano divasa AvanAM potAnI paTarANIne akasmAt mahAvyAdhi utpanna vAyI te divase paNa rAjA nIkaLI zakyo nahIM. tyAre pharIthI cothI vakhata nAbhAka rAjAe muhUrta jovaDA te muhUrta AvatAM potAnA sainyamAM tathA dezayAM bakheDo jAgavAnI zaMkAthI te vakhate paNa rAjA zrIzajaya tIrthanI yAtrA karavA mATe nIkaLI zakyo nahIM, ane cothu muhUrta paNa vyatIta thai gayeM // 35 // aho ! pApI mamAtmepi, nindana svaM paJcamaM nRpH| muhUrtamAdade tacca, paracakrabhayAd gatam // 36 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. ca. 17 A bhAvArtha - pramANe zrIzatruMjaya tIrthanI yAtrA nimitte joDAveLA cAre muhUrtI niSphaLa javAthI, 'are ! mAro AtmA mahApApI che ke jethI pavitratIrtha zrI zatruMjayanI yAtrA karavA jatAM AvI rIte vighno AvyA ja kare che' epramANe potAnA AtmAnI niMdA karatA thakA rAjAe pAMca muhUrta kaDhAvyuM. paNa karmasaMyoge te muhUrtaM paNa potAnA deza upara bIjA rAjAonA saimyo caDI AvavAnA bhayathI bItI gayuM. // 36 // evaM bhUpo vyatikrAnte, yAtrAyA lagnapaJcake / hetumasya kathaM jJAsyA - mIti cintAturo'bhavat // 37 // bhAvArtha- --A pramAne zrIzatruMjaya tIrthanI yAtrA karavA mATe jyotiSIo pAse kaDhAveLA pAMce muhUrto vyatIta outet 'AvI rIte vighno AvavAnuM kAraNa huM kebI rIte jANIsa 1" e pramANe rAjA ciMtAtura thayo. // 37 // tAvatoyAnamAyAtAH, zrIyugandharasUrayaH / iti vijJapayAsa, bhUpAlaM vanapAlakaH // 38 // bhAvArtha - eka vicAra kare che, teTalAmAM banapAlake AvI rAjAne vadhAmaNI ApI ke udyAnavAM zrIyugaMdhara sUri samabasarvA 'che. // 38 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. ca. |18| tato gato vanaM rAjA, caturjJAna nirdhAn gurUn / jJAtvA natvA'ntarAyANAM, hetUn papraccha bhaktibhAk / / 39 / / bhAvArtha---tyAra bAda rAjA potAnA kuTuMba parivAra sahita atyaMta bhaktivaDhe ullasita cittavAn thai udyAnamAM gayo, tyoM jai gurumahArAjane vidhipUrvaka vaMdana karI temane cAra jJAnanA nidhi jANI potAnA aMtarAyanuM kAraNa pUchayuM // 39 // guravo manasA sIma-ndharasvAmijinaM tataH / natvA'prAkSuratha svAmya- pyUce tanmanasA'khilam // 41 // bhAvArtha --tyAra pachI gurumahArAje mana vaDe zrIsImaMdhara jinendrane namIne pUchayuM, tyAre zrI sImaMdharasvAmIe manayI sarva dhAnta nivedana ka. // 40 // manaH paryAyato jJAnAt, zrIyugandharasUrayaH / samyag vijJAya vRttAntaM taM jagurbhUpatiM prati // 41 // bhAvArtha - zrI yugandharAcArye manaHparyAyajJAnathI sarva vRttAnta samyaka prakAre jANIne rAjAne jaNAnyuM ke // 41 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjan ! sukheSu duHkheSu, mukhyaM karmaiva kAraNam / taccArjitaM tvayA pUrva, yathA mUlAt tathA zRNu // 42 // bhAvArtha-he rAjan ! mukha ane duHkha e cane prasaMgomA dareka prANIne mukhya kAraNa karmaja che. ane te. karma pUrvabhavapAM teM je upArjana karyu che te bInA tuM athathI iti paryaMta sAMbhaLa. // 42 // nA. / 19 / nAbhAkarAjAnA pUrvabhavarnu vRttAnta. ekonviNshtymbhodhi.kottaakottiprmaanntH| kAlAt paramatItAyAM, catuHsaMyutaviMzato / / 43 // jambudvIpasya bharate, smprtisvaamivaarke| upAmbhodhi tAmaliptI-nagaryA bhrAtarAvubhau // 44 // samud-siMhau jyeSThastu, nirmalaH puNyavAnRjuH / viparyastaH kaniSThazca, badarIkaNTakAviva // 55 // . tribhirvizeSakam // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. ca. |20| bhAvArtha - ogaNIza koTAkoDI sAgaropama kAla pahelA, atItacambIzIyAM jambUdvIpanA bharata kSetrane viSe 'saMpratisvAmI nAmanA tIrthakaranA vArAmoM, samudrataTa samIpe tAmaliptI nagarImAM samudra ane siMha nAmanA ve bhAi rahetA hatA. teomAM moTo bhAi samudra nirmala caritravALo puNyavAn ane saralahRdayI hato, paNa nAno bhAi duSTa AcaraNavALo mahApApI ane krUrahRdayI hato. jema boraDInA kAMTAo paikI koi vakra ane koi sIdho hoya che, teSa A bane bhAiomA moTo bhAi saraLa ito, ane nAno bhAi vakra hato. // 43-44-45 // bhuvaM khanaddbhyAM tAbhyAM sva-gRhe sthUNArthamanyadA / caturviMzatidInAra - sahasranidhirAjyata // 46 // bhAvArtha-te banera eka divasa potAnA gharanI aMdara thAMbalo nAkhavA mATe pRthvI khodatAM covIsa hajAra sonAmahorI bhareko nidhi prApta karyo. // 46 // devadravyamidaM nAga- goSThikena nidhIkRtam / ityuktigarbha patraM ca, jyeSTho dRSTvetyabhASata // 47 // bhAvArtha- - tathA tenI sAthe eka patra nIkaLyo. temAM evA bhAvAryanuM lakhyuM hatuM ke - 'A devadravya nAga1 atIta covIzAMmAM covIzamA tIrthaMkara / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nApanA kuTuMbIe nidhi tarIke dATayu che.' A pramANe lakhelo patra vAMcIne jyeSTha bhrAtA samudre potAno abhipAya jAhera || karyo ke-||47|| gatvA zatruJjaye nAga-zreyase dIyate hyadaH / nA. zrutveti jAyayA nunnaH, kanIyAnityavocata // 48 // . bhAvArtha-zatrujayamA jaine nAgagoSTikanA puNyane mATe A nIkaLeLa devadravya aapiie'| e pramANe moga 24 bhAirnu vacana sAMbhaLI potAnI svIpI prerAyelo nAno bhAi siMha bolyo ke-||48|| kanyA varAhIM jAtA'sau, paraM novAhitA puraa|| dhanaM vinA'tha tatprAptau, sotsavena vivAhyate // 49 // bhAvArtha- 'A kanyA varane yogya thai ke, paraMtu atyAra sudhI dhana binA tenuM lagna karyu nathI, paNa have dhananI prApti yavAthI teno mahotsavapUrvaka vivAha karIe' // 49 // . dhyau samudraH zrutveti, svabhAvAd duSTadhIrasau / bhAryayA prerito jAto, vAtyeritakRzAnuvat // 50 // || bhAvArtha-bhAI nAnA bhAirnu ayogya kathana sAMbhaLI samudre vicAra karyo ke-A svabhAyathIna duSTa ghudiyAlo || Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | che, ane hamaNAM vaLI strInI preraNAthI jema pavananA musavATathI agninI ddhi thAya tema AnI paNa duSTabuddhi adhika / vRddhi pAmI che. kharekhara duniyAmA strIoe mahAn maharSione paNa potAnA manohara tIvra kaTAkSa temaja vAgvANothI potAne vaza karI kIdhA che, to pachI AnA jevo eka sAmAnya manuSya tenI AgaLa | karI zake 1 // 50 // suvaMzajo'pyakRtyAni, kurute preritaH striyaa| snehalaM dadhi madhnAti, pazya manthAnako na kim ? // 51 // / 22|| bhAvArtha-ucca kuLamAM janma pAmela puruSa paNa strI vaDe prerAyelo nahiM AcaravA yogya akRtyanu AcaraNa kare che, kAraNa ke, muvaMzathI thayelo-sArA vAMsathI banelo ravaiyo strI vaDe prerAyelo chato zuM snehavAlA-cikAzadAra dahIjeM mathana karato nathI ? arthAt kareja che. // 51 // devadravyopabhogena, ghorAM yAsyati durgtim| tato bandhurayaM bandhu-rayA bodhyo girA mayA // 52 // bhAvArtha-A mAro bhAi jo strInA kathana mujaba devadravyano upabhoga karaze, to atyaMta bhayaMkara narakAdi || durgatimAM jaze, mATe Ane mAre mRdu ane zreSTa vANIthI pratibodha karavo joie. // 52 / / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. ca. |23| . nizcityetyavadad bhrAtaH !, pAtakAt zvabhrapAtukAt / na kiM bibheSi yaddeva-- dravyabhogamapacchAse 1 // 53 // bhAvArtha - ema nizcaya karIne nAnA bhAine kathaM ke-bandhu ! narakAdi bhayaMkara gatimAM pADanAra pApathI zuM tuM Darato mathI ? ke jethI devadravyanA paNa upabhoganI icchA kare che. // 53 // devadravyeNa yatsaukhyaM yatsaukhyaM paradArataH / anantAnantaduHkhAya, tatsaukhyaM jAyate dhruvam // 54 // bhAvArtha - je manuSya devadravyanA upabhoga bar3e tepaja parakhI sevana dvArA je mananuM mAnI lIla sukha meLave che, te sukha niHzaMka anaMtAnaMta duHkha prApta karAvanAra thAya che. // 54 // jaina siddhAntamAM paNa kadhuM che. ke -- " apra viNAse, risighAe pavayaNassa uDDAhe / saMjayaca utthabhaMge, mUlaggI bohilAbhassa " // 55 // bhAvArtha -- caityanA dravyano vinAza karavAthI, RSino ghAta karavAthI, zAstra viruddha prarUpaNA karavAthI, temaja saMyatinA caturthavratano bhaMga karavAthI, samyaktvanA mUlamAja agni paDe che; arthAt samyaktva nAza pAme che. // 55 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varaM sevA varaM dAsya, varaM bhikSA varaM mRtiH / nidAnaM dIrghaduHkhAnAM, na tu devasvabhakSaNam // 56 // nA. bhAvArtha--koinI sevA karI AjIvikA calAvI zreSTha cha, cAkara thaine rahe sAraM che, bhIkSA mAgI udara poSaNa kara, uttapa cha, ane chevaTe bhUkhyA marI javU paDe to te paNa vhetara che; paNa sarva prakAranA duHkhonuM kAraNa, devadravyanuM bhakSaNa karavaM te bIlakula ThIka nayI // 56 // 24 // bhrAturityupadezena, maunI siNhstdosthitH| ekAnte bhAryayA'bhANi, hA! moradhyAda vaMcyase katham // 57 // kapolakalpitairyabA, ko nAma na hi pNcyte| paraM yathA tathA sarva-madha vA''datsva tannidhim // 58 // .. bhAvArtha--A pramANe bhAino upadeza sAMbhaLI mauna rahelo siMha tyAMthI uThyo, tene ekAMtapA tenI patnIe karbu ke-"tame bhoLapaNathI kema ThagAo cho ? athavA kapolakalpita vAtoyI kayo puruSa na ThagAya ? paraMtu jematema karIne || sarva nidhi ApaNe tAbe karo, athavA saMpUrNa nidhi na Ape to, chevaTe aradhuM dhana paNa tame grahaNa karo " // 57-58 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM bhAryeritaH siMho, laGghanatritayaM vyadhAt / ___ ahaM pRthag bhaviSyAmI-tyuvAca svajanAnapi // 59 // ___ bhAvArtha-e pramANe bhAryAnA samajAvavAthI prerAyelA siMhe traNa divasa lAMghaNa karI, ane potAnA sagAMnA. !! saMbaMdhIone kadhuke, huM judo yaiza // 59 // teSAM balena vezmAdha, nidhAnAdhaM ca so'grahIt / // 25 // samudrastu tataH zatru-jayayAtrAcikIrabhUt // 60 // bhAvArtha-sagAM-saMbaMdhIonI lAgavaga pahoMcAhI teonA baLa vaDe siMhe samudra pAsethI ghara ane nidhAnano araSo bhAga grahaNa karyo. tyAra pachI samudre zrIzatrujayatIrthanI yAtrA karavAno abhilASa karyo. // 6 // nidhAnArtha vyaye tIrthe, naagpunnyaarthmitysau|| yAvaccalati siMhena, tAvadrAjJe niveditam // 61 // lebhe nidhAnaM mAtrA, yAtrAvyAjAdasau ttH| tadAdAya vrajannAsti, na doSo'tha manAga mama // 62 // bhAvArtha-'zrI zatrujaya tIrthamA jai, A bAkI rahelA nidhAnamAMnA dravyano nAgazreSThInA puNyane mAThe vyaya karato / / AMERICUIREMIER Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 26 // || che' ema vicAra karI samudra tIrthayAtrA karavA mATe cAlavAnI taiyArI karato hato; tevApAM siMhe te nagaranA rAjAnI || AgaLa jaine nivedana karyu ke-'mArA moTA bhAi samudre dATelaM nidhAna meLavyuM che, te nidhAnane laine tIrthayAtrArnu vahAnuM karI ahIMthI hamaNAMja jAya che meM mArI pharaja samajI Apane jAhera karyu che, have kadAca nidhAna laine cAlyo jAya do temAMmAro doSa nthii|| 61-62 // muhUrtakSaNa evA'tha, rAjJA''hUya niyntritH| samudraH kAraNaM jJAtvA, nidhAnAdhaM puro'mucat // 63 // bhAvArtha-siMhanA bhaMbheravArthI kupitaM yayelA rAjAe samudrane muhUrta kSaNamAMja bolAvI niyaMtrita kryo| potAne akasmAt niyaMtrita karavAnuM kAraNa jANIne samudre ardhanidhAna rAjAnI AgaLa mUkyuH // 63 / / sarva svarUpaM cAvedya, nidhipatramadarzayat / yathAvasthitavakteti, samudraM mumuce nRpaH // 64 / / . bhAvArtha-temaja nidhAna nIkaLavA bAbatanI sarva vAta rAjAne kahIne bhUmimAthI nIkaLela nidhipatra btaavyo| satyavAdI samudranA vacana upara rAjAne saMpUrNa vizvAsa beTho, ane A satya bolanAra ke ema dhArIne choDI || mUkyo / / 64 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. 27 devadravyaM ca tajjJAtvA, pratyarthanyAyadharmavit / samudraM bahu satkRtya, yAtrArtha vyasRjannRpaH // 65 // bhAvArtha-tathA 'A devagandha cha' ema jANI zreSThanAti pALanAra ane dharmano jAtA evA rAjAe samudrano ghaNona | satkAra karIne tIrvavAMnA mATe vimarjana karyo / 65 // . atha dviguNitotsAhaH, samudraH svakuTumbayuk / / muhUrtAntaramAdAya, yAtrArtha prAsthita drutam // 66 // bhAvArtha-mA pramANe rAjAnuM sanmAna pAmavAthI bamaNo utsAhita thayelA samudre nimittiyA pAse vIryu uttama muhUrta kadApI potAnA kuTuMba sahita yAtrAne mATe zIghra prayANa kayu // 66 // . caturbhiryojanairAk, shriishtrunyjytiirthtH| yAvad mukte-sarastIre, zrIkAzcanapure pure // 67 // latrA'putre mRte bhUpe, tAvad mantrA'dhivAsitaiH / / Agatya paJcabhirdivyai, rAjyaM tasmai dade mudA // 68 // yugmam / bhAvArtha-zrIzatrujaya tIrthayI cAra yojana dUra zrIkAMcanapura nAmanA nagaranI najIkanA sarovarane kAMThe je || // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. ca. 128| vAmAM bhojana kare che tevAmAM, te nagarapAM putra rahita rAjA maraNa pAmavAthI maMtra baDhe adhivAsita thayelA pAMca divyopa tyAM ASI tene harSasahita rAjya arpaNa karye / / 67-68 // gajArUDhaH sitacchatra-zAlI cAmaravIjitaH / anvIyamAnaH pUrlokaiH stUyamAnaH kavIzvaraiH // 69 // caturaGgacamUcAra-vicitrA'khila satpathaH / rAjyasUryadhvAnapUrya - mANabrahmANDamaNDapaH // 70 // vilasatoraNaM proccapatAkaM prekSyanATakam | varNAmbhaH siktabhUpaThi -- vyaktasvastikasaGkulam // 71 // vicitrollocasampUrNA --''paNa zreNivirAjitam / samudraprAlabhUpAlaH, sotsavaM prAvizat puram // 72 // caturbhiH kalApakam / bhAvArtha - tadanaMtara zreSTha hastIvara AruDha thayela, zveta chatre karIne zobhAyamAna, cAmaro baDhe vIMjAtA, jenI pAchaLa nagaranA pratiSThita loko cAlI rahelA che. kavIzvaro vaDe stuti karAtA, // 69 // caturaMgI senAnI maMda maMda manohara gatithI vicitra karelo ke samagra suMdara mArga jeNe, ane rAjyanA bAjIMjonA madhurA nirghoSathI pUrI dIgho che brahmAMDa J Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpI maMDapa jeNe evA samudrapAla rAjAe 7 // vividha raMganA toraNoe karI ramaNIya, gagana maMDalamA pharakI rahelI ucca patAkAo yukta, darzanIya manohara nATako sahita, aneka raMganA sugaMdhI jalathI siMcAtI pRthvIpIThikA upara spaSTa jaNAtA sAthIyAothI vyApta // 71 // jenI aMdara raMgaberaMgI vividha prakAranA kiMmatI caMdaravA lagAvI dIpA che evI mAlathI bharapUra banelI dukAnonI paMktiyI zobhI rahela zrIkAMcanapura nagaramA praveza karyo // 69 yI 72 // rAjyakAryANi kRtvA'ha-stritayena sa sainyayuk / / 29 RddhayA mahatyA'dhyArohat, zrIzatruJjayaparvatam // 73 // ___bhAvArtha-traNa divasamAM tamAma rAjyakArya ATopI, te samudrapAla rAjA potAnA sainyayukta moTI Rdi sahita tIrthAdhirAja zrIzatruJjaya parvatapara caDyo // 73 / / snAnAdisaptadazabhi-bhaidaiH siddhaantbhaassitaiH| sa tatra sUtrayAmAsa, pUjAmAdijinezituH // 74 // bhAvArtha-te parvata upara virAjamAna prabhuzrI AdIzvara jinendranI siddhAMtA marUpelI snAtra vigaire sattarabhede || pUjA karI // 74 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. mahApUjA-dhvajAropA-diSu kRtyeSvasau tthaa| dadau dAnaM yathA jhyAmo, jajJe megho'pi lajjayA // 75 // bhAvArtha-samudrapAla rAjAe te zatrujayagiri upara mahApUjAo dhvajAropaNa vigere pavitra kAryomA eTalaM to puSkaLa dAna Apyu ke je dAna joine dRSTidAna karato megha paNa lajjA vaDe zyAma. yai gayo, arthAt akhUTa dRSTidAna karato megha paNa A rAjAnA dAna AgaLa potAne tuccha mAnato yako lajjA pAmI zyAma yai gayo // 75 // vidhAyA'STAhnikAM nAga-nAmagrAhaM jgtpteH| pUjA-dAnAdisatkRtyaiH, sa.nidhAnAdhabhavyayat // 76 // bhAvArtha-nAgabheSThI nAma grahaNa karI zrIjinendrano ATha divasa ahAi mahotsava karI, pUjA dAna vigere sukRtyo karavAmAM te nAgazreSThInA nidhAnano bacelo arapo bhAga samudrapAla rAjAe vAparyo // 76 // siddhakSetrAdayottIrya, svapuraM prAvizantRpaH / ruddho rAjyA'sahiSNutvAd, vANijo duSTapArthivaiH // 77 // bhAvArtha-have samudrapAla sidakSetrayI utarIne jevAmA potAnA nagaramA praveza karato hato, tevAmAM te vaizya hovAthI tene maLelA rAjya ne sahana nahIM karanArA AsapAsanA iAla duSTa rAjAoe gherI lIdho // 77 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithaH pravRtte yuddhe'tha, bhagnAM vIkSya nijAM camUm / zrIsamudranpo yAvat, kiMkartavyajaDo'jani / / 78 // bhAvArtha-paraspara bane sainyanuM yuddha pravatyu, paNa chevaTapAM duzmanonA parAkramathI potAnI senAne vIkharAi gayelI joi samudrapAla rAjA 'hane huM karavU ?' e prapANe jeTalAmAM vicAravamaLamAM paMcavAyo // 78 // tAvanniviDabandhena, nivAn yojitAJjalIn / // 31 // pAdAne luThato vIkSya, rakSa rakSeti jalpataH // 79 // 'bhAvArtha-teTalAmAM majabUta baMdhanothI baMdhAelA ane ke hAtha joDI pagamA mALoTatA zatrurAjAone potAnI sanmukha rakSaNa karo rakSaNa karo' e pramANe bolatA.joine // 79 // viveSibhUpatIn sarvAn , pronmucya nijapUruSaiH / aho ! kimiti sAryo- pRcchattAneva bhUpatIn // 8 // 'bhAvArtha-potAnA upara deSa karanAra ane yuddha karanAra te sarva zatrurAjAone potAnA mANaso dvArA choDAvIne // 'aho ! Azu Azrarya kanyuM " e pramANe te rAjAoge pUchayu / / 80 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA. ca. |32| te procurnA'paraM vidmo, vizeSaM kintu saGgare / abadhyAmahi durbuddhI, yudhyamAnAH svayaM vayam // 81 // bhAvArtha-tyAre sarva rAjAoe pratyuttara Apyo ke -- ame Ama banavAnuM bIjuM to kAMi vizeSa kAraNa jANatA nathI, paraMtu duSTabuddhithI yuddha karatA agre raNAMgaNamA svayameva baMdhAI gayA chIe // 81 // paraM bhavatprasAdena, cchuTitA nAtra saMzayaH / ataH svassevakAn yAvajjIvaM svIkuru no'dhunA // 82 // bhAvArtha- paraMtu he rAjan ! ApanIja kaeNpAdraSTithI ame chucyA chIe, emAM saMzaya nathI. mATe have Apa amo sarvane jIvaMta paryaMta potAnA savakapaNe svIkAro // 82 // ityuktvA sevakIbhUtaistaireva / 'sau parivRtaH / svapuraM prAvizat prAjya-: - pravezotsava pUrvakam // 83 // bhAvArtha -- AvI rIte sevaka tarIke potAne vaza thayela sarva rAjAothI parivarela te samudrapAla rAjAe moTA utsavayukta potAnA nagaramAM praveza karyo / / 83 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA.. ca. |33| sabhyAn sabhAyAmAbhASya, visRjya ca nRpAnasau / saudhAntaH pUjayan devAn dadarza vyantaraM puraH // 84 // bhAvArtha ye --tyAra bAda kacerImAM sabhyo sAthai keTaLIka bAtacIta karI, rAjAone sammAnapUrvaka visarjana karI, potAnA gRhamaMdiramAM devone pUje che tevAmAM potAnI sanmukha eka vyaMtara joyo // 84 // - pRSTaH kastvamiti kSoNi-bhRtA sa vyantaro'vadat / tAmaliptyAmahaM nAga-nAmA prAg goSThiko'bhavam // 85 // bhAvArtha- samudrapAla rAjAe pUchayuM ke-- 'tuM koNa che ?' / tyAre te vyaMtaradeve kasuM ke huM tAmalipti nagarIphAM prathama nAga nAmano goSThika hato // 85 // pUrvajaiH kArite caitye, sArAM vidadhato mama / kuTumba sakalaM kSINaM, devasvenaiva poSitam / 86 // bhAvArtha- mArA pUrvajoe baMdhAveLA jinamaMdiranI sAra saMbhALa karatAM devadravyayIja poSaNa pAmelaM mAruM sagha N kuTuMba nAza pAmyuM // 86 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . nA. 34 // devadravyopabhogena, kuTumbasya kSayo bhavet / naimittikAditi zrutvA, bhItaH karma tadatyajam // 87 // bhAvArtha-have koika samaye nimittiyAnA mukhayI sAMbhaLyu ke- 'devadavyano upabhoga karavAyI kuTuMbano nAza yAya che' A pramANe sAMbhaLI hUM Dara pAmyo, ane tethI meM ve kArya-devadravyano upabhoga karavo choDI dIpo. / / 87 // caturvizatidInAra-sahasrI yAntike'bhavat / devasatkA'vaziSTA sA, kSitau kSiptA'tha patrayuk // 88 / / bhAvArtha-mArI pAse devadravya tarIkenI covIza hajAra sonamahoro je bAkI rahI hatI, te lekhita patra sahita pRthvImA dATI. // 88 // kRtyairyathocitairjIvan , prAnte'haM kaSTato nishi| sthaviryA prAtivezmikyA, paThayamAnaM mRdusvaram // 89 // zrIzatruJjayamAhAtmyaM, shRnnvnnekaagrmaansH| : mRtvA tayAnato'bhUvaM, vyantaro'auva parvate // 90 // yugmam / bhAvArtha-tyAra pachI yathAyogya kAryo vaDhe dhana meLacI AjIvikA calAvato huM maraNa samaye duHkhapUrvaka rAtrimA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca. najIkanA pADozamA rahetI eka gharaDI DozInA mukhadvArA komala svarathI kahevAtA zrIzatrujaya tIryanA adbhuta mAhAtmyane ekAgracitte sAMbhaLato chato mRtyu pAmyo, ane zrIzarbujayanA dhyAnathI Aja parvatane viSe vyaMtara deva yayo kuM. // 89 90 // .. . tatra pUjAkSaNe svIyaM, nAma zrutvA bhvnmukhaat| smRtvA ca pUrvavRttAntaM, praticetA vyacintayam // 91 // bhAvArtha-A parvatane viSe pUjA samaye tamArA mukhathI mAruM nAma sAMbhaLIne pUrvabhavano hatcAnta smaraNa karI mAraM citta ghaNuM prasanna payuM, ane meM vicAryu ke-|| 91. // sAdhvidaM vidadhe deva-dravyaM yaddevapUjane / vyayitaM tat kimapyasya, sAnnidhyaM vidhe'dhunA // 9 // bhAvArtha-A rAjAe devapUnAmAM devadvanyano vyaya karyo te ghaNuna sAraM karya, mATe ene have kAraka sahAyakArI thaauN||92|| ataH sahAgatenaiva, yantritAste myaa'ryH| alpazaktiH paraM nA'ha--manyatra sthAtumIzvaraH // 93 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. 136 // bhAvArtha - ema vicAra karI zrIzabhuMjaya tIrthathI sAdhe AvelA meM tamArA zatruone dRDha baMdhanothI yAMcI lIpA itA. paraMtu huM alpazaktivALo luM, tethI mArA sthAna sivAya anya sthAne rahevA samartha nathI // 93 // ato yAtA'smi tatraiva, paraM yAtrAdvayasya me / pratyandaM sukRtaM deyaM prapede so'pi tadvacaH // 94 // bhAvArtha-mATe huM mArA sthAnake jAuM kuM. paNa chevaTamAM mAre tamone eTaluM jaNAvavAnuM ke, tamAre dara varSe mArA nimitte ne yAtrAnuM puNya dekuM A pramANe jyAre vyaMtara deve potAno samasta vyatikara rAjAne spaSTa kahI batAnyo, bhane cheTanI ke yAjAnA puNyanI mAgaNI karI tyAre rAjAe paNa tenuM vacana mAnya karyu / / 94 / / yastu dIyate cettat sahasraguNamAmyate / yataH tahante sukRte puNyaM pApe pApaM ca tadguNam // 95 // bhAvArtha - je vastu dAna tarIke ApavAmAM Ave che, tethI hajAragaNI prApta thAya che. baLI je sukRtane viSe 'apAya che te puNya Ape che, ane je pApa AraMbhakArI kAryamA apAya che te teTalAja gaNuM pApa Ape che. // 95 // dIyamAnaM dhanaM kiJca, dhanikasyA'pacIyate / sukRtaM dIyamAnaM tu, dhanikasyopacIyate // 96 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ____bhAvArtha-vaLI dhanikapuruSatuM dAna karAtuM dhana to orcha thAya che, paNa dAna karAtuM sukRta to dhanikane || vRddhija pAme che-sukRtanuM jema jema dAna karIe tema tema ghaTavAne badale te vadhatuM ja jAya che // 96 // zrAvyate sukRtaM yAvad, yo'ntakAle'pi taavtH| nijazraddhAnumAnena, sa tadaivA'znute phalam // 97 // . . bhAvArtha-je mANasane aMta vakhate paNa jeTaluM sukRta saMbhaLAvAya che te. manuSya potAnI zraddhAnA anumAne karIne veTalA mukRtanA phaLane teja vakhate prApta kare che // 97 // tataH zrAvayitA pazcAd, vidhatte mAnitaM ydi| tadA so'pyanRNaH puNya-bhAga bhavedanyathA na tu // 98 // ' bhAvArtha-tyAra pachI sukRta saMbhaLAvanAra jo mAnelaM mukRta pAchaLathI kare to te mANasa potAnA devAmAthI chUTe che, ane pote paNa puNyano bhAgI bane che, paNa jo na kare to tethI viparIta phaLa pAme che // 98 // azrAvito'pi addhatte, sukRtaM yaH kvcidgtii| jAnana jJAnAdibhAvena, so'pi tatpalamApnuyAt // 99 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha - je prANIne sukRta saMbhaLAvyaM na hoya, to paNa jo te svayametra sukRtavI zraddhA kare, bhane pachI koi paNa gatimAM jJAnAdi bhAvadhI jANe to te paNa te sukRtanuM phaLa prApta kare che / / 99 / / anyathA sukRtaM tanvan svajanaH svajanAkhyayA / vyavahAraprItibhaktI -reva jJApayati dhruvam // 100 // bhAvArtha - je kuTuMbIe potAnA kuTuMbInA aMtakALe je sukRta saMbhaLAcyuM na hoya te sukRta pAchaLathI potAnA kuTuMbInA nAme kare to te kharekhara vyavahAra sAcave che ane maranAra uparanI potAnI prIti ane bhaktija jaNAve che // 100 // atha tasmiMstirobhUte, vyantare kSoNinAyakaH / sAkSAt puNyaphalaM dRSTvA 'bhavattatraiva sAdaraH // 101 // bhAvArtha - have te vyaMtara deva adRzya thai gayA pachI, rAjA samudrapAla puNyanuM pratyakSa phala dekhI puNyopArjana karavAmAM Adarayukta thayo. // 101 // bandhorapi zreyo-viSaye kAGkSatA'nyadA / tAmaliptyAM tadAhUti-hetoH maiSInnijo naraH // 102 // nA. ca. ||38| Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha- potAnA laghu bAMdhava siMhe jo ke potAnuM aniSTa kareluM dhatuM chatAM 'koI paNa rIte tenuM zreya thAya to sA' epa vicArI tenuM kalyANa krasvAnI buddhidhI sajjana svabhAvI samudrapAle eka divasa tAmaliptI nagarImA tene bolAvA mATe potAnA vizvAsu mANasane mokalyo / 102 / / nA. satatra gatvA''gatyAtha, proce siMho'sti tatra na / prapalAyya gataH kvApI-tyApi zuddhiH pure na tu // 103 // ca. bhAvArtha - te mANasa tAmaliptI nagarImA jaine pAcho Avyo, ane kachu ke- ' siMha tAmaliptI nagarImAM ||39| 'nathI, ane nAsIne kyAM gayo che tenI paNa tapAsa karavA chatAM zodha maLI zakI nathI ' // 103 // nyAyena pAlayan rAjyaM, pratyadaM svakuTumbayuk / yAtrA anekazaH kurve - ciraM saukhyamamuGkta saH // 104 // bhAvArtha- samudrapAla nItithI potAnA rAjyanuM pAlana karavA lAgyo, ane pratyeka varSe zatruMjayAdi tIrthonI aneka yAtrAo karato chato ghaNo kALa sukha bhogacavA lAgyo // 104 // abhUtapUrva zrutvA tadvairaniryAtanaM nRpAH / kampamAnAH sAbhimAnA, apyasmai nemire svayam // 105 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-bhinna bhinna dezanA rAjAo abhimAnI ane parAkramI hovA chatA paNa, pUrve kadApi nahIM anubhavelo || vairano badalo sAMbhaLI tenA puNya pratApathI kaMpAyamAna thatA potAnI meLeja namavA lAgyA // 105 / / rAjye nyasya sutaM jyeSThaM, lakSmI kRtvAtha puNyasAt / nA. samudrapAlo vairAgyAd, vratamAdattaM sadguroH // 106 // bhAvArtha-pavitrAtmA te samudrapAla rAjAe nItapUrvaka ghaNAM varSa rAjya karyu. chekTe potAne vairAgya thavAthI moTA putrane rAjya upara sthApana karyo, ane puNyArthe sArI kAryomAM lakSmIno vyaya karI sadguru pAse dIkSA grahaNa || 14| karI // 106 // athaikaviMzatighasrAn, sAdhitA'nazanaH shmii| jajJe sarvArthasiddhAkhye, vimAne'nuttare suraH // 107 // bhAvArtha-vairAgyamA magna banelA te samudrapAla mahAmuni zAMtipUrvaka ekavIza divasa aNasaNa karI sarvArthasiddha nAmanA devalokane viSe anuttara vimAnamA devapaNe utpanna yayA // 107 // - tatazcyutvA kulaM zuddhaM, labdhvA sNymraajytH| AsAdya kevalaM jJAnaM, mokSasaukhyamavApa saH // 108 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha - tyAMthI vyavIne pUrva bhavamAM prApta karelA zreSTha cAritrarUpa rAjyanA balathI uttama kuLa pAmIneM kevalajJAna prApta karI mokSe gayA / / 108 // itazca tAmaliptyAM sa, siMhaH zrutvA svabAndhavam / rAjJA visRSTaM satkRtya, yAtrArtha satyabhASaNAt // 109 // nijA''gaHzaGkayA sarva-mAdAya saparicchadaH / jagAma siMhaladvIpa, potamAruhya tatkSaNAt // 110 // yugmam / bhAvArtha - hane tAmaliptI nagarImAM samudrapAlano nAno bhAi je siMha hato teNe potAnA moTA bhAine kaSTamAM nAsvA mATe rAjAne bhaMbheryo hato, paNa samudrapAle satya hakIkata jAhera karavArthI chevaDhe satyano vijaya thayo, ane tethI samudrapAlano daMDa karavAne badale teno ulaTo satkAra karI rAjAe zatruMjayanI yAtrA mATe visarjana karyo. A pramANe banelI hakIkata sAMbhaLI pote rAjAno gunhegAra banavAnI zaMkAthI siMha parivAra sahita potAnuM sarva laine teja kSaNe vahANa upara caDI samudra mArge siMhaladvIpa gayo / 109-110 // * rAjaprasAdaM tatrApya, dantidantajighRkSayA / ghore svayamaraNyegA - dalAbhAdanyavastunaH // 111 // nA. ca. ||41 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. // 4 // ___ bhAvArtha-siMhala dvIpamA siMhe tyAMnA rAjAnI maheravAnI meLavI. pachI anya vastuonI kharIdIthI lAbha na thAya || tevU hovAthI hAthIdAMta grahaNa karavAnI icchAthI pote ghora araNyamA gayo / 111 // - sa tatra dantivadhakai-dantavRndAnyathA''nayat / . pApadravyeNa yat pApe-veva buddhiH prajAyate // 112 // bhAvArtha-te jaMgalamA hAyInA vadha karanAra mANaso dvArA hAthIdAMta maMgAvIne kharIda karyA. kharekhara zAstramA ca. kAroe satyaja vacana kA che ke-'pApathI saMcaya karela dhanadhI pApakArI adhama kRtyo karavAnIja buddhi utpanna thAya || che.' ApaNAmAM eka laukika sAdI kaheNI che ke-'jevo AAra tevo oDakAra.' mATe sujJa janoe nItiyukta dhana upArjana karavAmAMja prayatnazIla banavU joie. zrAvakane prathama mokSamArga tarapha doravanAra mArgAnusArInA pAMtrIza guNo paikI 'nyAyathI dravya meLavaq ' e prathama guNa che, ane e guNa meLavA mATe dareka manuSye potAnA vicAra makkama karavA joie ke " mArA jIvanano mukhapUrvaka nirvAha karavA mATe nItimArgathI dravya meLavIza." A jIvanasUtra doke potAnA hRdayapaTTa upara savarNAkSare kotarI rAkhavaM jaruranaM che // 112 // bhRtvA catvAri yAnAni, dntairvaaridhivrtmnaa| muktavA kuTumvaM tatraiva, surASTrAM prati so'calat // 113 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-have te tihe tyAM hAthIdAMta kharIda karI cAra vahANa bharyA, ane potAnA kuTuMbane taji mUkI samu-|| dramArge soraTha deza tarafa te cAlyo // 113 // . tIvA samudra kSemeNa, surASTrAtaTasaMkaTe / nA. bhagnAni tAni yAnAni, na hi zreyo'tipinAm // 1.14 / / bhAvArtha-samudramArge jatA jatAM TheTha mudhI jalamArga kuzalatA pUrvaka oLagyo, paNa soraTha dezanA kinArA / najIka AvatAM akasmAt koi kharAbA sAye athaDAvAthI cAre vahANa bhAMgI gayA; kharekhara pApakarmathI AjIvikA ||425 calAvanAra ati pApI puruSonu kadApi kalyANa thAtuM nathI / / 114 // tataH siMho vipadyA''dya-narakaM tatra vednaaH| viSayodhdhRtya saMjAtaH, siMho hiMsAparAyaNaH // 115 // bhAvArtha-cAre vahANa bhAMgI javAthI siMha samudramA dUvI maraNane zaraNa thayo, ane pahelI nArakImA utpana thayo. tyA atyaMta tIvra vedanAo sahana karI, AyuSya pUrNa yatAM tyAMthI nIkaLI tiryaMcanA bhavamAM hiMsAne viSe tatpara evo siMha thayo // 115 // yaha Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdyaM gatvA punaH zvanaM, jajJe. dussttsriisRpH| dvitIyanarakaM bhuktvA , duSTapakSI babhUva saH 116 // bhAvArtha-siMhanA bhavamA paNa aneka prakAranAM hiMsAdi kRtyo karI pharI pahelI nArakIpAM gayo. tyAMcI nA. nIkaLI duSTa sApapaNe utpanna thayo. tyAMthI bIjI nArakImA gayo, tyA paNa apAra duHkho bhogavI duSTa pakSI thayo. // 116 // tRtIyanarakaM prApya, duSTasiMho'bhavad dhne| caturthanarakaM gatvA, sarpo jAyata dRgviSaH // 117 // | // 44 // bhAvArtha--tyAra bAda trIjI nArakImA gayo. tyAMcI vanamo duSTa siMha thayo. siMhanuM AyuSya pUrNa karI cauthI nArakImAM gayo, tyAM kaSTakAraka duHkho bhogavI dRSTiviSa sarpa thayo. // 117 // pazcama narakaM labdhvA, caNDAlastrI.tato'jani / avApya narakaM SaSTha-majaniSTA'rNave timiH // 118 // bhAvArtha-tyAMthI pAMcamI nArakImAM gayo, tyArabAda caMDAlanI strI thayo. tadanantara chahI nArakImA gayo. // tyAMthI samudramA matsya thayo. // 118 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaM narakaM gatvA, matsyo'jAyata tandulaH / / punaH saptamamevA'gA-narakaM duHkhasAgaram // 119 // bhAvArtha-matsyanuM AyuSya pUrNa karI sAtamI nArakIyAM gayo. tyAMcI nIkalI taMdulIyo matsya thayo. nA. tyAMyI vaLI pAcho duHkhanA sAgara samAna sAtamIja nArakImA gayo. // 119 // viparyAsena caNDAla-stryAdiyoniSu pUrvavat / / krameNa sehe kaSTAni, SaSThAdinarakeSu ca // 120 // // 45 // bhAvArtha-vaLI pAcho viparyAsa vaDe [ulaTI rIte] caMDAlastrI vigere yonimAM tathA krapasara chaTThI vigere nArakImA pUrvanI jema utpanna thai asA kaSTo sahana karyA // 120 // ..... tato nipatito ghore, saMsAre duHkhasAgare / devadravyavinAzasya, jJeyaM sarvamidaM phalam // 121 // bhAvArtha-tyAra pachI duHkhasAgara ghorasaMsAramA bhinna bhinna sthaLe utpana thai apAra kaSTo sahana karato || chato rajhaLyo. A sarva devadravya vinAzacaM ja phaLa jANatuM // 121 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyAyAt svalpadevasva-bhakSaNAdapi ydybhuut| zaivaH zreSThI saptakRtvaH, zvA'to vai tyAjyameva tat // 122 // bhAvArtha- anyAyathI jarA mAtra paNa devavyanuM bhakSaNa karavAthI zaiva zeTha sAtavAra kUtarAnA bhavamAM | nA. utpanna thayo, mATe kharekhara te tajavA yogya che // 122 // atrAntare vibho! ko'sau, zreSThI jAtazca zvA katham / iti nAmAkabhUpena, pRSTe gururabhASata // 123 // bhAvArSa-A vakhate nAbhAka' rAjAe mahAtmA yugaMdharAcAryaneM pUchayuM ke-'prabho! A zaiva zeTha koNa? ane | tene sAta vakhata kUtarAno avatAra kema grahaNa karavo paDyo ?' A pramANe nAbhAka rAjAe pUchavAthI sadguru mahArAje paNa te caritranuM svarUpa nIce pramANe kahevAno AraMbha karyo // 123 // utsarpiNyavasarpiNyo-bharatairavatakSitau / pratyeka kila jAyante, zalAkAH puruSA amI // 124 // caturviMzatirahanta-stathA dvAdaza ckrinnH| viSNuprativiSNurAmAH, pratyekaM navasaGkhyayA // 12 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha - bharata kSetra ane airavatakSetramA utsarpiNI ane avasarpiNI kALamAM tresaTha tresaTha zalAkApuruSo thAya che, ane te ApramANe covIsa tIrthakara, bAra cakravartI, nava vAsudeva, nava prativAsudeva ane nava rAma (baladeva) / / 124-125 / / eteSu pUrva zrIrAmo, rAjyaM nyAyena pAlayan / kRpayA niHsvalokAnAM, nyAyaghaNTA mavIvadat // 126 // bhAvArtha - e presaTha puruSomAM par3elAM zrIrAma nItipUrvaka rAjyanuM pAlana karato hato, ane garIba majA upara dayAdRSTi rAkhI nyAyano DhaMko vaz2aDAvyo hato // 126 // ekadA kurkuraH kazcinniviSTo rAjavartmani / kenacid vipraputreNa, karkareNAhataH zrutau // 127 // bhAvArtha - tenA rAjyamAM eka divasa jAhera rastA upara eka kUtaro beTho hato, te kUtarAne kAna upara koI brAhmaNanA chokarAe kAMkaro pheMkI ghAyala karyo // 127 // zvA niryadrudhiro nyAya - sthAnaM gatvA niviSTavAn / nAya pRSTo'va, nirAgAH kimahaM hataH // 128 // nA. ca. // 47 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha - vahatA lohIthI kharaDAyela te kUtaro rAjAnA nyAyamaMdiramAM jai beTho rAjAe tene bolAvIne rAjasabhAmAM AvavAnuM kAraNa pUchayuM, tyAre teNe kayuM ke ' huM niraparAdhI chatAM mane brAhmaNanA chokarAe kema mAra mAryo ? ' // 128 // tadghAtakaM vipraputraM, tatrAnAyya. nRpo'bravIt / asau tvaghAtako brUhi, ko'sya daNDo vidhIyate ? // 129 // bhAvArtha - rAjAe tene mAranAra brAhmaNanA chokarAnI tapAsa karAvI sabhAmA bolAyo, ane kUtarAne ka ke - ' A tane mAranAra che, mATe bola, Ane bhuM zikSA karavI ?" / / 129 / / bhAvArtha zvAvocadatha rudrasya, maThe'yaM hi niyojyatAm / ka eSa daNDo rAjJeti, pRSTaH zvA ca punarjagau // 130 // tarIke nIma kUtarAe kachu ke- 'tene mAtra eTalIja zikSA karo ke ahIMnA zivanA devAlayamAM tenI pUjArI karo' / A pramANe kUtarAe kaheluM ayogya vacana sAMbhaLI rAjAe vismita thai pUchayuM ke -' A daMDa kahevAya ? ' / tyAre kUtarAe potAno sarva savistara vRttAnta jaNAnyo ke // 130 // nA. ca. 48 / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAgahaM saptajanmabhyaH, pUjayitvA sadA zivam / . devasvabhItyA prakSAlya, pANI bhojanamAcaram // 131 // bhAvArtha-huM mArA A kUtarAnA janmathI sAta bhava pahelAM manuSya hato, ane hamezAM zivanI pUjA karI / devadravya bhakSaNa karavAnA doSathI Dara pAmI mArA banne hAtha dhoine jamavA besato hato // 131 / / styAnAjyamanyadA liGga-pUraNe lokaDhauphitam / vikaraNe'sya kAThinyAd, nakhAntaH prAvizanmama // 132 // bhAvArtha-eka divase lokoe. zivaliMga pUravA mATe thIjelaM ghI mUkyu. kaThina hovAthI te ghI chuTuM pADatAM mArA nakhapAM bharAi gayuM // 132 // vilInamuSNabhaktenA-jAnatA tanmayAhRtam / tena duSkarmaNA sapta-kRtvo jAto'smi maNDanaH // 133 // bhAvArtha-tyAra bAda zivanA maMdiramAMthI nIkaLI ghera AvI bhojana karavA beTage. uSNa bhojanathI te nakhamAMnaM ghI ogaLI gayu, ane jamatAM jamatAM ajANatAM te ghI paNa bhojana sAye khavAi gayu. phakta eTalAja devadravyanuM bhakSaNa karavA rUpa duSkarmathI huM sAtabAra kUtarAnA janmamA avataryo // 133 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1501 saptame'smin bhave rAjan !, jAtA jAtismRtirmama / adhunA tatprabhAveNo-tpannA vAg mAnuSI punaH // 134 // bhAvArtha-he rAjan ! A sAtamA bhavayAM mane jAtismaraNa jJAna utpanna yayuM che, ane hamaNAM tenA prabhAvathI || mane mAnuSI yAcA utpanna thavAthI A bInA tamArI samakSa yathArtha nivedana karI che // 134 // atrAntare guruM natvA, jagau naabhaakbhuuptiH|| . zrutvaitihamado bAI, kampate hRdayaM mama // 135 // bhAvArtha-A pramANe gurumahArAjanA mukhathI pUrvokta dRSTAnta sAMbhaLI nAbhAkarAjAe gurumahArAjane namaskAra karI karvA ke-'prabho! A kathAnaka sAMbhaLI mhAraM hRdaya ghaNuMna kaMpAyamAna thAya che' // 135 // . gururUce'tha yadyevaM, tatkathAmagrataH shRnnu| yathA samyak phalaM vetsi, devadravyavinAzinAm // 136 // bhAvArtha-tyAre guru hArAje ka hyu ke-'jo ema che to have AgaLa nAgagoSThInI kathA sAMbhaLa, ke jethI devadravya vinAza karanArane ke, phaLa prApta thAya che tenuM tane samyak prakAre jANapaNuM thAya, ane tethI tuM sadAne mATe alaga rahe' // 136 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 511 SaSTivarSasahasrANi, zrIzatruJjayaparvate / AyurbhuktvA nAgajIvo, vyantarazcyutavAnatha // 137 // bhAvArtha-vyaMtara devapaNe utpanna kayala nAgazreSThIno jIva zrIzaQjaya parvata upara sATha hajAra varSa, AyuSya bhogavI tyAMcI cyavyo // 137 // kAntipuryA rudradatta-kauTumbikasuto'bhavat / somAbhidhAnastanmAtA, patrameMndehinA mRtA // 138 // . bhAvArtha-zrIzamuMjaya parvata upara vyaMtarapaNe utpanna bala nAgazreSThIno jIva sAThahajAra varSatuM AyuSya bhogavI | vyavIne kAMtipurI nagarImA rudradatta nAmanA kuTuMbIno soma nAmano dIkaro thayo. te putra jyAre pAMca varSanI ummaramo thayo tyAre venI mAtA sarpadaMza thavAthI maraNa pAmI // 138 // . tatrAsti nAstikaH prAti-vezimako devpuujkH|| somo'pi saha tatputrai-yoti devaniketane // 139 // bhAvArtha-ve nagarImA tenA gharanI najIka nAstika nAmano devano pUjArI pADozI raheto hato, te pUjArI|| nA putro sAye soma paNa devamaMdiramA javA lAgyo // 139 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravyamayaiH pUjA-'vaziSTaizcandanairvapuH / / vilipyAkaNThamAcchAdya, vAsasA paryaTatyasau // 140 / / bhAvArtha--pUjA karatAM bAkI rahela devadravya rUpa caMdanathI potAnA AkhA, zarIre vilepana karI, koinA || nA, dekhAvamAM na Ave mATe gaLA mudhI vastra DhAMkIne soma hamezAM pUjArInA chokarAo sAye rajhaLavA lAgyo // 17 // || vayaHsthaH so'nyadA deva-koSaM hatvA palAyitaH / stenA muSitvA taM pAra-sIkadeze vicikriyuH // 141 // | // 52 // bhAvArtha-have jyAre soma yogya ummarano thayo tyAre eka divasa te zivanA maMdismAthI devano bhaMDAra corIne nAsI gayo, tenuM cora lokoe haraNa karI pArasIka dezamA vecyo // 141 // tatra vastrANi rajyante, tasya raktaistato'sakau / palAyyA'mbhodhimuttIrya, brajannadhvani kutracit // 142 // grAmapraveze'bhyAyAntaM. muni mAsopavAsinam / nihatya yaSTyA trIna vArAn , pApaH pRthvyAmapAtayat // 143 // yugmam / / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-pArasIka dezamA tenA lohI vaDe vastro raMgAvA lAgyA. AvI rIte ApattimAM AvI paDelo te / / soma lAga joi tyAMcI nATho, samudra utarIne rastAmA jatA koi eka gAma Avyu. yAmamA pesatAMna tenI sanmukha AvatA mAsa upavAsavAlA eka munine te pApIe lAkaDI vaDe traNa vAra prahAra karI jamIna upara pADI dIdhA // 142-143 / / tasminnatha vipanne'sau, nshynaarksskaidhRtH| kRpayA mocitaH zrAddhaH, palAyyaM kRtavAnatha // 144 // bhAvArtha- lAkaDInA atizaya prahArathI munirAja tyaji maraNa pAmyA. munine mArI soma tyAMcI nAsato hato tevAmAM rastAmoM koTavALoe pakaDyo, paNa tyAMnA dayAla zrAvakoe karuNA lAvI choDAvyo. tyAra bAda soma tyAMthI palAyana karI jaMgalamA cAlyo gayo // 144 // mRtvA dAvAgninA'raNye, saptamaM narakaM gtH| RSihatyAmahApApaM, tatkAlaM syAt phalapradam // 145 // bhAvArtha-araNyamA dAvAnaLayI maraNa pApIne sAtamI nArakImAM gayo, kAraNa ke munihatyAnuM mahApApa tatkA|| la phaLa Ape che // 145 / / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgarANi trayastriMza-satra bhuktvA mhaavythaaH| udhRto ghorasaMsAraM, bhramitvA hAliko'bhavat // 146 // bhAvArtha-have te soma sAtamI nArakImA tetrIca sAgaropama sudhI mahAvyathAo bhogavI, tyAMcI nIkaLI | nA. duHkhamaya saMsAramA bhaTakI bhaTakI kheDuta thayo // 146 // kauzikAlyo'mbaragrAme, grAmezasya gRhe ca sH| karmANi kurvan sarveSAM, hAlikAnAM kRte'nyadA // 147 // AdAya bhaktaM prAcAlId, mArge mAsopavAsinam / vIkSya sanmukhamAyAntaM, muni bhaktyA nyamantrayat // 148 // yugmam / / bhAvArtha-kheDutanA bhavamAM janma lIdhela somanuM nAma kauzika hatuM. te kauzika aMbara nAmanA gAmamA te gAmanA svAmIne ghera kAma karato, ane potAno nirvAha calAvato. eka divase kauzika sarva kheDutone mATe bhAta lai. khetara javAne nIkaLyo. rastAmA mAsa upavAsavAlA eka munirAjane sAmA AvatA joi atyaMta bhaktipUrvaka || potAnI pAse rahela bhAta vahorAvavA vinati karI // 147-148 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA phalaM pUrva, pratyabdaM yat samudrataH / tena prAptaM tataH puNyAt, tasyaiSA vAsanA'jani // 149 // bhAvArtha - tene AkheDutanA bhavamAM sunine anna vahorAvanA rUpa zubha adhyavasAya utpanna thayo tenuM kAraNa eja ke, teje pUrvabhavarmA samudrapAla rAjA pAsethI daravarSe ve yAtrAnuM phaLa meLacyu hatuM, ane te puNyanA prabhAvathIja tene AvA prakAranI zubha vAsanA utpanna thai // 149 // syAdetadbhaktRRNAmantarAyastato / kalpate'nnamidaM sAdhu-netyukte ca sakate jagau // 150 // bhAvArtha -- kauzike bhAta grahaNa karavAnI vinati karI sthAre munirAje kachu ke-' A bhojana tu khetaravAM bhojana karanArAo mATe lai jAya che, te anna jo huM grahaNa karUM to teone aMtarAya thAya, tethI A bhAta mAre vahora kalpe nahIM.' A pramANe munirAje jyAre bhAta bahoravAnI anicchA darzAvI sthAre teNe kahuM ke / / 150 // kRtbopavAsamanyaya, dAsye bhaktaM nijaM dhruvam / sayaH prasaca gRhNIte- tyAca hAdagrahI muniH // 151 // nA. ca. 155| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | bhAvArtha-'huM Aje upavAsa karIne paNa mArA bhAgarnu bhojana Apane vahorAvIzaja, mATe mArA upara kRpA || | karI jaladI A bhAta grahaNa karo' / A pramANe tenA atizaya AgrahathI munirAje te anna vahoryu // 151 // tataH kRtvopavAsaM, sa, niSedhaM cA'sumaddhe / nA. sAdhoH pArthAt prAptarAjya-mivAtmAnamamanyata // 152 / / bhAvArtha-tyAra bAda te kheDuta munirAja pAsethI upavAsaveM tathA prANivadhanuM paJcakkhANa karI 'carakhara Aje " meM mahAtmA munirAjane annadAna ApI rAjya meLavyu che' e pramANe potAnA AtmAne mAnavA lAgyo // 152 // 56 __evamarjitasatkarmA, kauziko bhdrkaashyH| vipadya citrakUTAdrau, citrapuryA nRpo'bhavat // 153 // bhAvArtha-AvI rIte bhadraka pariNAmI te kauzike 'puNya upArjana karI, AyuSya pUrNa thatAM maraNa pAmI, citrakUTa parvata para rahela citrapurI nagarImo rAjA dhayo // 153 // . .. candrAdityAbhidhaH zuddha-dayApuNyavibhAvitaH / nirAmayo mahArUpA-'naGgIkRtamanobhavaH // 154 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha - tenuM nAma candrAditya rAkhavAmAM AnyuM hatuM candrAdityanuM hRdayaM zuddhadayA ane puNyanA saMskAra. vALaM hatuM, zarIre nirogI hato, tenuM zArIrika sauMdarya ane lAvaNya emluM badhuM suzobhita hatuM ke jANe rUpamA kAmadeva paNa tenAthI parAbhava pAme // 154 // tasyAss kaNThavapurduSTa - kuSThenAzliSTamanyadA / tenAsskaNThapaTIcchanna- deha eva sa tiSThati // 155 // kadAcit prauDhapAparddhi-rapi pAparddhi hetave / tatsAmagrIyutaH prApa, zvApadAnAM padaM vanam // 156 // mA. 'bhAvArtha- pUrva bhavamAM karelA karmanA udayathI koi divasa tene pagathI mAMDIne gaLA sudhI zarIre duSTa koTa 157 roga udUbhava pAmyo, tethI te sadaiva gaLA sudhI vastradhI AcchAdita thaineja rahe che / / 155 / / bhAvArtha - candrAditya karmanA udayayI pUrve karelA atizaya pApanuM phaLa bhogavI rahyo hato, chatAM haju sughI tenI buddhi ThekANe na AvI, ane duSTa matithI vivekahIna banelo te rAjA zikAra karavA mAMTe zikArI pazuothI vyApta banekA vanamAM zikAranI sAmagrIyukta thaine gayo // 156 // ca. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatra raNaturaGgeNa, kurnggvdhrnggtH| ghAvamAno muni kAyo-sarmasthaM vIkSya pRSTavAn // 157 // bhAvArtha-vanamA pUra vegayI doDatA ghoDA baDe haraNIyAono vadha karavAne Asakta banelA ane teonI || nA. pAchaLa paDelA te rAjAe kAusaggamA rahelA eka jhunine dekhI pUchayu ke-||157 // kasyAM dizi mRgA jammu-niH prokta naa'vdnmuniH| __ rAjA jighAMsUNena, tamapi stamito'bhitaH // 158 // bhAvArtha-'mRgalAo kai dizAmA gayA hai ?' A pramANe traNa vakhata candrAditye pUchavA chatAM munirAja kAi paNa bolyA nahIM, tyAre te munine paNa vANa bar3e hagavAnI icchAbALo candrAditya taiyAra thayo // 158 // kAyotsarga pArayitvA, munistArasvaraM jgau| pAcyAchuTasi nA'dyApi, mavyaM ca kathamajese.1 // 159 // bhAvArtha-munie kAusagga pArIne atIva gaMbhIra svare kadhu ke-'haju mubhI pUrvanAM bAMdhelAM karmathI to || chUTato nathI, ane navAM karmo kema bAMdhe cha ?' // 159 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhane navIna karma // nA. muneninaMsayA satho, mutkalAGgo'tha bhUpatiH / prAcya-navyAdivRttAnta, panaccha praNipatya tam // 160 // bhAvArtha-munirAjanI Aga prakAranI gUDha arthavAlI vANI sAMbhaLI temane vaMdana karavAnI icchAthI rAjAe jaladI potAnA zarIra uparathI hathiyAra vigere utArI nAqhI, munirAjane vaMdana karI, prAcya karma ane navIna karma vigere sarva bInA pUchI // 160 // proce munirayo'yodhyA prAptakevalino mukhAt / devadravyavinAzasyA-'dhikAre prauDhAvarSadi // 161 // tvatpUrvabhavasambandha, svabodhaM cA'tha bhApinam / jJAtvA''gatya vane'trAhaM, kAyotsargeNa tasthivAn // 162 // yugmam / 'bhAvArtha-munirAja bolyA ke-" ayodhyA nagarImA prApta thayela kevalI bhagavAnanA mukhathI prauDha parSadAmA 'devadavyano vinAza karavAthI prANIne kevI viDaMbanA bhogavanI paDe che' teno adhikAra cAlato hato, temAM meM tArA pUrvabhavatuM saMpUrNa vRttAnta sAMbhaLyuM, ane tuM mArAthIja prativoSa pAmIna ra pramANe jANIne hu A vanamA kAusamga bhyAne rayo hato // 161-162 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||60 ko me prArabhavasambandha, iti pRSTe nUpeNa sH| prAcIkathanmuni ga-goSThikAkhyAnamAditaH // 163 // bhAvArtha-nRpatie pUjyu ke-'svAmin ! mArA pUrvabhavano zo vRttAnta che te kRpA karI jaNAbo.' tyAre zAMta nA. mudrAdhArI teja paropakAramAMja niraMtara parAyaNa munirAje nAgagoSThikanA bhavathI AraMbhI aMta mudhI sarva vRttAnta jaNAvyo // 163 / / prAjyaM rAjyaM zuddhadAnAd, dadyAto rUpamuttamam / duSTaM kuSThaM avahehe-'bhavaddevavilepanAt // 164 // bhAvArtha-paropakAra rasika te munirAje vizeSamA jaNAvyu ke-"teM pUrva kheDutanA bhavamA munine zuddha dAnathI pratilAbhyA hatA, tenA prabhAvI A bhavamAM tane zreSTha rAjya prApta thayu cha, ane dayAguNathI uttapa rUpa maLyu che. paNa pUrve tuM kAMtipurI nagarIpAM rudradattano soma nAmano- putra thayo hato, te bhakmAM te. devadravyarUpa caMdananuM zarIre vilepana karyu havaM, tethI A bhavamAM tArA zarIre duSTa koDha roga thayo che" // 164 // zrutveti bhUpatirbhAtaH, praNipatya yateH pdo| . babhASe'smAnmahApApAd, mune! mocaya mocaya // 165 // - Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-A pramANe muninA mukhathI potAnA pUrvabhavano saMbaMdha sAMbhaLIne rAjA pApI bhaya pAmyo, ane muninA caraNakamaLamAM paDhI gadgada svare bolyo ke-'he kRpAsiMgho! mane A mahAn pApathI choDAko choDAvo // 165 // parameSThimahAmantraM, nRpAyopAdizanmuniH / tasyA'rthe ca prabhAvaM ca, vidhiM ca smaraNe'khilam // 166 // bhAvArtha-munie rAjAne paMcaparameSThI rUpa mahAmaMtrano upadeza koM, tathA paMcaparameSThInuM dhyAna karatAM teno / artha prabhAva ane vidhi sarva sArI rIte samajAvyA // 166 // devasvapAtakAd deva-prAsAdasya vidhApanAt / / mucyate janturityAkhyat, prAyazcittaM ca zAstravit // 167 // bhAvArtha-tathA zAstranA jANakAra te munirAje devadravya vinAza- prAyazcitta paNa jaNAvyu ke-'devadravyano vinAza karanAra pANI devamaMdira karAvavAthI te pApathI chUTe che // 167 // atha rAjA pure svIye, sthApayitvA''grahAda yatim / yathopadezamArebhe, mahAmantrasmRti tataH // 168 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || nA. - bhAvArtha-tyAra bAda rAjAe munirAjane atyaMta Agraha karI potAnA nagaramA rAkhyA, ane teozrIe jevI || | vidhie upadeza Apyo te pramANe paMcaparameSThI mahAmaMtranuM niraMtara dhyAna karavAno AraMbha karyo // 168 // SaDDiAsairnRpasyA'bhUt, kAyaH kAJcanakAntaruk / rAjyaM gajAzvakozAdi-vRddhayA bheje vizAlatAm // 169 // bhAvArtha-paMcaparameSThInuM dhyAna karatAM cha mAsamA candrAdityanuM zarIra suvarNa sadRza manohara kAMtivADaM thai gaDe, ane hAthI ghor3A tathA bhaMDAra vigerenI vRddhi yavAyI rAjya paNa vizALa yai gayuM // 169 // zIrSe'tha citrakUTasya, prAsAdaM prmeshituH| suparvaparvatottuGga-zRGga prArabhayannRpaH // 170 // . bhAvArtha-tyAra bAda candrAditya rAjAe citrakUTa parvatanA zikhara upara paramAtmA jinendra prabhunu meru parvata samAna uMcA zikharavALaM derAsara baMdhAcavAnI zaruAta karI // 17 // munipArzve niviSTasya, kSamApateH purato'nyadA / pradarzayan kharaM kazcit , kumbhakAro jagAviti // 171 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha - eka divasa munirAja pAse rAjA beTho hato, tetrAyAM tenI AgaLa eka gaMdheDAne batAvatA koi kuMbhAre AvIne kAMke // 171 // rAjannityaM vahan vAri, svayaM zaile caTatyasau / ko heturiti bhUpo'pi zrutvA papraccha taM munim // 172 // 'bhAvArtha- he rAjan ! A gadhedo hamezAM pANIne vahana karatI A parvata upara potAnI meLe car3he che tenuM zRM kAraNa haze ?. rAjA paNa yA vRttAnta sAMbhaLI Azcaryacakita yaha munirAjane pUchayuM / / 172 / / -sa eva kevalI tAvat, tatrAgAd muni- bhUpatI / tena kumbhakutA yuktau, nantuM tamatha jagmatuH // 173 // bhAvArtha- te daramyAna teja kevaLI bhagavAn ke jepaNe ayodhyA nagarImA parSadAma ko caMdrAdityanA pUrvabhavano vRttAnta nije sAMbhaLyo hato, teo citrapurI nagarImAM padhAryA. kevalI bhagavAnanuM Agamana sAMbhaLI rAjA ane munirAja te kuMbhAra sahita kevalI bhagavAnane vaMdana karavA mATe gayA // 173 // kharasvarUpaM bhUpena, pRSTaH kevalyathA'khilam / samudrasiMha vRtAnta-muktvA mUlAt punarjagau // 174 // nA. ca. | 63 / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-te kaMvalI bhagavAnane vaMdana karI rAjAe gagheDA svarUpa pUchayu, tyAre kevalI bhagavAne samudrapAla, | ane siMhanuM samasta vRttAnta AdivI aMta mudhI kahUM, ane jeNAnyu ke-|| 174 // siMhajIvaH sako bhuktvA, saMsAre ghorvednaaH| pure'vAlpakarmatvAt, SadkRtvo'tha kharo'jani // 175 / / bhAvArtha-te siMhano jIva saMsAramA tIvra vedanAo bhogavI, Aja nagaramA alasakarmapaNAthI cha vAra gadheDo || thayo / 175 // bhave saptamake bhUtvA, zrIndriyo'sau tataH punaH / kharo'vaziSTakarmatvAt, SadkRtvo'tra pure'bhavat // 176 // bhAvArtha-tyAra bAda sAtamA bhavamA teiMdriyaH thaI, avazeSa rahelA karmathI pAcho cha vAra Aja nagaramA gadheDo thayo // 176 // - sahasrA bAdazA'nena, devadravyaM vinAzitam / tatkarmazeSatastAvat , kRtvA'sAvIdRzo'jani // 177 // - - - Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-A siMhanA jIve mArahamAra sonayA devadravyano vinAza ko hato, te karmanAH zeSathI te reTalIvAra nIca bhavamA uttama thayo che // 177 // pratijanmA'vidve'smin , karmakAryakRte sdaa| caTanAbhyAsatotrAno, svayameva caTatyasau // 178 // bhAvArtha-dareka janmamA mA parvatanA zikhara upara vaitakaM karavA mATe hamezAM caTavAnA abhyAsI A bhavamA || paNa A gadheDo paryata upara potAnI meLe carI jAya che // 178 // bhatveti patistasya, sArArtha kRpayA ddauN| zikSA kumbhakRte so'pi, patnAttaM paryapAlayat // 179 // bhAvArtha---A pramANe rAjAe gapeDAtuM vRttAnta aSaNa karI dayA AkvAthI tenI sAravAra mATe kuMbhArane | zikhAmaNa AMpI, sArathI kuMbhAra paNa tenuM sArI rIte pAlana karavA lAgyo. // 179 // athAsau bhadrakasvAnto, mRtvA grAme murasthale / grAmaNIzAnunAmA'bhUd, rAjJA nivosito'nyadA // 18 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-tadanantara bhadraka manavAko gadheDo maraNa pAmIne murasthaLa gAmamAM bhAnu nAmano gAmano mukhI thayo, / tyAM koi paNa kAraNasara rAjAno aparAdhI banavAthI eka divase rAjAe gAmamAMyI kAhI mUkyo // 180 / / gaDAvarte sthitaH so'tha, vRttilopmsaashiH| krUrakarmA'rjitaireva, dravyaiH svaM niracIvahat // 181 // bhAvArtha-rAjAe gAmAyI kADhI mukelo pAnu gaMgAne kAMThe rahegA lAgyo, ane potAnI cAla AjIvikAno nAza nahIM sahana thavAthI pApayI bharapUra krUra kAryothI paisA upArjana karI te bar3e potAno nirvAha calAvacA 66 // lAgyo // 181 // zrIzatrujayapAtrAto, nivRttaH ko'pi vaaddyH| patnI-putrayutastatra, rAtrau prAme sametavAn // 182 // ' bhAvArtha-eka divase zrIzatrujaya tIrthanI yAtrA karI pAcho pharelo koi brAmaNa potAnI strI ane putra sahita te murasthala gAmamA rAtre Avyo // 182 // bhaktadattAM gRhItvA gAM, so'ntyayAme calaMstataH / go-patnI-puzapuk lena, duSTenA'ghAti bhAnunA // 183 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // bhAvArtha-tyAM potAnA koi bhakte Apela gAyane grahaNa karI te brAhmaNe rAtrinA chellA pahorane viSe potAnA || | gAma tarapha javA prayANa kayu, tevAmA te duSTa bhAnue AvIne gAya, patnI ane putra sahita mArI nAkhyo // 183 // tataH pApI palAyyA'gAd, gaGgAvarte yadA tadA / zItoM sAyamadrAkSIt, kAyotsargasthitaM munim // 184 // bhAvArtha-tyAMthI mahAraudra adhyavasAyI bhAnu nAsIne gaMgAne kAMThe potAne sthAne cAlyo gayo, gaMgAne kAThe || ca. sAyaMkAle ziyALAnI ThaMDI RtumA eka munirAjane kAusaggaM dhyAne ubhA rahelA joyA // 184 // aho ! kiyaciraM kaSTa-masAvatra sahiSyate / iti vismayavAMstasthau, tatra yAmacatuSTayam // 185 // * bhAvArtha-ziyALAnI kaDakaDatI ThaMDImA sAyaMkAle kAusagga dhyAne ubhA raheLA mahAtmAne joi bhAnu vicAra karavA lAgyo ke-'aho ! A munirAja keTalo vakhata AvA prakAracaM kaSTa sahana karaze?' ema Azcaryayukta banyo chato tyAMja rAtrinA cAra pahora raho // 185 // prAtaH sa pAritotsargaH, praNamyA'pracchi bhaanunaa| kiM kArya prAjyarAjyena, yadevaM tapase tapaH? // 186 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha- prAtaH samaye sunie kAvasamma pAryo, tyAre bhAnueM namaskAra karIne pUchayU~ ke - 'mahArAja ! zuM tamAre koi moTuM rAjya meLa che ke jeMvI AdI ghora ane asA tapazcaryA karo cha ? ' // 986 // muniH proce na rAjyena, kArya narakahetunA / kintu mokSakRte sarva-sAdhubhistapyate tapaH // 187 // bhAvArtha - munie javAba Apyo ke ' narakagati prApta yavAMnA kAraNabhUta rAjyanuM sAre kAMI paNa kAma nathI, paraMtu sarve sAdhuo mokSa meLavavA mATe tapazcaryA kare che / / 187 / / ko mokSa iti tenApi, pRSTaH sAdhurabhASata / saMsAra - mokSayoktaM svarUpaM bahuyuktibhiH // 188 // bhAvArtha- mAnue pUcha ke - 'mokSa eTale zuM ?" tyAre munirAje tene saMsAra ane mokSanuM spaSTa svarUpa pagIja yuktipUrvaka samajAn // 188 // asau janmajarAmRtyu- mukhyakleza sahasrabhUH / caturgatika saMsAraH, kasya syAnna viraktaye ? // 189 // nA. ca. 168 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-vaLI jaNAyu ke-janma, jarA ane mRtyu vigere hajAro duHkhathI gahana banekA cAra gatirUpa A || saMsArathI kone vairAgya na thAya? // 189 / / ___ zAzvatA'nantasaulyazrI-nivAsaM vAsavA api| . svargasaulyamanAhatya, yAcante mokSamuttamam // 19 // bhAvArSa-zAzvatA ane anaMtA mukharUpa lakSmI nivAsa sthAna mokSa ke, mA mojamukha pAse svargasukha paNa | ca. tuccha cha, bhane tethIja indro paNa svargamukhano anAdara karI AkA anupama molane mATe yAcanA karI rahyA che // 19 // paraM sa prApyate prAyaH, kRtaiH sukRtakarmabhiH mukhyaM teSvapi sarvajJaH, sarvasattvakRpocyate // 19 // bhAvArtha-iMdro paNa jenI pAse potAnu svargamukha tuccha samarjI jene mATe taLasI ramA che eco uttamottama mokSa prAyaH sukRta karpo vahe jIvo mAna kare che. te mukRtakomA. paNa sarva bhIko upara karuNAbhAva rAkhavo e mukhya mukRtakarma sarvazoe. kaDuM che // 1911 kRpAdhikAre jIvAnAM, hiMsA hiMsAphalaM tthaa| upAdiSTaM yathA bhAnu-zcakampe nijaphApakaiH / / 192 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-A pramANe z2IkdayAnA adhikAramA prANIone hiMsA karavAthI kevAM mAThAM phaLa bhogavAM paDe che, ane dayA rAkhavAyI kevAM anupama mukha bhogave che te sarvana evaM spaSTa svarUpa te munirAje samajAvyu ke jethI bhAnu potAnA karelA pApayI kaMpavA lAgyo // 192 // yAvajjIvamathAdAya, hiMsAniyamamuttamam / sAdhu svA'vasathe nItvA, zuddhAnnaiH pratyalAbhayat // 193 // bhAvArtha-have te munirAja pAse jIMdagI paryaMta hiMsAnA uttama niyamane grahaNa karI, sAdhu mahArAjane potAne ||170 / ghera lai jai zuddha annayI pratilAbhyA // 193 // evaM tenArjitaM bhoga-phalaM karma tato'nizam / kRpAvAn pUjyate lokA-dAptasvo jIvikAM vyadhAt // 194 / / . bhAvArtha-A pramANe teNe ahiMsAvata grahaNa karavAyI ane munirAjane bhAvapUrvaka vahorAvavAthI bhogarUpI phaLa ApanAruM zubha karpa upArjana kayu. tyAraM pachI niraMtara dayAvALo te lokomA mAnanIya thayo, ane loko pAsethI zuddha nItipUrvaka dravya meLavI potAnI AjIvikA calAvavA lAgyo // 194 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAnte mRtvA dAnapuNyAda, rAjan ! rAjA bhavAnabhUt / zuiMjIvadayApuNyAd , rUpanirjitamanmathaH // 195 / / bhAvArtha-he rAjan ! AyuSya pUrNa yatA bhAnu maraNa pAmI, munirAjane dAna ApavAnA puNyayI nAbhAka. nAmano tu gajA thayo che, ane zuddha jIvadayA pALI upArjana karelA puNyathI kAmadeva karatAM paNa tane adhika rUpa prApta thayu che // 195 // candrAdityo'pi smpuurnn-nirmaapitjinaalyH| // 7 prAyazcittena zuddhAtmA, saudharme tridazo'bhavat // 196 // bhAvArtha-pUrvabhavamAM devavyano vinAza karavAyI koDhiyo yayeko citrapurI nagarIno rAjA candrAditya ke je munirAjanA upadezathI parameSThI mahAmaMtranuM dhyAna karI cha mAsamA kAMcana jevI kAtivALo thayo hato, teNe / citrakUTa parvatanA zikhara upara AraMbhela jinAlaya saMpUrNa karAvyu. AvI rIte prAyazcitta karI zudAtmA thayelo te maraNa pAmI saudharma devalokamAM deva yayo // 196 // tvaM tatraiva bhave mUrta-puNyavajinamandiram / pAtayitvA purasyA'sya, parito durgamAtanoH // 197 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / bhAvArSa-he nAmAkarAjA! tuM bhAnunA bhavamA murasthala gAmamA mukhI hato teja bhavamA te sAkSAt puNyasvarUpa || jinamaMdirane pADI nAkhI gAyanI cAre pAju killo banAnyo hato // 197 // bhUpaivaM tatra viprastrI-bhrUNagotIrthaghAtinaH / paJca hatyA imAH sarvAH, puNyavighnaniSandhanam // 198 // bhAvArtha-he rAjan ! A pramANe bhAnunA bhavamA te vipraghAta, strIghAta, pAlapAta, gaughAta ane tIrthaghAta | AvI rIte pAMca poTI hatyAo karI hatI, A sarva hatyAoM tane A bhavAM puNyanuM vighna yavAnuM kAraNabhUta ||72 // thayelI che // 198 // tatrApi yAgAvighnasya, tIrthahatyaiva kaarnnm| . atastadapanodAya, prAyazcittamidaM zRNu // 199 / / . . bhAvArtha-tezromAM paNa tUne muMjayanI yAtrA AvI paDelA vighnanu kAraNa to tIrthahatyAja cha, tethI tene dUra karavA mATe A prakAre prAyazcitta sAMbhaLa // 199 // tapo'mRdu vArSikaM mUla-mAdidevasya vaarke| aSTamAsyadhunA bhAvi-vAre pANmAsikaM tataH // 20 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bhAvArtha-tIrthakara zrIAMdIzvara prabhunA vArAmA mULa bAra mAsI tapa hato, atyAre ATha mAsI tapa che, ane | bhAvikALamA cha mAsI tapa thaze // 20 // sarvotkRSTaM tapaH prAya-zcittametadudIritam / vizeSastu tIrthahatyA-kRtAM tIrthavidhApanam // 201 // bhAvArtha-sarvathI utkRSTa prAyazcitta upara jaNAvela tapa kahyo che, vizeSa eTalo ke-tIrthahatyA karanArAoe tIrthanI sthApanA karavI joie // 201 // viziSTAbhigrahAH proktaM, prAyazcittaM caranti ye| zatrujjayAditIrtheSu, te mucyante'khilainasA // 202 // bhAvArtha-jeo upara kahelaM prAyazcitta viziSTa prakAranA abhigraho lai zatrujayAdi tIrthomA jai Acare che, teo samagra pApathI mukta thAya che // 202 / / iti zrutvA nRpo durga-pravezaniyama llau| AkArya sarvalokaM ca, tatraivA'tiSThipat puram // 203 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-A pramANe zrIyugaMdharasUrino upadeza sAMbhaLI teja vakhate nAbhAkarAjAe killAmA praveza karavAno || niyama grahaNa karyo, ane sarva prajAvargane bolAvI tyAMja nagara vasAvyuM // 203 sthApayitvA gurUMstatra, jagrAhA'bhigrahAniti / yAvadyAnAM vidhAyA'trA-yAmi tAvat kSitau zaye // 204 // abrahma dadhi-dugdhe ca, varjayAmi kramAdidam / tIrtha brahmA-'patyahatyA-zuddhayai bhe'bhigrahatrikam // 205 // parastrI mAMsa-madye ca, yAvajjIvamataH param / tyaktAni niyamA ete, strI gohatyAvimuktaye // 206 // tribhirvizeSakam / bhAvArtha-gurumahArAjane paNa tyAMja rAkhI tezrodhI pAse nAmAkarAjAe A pramANe abhigraho grahaNa karyAjyAM sudhImAM huM zrIzatrujaya tIrthanI yAtrA karI pAcho ahIM Aq tyAM sudhI pRthvI para zayana karIza, tIrthahatyAnI zuddhi mATe yAtrA karIne pAcho Aq tyAM sudhImAM maithunano tyAga karUM chu, brAhmaNa hatyAnI zuddhi mATe dahIMno tyAga karuM chu, ane bAlahatyAnI zuddhi mATe dRdhano tyAga karUM chu, strIhatyA ane gauhatyAnI zuddhi mATe yAvajjIva parastrI mAMsa ane madyano tyAga karu chai // 204-205-206 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %3 . niyojya svajanAnnavya-prAsAdArthe gurogirA / ekAntaropavAsaiH so-'STamAsItapa Ade // 207 / / bhAvArtha-tyAra pachI gurumahArAjanA upadezathI navIna derAsara baMdhAvavA mATe potAnA mANasone AjJA karI ekAMtare upavAsa karavA pUrvaka teNe aSTamAsI tapa zaru karyo / 207 // - siddhi gate'tha prAsAde-'STabhirmAsaiH sa kAzcanAm / zrIAdidevapratimAM, sthApayAmAsa sotsavam // 208 // 'bhAvArtha-ATha mahine derAsara pUrNa thayuM tyAre nAmAkarAjAe te derAsaramA mhoTA utsava pUrvaka zrIRSabhadeva prabhunI suvarNamaya pratimA pratiSThita karAvI // 208 // __tatra trikAlaM sarvajJa-marcayan vidhivnnRpH| .. mAsASTakena sampUrNI-cakre zeSatapo'khilam // 209 // bhAvArtha-pote baMdhAvelA navIna derAsaramA pratiSThita karAvelI zrIRpabhadeva sarvAnI pratimAnI hamezAM traNa kALa vidhiyukta pUjA karatA nAmAkarAjAe ATha mahine bAkIno tapa pUrI karyo / 209 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthahatyAvinirmuktaH, zubhe'hni bharatezavat / zrIzatrujjayayAtrArthe, cacAla gurubhiH saha // 210 // bhAvArtha - A pramANe aSTamAsI tapa karavAyI ane navIna derAsara baMdhAvavAthI tIrthahatyAnA pApathI mukta thayela te nAbhAkarAjAe zubha divase cakravartI bharatezvara mahArAjAnI peThe zrIzatruMjaya tIrthanI yAtrA nimittai guru mahArAja sAdhe tyAMthI prayANa karyu // 210 // caturghA''dyaprayANeSu, mArjArISu padopari / samuttIrNAsu taddhetuM pRSTAH zrIguravo'vadan // 211 // bhAvArtha - zrIzatruMjayanI yAtrA mATe nAbhAka rAjA prayANa karato hato tevAmAM zaruAtamAM ja cAra bilADI tenA paga AgaLa thaine cAlI gaI. rAjAe gurumahArAjane tenuM kAraNa pUchayuM, tyAre gurumahArAje karchu ke- / / 211 // bAlAdityAH svaM bhAvaM, puNyapratyUhahetave / darzayanti paraM siddhi - dhruvaM syAdekacetasaH // 212 // bhAvArtha - " he rAjan ! teM je pUrve bhAnunA bhavamAM bAlahatyAdi hatyAo karI hatI te pApo puNyakAryamAM --- nA. ca. 176 / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || vighna karavA mATe potAno bhAva bhajave che, paNa puNyakAryamA pravRtta thayela dRDha cittavALo kharekhara potAnA 'kAryamA || phatteha meLave che" // 212 // matvaivamekacittaH sa-nAdidevasmRtau nRpH| upazatruJjayaM prApA-'navacchinnaprayANakaiH // 213 / / bhAvArtha-A pramANe guru mahArAjanuM vacana hRdayamAM saddahIne zrImAn AdIzvara prabhunA dhyAnamA ekAgra mana- || ca. vAlo nAbhAka rAjA askhalita prayANathI zrIzatrujaya parvata pAse pahoMcyo // 213 // dRgviSayaM tIrthe prApte, nijasainyaM nivezya saH / / zucirbhUtvA'bhitIrtha ca, padAni katiciddadau // 214 // siMhAsane'tha nyasyA'haMd-bimbaM sakalasaGghayuk / snapayitvA tataH sarva-pUjAbhedairapUjayat // 215 // bhAvArtha-zrIzatrujaya tIrtha dRSTie paDayu ke turta potAnA sainyane tyAMja sthApana karI, zarIre pavitra thai, tIrtha sanmukha keTalAeka DagalA AgaLa jai, sarva saMgha sahita siMhAsana para arihaMta prabhunI pratimA padharAvIne te pratimAnI pakhAla karI pUjAnI sarva sAmagrI vaDe vidhipuraHsara pUjA karI // 214-215 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarNarUpyayavai ratna-sthAle'tho maGgalASTakam / AlikhyA'STottarazata-vRttaiH sAnandamastavIt // 216 // bhAvArtha-tyAra bAda ratnanA thALamAM sarNa ane rUpAnA jabothI ATha maMgala AlekhIne hRdayanA ullAsathI | ekaso ATha zloko vaDe bhAvapUrvaka prabhunI stuti karI // 216 // zakrastavena vanditvA, siddhAdi cA'tha sadgurUn / natvA svarNamaNiratna-muktAbhistAnavIvadhat // 217 / / bhAvArtha-tyAra bAda namutthuNaM vaDe siddhAcalane vAMdI, guru mahArAjane namana karI te gone svarNa, maNi, ratna ane motI vaDe vadhAvyA // 217 // .. / dattvA yathecchamarthibhyo, dAnaM miSTAnna bhojnaiH| atUtuSat sarvalokAn , dhArmikAMzca vizeSataH // 218 // bhAvArtha-yAcaka janone icchita dAna ApyuM, temana miSTAnna bhojana bar3e sarva lokone saMtuSTa karyA, temAM || paNa dhArmika puruSonI to vizeSa prakAre Adara satkAra pUrvaka bhakti karI teone saMtoSa upajAvyo / / 218 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tato'tikrAntazeSA'dhvA, puraskRtya guruM nRpaH / reje caTan giriM muktyai, prasthAnaM sAdhayanniva // 219 // bhAvArtha-tyAra pachI bAkIno mArga ullaMghana karI gurumahArAjane AgaLa karI jANe muktine mATe prasthAna || sAdhato hoyanI! tevI rIte zatrujaya upara car3ato rAjA zobhavA lAgyo // 219 // prAsAdadarzane pUrva-mapUrvotsavapUrvakam / / yAcakebhyo ddAnaM, kalpavRkSAyate sma saH // 22 // bhAvArtha-pahA pavitra tIrtha zrIzatrujaya upara caDatAM prathama zrIAdIzvara prabhunA derAsara darzana yatAMja apUrva / utsava pUrvaka yAcakone dAna Apato te nAmAka rAjA sAkSAt kalpavRkSa samAna dekhAvA lAgyo / / 220 / snAtrapUjAdhvajAropA-mArisnAnAzanAdikam / sarva saGghapatedharma-karmA'STAhamapi vyadhAt // 221 // bhAvArtha-te nAbhAka rAjAe aTThAi mahotsava karI AThe divasa snAtrapUjA, dhvajAropaNa, amAripaDaha, snAna, svAmivAtsalya vigere saMghapatinAM dharma kAryo karyA // 221 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthasevAcikIrbhUmA - nApRcchayA'tha vidhiM gurUn / dharmadhyAkalInAtmA, trikAlaM pUjayan jinam // 222 // ahorAtraM pavitrAGgo, mahAmantramasau smaran / sAdhUna sAdharmikAMcAspi, pratipAraNakaM svayam // 223 // satkArayan yathAyogyaM, bhaktapAnairyathocitaiH / mAsena daza SaSThAni, nirambhAMsi vitenivan // 224 // tribhirvizeSakam / bhAvArtha - tIrthasevA karavAnI icchA rAkhanAra nAbhAka nRpe guru mahArAjane vidhi pUchI, dharmadhyAnamAM lIna AtmAvALo thai, traNe kAla arihaMta prabhunI pUjA karatA, pavitra aMgavALo thai rAtri - divasa parameSThI mahAmaMtranuM smaraNa karatA, dareka pAraNAnA divase sAdhuone ane sAdharmika baMdhuone yathAyogya ucita bhojana - pAnathI satkAra karatA eka mAsamAM dasa chaDanI tapazcaryA pANI binA karI / / 222-223-224 // dine triMzattame brAhma muhUrte tena vIkSitAH / catasraH padikAmAtrA, mArjAryaH karburAH purA // 225 // at. ca. 401 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-te rAjAe trIzame divase brAhma muhUrtamA potAnI AgaLa pagalA mAtra pramANavALI cAra kAbarA varNa-|| nI vilADI joi // 225 // brahmAdihatyA etAstAH, kSIyante tapaso balAt / anumIyeti sa prAgvad, vidhe'thA'STamASTakam // 226 // bhAvArtha-" meM pUrva bhAnunA bhavamA karelI brAmaNa vigairenI hatyAoM tapasyAnA prabhAvathI kSINa yatI jAya || ca. che" e pramANe pUrvanI jema anumAna karI ATha aThThama karyA // 226 // tadante kAlamAtrAstA, vIkSitA dhUsarAH punaH / matvA tathaiva tAH prAgva-cakAra dazamAni Sad // 227 // bhAvArtha-ATha aThamane cheDe brAna muhUrtamAM koyalanA parimANavALI dhUsara varNanI cAra bilADI joi, tyAre paNa pUrvanI jema 'brahmahatyAdi hatyAo kSaraNa thatI jAya che' e pramANe mAnI nAbhAka rAjAe. cha cAraupavAsa karyA // 227 // tatprAnte mUSikAmAtrA, dRSTAstA dhavalAH punH| tato vizeSato hRSTa-zvake dvAdazapaJcakam // 228 // / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-cha cAraupAsanI tapazcaryAne cheDe uMdaranA pramANa jeTalI cAra dhoLI bilADI je i, tethI vizeSa | || harSita thayelA nAbhAka rAjAe pAMca pAMca upavAsa karyA // 228 // ISanidrAntarekona-triMzattamadine ttH| ... namaskArAn smaranneka, svapnamevamalokata // 229 // bhAvArtha-tyAra bAda ogaNatrIzA divase namaskAranuM smaraNa karatA karatA ja thoDI nidrA lIdhI. nidrAmA ||182 // evaM svapna joyuM ke-|| 229 // kvA'pi sphaTikazaile'haM, sopAne prathame sthitH| kenApyatIvavRddhana, kRzena loThitaH param // 230 // prApto dvitIyasopAnaM, tRtIyaM ca gatastataH / zailazRGgamathAruhya, muktarAzau niviSTavAn // 231 // yugmam / / / bhAvArtha-"hUM koi sphaTika parvata upara pahele pagathIye caDyo hato, teSAmAM koi eka kRza ane atyaMta vRddha Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSedhako mArI baDhAyo, paraMtu nIce javAne badale ulaTo bIje pagathIye prApta thayo, tyAra pachI bIje pagathIye caDhyo, kamasara parvatanA zikhara upara car3I chevaDe muktimAM jai beTho " / / 230-231 // prabho ! phalaM kimasyeti, pRSTAH zrIguravo jaguH / sphaTikAdrirjinadharmaH, sopAnaM mAnuSo bhavaH // 232 // ca. bhAvArtha- - A pramANe AzcaryakArI svapna joi jAgRta thayelA nAmAka rAjAe prAtaHkAle munirAjane pUcha ke -' prabho ! A svapyanuM phaLa zuM ? ' tyAre gurumahArAje kachu ke-" je tuM sphaTika parvata upara caDyo te jinadharma ||833 jANavo, te parvatanA pahelA pagathIyA rUpa manuSya janma samajavo // 232 // ato dharmAcca yatnenA'ntarAyasvalpakarmaNA / pAtyamAno'pi sattvenA - 'cyutastvaM svargamiSyasi // 233 // nA. bhAvArtha - A jinadharma rUpIM sphaTika parvatanA pahelA pagathIyAthI aMtarAya rUpI svalpa karma vaDe gaDAvAto chatAM satra vaDhe dRDha rahelo tuM patita nahIM thayo chato devaloka rUpI bIje jai // 233 // pagathI ye Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnaM tRtIyasopAnaM, nRbhave'vApya kevalam / sarvakarmavinirmukto, muktarAzI nivekSyasi // 234 // bhAvArtha--devalokamAMthI cyavI manuSyabhavamA Avelo tuM sarva karmothI rahita thayo chato zrIjA pagayIyA rUpa || nA. kevalajJAna pAmI mokSarAzimA praveza karIza // 234 // paraM tat prAktanaM karma, cchamasthatvAnna budhyate / ataH pRccha videheSu, zrImatsImandharaM jinam // 235 // 184 / bhAvArtha-paraMtu huM chamastha hovAthI teM pUrve karelu te antarAya karma jANI zakato nathI, mATe mahAvideha kSetramA virAjamAna zrIsImaMdhara prabhune pUcha " // 235 // .. prApnomIhakkathaM rAjJe-tyukte zrIguravo'vadan / bhavatpuNyaprabhAveNa, bhavitetyacirAdapi // 236 // ___bhAvArtha-nAbhAka rAjAe pUchyu ke-'zrIsImaMdhara svAmI pAse kevI rIte javAya ?'. tyAre gurumahArAja || || bolyA ke-'tamArA puNyanA prabhAvathI thoDAja vakhatamA tamAre tyAM javAnuM thaze' // 236 // . Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etadvizeSalAbhAyA-didize guruNA tadA / anyathA kevalipraznAt, pUrvavid budhyate'khilam // 237 // bhAvArtha-te vakhate nAbhAka rAjAnA vizeSa lAbha mATe yugaMbaramUrie upara pramANe kAM, nahIMtara cauda || nA. pUrvanA jANakAra to kevalI bhagavAnane pUchavAthI sarva vAta jANI zake cha // 237 // athA'ntarAyavicchittyai, pAraNAhe'pyupoSitaH / ISannidrAM gato yAva-jAgarti sa nizAtyaye // 238 // tAvadvIkSya mahAraNye, patitaM svaM vyacintayat / hA hA ! kathaM sa evA'ya-mantarAyaH samApatat // 239 // yugmam / bhAvArtha-tyAra bAda aMtarAya karmano viccheda karavA mATe rAjAe pAraNAne divase paNa upavAsa karyo, ane dharmadhyAma pUrvaka rAtre sUi gayo. thoDI nidrA karI rAtrinA chelle pahore jevAmA jAge che tevAmA potAne eka moTI vikaTa aTavImAM paDelo joi vicAravA lAgyo ke-arere! zuM mane guru mahArAje je aMtarAya karma kardA hatuM teja udaya gaM AvI paDayuM ? // 238-239 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA'laM viSAdena, zrIzatruJjayanAyakam / natvA zrIRSabhadeva-mAdAsye bhaktapAnakam // 240 // bhAvArtha-athavA vizeSa kheda karavAthI zuM vaLavArnu cha ?. zrIzaQjaya tIrthanA adhirAja bhagavAn zrIAdIzvara : | nA. prabhune vaMdana karyA bAda hu~ bhojana ane jala vAparIza // 240 // nizcityetyanupAnatkaH, kSaradraktAkula kramaH / tapAkrAntastRSAklAntaH, parizrAntaH kSudhArditaH // 241 // madhyAhAtapasaMtapta-vAlukAbhiH pathi jvalan / anirviNNamanA deva-dhyAnAdeva cacAla saH / / 242 // yugmam / bhAvArtha-A pramANe pote dRDhatA pUrvaka niyama grahaNa karI, pagarakhA rahita hovAthI aTavImAM cAlatAM lohIthI kharaDAyela pagavALo, taDakAthI Akula banelo, tRpAthI zarIre glAni pAmelo, cAlatA cAlatA thAkI gayelo, bhUkhathI pIDAyelo, ane kharA baporanA taDakAthI tapI gayelI retI vaDe page rastAmAM baLato chato paNa cittamA jarA paNa kheda nahIM lAvato te dhairyavAn nAbhAka rAjA AdIzvara prabhunuM dhyAna dharato thako Agala cAlavA lAgyo // 241-242 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAhne puraH kvApi, kayAcinnanistriyA / DhaukitaM na phalamAdat, sattvAnnA'pi payaH papau // 243 // nA. bhAvArtha- -rAjA agADI cAlyo jAyache tevAmAM bapora pachInA samayamAM koika navIna strIe AvI tenI sanmukha suMdara phaLa tathA zItala jaLa mUkyuM, paNa tene zrIAdIzvara prabhunuM darzana karyA sivAya kAMi paNa vastu khAvA - no tathA jala pIvAno dRDha niyama hovAthI sattvazALI te mahApuruSe phaLa khAdhuM nahIM tema jaLa paNa pIdhuM nahIM // 243 // tayA saha mahaH stoma - vyomavyApini mandire / Azcarya paripUrNAntaH, svacchena manasA yayau // 244 // bhAvArtha-tyAra bAda AzraryathI pUrNa banekA hRdayavALo nAbhAka AkAzamAM vyApI rahelA tejanA jhaLahaLATa vALA eka malamAM te strI sAthai svaccha citte gayo // 244 // sa tatra citrakRdrapAH, sArazRGgArahAriNIH / hariNAkSIrniraikSiSTa, vilasantIH sahasrazaH // 245 // bhAvArtha- potAne aparicita te nUtana prAsAdama nAbhAka rAjAe Arya utpAdaka svarUpavALI, utkaTa zRMgArathI cittane AkarSaNa karanArI, manohara vilAsa karatI hajAro suMdarIone joi // 245 // ca. 87 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAsAM madhyAdathotthAya, svAminI haMsagAminI / yojitAJjalirabhyetya, sAnurAgamado'vadat // 246 // bhAvArtha-te manaharaNI suMdarIomAthI teonI svAminI eka agresara strI UThIne iMsanI jevI maMda maMda gati || nA. karatI nAbhAka rAjA pAse AvI, ane be hAtha joDI premapUrvaka bolI ke-|| 246 // asmadIyena bhAgyena, sameto'si guNodadhe / / strINAM rAjyamidaM viddhi, yo'ti patireva naH // 247 // __ bhAvArtha-" he guNasamudra ! tame amArA bhAgyathIja ahIM padhAryA cho, A strIo rAjya che, ane je ahIM Ave che tene ame pati tarIkeja mAnIe chIe" // 247 // zrutveti nRpatirdadhyau, saGkaTAntaramAgatam / maunamevA'tra me zreyo, maunaM sarvArthasAdhanam // 248 // bhAvArtha-A pramANe sneha sahita premALa vacanavilAsa sAMbhaLI rAjA vicAravA lAgyo ke-" A vaLI | mAre mAthe bIjuM saMkaTa AvI paDayuM !. 'ito vyAghra itastaTI' e nyAya pramANe huM paNa ahIM sapaDAyo chu. have || Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || AvA prasaMgai mAre mauna dhAraNa karavU eja sarvathA zreyaskara che, kAraNa ke-mauna e sarva icchita vastunuM sAdhana || che" // 248 // iti tUSNI sthite bhUpe, mukhyAdiSTAH striyo'pi taaH| snAnabhojanasAmagrI, sajjIkRtyopatasthire // 249 // bhAvArtha-A pramANe jyAre rAjAe mauna dhAraNa karI kAi paNa uttara Apyo nahIM tyAre te mukhya svAmi- | ca. nIe hukama karAela bIjI suMdarIo snAna ane bhojananI sAmagrI taiyAra karI rAjAnI samakSa lAvIne upasthita thai. ane kayu ke-|| 249 // . prasadya sadyaH prANeza!, snAtvA bhuktvA ythaaruci| yAvajIvaM sahA'smAbhi-bhogAn zukSvA'kutobhayaH // 250 // bhAvArtha-" he prANeza ! amArA upara jaladI kRpAdRSTi karI, yathAruci snAna ane bhojana karI amArI sAye jIMdagI paryaMta bhoga bhogavo, ahIM tamAre koi paNa taraphathI kAi paNa bhaya rAkhato nahIM" // 250 // evaM vadantyaH zItAmbhaH, sitA-drAkSAmbhasI api / sitAghRtapurasnigdha-pAyasAdi ca tatpuraH // 251 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. pradarya caattubhirvaaky-rupsrgaannekshH| pUrva kRtvA'nukUlAMstAH, pratikUlAnapi vyadhuH // 252 // yugmam / bhAvArtha-A pramANe bolatI chatI te mana haraNI suMdarIoe nAbhAka rAjA AgaLa zItala ane suvAsita jala, sAkara ane drAkSAnuM pANI, ghI ane sAkara nAkhI svAdiSTa banAvelA: dUdhapAka vigere miSTAna || dekhAdI mIThA mIThAM prItipUrvaka vacano vaDe pahelA to aneka anukUla upasargo karyA, ane tyAra pachI aneka || ca. pratikUla upasargo karavA mAMDyA // 251-252 // . tathApyakSubdhacetAH sa, dharme yaavdvsthitH| __zrIzatruJjayazRGgasthaM, tAvadAtmAnamaikSata // 253 // bhAvArtha-te strIoe aneka anukUla ane pratikUla upasargo karavA chatAM paNa jyAre askhalita cittavALo nAbhAka jarA mAtra nahIM DagatAM dharma dhyAnamA ja lIna rahyo, tevAmAM potAne zrIzatrujaya parvatanA zikhara upara rahela joyo // 253 // aho! kimetadityevaM, sAzcarye nRpapuGgave / saurabhyAkRSTabhRGgAliH, puSpavRSTirdivo'patat // 254 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || nA. bhAvArtha-'aho ! A te zuM svapna che ke sAco banAva cha ?' e pramANe AzcaryamAM garakAva banelo nRpavara || vicAra kare che tevAmAM AkAzamAthI sugaMdhIne lIdhe kheMcAi AvelA bhamarAonI paMktithI vyApta vanelA puSponI dRSTi paDI // 254 // puraH suraH sphuratkAntiH, kazcit kaanycnkunnddlH| .. prAdurbhUyetyabhASiSTa, kurvan jayajayAravam // 255 // bhAvArtha-tathA tenI sanmukha suvarNanA kuMDala dhAraNa karanAra dedIpyamAna kAtivAlA ane 'jaya jaya' zabda || karatA koika deve pragaTa thaine kayu ke-||255 // . tava prazaMsAM saddharman !, saudharmasvAminirmitAm / asAsahirahaM sarva-makArSamidamIdRzam // 256 // bhAvArtha-" he dhArmika ziromaNe ! devalokamAM saudharmendre karelI tamArI prazaMsA sahana nahIM thavAthI tamArI ! parIkSA mATe meM AvaM sarva kArya karyu cha // 256 // tat kSamasva mahAbhAga !, yadevaM klezito bhavAn / tuSTo'smi tava sattvena, varaM vRNu varaM vRNu // 257 / / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-he mahAbhAgyazAlI! je meM tamane duHkha ApyuM tenI kSamA karo, huM tamArA sattvadhI saMtuSTa thayo || chu, mATe je tamAre joie te varadAna mAgI lyo // 257 // rAjA'vocanna yAce'ha-mAptadharmadhanaH param / paraM sImandharasvAmi-ninaMsAM mama pUraya // 258 // bhAvArtha-rAjAe kadhu ke-" meM dharmarUpI akhUTa khajAno prApta karelo hovAthI mAre mAgavAnuM kAMi raghu nayI, || ca. paNa mAre zrIsImaMdhara svAmIne vaMdana karavAnI icchA che te pUrNa karAva // 258 // atho deva-gurunnatvA, sttvaadhikshiromnniH| nAkiklaptavimAnena, videheSu yayau nRpaH // 259 // bhAvArtha-tyAra bAda deve vimAna banAvyu, tenI aMdara sattvazALI puruSomAM ziromaNi nAmAka rAjA deva ane gurune namaskAra karI beTho, ane devanI sahAyathI. te vimAna vaDe mahAvideha kSetramA jyAM zrIsImaMdhara svAmI birAjelA hatA tyAM gayo // 259 // tatrA'STaprAtihAryazrI-sevyaM sImandharaM jinam / natvA'pRcchacciratno me-'ntarAyaH ko'yamityasau // 260 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ____bhAvArtha--tyA ATha mahAprAtihArya rUpa lakSmI vaDe sevAtA zrIsImandhara jinendrane vaMdana karI pUchyu ke-'he || prabho ! mane ghaNA lAMbA kALathI zuM aMtarAya karma lAgyuM che ? ' // 260 // atha ca samudra-siMhayonAMga-goSTikasya ca sA kathA / yathA yugandharAcAryaiH, proktA svAmI tathAdizat // 261 // bhAvArtha-A pramANe nAbhAka rAjAno prazna sAMbhaLI prabhu zrIsImaMdhara svAmIe jevI rIte yugaMdharAcArye samudrapAla siMha ane nAgagoSThikanI kathA kahI hatI tevI rIte saMpUrNa kahI // 261 // punaH prAhaH prabhu paM, na puurvkRtkrmtH| . vimucyeta kvacita ko'pi. tvamevA'sya nidarzanama // 262 // bhAvArtha-vaLI prabhue rAjAne kahyu ke-pUrvabhavamA upArjana karelA ko bhogavyA sivAya koi paNa prANI kadApi chUTI zakato nathI, te saMbaMdhamAM tuMja pote dRSTAMtarUpa che // 262 // tvayA siMhabhave yAtrA-'ntarAyo'kAri bAndhavam / dhArayitvA sa vijJeyo, vRddhaH sopAnaloThakaH // 263 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAA bhAvArtha-zatrujaya parvata para te banne jaNAe traNa aThavADiyA sudhI bhaktipUrvaka zrIAdIzvara prabhunI snAtra-|| pUjAno mahotsava karI potAnA AtyAne bhAgyazAlI mAnavA kAgyA // 266 // atha zAzvatapUjArtha, sarvAGgAbharaNAni tau| ___kArayitvA mahApUjA-kSaNe'ropayatAM kramAt // 267 // bhAvArtha-tyAra pachI zAzvata pUjA mATe sarva aMganA AbhUSaNoM karAvI te mahApUjA vakhate AbhUSaNone krama- ||" sara prabhunA aMga upara caDAvyA // 267 / / mANikyaratnakhacitAM, dattvA haimI mahAdhvajAm / abhAraGgasaGgIta-bhaktiM darzayatazca tI // 268 // bhAvArtha-tyAra pachI mANeka ane ratnothI jaDeLI suvarNanI mahAdhvajA caDAvI ane akhaMDita bhAvollAsa pUrvaka saMgIta gAna karI prabhunA upara potAnI avarNanIya bhakti dekhADI ApI // 268 // evaM nirmAya nirmAyau, prAjyaprauDhaprabhAvanAH / sarvajJazAsanaunnatyaM, to vyastArayatAM ciram / / 269 / / A AA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-A pramANe koi paNa prakAranI mAyA rahita pavitra hRdaye te rAjA ane deve atyaMta moTI prabhAvanA karI lAMbA vakhata sudhI sarvajJa prabhunA zAsananI unnati vistArI // 269 // athA'nantaguNotsAha-baddharomAJcakaJcukaH / nAzAkabhUpatidharma-zAlAsthAnamazizriyat // 270 // bhAvArtha-tyAra bAda anaMtagaNA utsAhathI praphullita romAMcavAlA nAbhAka rAjAe dharmazAlAnA sthAnano Azraya lIdho // 27 // tatra nyakkRtakalpadru-DiNDimodghoSapUrvakam / svamarthamarthisAttanva-nadAridrayaM jagad vyadhAt // 271 // bhAvArtha-tyAM rahI dAna ApavA mATe paTahodghoSaNA karAvI, ane jenA dAnaguNa pAse kalpavRkSo paNa halakA paDI gayA evA te rAjAe potAnuM dhana yAcaka janone ApatAM sarva jagat adAridraya karI dIdhuM / / 271 // atha puNyapavitrAtmA, kssaalitaa'khilkshmlH| : gurubhiH saha bhUpAlaH, pratasthe svapuraM prati // 272 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // bhAvArtha-teM siMhanA bhavarmA tArA bhAi samudrapAlane yAtrA karatAM aTakAvI aMtarAya karyo hato, ane tethI | teM aMtarAya karma upArjana karyu hatuM, te aMtarAya karmaja tane pahele pagayIyeyI gavaDAvanAra vRddha puruSa jANavo // 263 // asau nAgasya jIvo'pi, candrAdityabhave puraa| kSAlitA'khilasatkarmA, saudharme'jani nirjaraH / / 264 // bhAvArtha-vaLI je A tArI sAthai deva Avelo che te nAmazreSThIno jIva che, teNe pahelA caMdrAdityanA bhavamA puNyakarma baDe samagra pApa prakSAlana karI atyAre saudharma devalokamAM devatA thayo che // 264 // // 9 // iti sImandharasvAmi-mukhAttI caritaM nijam / zrutvA prItI jinaM natvA, zatranayamagacchatAma // 26 // bhAvArtha-A pramANe sImaMdhara svAmInA zrImukhathI te deva ane nAmAka rAjA potapotAnuM caritra sAMbhaLI ghaNA harSita thayA, ane te prabhune vaMdana karI zrIzacuMjaya parvata upara gayA // 265 // . tatra zrIAdidevasya, snAnapUjAmahotsavam / kRtvA'STAhatrayaM bhaktyA, to svaM dhanyamamanyatAm // 266 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-have puNya vaDe pavitra AtmAvALo te nAmAka rAjA potAnA samagra pApanI zuddhi karI guru mahArAja || sAthe potAnA nagara tarapha cAlyo // 272 / / / anupAnad gurorvAma-bhAgena pathi saJcaran / dazeyannuccanIcAM ca, bhuvaM bhaktAgraNIrabhUt // 273 // bhAvArtha-rastApAM gurumahArAjane DAve paDakhe ughADe page cAlato ane uMcANa-nIcANavALI pRthvIne batAbato te nAbhAka rAjA gurubhakta ziromaNi thayo // 273 // candrAdityamuraH senA-mAnaM chatraM vitAnayan / cAmarAMvAlayana pArzva-vye sadgurubhUpayoH // 274 // saMvartakA'nilenAgre, kaNTakAcapasArayan / gandhodakasya varSeNa, mArgasthaM zamayan rajaH // 275 // sugandhibhiH paJcavarNa-divyapuSpairbhuvaM stRNan / saMcArayan purasthaM ca, yojanotramahAdhvajam // 276 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etayoravamantAro, yAsyanti pralayaM svayam / etatpAdAbjanantAro, varDiSyante mahAzriyA // 277 // ityambaragirA sAkaM, dundubhiM divi taaddyn| / gurUNAM viddhe bhaktiM, sAnnidhyaM ca mahIpateH // 278 // paJcabhiH kulakam / bhAvArtha-candrAditya deva paNa senAnA parimANa jeTalaM chatra vistArato, sadgurumahArAja ane raajaanaa| banne paDakhe cAmaro viiNjto-|| 274 // saMvartaka vAyarA vaDe rastAmA AgaLa AgaLa kAMTA vigerene dUra karato, mu. gaMdhI pANI varasAvI mArganI dhUla zAMta karato // 275 // gaMdhathI bahekI rahelA pAMca varNanA divya puSpothI pRthvIne AcchAdita karato, AgaLa eka yojana pramANa uMcI moTI dhvajA pharakAvato, // 276 // "A gurumahArAja ane rAjAnuM apamAna karanArA svayaM nAza pAmaze, ane emanA caraNakamalane namaskAra karanAra lokone mahAlakSmInI vRddhi yo" // 277 // evI AkAzavANI sAthe gaganAM duMdubhino nAda karato chato gurumahArAjanI bhakti karato hato, temaja rAjAnuM sAnidhya karato hato // 278 // itthaM pratipadaM naika-bhUpaiH praabhRtpaannibhiH| pravardhamAnabhavyazrI-nRpaH prApannijaM puram / / 279 // . Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-AvI rIte mArgamAM cAlatAM pagale pagale aneka rAjAo dvAthamA bheTaNAM lai nAbhAka rAjAnuM | sanmAna karavA lAgyA, ane tethI vRddhi pAmatI manohara lakSmIvALo rAjA potAnA nagaramA AvI pahoMcyo // 279 // .. guravo'pi tato dattvA, shriimnnaamaakbhRpteH| samyaktvamUlazrADANu-bratAni vyaharana bhuci // 280 // bhAvArtha-tyAra bAda gurumahArAje nAbhAkarAjAne samyaktvamUla zrAvakanA aNu vrata ucarAvI zuddha zrAvaka karyo, pachI gurumahAsaje bIje sthaLe vihAra karyo / 280 // atha devasya sAnnidhyAd, vAsudeva iva svayam / bhUpAlo bharatAdhesya, trINi khaNDAnyasAdhayat // 281 // bhAvArtha-tyAra pachI candrAdityadevanI sahAyathI nAbhAkarAjAe vAsudevanI peThe ardha bharatanA traNe khaMDa | sAdhyA // 281 // bhUmipatisahasrApA, SoDazAnAM ca mUrdhani / ' AjJA saMsthApya rAjyaM sva-dharma ca samapAlayat // 282 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvAtha-nAbhAkarAjAe soLa hajAra rAjAo upara potAnI AjJA pravartAvIne samyak prakAre potAnA rAjyanuM ane dharmanuM pAlana karavA lAgyo // 282 // / trikAlaM devamabhyarcan , dvisandhyaM sadgurUnnaman | SaDAvazyakakRtyaM ca, tanvan rAjyaphalaM yayau // 283 // bhAvArtha--rAjAe praNa kALa prabhunI pUjA, ane sAMja savAra sadguru mahArAjane vaMdana tathA cha Avazyaka kRtya karatAM rAjyanuM zubha phaLa meLavyuM / / 283 // . pratigrAmapuraM jaina-prAsAdAstuNatoraNAH / vyadhApyanta narendreNa, dharmazAlAH sahasrazaH // 284 // bhAvArtha-te rAjAe dareka gAma ane zaheromA u~cA toraNavALA jinamaMdiro baMdhAgyA, temaja hajAro dharmazAlA baMdhAvI // 284 // saahiliikprdroh-paishuunyklimtsraaH| . nirmUlaM vAritAH sapta-vyasanAni vizeSataH // 285 // JA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |nA. " bhAvArtha-vaLI te rAjAe potAnA rAjyamA niMdA, paradroha, cADI, kajIo, iD vigerenuM nirmUla nivAH / / raNa karyu, tathA sAta vyasanono to vizeSa prakAre niSedha karyo // 285 // mithyAtvaM pApamanyAya, vidhatte manasA'pi yaH tasya devaH svayaM zikSAM, datte tatkSaNameva saH // 286 // ____bhAvArtha-tenA rAjyamAM koI paNa mANasa mithyAtva mApa ane anIti manathI paNa karato to tene candrA- ditya deva teja kSaNe zikSA karato // 286 // .. tadezavAstavyajanA-stataH punnyaikbuddhyH| rAjavA'nuvartante, yathA rAjA tathA prajAH // 287 // bhAvArtha-puNyamAM lIna karelI buddhivALA te dezanA loko rAjAne mArge dharma ane nItine anusaravA lAgyA, kAraNa ke jevo rAjA hoya tevI tenI prajA hoya che / 287 // / evaM yathA yathA pRthvyAM, puNyavRddhistathA tthaa| kAle sRSTionyapuSTi-bahupuSpaphalA drumAH // 288 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahukSIrapadA gAvI, bahuratnAzca khAnayaH / / vyavasAyA mahAlAbhA, dUradezAH susaJcarAH // 289 // nirAmayA nirAtakA, mhaasaukhyaashciraayussH| putrapautrAdisantAna-vRddhibhAjo'bhavan janAH // 290 // trinirvizeSakam / bhAvArtha-AvI rIte pRthvImA jema jema puNyanI vRddhi yavA lAgI tema tema sArI rIte samayasara dRSTi thavA lAgI, ghaj dhAnya nIpajavA lAgyu, vRkSo ghaNA puSpo ane phaLa ApanArA yayA // 288 // gAyo adhika dUdha ApavA lAgI, khANo ghaNA ratnovALI thai, vyApAramA atizaya lAbha thavA lAgyo, ghaNA dUranA dezo paNa mukharUpa musApharI yai zake tevaa yayA // 289 // temaja loko nirogI, nirbhaya, atyaMta mukhI, lAMbA AyuSyavALA ane putra-pautrAdi saMtatinI vRddhivALA yayA // 290 // evaM tadrAjyalokAnAM, dharmazarmanirIkSaNAt / hiyeva svargiNova-nadRzyA dharmavarjitAH // 291 // 'bhAvArtha-AvI rIte te rAjyanA loko dharmanA prabhAvI eTalA mukhI hatA ke je mukhane joi dharmavarjita || Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || devo paNa potAne mukharahita mAnavA lAgyA, ane tethI jANe lajjA AvavAthI pote adRzya thai gayA hoyanI ! || // 29 // zrInAmAkanarAdhIzaH, prapAlyeti ciraM sthiram / rAjyaM prAjyaM prAntakAle, saMsAdhyA'nazanaM sudhIH / / 292 / / agAdvAdazakalpe'tha, nRjanmA'vApya setsyati / devo'pi prApya mAnuSyaM, zAzvataM saukhyamApayati // 293 // yugmam / bhAvArtha-A pramANe puNyazAlI nAmAkarAjAe potAnA vistRta rAjyane cirakAla sudhI sthira rIte pAlana karya, aMtakAle te atimAna rAjA aNasaNa grahaNa karI bAramA acyuta devalokamAM deva thayo, tyAMthI cyA janma bhApta karI siddha yaze candrAditya deva paMNa devalokamAMyI cyavI manuSyapaNuM mAta karI mokSamAM zAzvatuM mukha pAmaze // 292-293 // zrInAmAkanarendrasya, nizamyedaM kathAnakam / devadravyAca dUreNa, nityaM stheyaM manISibhiH // 294 / . cyavI manuSya Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-A pramANe zrInAbhAkarAjAnI kathA sAMbhaLIne buddhimAn puruSoe devadravyathI taddana dUra rahe.ucita | cha // 294 // shriimdclgcchesh-shriimerNtunggsuuribhiH| yuga yugabhUsaGkhye, varSe nirmitA kathA // 295 // bhAvArtha-zrImAn aMcalagacchAdhipati zrI merutuMgarie caudaso cosaThanI sAlamAM A kathA racI // 295 // - zrInAbhAkarAjacaritraM gurjarabhASAnuvAdasahitaM / Heaker! smaaptm| rai